Borçlar Hukuku Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Tasarruf işlemi nedir?

Bir hakka doğrudan doğruya etki eden onu kuran, değiştiren veya sona erdiren hukuki işlemlerin genel adıdır.

Doğru ifa nasıl gerçekleşir?

Doğru ifa, doğru edimi (doğru konuda), yerinde (doğru yerde), zamanında (doğru zamanda) ve alacaklıya (doğru kişiye) ifa ederek borcu kapatma, sona erdirmektir.

Borcu her zaman borçlunun ifa etmesi zorunlu mudur?

Borcu ifa edecek olan borçludur. Fakat bu, borcun bizzat borçlu tarafından ifa edilmesinde alacaklının menfaati bulunmadıkça veya kişisel olarak ifası zorunlu bir edim üstlenilmiş olmadıkça, uyulması zorunlu bir kural değildir.

İfa yardımcısı tarafından yapılan ifa, üçüncü bir kişinin ifası mıdır?

Borcun, borçlunun ifa yardımcısı tarafından ifası, üçüncü kişinin değil borçlunun ifası sayılmaktadır.

Kimler ifa yardımcısı olabilir?

İlk olarak borçlunun hizmetinde çalışanları kapsar. Fakat bunlarla sınırlı değildir. Bu cümleden olarak, borçlunun birlikte yaşadığı kimseler, yani eşi veya çocukları gibi ailesinin üyeleri ya da birlikte yaşadığı diğer kişiler ile ortakları da ifa yardımcısı sayılırlar. İfa yardımcısının, her zaman borçluya bağımlı olması, ona tabi olarak çalışması gerekmez. Bu anlamda, bağımsız yardımcılardan da ifa için yararlanmak mümkündür.

Kaim kişi nedir?

Kaim kişi, borcu, borçlunun ifa yardımcısı sıfatı olmaksızın borçlu yerine ifa eden kimselere denilmektedir. Bunlar, alt vekil ya da alt yüklenici gibi asıl borçlunun borçlarını tamamen ya da kısmen ifa etmeyi başkasına bıraktığı durumlarda alacaklının muhatap alabileceği kişilerdir. Kaim kişi, yardımcı kişiden farklı olarak, esas itibarıyla, borcu kendi adına ifa eden kişidir; bu sebeple üçüncü kişi sayılır.

Üçüncü kişi tarafından ifanın alacaklı açısından zararı nedir?

Üçüncü kişi tarafından ifa edilmekle borç sona erdirildiği için, sebebi alacaklıya yüklenebilecek biçimde borçlunun kusuru olmaksızın borcun ifası imkânsız hâle gelmiş olur. Bu durumda da borçlu, ifa imkânsızlığı yüzünden alacaklıdan zararlarının tazmin edilmesini isteyebilir.

Halefiyet nedir?

Kimi durumlarda alacaklıyı ifa yoluyla tatmin eden üçüncü kişi, alacaklının yerine geçer. Buna halefiyet denilmektedir. Sözün diğer bir anlatımıyla, bu gibi durumlarda üçüncü kişinin ifası ile borç sona ermez; sadece alacaklı değişir. Yalnız bu, ne borcun üstlenilmesi ne de alacağın devirdir.

Halefiyetin sonuçları nelerdir?

Halefiyette ifada bulunan üçüncü kişi, alacaklıyı tatmin ettiği kapsamda onun yerine geçer. Bu anlamda, o, halefiyet yoluyla alacaklının borçluya karşı sahip olduğu alacak hakkını ve buna bağımlı (fer’i) hakları kazanmış olur. Dikkat edilsin ki bu, bir taraf sıfatının kazanılması değildir; yani borçlu yine borçlu olarak kalmakta, alacaklının borçluya karşı üstlendiği edim de kural olarak borçluya ifa edilmektedir.

Muacceliyet nedir?

Doğru zamanda ifa, her borcun muaccel olduğu zamanda ifası demektir. Muacceliyet, kaba olarak bakıldığında, bir yandan, borçlunun borcu zaman bakımından gereği gibi ifa etmiş sayılması için en son tarihi ifade eder.

Para borcu için yasal ifa yeri neresidir?

Para borcu, alacaklının ifa zamanındaki yerleşim yerinde ifa edilir. Bu açıdan, para borcu, alacaklının ayağına götürülecek borçtur.

Parça borcunun yasal ifa yeri neresidir?

Parça borcu, sözleşme kurulduğu sırada borcun konusunun bulunduğu yerde ifa edilir.

Cins borcu nedir?

Cins (çeşit) borcu, konusu, tarımsal ürünler, yığın (seri) üretimin çıktısı ürünler gibi cinsinin genel özellikleriyle belirlenen borçtur.

Parça borcu nedir?

Parça borcu, konusu, bireysel özellikleriyle belirlenen borçtur. Parça borçlusu da her durumda kararlaştırılan borcu ifa etmelidir. Parça borcu, kararlaştırılandan farklı bir şeyle gerçekleştirilemez. Parça borcunun konusunun borçlunun kusuruyla imkânsızlaşması, borçlu için, ikincil borç olan tazminat borcunu ifa yükümlülüğü doğurur.

Aliud nedir?

Aliud, sözleşmede kararlaştırılandan farklı bir şeyin teslimidir. Bu durumda borç gereği gibi ifa edilmiş sayılmaz. Alacaklı farklı şeyi ifa olarak kabul etmeyebilir. Borçlu, böyle bir durumda temerrüde düşer.

İfa yerine edim nedir?

Borçlanılan edimden farklı bir konuda ifa, borçluyu borçtan /sorumluluktan kurtarır. Söz gelişi, para borcu, asıl olarak parayla ifa edilir. Borçlu, alacaklıya parayla ödeme yapmak yerine, üçüncü kişiden olan bir alacağını devretmeyi önermiş ise alacaklı bunu ifa olarak kabul etmek zorunda değildir. Fakat alacaklı ile borçlu bu alacağın devrinin alacağın tam bir ifası olarak kabulünde anlaşmışlarsa alacaklı devredilen alacağı tam olarak elde edemese de borç ifa edilmiş sayılır.

İfa uğruna edim nedir?

Borçlunun ifa uğruna edim olarak kabul etmesi durumunda ifa uğruna farklı şeyin teslimiyle, borçlu borcundan kurtulmuş olmaz. O şeyin alacaklı tarafından paraya çevrilmesinden elde edilenle borç kapatılırsa, borçlu sorumluluktan kurtulur. Satıştan
artan para olursa borçluya iade edilir; satış parası ile borç kapatılamazsa borçlunun
sorumluluğu devam eder.

Temerrüt faizi nedir?

Bir para borcunun ifasında (iadesinde) gecikme hâlinde işleyen faize temerrüt faizi denilmektedir.

Anapara faizi nedir?

Taraflardan birinin diğerine (daha sonra iade edilmek üzere) verdiği bir miktar para borcu (ödünç) için faiz işletilmesi söz konusuysa para borcuna anapara borcu, bu borç için iade anına kadar işleyecek faize ise anapara faizi denilmektedir

Borç ödemeden aciz belgesi nedir?

Haciz ve iflas yoluyla alacağını tamamen alamamış alacaklıya, ödenmemiş ancak mevcudiyetini sürdüren alacağı için icra dairesi veya iflas idaresi tarafından verilen belgedir.

Ön ödemeli taksitle satış nedir?

Ön ödemeli taksitle satış, alıcının taşınır bir malın satış bedelini önceden kısım kısım ödemeyi, satıcının da bedelin tamamen ödenmesinden sonra satılanı alıcıya devretmeyi
üstlendikleri satıştır.

Anaparanın ifa edilmiş olduğuna dair verilen makbuzun mahiyeti nedir?

Anaparanın ifa edilmiş olduğuna ilişkin olarak verilmiş makbuzun sadece faiz borcu bakımından yarattığı karine şöyle düzenlenmiştir: “Alacaklı anaparanın tamamı için makbuz vermişse, faizlerini de almış olduğu kabul edilir.”