Halkla İlişkiler Araştırmaları Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Halkla İlişkilerde Nicel Araştırmalar

1. Soru

Süreksiz değişken ne anlama gelmektedir?

Cevap

Miktar yönünden değişiklik yerine, tür yönünden değişiklik gösteren değişkenlerdir. Süreksiz değişkenler, ölçülen özelliklerine göre sınırlı sayıda değer alırlar. Dolayısıyla bir obje ya da birey bir özelliğe ya sahiptir ya da değildir. Örnek olarak cinsiyet, medeni durum gibi değişkenler süreksiz değişkendir.


2. Soru

Bağımsız değişken kavramı ne anlama gelmektedir?

Cevap

Araştırmacının bağımlı değişken üzerinde etkisini test etmek istediği değişkendir. Açıklanması istenen durumu simgeleyen, bağımsız değişkenlerin etkilemesi beklenen değişkendir.


3. Soru

Solomon dört grup modeli nedir?

Cevap

Bu tasarım, test öncesi-test sonrası kontrol gruplu deneysel tasarım ve test sonrası kontrol gruplu deneysel tasarımın karışımıdır. Böylece oluşturulan 2 deney ve 2 kontrol grubundan elde edilen gözlem sonuçları karşılaştırılarak etkisi ölçülmek istenen değişkenin etki derecesi saptanmaya çalışılır. 


4. Soru

Nicel araştırmaların amacı nedir?

Cevap

Nicel araştırmaların amacı, bireylerin toplumsal davranışlarını gözlem, deney ve test yoluyla nesnel bir şekilde ölçmek ve sayısal verilerle açıklamaktır.


5. Soru

Olasılıklı örneklem yöntemi nedir?

Cevap

Örnekleme dâhil edilecek her birimin örnekleme seçilme şansı eşittir. Bu örnekleme yöntemi, örneklem hatası hesaplanmasına imkân sağlar.


6. Soru

Tamsayım kavramı ne anlama gelmektedir?

Cevap

Tamsayım (Sayım), evrenin tamamının incelenmesine sayım (tamsayım) denir. Diğer bir değişle sayım, bir grup insan (organizasyon veya varlık) hakkında bilgi toplamanın bir yolu, o gruptaki birimlerin her birinin tek tek araştırılmasıdır.


7. Soru

Küme örneklemesi yöntemi ne zaman kullanılır?

Cevap

Maliyet ve zorluk nedeniyle evren birimlerinin tam listesinin yapılamaması, araştırma çerçevesinin tam belirlenememesi durumunda kullanılan bir örnekleme yöntemidir.


8. Soru

Örneklem ve örnekleme kavramları nedir?

Cevap

Örneklem, evren içinden seçilen ve evreni temsil etme yeterliğine sahip olduğu belirlenen görece küçük bir gruptur. Örneklem alma işlemine de örnekleme denilmektedir.


9. Soru

Deneme öncesi model çeşitleri nelerdir?

Cevap

Gerçek anlamda bir deneme modeli özelliği taşımazlar. Bunların incelenmesindeki amaç, diğer modellerin daha iyi anlaşılmasını sağlamaktır. Bilimsel değerleri sınırlı modellerdir. Deneme öncesi modeller 3 grupta incelenir: Tek Grup Sontest Model, Tek Grup Öntest-Sontest Modeli, Karşılaştırmalı Eşitlenmemiş Grup Son test Modelidir.


10. Soru

Karşılaştırmalı eşitlenmemiş grup sontest modeli nasıl uygulanır?

Cevap

Gelişigüzel seçilmiş ve başlangıçta benzerlikleri bilinmeyen iki grup bulunur. Bunlardan biri deney diğeri kontrol grubu olarak kullanılır ve yalnızca deney sonucu ölçmeler yapılır.


11. Soru

Sistematik örnekleme yönteminde karşılaşılan sorunlar nelerdir?

Cevap

Sistematik örnekleme yönteminde başlıca sorunlar, evren birimlerinin numaralandırılabilir hâle dönüştürülmesi, ilk birimin tam bir tesadüfi süreç sonunda seçilmesi ve evren dağılımının periyodik bir dalgalanmadan arınmış olmasına ilişkindir.


12. Soru

Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri kaça ayrılır?

Cevap

Genel olarak sosyal bilimlerde yapılan araştırmalar nicel araştırma ve nitel araştırma yöntemleri olarak ikiye ayrılırlar.


13. Soru

Sürekli değişken nedir?

Cevap

Sürekli değişken, iki ayrı ölçüm arası kuramsal olarak sonsuz değerler alabilen değişkenlerdir. Örnek olarak yaş, uzunluk ve ağırlık gibi değişkenler sürekli değişkenlerdir.


14. Soru

Nicel araştırma yöntemi nedir?

Cevap

Nicel yöntem gözlem ve ölçmeye dayalı, tekrarlanabilen, objektif araştırma yaklaşımıdır. Nicel yöntemleri kullanarak yapılan araştırmalar nicel araştırma olarak adlandırılır.


15. Soru

Tarama araştırma modeli nedir?

Cevap

Tarama modelleri, geçmişte ya da günümüzde mevcut olan bir durumu olduğu şekliyle
betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımlarıdır. Tarama modellerinde araştırma konusu olan olay, kişi veya nesne içinde bulunduğu koşul içerisinde olduğu gibi tanımlanır.


16. Soru

Deneme modelleri nedir?

Cevap

Deneme modelleri, neden-sonuç ilişkisini belirlemek amacıyla, araştırmacının kontrolü altında gözlenmek istenen verilerin üretildiği araştırma modelleridir. Deneme modelinde gözlenmek istenilenin araştırmacı tarafından üretilmesi söz konusudur ve amaçlar hipotezlerle ifade edilirler.


17. Soru

Nicel araştırmalarda kullanılan değişken kavramı neyi ifade eder?

Cevap

Değişken, değişiklik gösteren bir kavramdır. Gözlemden gözleme değişik değerler alabilen objelere, özelliklere ya da durumlara “Değişken” denir.


18. Soru

Sontest kontrol grubu modeli nasıl uygulanır?

Cevap

Bu modelde tesadüfi atama ile oluşturulmuş iki grup bulunur. Bunlardan biri deney
diğeri kontrol grubu olarak kullanılır. Gruplara sadece son test uygulanarak deney sonu
ölçme yapılır.


19. Soru

Nicel değişken kavramı ne anlama gelmektedir?

Cevap

Değişik derecelerde az ya da çok değerler alabilen değişkendir. Değişkenin özelliği sayı ve miktar ile açıklanabiliyorsa nicel değişkendir. Yaş, ağırlık, zekâ seviyesi, hava sıcaklığı, hız, nüfus gibi değişkenler nicel değişkenlerdir.


20. Soru

Hipotez kavramı nedir?

Cevap

Hipotez, iki veya daha fazla ölçülebilir değişkenin birbiri ile ilişkisini belirleyen bir yargıdır. Olaylar arasındaki ilişkiyi açıklamaya çalışır.


21. Soru

Gönüllü örnekleme yöntemi nasıl gerçekleştirilir?

Cevap

Bu örnekleme yönteminde, araştırma çalışmaya gönüllü olarak katılan kişiler ile gerçekleştirilir.


22. Soru

Gerçek deneme modeli nedir?

Cevap

Bilimsel anlamda değeri en yüksek deneme modelleridir. Bu modellerin ortak özellikleri
birden fazla grup kullanılması ve bu grupların tesadüfi atama ile oluşturulmasıdır. Böylece her grupta en az bir deney ve kontrol grubu bulunur.


23. Soru

Yarı deneme modeli nedir ve ne zaman uygulanır?

Cevap

Yarı deneme modelleri bilimsel değer bakımından gerçek deneme modellerinden sonra gelmektedir. Gerçek deneme modellerinin kontrolünün sağlanamadığı ve yeterli olmadığı durumlarda yarı deneme modelleri kullanılır.


24. Soru

Örnek olay tarama modeli nedir?

Cevap

Evrendeki belli bir ünitenin (birey, aile, okul, hastane, dernek vb.), derinliğine ve genişliğine, kendisini ve çevresi ile olan ilişkilerini belirleyerek o ünite hakkında bir yargıya varmayı amaçlayan tarama düzenlemeleridir.


25. Soru

Nitel değişken kavramı neyi ifade etmektedir?

Cevap

Bu değişkenler gözlemden gözleme farklılık gösterirler ancak bu farklılık derece yönünden değil kalite ve çeşit yönündendir. Değişkenin özelliği sınırlandırılabiliyorsa nitel değişkendir. Cinsiyet, medeni durum, göz rengi, din, milliyet gibi değişkenler nitel değişkenlerdir.


26. Soru

Yarı deneme model türleri nelerdir?

Cevap

Yarı deneme modelleri şunlardır:
1. Zaman Dizisi Modeli
2. Eşit Zaman Örneklemli Model
3. Eşitlenmemiş Kontrol Gruplu Model
4. Öntest-Sontest Ayrı Örnek Grup Modeli
5. Rotasyon Modeli olmak üzere beş gruba ayrılır.


27. Soru

Nicel araştırma yönteminde evren kavramı neyi ifade etmektedir?

Cevap

Evren, araştırma sorununa ilişkin bütün ögeleri (insanları, örgütleri, ülkeleri, reklamları, olayları vb.) kapsayan ve hakkında genellemeler yapılan en geniş kümedir.


28. Soru

Örnekleme yöntemleri nelerdir?

Cevap

Örnekleme, olasılık kuramından türetilmiş pratik bir araştırma aracıdır. Olasılık kuramından hareketle, örnekleme tasarımını yapmak aşamasında ise karşımıza iki farklı örnekleme yöntemi çıkar. Bunlar;
• Olasılıklı Örnekleme Yöntemleri
• Olasılıksız Örnekleme Yöntemleridir


29. Soru

Kartopu örneklemesi nasıl uygulanır?

Cevap

Öncelikle araştırmacı araştırmanın amacına uygun bir kişiyi bulur. Onunla araştırmasını gerçekleştirir. Daha sonra bulduğu kişiden, araştırmasına katılabilecek uygun kişilerin isimlerini alır. Onlarla araştırmasını uygular. Daha sonra o kişilerden başka isimler alır. Yeterli örneklemi oluşturana değin araştırma bu yol ile ilerler.


30. Soru

Tek gruplu öntest sontest modeli nasıl uygulanır?

Cevap

Bu modelde de gelişigüzel seçilmiş bir gruba bağımsız değişken hem deney öncesi (öntest) hem de deney sonrası(sontest) uygulanır.


31. Soru

Bağımlı değişken nedir?

Cevap

Üzerinde bağımsız değişkenin etkisi incelenen değişkendir. Nedensel bir hipotezde bağımsız bir değişkenin neden olduğu etki veya sonuç değişkenidir.


32. Soru

Çok düzeyli örnekleme nasıl uygulanır?

Cevap

Çoğunlukla olasılıklı ve olasılıksız örnekleme tekniklerinin değişik bileşimlerine dayanır. Genelde birden çok örnekleme tekniğinin bir araya getirilip uygulanmasıyla ortaya çıkan bir örneklemedir.


33. Soru

Örneklemenin sayıma göre avantajları nelerdir?

Cevap

• Örneklemenin toplam maliyeti sayıma göre oldukça düşüktür.
• Daha nitelikli eleman kullanma imkânı vardır.
• Örneklemede veriler sayıma göre daha kısa sürede elde edilirler.
• Daha ayrıntılı veriler elde edilebilir.
• Örnekleme ile elde edilen verilerin doğruluk derecesi bazen sayıma göre daha yüksek olabilir


34. Soru

Kota örneklemesi nedir?

Cevap

Kota örneklemesinde, evren ilgilenilen çeşitli özelliklere göre kotalara ayrılır ve her bir kotadan uygun sayıda örnekleme birimi alınır. Bu özellikler yaş, eğitim düzeyi, cinsiyet, meslek gibi demografik özellikle olabildiği gibi ürünü kullananlar-kullanmayan kişiler ya da reklamı izleyenler-izlemeyenler kişiler gibi faktörlerde olabilir. Burada dikkat dilmesi gereken konu, ilgilenilen özellik itibarıyla evrenin oransal dağılımının bilinmesidir.


35. Soru

Yansız örnekleme yöntemi nedir?

Cevap

Bir örneklem belirlenirken evreni oluşturan tüm birimlerin örnekleme girme olasılıklarının eşit olduğu örnekleme yöntemine yansız örnekleme denir. Yansız örnekleme yöntemi evreni oluşturan tüm birimlere oluşturulacak örnekleme girme şansı verdiğinden dolayı en etkin örnekleme tekniğidir.


36. Soru

Araştırma problemi belirlenirken araştırmacı hangi noktaları göz önüne almalıdır?

Cevap

Bir araştırma projesinin ilk adımı problemin tanımlanmasıdır. Bu aşamada araştırmacı, çalışmanın amacını, hangi bilgilerin toplanması gerektiğini ve toplanan bilgilerin karar verme aşamasında nasıl kullanılacağını göz önüne alır.


37. Soru

Gelişigüzel örnekleme yöntemi nedir?

Cevap

Araştırmacının saptanan örneklem büyüklüğüne göre herhangi bir şekilde evrenin bir parçasını seçmesidir.


38. Soru

Olasılıklı örnekleme türleri nelerdir?

Cevap

  • Yansız örnekleme
  • Sistematik örnekleme
  • Tabakalı örnekleme
  • Küme örneklemesi


39. Soru

Sistematik örnekleme yöntemi nedir?

Cevap

Sistematik örnekleme yönteminde örneklem birimleri, örneklem çerçevesi içinde belirlenmiş eşit aralıklarla seçilir.


40. Soru

Genel tarama modeli nedir?

Cevap

Genel tarama modelleri, çok sayıda elemandan oluşan bir evrende, evren hakkında genel bir yargıya varmak amacı ile evrenin tümü ya da ondan alınacak bir grup, örnek ya da örneklem üzerinde yapılan tarama düzenlemeleridir.


41. Soru

Tabakalı örnekleme yöntemi ne zaman uygulanır?

Cevap

Evreni oluşturan birimlerin, göz önünde tutulacak özellikleri arasında önemli farklılıklar varsa tabakalama yapılır. Tabakalama, evreni oluşturan birimleri, bir veya birkaç özellikleri bakımından homojen gruplara ayırmaktır.


42. Soru

Tek gruplu sontest modeli nasıl uygulanır?

Cevap

En zayıf deneysel desen olan modelde gelişigüzel seçilmiş tek bir gruba bağımsız değişken uygulanır ve etki bağımlı değişken üzerinde ölçülür. Öntest uygulanmadığı için, durumun öncesi hakkında bir bilgi yoktur. Bu nedenle de zayıf bir modeldir.


43. Soru

Olasılıksız örnekleme yöntemi nedir?

Cevap

Olasılıksız örnekleme yöntemleri örneklemeye dâhil edilen kişilerin maksatlı olarak seçildiği örneklemlerdir. 


44. Soru

Amaçlı örnekleme yöntemi nedir?

Cevap

Araştırmanın amaçları doğrultusunda bir evrenin temsilci bir örneği yerine, amaçlı olarak bir ya da birkaç alt kesimini örnek olarak almaktır. Başka bir deyişle amaçlı örnekleme, evrenin soruna en uygun bir kesimini gözlem konusu yapmak demektir


45. Soru

Kolaylı örnekleme yöntemi nedir?

Cevap

Bu tekniğin kullanıldığı durumlarda örneklem, araştırmacının rahatlıkla ulaşabileceği katılımcılardan oluşur. Nitekim bu yüzden kolaylı örneklemin bir adı da “hazır örneklem”dir.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v