Havacılık Güvenliği Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Risk tabanlı tarama hangi sektörlerde ve hangi amaçla kullanılmaktadır?

Risk tabanlı tarama (profilleme) havacılık sektöründe de olduğu gibi genel anlamda terörist saldırıları tanımlamak ve belirlemek, uyuşturucu kaçakçıları, para aklayıcıları, küçük hırsızları ve yasa dışı göçmenleri yakalamak için kullanılmaktadır.

CAPPS II, yolcunun vatandaşlık bilgileri ve seyahat edeceği noktaya göre, bazı yolcuların ek güvenlik uygulamalarına tabi tutulması için yolcuları seçen bir sistemdir.

Secure Flight sisteminin CAPPS II'ye göre avantajları nelerdir?

CAPPS II programı, pek çok yolcunun uçuşa kabulünü reddederken, Secure Flight sistemi daha özenli oluşturulan veri tabanı sayesinde, gerçek risklerin belirlenmesine daha fazla olanak sağlayarak pek az yolcunun uçuşana engel olmaktadır. Sistem uçuşa kabul edilebilecek yolcuları iki kısma ayırmaktadır: Risk oluşturmayan yani seçilmemiş (nonselectees) yolcular ve risk oluşturan yani seçilmiş (selectees) yolcular. Bu ayrıştırma, yolcuların güvenlik kontrolün- den muaf tutulmaları anlamına gelmemektedir. Her iki sınıfa ayrılan yolcu da uçuşa kabul edilmeden önce güvenlik kontrollerinden geçirilmektedir. Ancak risk oluşturan bireyler daha katı ve detaylı güvenlik kontrollerine tabi olurken, risk oluşturmayan bireyler rutin kontroller sonrasında uçuşa kabul edilmektedir.

Sistem konusundaki en yaygın eleştiri, veri tabanına göre risksiz bulunan yolculara pozitif ayrımcılık yapıldığı, bu nedenle güvenlik sorunlarının yaşanabileceği yönündedir. Bir diğer eleştiri ise adi suçlar ya da kötü finansal kayıt gibi havacılık güvenliğine olumsuz etkileri olamayacak bireylerin de riskli olarak değerlendirilmesine yöneliktir.

Biyometrik tanımlamalarda bir bireyi diğerinden ayıran, parmak izi, el geometrisi, göz retinası ya da iris taraması, yürüme biçimi, yüz görüntüleme, ses tanıma ve DNA gibi pek çok tanımlayıcı yer almaktadır.

Bu yöntemde, farklı açı ve ışık düzeyinin yetersizliğinden kaynaklı tanımlama sıkıntıları yaşanabilmektedir. Ayrıca bireyler zaman zaman şapka ya da güneş gözlüğü gibi aksesuarlarla belirli ölçümlerin alınmasını engelleyebilmektedir. Diğer bir değişle yüz tanıma yönteminin başarısı çevresel koşullardan etkilenmektedir.

Biyometrik tanımlama yöntemleri nasıl işlemektedir?

Biyometrik herhangi bir tanımlayıcıya ilişkin dijital bir ölçüm alındığında, bir sayı ya da koda indirgenmekte ve veri tabanına depolanmaktadır. Bu yöntemle oluşturulan veri tabanları, biyometrik uygulamalarla desteklenen havaalanı güvenlik kontrollerinde kullanılmaktadır. Yolculardan alınan her ölçüm, veri tabanındaki bilgilerle karşılaştırılmakta ve uyum olup olmadığına bakılarak bireylerin tanımlanması sağlanmaktadır. Biyometrik tarama, uçağa giriş işlemi yapan birey ile bilet üzerinde görülen bireyin, aynı bireyler olup olmadığının kontrol edilmesine ya da giriş iznine sahip personelin gerçekten o birey olup olmadığının belirlenmesine olanak sağlamaktadır.

• Kaydetme işleminin yapılması: Sisteme ham biyometrik verilerin girilmesi,
• Şablon oluşturulması: Sisteme girilen biyometrik verilerin, bir algoritma yolu ile daha sonra yine aynı algoritmayla karşılaştırma yapılabilecek şekilde kodlanması, • Tanımlama işlemi: Yolcudan alınan biyometrik örneklemin, veri tabanında kayıtlı tüm kullanıcılılar ile karşılaştırılması,
• Doğrulama işlemi: Belirli bir kullanıcıdan (yolcudan) alınan biyometrik örneklemin, aynı bireyin veri tabanındaki kayıtları ile karşılaştırılmasıdır.

Bir bireye ait biyometrik tanımlayıcılarının, yanlışlıkla başka bir bireyinkilerle eşleştirilmesi durumudur. Bu hata, kişinin yanlış teşhis edilmesine neden olmaktadır.

Yanlış ret hatası nedir?

Bir bireyin biyometrik tanımlayıcıları ile o bireyin sistemde kayıtlı referansının eşleştirilememesi durumudur.

Tüm vücut tarama sistemi nedir?

Bir bireyin kıyafetlerinin ardındaki çıplak vücudunun, yüksek kalitedeki görüntüsünün üretilmesine yönelik olarak kullanılmaktadır. Sistem, farklı görüntüleme tekniklerinin kullanılmasıyla, insan vücudunun 2 ya da 3 boyutlu görüntüsünün taranmasına olanak vermektedir.

Geri saçılım nedir?

Düşük yoğunluklu bir x-ray ışınının yansımaları ile 2 boyutlu görüntü oluşturulmasını sağlayan bir yöntemdir. 1990’larda kullanılmaya başlanılanılan bu teknoloji, günümüzde çok daha gelişmiş görüntü alma kabiliyetine sahiptir. Görüntü kalitesinin yanı sıra mahremiyeti de gözeterek vücudun ön ve arka tarafından görüntü almaktadır.

Yolcuların el bagajlarında taşıması kısıtlanan maddeler nelerdir?

• Su, şurup, içki dâhil her türlü sıvı,

• Kremler, losyonlar, yağlar (kozmetik yağlar dâhil) parfümler, maskara dâhil her türlü makyaj malzemesi (katı hâlde olan rujlar hariç),

• Tıraş köpükleri, deodorantlar,

• Diş macunu dahil her türlü macun kıvamındaki maddeler,

• Reçel, bal, yoğurt, pekmez, ve salça gibi tam katı hâlde olmayan yiyecekler,

• Kontak lens sıvıları,

• Şampuanlar, ve bunlara benzeyen diğer maddeler.

• Yolcu el bagajında taşınacak sıvılar en fazla 100 ml. hacimli kutu, şişe veya benzeri bir kap içinde olmalıdır. Sıvının miktarı, kap üzerinde yazan miktar ile eş kabul edilmektedir. Yani üzerinde 200 ml. yazan bir kapa, 100 ml sıvı konmasında durumunda, bu sıvı 200 ml. olarak işlem görmektedir.

• Bu kaplar 1 litre hacimli (20 cm x 20 cm ebatlarında) şe af ve ağzı kolayca kapanıp açılabilen bir plastik torbanın içine konmalıdır. Torbanın ağzının, güvenlik kontrolleri esnasında açılarak, içindeki maddelerin kontrol edilmesine imkan sağlayabilecek şekilde olması gerekmektedir.

• Bu şekilde taşınacak sıvının miktarı, sıvı dolu kapların torba içine girebileceği miktarı aşmamalıdır.

• Her bir yolcu, el bagajında tek bir sıvı torbası taşıyabilir.

• Bir bireyin kendine ilişkin bilgiyi paylaşacağı kişileri seçme ve bu bilgilerin yayılmasında kontrol sahibi olma hakkı,

• Bir bireyin kendisine ilişkin hangi verinin yayıldığını, hangi verinin toplandığını ve nerede saklandığını bilme ve eksik veya yanlış veriye itiraz etme hakkı,

• Bireyin, gerek toplumun sağlık ve emniyeti için gerekse devletin faaliyetlerini denetleyebilmesi için meşru olan bilme hakkıdır.

Hava trafik bilgi yönetimi hizmetlerinin kapsamı nedir?

Hava seyrüseferi ile ilişkili havacılık bilgilerinin, uçuşun her aşamasına yönelik olarak gerekli birimler için üretilmesi ve elektronik ortamda iletilmesi işlemlerinin koordine edilmesi, hava trafik yönetimi hizmetleri olarak adlandırılmaktadır.

Sivil Havacılık Güvenliği Eğitim ve Sertifikasyon Talimatı en son ne zaman güncellenmiştir?

Gümrüksüz (Duty-free) mağazalardan satın alınan sıvı ürünlerin taşınmasıyla ilgili kurallar nedir?

• Yolcunun satın aldığı mallar, açılması hâlinde tekrar kapanamayan, tahrip olabilecek nitelikteki şeffaf bir poşete konmalıdır.

• Alışveriş fişi ya da faturanın bir nüshası, dıştan okunacak şekilde şeffaf poşette yer alan ayrı bölmeye konmalıdır. (Uçuşun gecikmesi ya da saat 02.00’a kadar kalkış yapması planlanmış uçaklarda bir gün önceki tarih kabul edilebilir).
• Yolcular, kurallara uygun bir biçimde taşınan sıvı içerikli gümrüksüz mağaza ürünleri ile aktarmalı uçuşlarına da devam edebilmektedir.

Gümrüksüz Mağaza nedir?

Dış hatlara açık havaalanlarındaki gümrüksüz alanlarda bulunan ve yolcuların ülkeye giriş yapmadan önce ya da ülkeden çıkış yaptıktan sonra, gümrük vergisinden muaf tutulan malları satın alabilecekleri mağazalara, gümrüksüz mağaza denir.

Olaylar gerçekleştikten sonra önleyici prosedürlerin oluşturulmasıdır.

Süreçlerin ve prosedürlerin oluşturulması ile olayların gerçekleşmeden önlenmesidir.