Özel Güvenlik Hukuku 1 Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun (m. 3) ve Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik (m. 7) hükümlerine göre, özel güvenlik hizmetlerinden kaç farklı şekilde yararlanılır?

Özel güvenlik hizmetlerinden hizmet üç değişik şekilde sunulabilmektedir: a) Özel güvenlik görevlisi istihdam etmek. b) Özel güvenlik teşkilatı kurmak. c)
Özel güvenlik şirketinden yararlanmak.

Gerçek kişilerin, özel güvenlik görevlisi istihdam etmesi kaç farklı şekilde gerçekleşir? Açıklayın.

Gerçek kişilerin, özel güvenlik görevlisi istihdam etmesi de silahsız ve silahlı görevli istihdam etmesi olarak iki şekilde olabilmektedir.
• Silahsız özel güvenlik görevlisi istihdam etme usulü: Kişilerin can ve mal güvenliklerini sağlamak üzere, silahsız güvenlik görevlisi istihdam edebilirler. Bunun için yetkili mercilerden “izin almaya” gerek yoktur.
• Silahlı özel güvenlik görevlisi istihdamı: Gerçek kişilerin silahlı özel güvenlik görevlisi istihdamı valiliklerce verilecek izne tabidir (5188 s. K m. 3). Yönetmeliğin 8. maddesine göre, kişi ve kuruluşlar, özel güvenlik izni için valiliğe yapacakları başvuruda özel güvenlik hizmetinin konusunu, özel güvenlik hizmetinin ne şekilde yerine getirileceğini, hizmetin azami olarak kaç personel eliyle yürütüleceğini, ihtiyaç duyulacak silah ve teçhizatın miktar ve niteliğini belirtir.

Özel güvenlik birimi kurma yetkisine kimler sahiptir?

Kamu hukukuna ya da özel hukuka tabi kurum veya kuruluşlar (tüzel kişiler), özel güvenlik hizmetinden, kendi bünyelerinde özel güvenlik birimi kurarak yararlanabilirler. Nitekim kanunun 3. maddesinde “kurum ve kuruluşlar bünyesinde özel güvenlik birimi kurulması” denilmektedir. Benzer şekilde Yönetmeliğin 7. maddesinde de “kurum veya kuruluş bünyesinde özel güvenlik birimi kurularak” ifadelerine yer verilmektedir

Özel güvenlik birimi kurmak için hangi aşamaları gerçekleştirmek gerekir?

• İzin şartı: İster kamu hukuku isterse özel hukuk tüzel kişileri olsun, bünyelerinde özel güvenlik birimi kurabilmeleri için valilikten izin almaları gerekmektedir. 
• Bildirim şartı: Yönetmeliğin 8/5. maddesine göre kurum ya da kuruluşlar, özel güvenlik izni verilen kişilerde veya yerlerde istihdam edilen özel güvenlik personelinin listesini, personelin göreve başladığı tarihten itibaren on beş gün içinde, geçici veya acil özel güvenlik izinlerinde ise müracaat sırasında valiliğe vermek zorundadırlar.
• Koruma ve güvenlik planı zorunluluğu: Özel güvenlik birimleri, güvenlik hizmeti verecekleri tesis ve alanlara ilişkin koruma ve güvenlik planlarının bir örneğini otuz gün içerisinde valiliğe verir.

Özel güvenlik şirketlerinin özel güvenlik eğitimi verebilmesi için hangi şartları sağlamaları gerekir?

Kanunun 14. maddesinde, “yeterli bina, araç, gereç ve personel bulunması şartıyla özel güvenlik yenileme eğitimi, valiliğin izniyle güvenlik hizmetinin sağlandığı yerde verilebilir” hükmü yer almaktadır Bu hükümden özel güvenlik hizmeti sunan şirketlerin, kanundaki şartları taşımak kaydıyla özel güvenlik eğitimi de verebileceği anlaşılmaktadır. Belirtmek gerekir ki özel güvenlik şirketinin, özel güvenlik eğitimi için de ayrıca Bakanlıktan izin alması gerekmektedir (m.14). 

Özel güvenlik şirketinin hukuki statüsünü açıklayın.

Özel güvenlik şirketinin ve şubelerinin faaliyet konusu münhasıran koruma ve güvenlik hizmeti olmak zorundadır. şirket mutlaka Türk Ticaret Kanununa
göre kurulan bir şirket olması gerekmektedir.Türk Ticaret Kanununun 124. maddesinde şirketler, kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirketler olmak üzere beş tür olarak sayılmıştır. Güvenlik hizmeti sunan şirket hisse çıkaracak ise, bu hisseler hamiline değil nama (isme) yazılı olmak zorundadır.

Özel güvenlik şirketlerinde kurucu ve yönetici olabilmek için hangi şartlara sahip olmak gerekir?

Özel güvenlik şirketlerinde kurucu ve yönetici olabilmek için aranan şartlar  şunlardır:

a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.

b) Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa bile;

1) Kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olmamak.

2) Affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, özel hayata ve hayatın gizli alanına ve cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde suçları, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık ve fuhuş suçlarından mahkûm olmamak.

3) Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, özel hayata ve hayatın gizli alanına, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde suçlarından dolayı hakkında devam etmekte olan bir soruşturma veya kovuşturma bulunmamak.

c) Güvenlik soruşturması olumlu olmak.

d) Yöneticilerin dört yıllık yüksekokul mezunu olmaları gerekir. Ancak muvazzaf subaylarda dört yıllık okul mezunu olma şartı aranmaz (m. 5).

e) Kanunun 14. maddesinde belirtilen özel güvenlik temel eğitimini başarıyla tamamlamış olmaları gerekir (m. 5). 

f) Valilikçe yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasından olumlu rapor alınması gerekmektedir (m. 11).

Özel güvenlik personeli ve yöneticisi olmak için alınması gereken özel güvenlik temel eğitimi nedir?

Kanunun 14. maddesine göre, özel güvenlik temel eğitimi teorik ve pratik eğitim ile silah eğitiminden oluşmak üzere yüz yirmi ders saatinden oluşmaktadır. güvenlik şirketinin yöneticilerinin de güvenlik hizmeti sunacak personel için öngörülen temel güvenlik eğitimi almış kişilerden olması zorunlu tutulmuştur. 

Özel güvenlik şirket yöneticileri ne kadar sürede bir yenileme eğitimi almaları gerekir?

Yönetmeliğin 34. maddesine göre, yöneticiler, aynen özel güvenlik görevlileri gibi, yenileme eğitimine tabidirler. Yöneticiler beş yılda bir yenileme eğitimine katılıp aldıkları sertifikaları Bakanlığa ibraz etmek zorundadırlar. Yenileme eğitimi on ders saati silah bilgisi ve atış dersi olmak üzere altmış ders saatinden oluşur

Özel güvenlik şirketinde yönetici olabilmek için aranan temel eğitim şartı kimler için aranmaz?

Kanunun 14. maddesine göre Yükseköğretim kurumlarının güvenlikle ilgili fakülte ve meslek yüksekokullarından mezun olanlar ile fakülte veya meslek yüksekokullarının güvenlikle ilgili bölümlerinden mezun olanlarda silah eğitimi dışında özel güvenlik temel eğitimi şartı aranmaz. Genel kolluk kuvvetlerinden ve Milli İstihbarat Teşkilatından emekli olanlar ile en az beş yıl bu görevlerde çalıştıktan sonra kendi istekleriyle görevlerinden ayrılmış olanlarda, özel güvenlik temel eğitimi şartı ve Kanunun 10. maddesinin birinci fıkrasının “b” bendinde belirtilen eğitim şartı aranmaz.

Özel güvenlik şirketinin kurulabilmesi için kimden izin alınır?

İçişleri Bakanlığının izni şartı gerekir. Bakanlığın şirkete izin vermesi, yapılan inceleme ve araştırma sonrasında olumlu bir sonuca ulaşılması gerekir.

Özel güvenlik şirketinin kurulması için İçişleri Bakanlığına yapılan başvuruda istenen belgeler nelerdir?

Başvuru için istenen belgeler şunlardır:
• Şirketin ana sözleşmesinin yayımlandığı ticaret sicili gazetesinden bir örnek.
• Hisse sahipleri ve yöneticilerin T.C. kimlik numarası ve imza sirküleri.
• Şirketi temsil edecek yöneticiler için yetki belgesi.
• Yöneticilerin dört yıllık yüksekokul mezunu olduğunu belgeleyen diploma veya
diploma yerine geçen belge.
• Yöneticilerin özel güvenlik temel eğitimi sertifikası

İçişleri Bakanlığı özel güvenlik şirketinin kurulması için izin verirken hangi unsurlara bakar? 

Bakanlığın şirkete izin vermesi, yapılan inceleme ve araştırma sonrasında olumlu bir sonuca ulaşılması gerekir. Bu incelemede aşağıdaki hususlara bakılır.
• Şirketin kurulmasında aranan şartların varlığı.
• Şirket kurucuları ve yöneticileri hakkında yapılan güvenlik ve arşiv soruşturması olumlu sonuç çıkması.
• Ruhsat harcının yatırılmış olması.

Yönetmeliğin 10. maddesine göre, soruşturma sonucu, faaliyet izni almaya hak kazanan şirketlere ruhsat harcını yatırmalarının ardından Özel Güvenlik Şirketi Faaliyet İzin Belgesi düzenlenir.

Alarm izleme merkezi nedir?

Yönetmeliğin 4. maddesinde “alarm izleme merkezi, konut, işyeri ve tesislerin güvenliğini sağlamak amacıyla, teknik donanım kullanarak bunları izleyen işletmeler” olarak tanımlanmaktadır.

Alarm izleme merkezi kurma ve işletmek için kimden izin alınır?

Kanunun 5. maddesine göre, Alarm izleme merkezi kurma ve işletme için valilikten yeterlilik belgesi alınması zorunludur.

Alarm izleme merkezi kurma ve işletme yeterlilik belgesi için valiliklere yapılan başvuruda neler bulunması gerekir?

Alarm izleme merkezi kurma ve işletme yeterlilik belgesi için valiliklere yapılacak başvuru dilekçesinde nelerin bulunması gerektiği Yönetmeliğin 23.maddesinde belirtilmiştir:
• Kurucu ve yöneticilerin T.C. Kimlik Numarası.
• Yöneticilerin dört yıllık yüksekokul mezunu olduğunu belgeleyen diploma veya
dengi belgenin aslı veya Bakanlıkça/valiliklerce onaylı sureti.
• Alarm izleme merkezini temsil edecek yöneticiler için yetki belgesi.
• Yöneticilerin özel güvenlik temel eğitim sertifikası (genel kolluk birimlerinde daha önce çalışmış olanlardan buna ilişkin belge),.
• Alarm izleme merkezinde kullanılacak teknik teçhizatın amaca elverişliliğine ilişkin taahhütname.

Yabancıların Türkiye’de özel güvenlik hizmeti alanında faaliyette bulunabilmeleri hangi şarta tabidir?

yabancıların Türkiye’de özel güvenlik hizmeti alanında faaliyette bulunabilmeleri “mütekabiliyet (karşılıklılık) esası”na bağlıdır. Yani Türkiye’de faaliyette bulunmak isteyen yabancının kendi ülkesinde, Türkiye vatandaşlarına özel güvenlik alanında faaliyette bulunma hakkı tanınıyorsa, o yabancıya Türkiye’de özel güvenlik alanında faaliyette bulunmasına izin verilir. Mütekabiliyetin varlığı ve derecesi ise Dışişleri Bakanlığınca belirlenir (Yönetmelik m. 11). Dışişleri bakanlığı mütekabiliyetin olmadığı şeklinde cevap verirse, yabancıya Türkiye’de özel güvenlik alanında faaliyette bulunmasına izin verilmez.

Koruma ve güvenlik hizmetleri için özel güvenlik şirketleri ile yapılacak sözleşme nasıl yapılmalıdır?

Yönetmeliğin 10. maddesine göre, özel güvenlik şirketlerinin kişi ve kuruluşlara sağlayacakları koruma ve güvenlik hizmetleri için yazılı sözleşme düzenlenir. Bu sözleşmelerde hizmeti alacak kişi veya kuruluşun adı, adresi, hizmetin kapsamı, personel sayısı, hizmetin süresi ve diğer hususlar belirtilir.

Özel güvenlik şirketlerinin özel tüzel kişi veya kamu kurumlarına hizmet vermeleri halinde hangi yükümlülükleri vardır?

Güvenlik hizmetini bildirim yükümlülüğü: Kanunun 5. maddesine göre, şirketler tarafından üçüncü kişi, kurum ve kuruluşlara sağlanacak koruma ve güvenlik hizmetleri, hizmetin başladığı gün mesai saati bitimine kadar ilgili valiliğe yazılı olarak bildirilir.

Güvenlik personelini bildirim yükümlülüğü: Kanunun 5. maddesine göre, özel güvenlik şirketleri, üstlendikleri koruma ve güvenlik hizmetlerinde istihdam edecekleri özel güvenlik görevlilerinin çalışma izin belgelerinin birer suretini bir ay içinde ilgili kişi, kurum ya da kuruluşa bildirir.

Güvenlik planının bildirim yükümlülüğü: Yönetmeliğin 12. maddesine göre, özel güvenlik şirketleri, güvenlik hizmeti verecekleri tesis ve alanlara ilişkin koruma ve güvenlik planlarının bir örneğini otuz gün içerisinde valiliğe verir.

Özel güvenlik şirketinin faaliyet izninin sona ermesi hangi kanunlara tabidir?

Özel güvenlik şirketinin faaliyet izninin sona ermesi, Ticaret Kanunundaki sebeplerden kaynaklanabileceği gibi, 5188 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelik hükümlerinde yer alan sebeplerden de kaynaklanabilir.

 Özel güvenlik şirketinin faaliyet izninin sona ermesine ilişkin 5188 sayılı kanunda öngörülen sebepler nelerdir?

• Kurucu , temsilci ve yöneticilerde aranan şartların kaybedilmesi
• Şirketin, amacı dışında faaliyet göstermesi
• Şirketin suç kaynağına dönüşmesi ya da terör örgütlerine aidiyetinin, irtibatının ya da iltisakının tespit edilmesi

Özel güvenlik hizmetleri kapsamında faaliyet bulunanları denetimini kimler yapmaktadır?

5188 sayılı Kanunun 22. maddesine göre, İçişleri Bakanlığı ve valilikler özel güvenlik hizmetleri kapsamında, özel güvenlik birimlerini, özel güvenlik şirketlerini ve özel güvenlik eğitimi veren kurumları denetlemeye yetkilidir.