Özel Güvenlik Hukuku 1 Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Adli kolluğun özellikleri nelerdir? 

Adli kolluğun özellikleri şunlardır:

• Adli makamların (savcılığın) emir ve direktifleri doğrultusunda faaliyet yürütür.

• Adli kolluk faaliyetleri ceza hukukuna tabidir.

• Adli kolluk faaliyetlerinden kaynaklanan uyuşmazlıklar adli yargıda görülür.

• Adli kolluk faaliyeti, münhasıran devlete ait bir faaliyettir ve sadece devlet adına icra edilebilir.

• Adli kolluk, düzenleyici işlemler yapamaz, sadece bireysel işlemler yapabilir.

• Adli kolluk bastırıcı niteliktedir. Suç işlendikten sonra, suçlunun cezalandırılmasını hedefler. 

Kolluk makamı ne demektir? 

Kolluk makamı, kolluk alanında düzenleyici ve bireysel işlemler yapma yetkisine sahip kişi ve kurulları ifade eder. Bunlar Bakanlar Kurulu, İçişleri Bakanı ve Valilerdir.

Kolluk amiri ne demektir? 

Kolluk amiri, kolluk personeli üzerinde hiyerarşi yetkisine sahip mercidir. İçişleri Bakanı, Vali, Kaymakam ve Bucak Müdürü kolluk personeli üzerinde hiyerarşi yetkisine sahiptir. Bu merciler kolluk personeline emir ve talimat verme yetkisine sahiptir.

Millî Güvenlik Kurulu'nda kimler bulunur? 

Millî Güvenlik Kurulu; Millî Güvenlik Kurulu; Cumhurbaşkanının başkanlığında, Cumhurbaşkanı yardımcıları, Adalet, Millî Savunma, İçişleri, Dışişleri Bakanları, Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava kuvvetleri komutanlarından kurulur. Gündemin özelliğine göre Kurul toplantılarına ilgili bakan ve kişiler çağrılıp görüşleri alınabilir.

Bireysel kolluk işlemi ne demektir? 

Kolluk makamları ya da kolluk amirleri tarafından, kamu düzeninin korunması ya da bozulan düzenin tekrar tesisi için, belli bir kişi ya da olaya yönelik olarak yaptığı idari işlemler bireysel kolluk işlemleridir. Bireysel kolluk işlemleri, emir ve yasaklar; izin verilmesi veya iznin geri alınması; faaliyet ruhsatı verilmesi ya da ruhsatın iptal edilmesi; kısa veya uzun süreli faaliyetten men kararı verilmesi; sürücü belgesi verilmesi ya da sürücü belgesine el konulması; pasaport verilmesi ya da pasaportun geri alınması gibi çok çeşitli şekillerde olabilmektedir.

Ölçülülük ilkesi ne demektir? 

Genel anlamda ölçülülük ilkesi, bir özgürlük ya da hakkı sınırlandırmada başvurulan aracın, sınırlandırmayla ulaşılmak istenen amacı gerçekleştirmeye elverişli olması, sınırlandırma aracının, amaç için gerekli olması, araçla amaç arasında ölçülü bir oran bulunmasını ifade etmektedir. 

Millî güvenlik ne demektir? 

2945 sayılı Kanunda milli güvenlik, “Devletin anayasal düzeninin, milli varlığının, bütünlüğünün, milletlerarası alanda siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik dâhil bütün menfaatlerinin ve ahdi hukukunun her türlü dış ve iç tehditlere karşı korunması ve kollanması” şeklinde tanımlanmaktadır.

Özel idari kolluğa örnek verebilir misiniz? 

Belediye zabıtası, orman kolluğu, gümrük kolluğu, turizm kolluğu özel idari kolluk teşkilâtlarına örnek teşkil etmektedir. Bunların kuruluşu, görev ve yetkileri kendi kanunlarında düzenlenmektedir.

Kolluk usullerinden biri olan izin usulü neyi ifade etmektedir? 

Önleyici sistem de denilen bu usulde, kamu düzeni için tehlikeli olabilecek bazı faaliyetlerin gerçekleştirilebilmesi için, önceden kolluk makamlarından izin alınması gerekmektedir. Bu usulde kanun koyucu, kişilerin bazı faaliyetlerinin özel hayatın sınırlarını aşarak kamuya yansımasını (kamu düzeninin etkilemesini) dikkate alarak izne tabi tutmaktadır. Dikkat edilmelidir ki bu usulde faaliyet yasaklanmamakta, ancak izin şartına bağlanmaktadır.

Ülke genelinde kamu düzeninin korunmasından kimler sorumludur? 

Ülke genelinde kamu düzeninin korunmasından İçişleri Bakanlığı sorumludur (3201 SK, m.1) İl sınırları içinde vali, ilçe sınırları içinde kaymakam, bucak sınırları içinde ise bucak müdürü sorumludur. Nitekim 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 11 ve 32. maddelerine göre, ilde güvenliğin sağlanmasından vali, ilçede kaymakam sorumlu tutulmuş olup bunlar kolluk kuvvetlerinin amiri olarak yetkilendirilmişlerdir.

Jandarmanın görev ve sorumluluk alanı neresidir? 

Jandarmanın genel olarak görev ve sorumluluk alanı; Polis görev sahası dışı olup, bu alanlar il ve ilçe belediye hudutları haricinde kalan veya polis teşkilatı bulunmayan yerlerdir. Ancak, belediye sınırları içinde olmakla birlikte hizmet gerekleri bakımından uygun görülen yerler, jandarmanın görev ve sorumluluk alanı olarak tespit edilebilir. İçişleri Bakanının kararıyla bir il veya ilçenin tamamı polis ya da jandarma görev ve sorumluluk alanı olarak belirlenebilir.

Özel kolluk nedir? 

Genel olarak kamu düzeninin unsurlarından birini gerçekleştirmek veya kamu düzeninin unsurlarının (güvenlik, esenlik, genel sağlık, genel ahlâk) dışında, farklı bir alan ve konuda düzeni sağlamak üzere oluşturulmuş kolluğa özel kolluk denilir.

Kolluk ne demektir? 

Kolluk, “kamu düzeninin” sağlanması için yürütülen faaliyetleri ve bu faaliyetleri gerçekleştiren teşkilat ve görevlilerini ifade etmektedir.

Millî Savunma Bakanlığı'nın görevleri nelerdir? 

1 Numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde (m.336), bakanlığın görevleri şu şekilde belirtilmiştir: a) Milli Savunma görevlerinin siyasi, hukuki, sosyal, mali ve bütçe hizmetlerini yürütmek.

b) Barışta ve savaşta asker alma hizmetlerini yürütmek.

c) Silah, araç, gereç ve her çeşit lojistik ihtiyaç maddelerinin tedariki hizmetlerini yürütmek.

d) Harb sanayii hizmetlerini yürütmek.

Özel güvenlik hizmetinin temel özellikleri nelerdir? 

Özel güvenlik hizmetine ilişkin temel özellikler şunlardır:

• Tamamlayıcılık özelliği: Özel güvenlik, genel kolluğa yardımcı ve tamamlayıcı olarak görev üstlenmektedir. Nitekim Kanunun 1. maddesinde “Bu Kanunun amacı, kamu güvenliğini tamamlayıcı mahiyetteki özel güvenlik hizmetlerinin yerine getirilmesine ilişkin esas ve usûlleri belirlemektir” denilmektedir.

• İzne tabi olması: Özel güvenlik teşkilâtı kurulması ve hizmetin sunulması izne tabidir. Bu husus Kanunun 2. maddesinde “Bu Kanun, özel güvenlik izninin verilmesine, bu hizmeti yerine getirecek kişi ve kuruluşların ruhsatlandırılmasına ve denetlenmesine ilişkin hususları kapsar.” denilerek açıklanmaktadır. Nitekim Kanunun 3. maddesine göre kişilerin silahlı personel tarafından korunması, kurum ve kuruluşlar bünyesinde özel güvenlik birimi kurulması veya güvenlik hizmetinin şirketlere gördürülmesi özel güvenlik komisyonunun kararı üzerine valinin iznine bağlıdır.

• Özel güvenlik şirketleri eliyle sunulabilme: Kanunun 3. ve 5. maddelerine göre özel güvenlik hizmetleri “özel güvenlik şirketleri eliyle” sunulabilecektir. Şirketlerin özel güvenlik alanında faaliyette bulunması İçişleri Bakanlığının iznine tâbidir (m. 5). Kanunun 5. maddesinde özel güvenlik şirketlerinin kurulması ve denetlenmesi konuları düzenlenmiştir.

• Özel güvenlik görevlisi istihdamı: Özel güvenlik hizmetleri, devlete ait güvenlik personeli dışında, özel güvenlik personeli istihdamı şeklinde gerçekleşmektedir. Nitekim Kanunun 10. maddesinde özel güvenlik görevlisi olarak çalıştırılacak kişilerde aranacak şartlar, 11. maddede çalışma izni, 14. maddede de bu kişilerin eğitimi konusu düzenlenmektedir.

İdari kolluğun özellikleri nelerdir? 

İdari kolluğun özellikleri şunlardır:

• İdari kolluk, idari makamların emir ve direktifleri doğrultusunda hareket eder.

• İdari kolluk faaliyetleri, idare hukukuna tabidir ve çıkan uyuşmazlıklar idari yargıda görülür.

• İdari kolluk sadece devlet adına değil, mahalli idareler (örneğin, belediye zabıtası, köy korucusu) adına da icra edilir.

• İdari kolluk makamları, bireysel işlem yanında düzenleyici işlemler de yapabilir.

• İdari kolluk önleyici niteliktedir. Suç işlenmesinden önce harekete geçer.

Genel idari kolluk nedir? 

Genel olarak kamu düzeninin sağlanması için, yani güvenlik, esenlik, genel sağlık ve genel ahlâkın korunması için devlet tüzel kişiliği adına, her türlü faaliyeti yürütme konusunda yetkili kılınan kolluğa genel idari kolluk denilir.

Millî savunma ne demektir? 

Dış güvenlik de denilebilecek millî savunma, devletin varlığına, bağımsızlığına ve egemenliğine yönelik dış tehditlerden korunmasına yönelik faaliyetler demektir. Yabancı devletler veya güçlerin her türlü saldırısına karşı devletin varlığının, egemenliğinin ve bağımsızlığının korunması, kısaca dış güvenliğin sağlanması milli savunma kavramı ile anlatılır.

Millî savunma konusunda Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin yetkileri nelerdir? 

Anayasaya göre, milletlerarası hukukun meşru saydığı hâllerde savaş hâli ilânına ve Türkiye’nin taraf olduğu milletlerarası antlaşmaların veya milletlerarası nezaket kurallarının gerektirdiği hâller dışında, Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesine veya yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye’de bulunmasına izin verme yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. 

Polis ve jandarma arasındaki fark nedir? 

Bunlar arasındaki fark, görev bakımından değil yer bakımındandır. İl ve ilçede belediye sınırları içinde polis, bu sınırlar dışında jandarma yetkili kılınmıştır. PVSK m.25: Polis teşkilâtı bulunmayan yerlerde il, ilçe ve bucak jandarma komutanları ile jandarma karakol komutanları bu kanunda yazılı görevleri yapar ve yetkileri kullanırlar.