Temel İnsan Hakları Bilgisi 1 Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

İnsan Haklarının Bölgesel Düzeyde Korunması

1. Soru

İnsan haklarının uluslararası alanda korunmasında ilk kez etkin bir güvence sistemi getiren hangisidir?

Cevap

İHAM insan haklarının uluslararası alanda korunmasında ilk kez etkin bir güvence sistemi getirmiştir.


2. Soru

AİHM'de yer alan birimler nelerdir?

Cevap

Mahkemede yer alan birimleri kendi içerisinde idari ve yargısal birimler olarak ikiye ayırmak mümkündür.


3. Soru

Mahkemedeki (AİHM) idari birimler nelerdir?

Cevap

Mahkemedeki idari birimler ise şunlardır: Mahkeme Genel Kurulu, bölümler ve filtraj bölümü.


4. Soru

Mahkeme genel kurulu'nun görevleri nelerdir?

Cevap

Mahkeme Genel Kurulu; Mahkeme içtüzüğünü kabul eder, başkan, iki başkan yardımcısı ve üç bölüm başkanından oluşan Mahkemenin yönetici kadrosunu seçer Başkan yardımcıları, aynı zamanda içinde bulundukları bölümün başkanlığı görevini de devam ettirirler. Bunlardan her biri üç yıllık bir dönem için seçilirler. Öte yandan Genel Kurul, beş yıl için yazı işleri müdürü ve onun yardımcısını da seçer. Ayrıca bölümlerin üye kompozisyonuna karar verir ve Bakanlar Komitesine belli bir süre için dairelerin üye sayısının yediden beşe indirilmesi önerisinde bulunabilir (İHAS m. 25).


5. Soru

Avrupa toplulukları adalet divanı ne zaman kurulmuştur?

Cevap

Avrupa Kömür Çelik Topluluğu Anlaşması’nın 7 ve 31. maddelerine göre, ilgili Antlaşmanın yorumlanması ve uygulanmasını sağlamak üzere 25 Eylül 1952’de Avrupa Kömür Çelik Topluluğu (The European Cool and Steel Community)’nun bir organı olacak şekilde kurulmuştur.


6. Soru

25 Mart 1957 Roma Antlaşması ile Avrupa toplulukları adalet divanı hangi toplulukların ortak yargı organı olarak kabul edilmiştir?

Cevap

25 Mart 1957 Roma Antlaşması ile her üç Avrupa topluluğunun (Avrupa
Ekonomik Topluluğu, Avrupa Kömür Çelik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu) da ortak yargı organı olarak kabul edilmiştir.


7. Soru

Avrupa işkenceyi önleme sözleşmesi denetim sisteminin görevi nedir?

Cevap

Sözleşme’nin görevi özgürlüğü ellerinden alınmış kimselere yapılan muameleleri incelemektir.


8. Soru

Denetim mekanizmalarının görevi nedir?

Cevap

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nce, altı yıllık bir süre için atanan en az 9 üyeden oluşan Avrupa Sosyal Haklar Komitesi (Uzmanlar Komitesi) (ASŞ m.25), sözleşmeci devletlerin yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini değerlendirmektedir.


9. Soru

Kolektif şikayet sistemi ne zaman yürürlüğe girmiştir?

Cevap

Kolektif şikâyet, 1995 tarihli Ek Protokol ile kabul edilmiş olup, 1 Temmuz 1998’den beri yürürlüktedir.


10. Soru

AK İnsan Hakları Komiserliği ne amaçla kurulmuştur?

Cevap

AK İnsan Hakları Komiserliği, bütün üye devletlerde insan hakları bilincini ve insan haklarına saygıyı desteklemek amacıyla kurulan Avrupa Konseyi içinde bağımsız bir kurumdur.


11. Soru

Bakanlar Komitesi’nin kararında öngörülen İnsan Hakları Komiseri’nin görevleri  nelerdir?

Cevap

İnsan haklarının etkili bir şekilde gözlenmesi ve AK insan hakları standartlarının yerine getirilmesinde üye devletlere yardım sağlamak; AK üye devletlerinde insan hakları eğitimi ve farkındalığını desteklemek; insan haklarına ilişkin hukuk ve uygulamaya ilişkin olası eksiklikleri tespit etmek; ulusal ombudsmanlıkların ve diğer insan hakları yapılarının etkinliklerinin kolaylaştırılması ve bütün bölgede insan haklarının korunmasına ilişkin danışma ve bilgi sağlamak.


12. Soru

AB Temel Haklar Şartı ne zaman kabul edilmiştir?

Cevap

AB Temel Haklar Şartı 2000 tarihinde kabul ve ilan edilmiştir.


13. Soru

Avrupa Güvenlik ve Iş birliği Teşkilatı (AGİT) nedir?

Cevap

Avrupa Güvenlik ve Iş birliği Teşkilatı (AGİT), 1973 yılında Helsinki’de başlayan ve 1 Ocak 1995 tarihine kadar Avrupa Güvenlik ve Iş birliği Konferansı (AGİK) olarak anılan sürecin teşkilat hâline dönüşmesidir.


14. Soru

AGİT üyeleri hakkında bilgi veriniz?

Cevap

AGİT, sadece Avrupa kıtası ile sınırlı olmayan, Kuzey Yarıküreyi kapsayan bölgesel bir yapılanmadır. Bugün mevcut 53 üyesinin büyük bir çoğu Avrupa’dan olmakla birlikte, Türkiye ve Rusya gibi Avrupa ve Asya’da toprakları olan üyelerinin yanında ABD, Kanada, Kazakistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Azerbaycan gibi Avrupa kıtasında toprakları olmayan devletler de teşkilata üyedir.


15. Soru

1991 Moskova İnsani Boyut Konferansı Belgesi’nin giriş kısmında, ilk defa vurgulanan konu ne olmuştur?

Cevap

1991 Moskova İnsani Boyut Konferansı Belgesi’nin giriş kısmında, ilk defa, insan haklarına ve temel özgürlüklere, demokrasiye ve hukukun üstünlüğüne ilişkin sorunların sadece bir devletin iç sorunu olmadığı, bunlara saygı göstermenin uluslararası düzenin temellerinden birini teşkil ettiği açıkça vurgulanmıştır.


16. Soru

Avrupa Güvenlik Şartı’nın imzalandığı İstanbul Zirvesi’nin (18-19 Kasım 1999) Sonuç Bildirisinde neler belirtilmiştir?

Cevap

Avrupa Güvenlik Şartı’nın imzalandığı İstanbul Zirvesi’nin (18-19 Kasım 1999) Sonuç Bildirisinde, güvenlik ile ilgili konularda, AGİT ile diğer uluslararası kuruluşlar arasında iş birliği yapılması kararlaştırılmış, demokrasi, hukukun üstünlüğü ve insan haklarına saygının önemi tekrar edilmiş, azınlık hakları, çocuk hakları, kadın-erkek eşitliğinin, temel hak ve özgürlükler çerçevesinde özellikle korunması gereği belirtilmiştir.


17. Soru

İnsani boyut (human dimension) terimi neye işaret etmektedir?

Cevap

“İnsani boyut” (human dimension) terimi, AGİT’e katılan Devletlerin, insan haklarına ve temel özgürlüklerine olan saygının sağlanması, hukuk devletine uyulması, demokrasi ilkelerinin geliştirilmesi ve bunlarla ilgili olarak demokratik kurumların güçlendirilmesi ve korunması, AGİT alanı boyunca hoşgörünün geliştirilmesiyle ilgili yükümlülüklerine işaret etmektedir.


18. Soru

Uzman misyonlarının amacı nedir?

Cevap

Uzman misyonlarının amacı, insani boyuta ilişkin belirli bir soru ya da sorunun çözümünü kolaylaştırmaktır.


19. Soru

İnsan haklarının Amerika kıtasında korunmasının dayandığı iki temel antlaşma nedir?

Cevap

Amerikan Devletler Teşkilatı Kurucu Antlaşması ve Amerikan Devletleri İnsan Hakları Sözleşmesi’dir.


20. Soru

Amerikalılararası İnsan Hakları Mahkemesi nasıl kurulmuştur?

Cevap

Amerikalılararası İnsan Hakları Mahkemesi, Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi ile kurulmuştur. Bununla birlikte, insan haklarını korumak amacıyla yargısal bir organ oluşturma düşüncesi, ilk defa 1948 yılında Bogotá Uluslararası Amerikan Devletleri Konferansı’nda ortaya açılmıştır. Farklı görüşlere rağmen, Mahkeme San José’de (Kosta Rika) Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesiyle kurulmuş, ancak tam anlamıyla 1979 yılında işlerlik kazanmıştır.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi