Havacılık Güvenliği Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Havaalanı operasyonlarının yapıldığı alanları izinsiz girişlerden uygun bir şekilde korumak için ihtiyaç duyulan sınırlar nelerdir?

Havaalanı sınırlarındaki temel fiziki güvenlik önlemleri fiziksel engeller, doğal engeller ve elektronik engeller şeklindedir.

Fiziksel engeller; tel örgüler, binalar ve duvarlar olmak üzere üç başlıkta sınıflanmaktadır.

Su birikintileri, ağaçlar, bataklıklar, yoğun bitki örtüsü alanları ve hendekler doğal engellere örnektir.

Güvenlik alanına erişimi denetlemek için bazı yerlerde içinde personel bulunan koruma istasyonları yani nöbetçi kulübeleri kullanımı uygun olmaktadır. Bu istasyonlar, geçişlerin kontrolünü yaparak sadece izin verilen personel ve araçların geçişini sağlamaktadırlar. Koruma istasyonlarında araçların ve yayaların geçişini engelleyecek manuel ya da otomatik olarak açılıp kapanan bariyerler ve sadece araç geçişlerini engellemek üzere tasarlanmış çeşitli bariyerler kullanılabilmektedir.

Bir havaalanının güvenlik açısından yapısal unsurları hangi kısımlar için ele alınmalıdır?

Havaalanı sınır güvenliği olarak da anılan havaalanı çevre güvenliği, havaalanı yönetiminin karşı karşıya bulunduğu başta gelen sorunlardan birini teşkil etmektedir. Havaalanının doğal sınırlarının çok uzun olması ve kontrol edilmesindeki güçlükler bu sorunları doğuran başlıca etmenlerdir.

Havaalanı sahası, normal kabiliyetteki insanların geçişine mani olacak şekilde ve korunan yere ve yakınına sabotaj aleti fırlatmayı engelleyecek yükseklikte tel örgü ile çevrilmelidir. Tel örgüler, normal şartlarda düz arazide ayak basımı taban ölçü alınarak en az 2,44 metre yükseklikte olmalı ve üstten dikenli tellerle desteklenmelidir. Bu teller beton veya demir kazıklara monte edilmelidir. Tel örgülerin alt kısımlarının toprak içine gömülmesi veya beton takviyesi yapılması tavsiye edilmektedir. Altından kanalizasyon veya kanal geçmemeli, geçiyorsa da üstü demir parmaklıklarla kapatılmalıdır. Bu demir parmaklıkların kalınlığı, geçişleri engelleyecek şekilde olmalıdır. Telin en alt sırası toprağa belli aralıklarla yerleştirilmiş takozlarla sabitlenmelidir. Tel, yere 130 dereceden fazla eğimle döşenmemelidir. Telin her iki tarafında, insanların geçişine yardımcı olacak ağaç ve benzeri bir yükselti olmamalıdır. Ayrıca bomba yüklü araç ve diğer risk içeren araçlı geçişlerin önüne geçmek için 2,44 metre olan tel yüksekliğinin en az 40 santimetresi beton duvar olmalıdır. Bu beton duvar dışarıdan basarak tel örgüyü aşmaya yardımcı olacak şekilde olmamalıdır ve anılan hususlar, arazi durumuna göre tespit edilmelidir.

Tehdit durumları göz önünde bulundurulduğunda tel örgüler nasıl döşenmelidir?

Tehdit durumuna göre tel örgüler, arasında boşluk bırakılarak iki sıra hâlinde yapılmalıdır. Tel, galvaniz çelikten en az 3,5 milimetre kalınlığında, plastik kaplı ise en az 4,75 milimetre kalınlığında olmalıdır. Tellerin örgüsü baklava şeklinde olmalı ve genişliği 5 santimetreyi geçmemelidir. Tel örgünün beyaza boyanması hâlinde, karanlıkta arkasındaki kişi rahatlıkla görülebilmektedir. Tel örgünün kesilmesi durumunda ise bunu yapan şahıslar karanlık hava şartlarında bile kolaylıkla gözle teşhis edilebilmektedir. Ayrıca gece görüş dürbünleri ile bakıldığında insanlar daha net bir şekilde görülebilmektedir. Apron bölgesindeki tel örgülerin, aprondaki şahıslar ile dışarıdaki şahısların tehlikeli maddeleri alıp vermesine mani olmak amacıyla çi sıra olarak inşa edilmesi gerekmektedir.

Nöbetçilerin silah menzili içinde arazi koşulları göz önüne alınarak tüm havaalanı çevresinde birbirlerini görecek mesafede nöbetçi kulübeleri yapılmalıdır. Kulübeler uygun haberleşme cihazları, aydınlatma, ısıtma imkânlarına sahip olmalıdır. Nöbet tutulan/tutulacak nöbetçi kulübeleri, yapılan risk ve tehdit değerlendirmesi sonucu arazi durumu da göz önüne alınarak belirlenmektedir.

Bu yollar, mevcut zemin ve hava şartları göz önüne alınarak 6 metre genişliğinde asfalt veya beton kaplama olmalıdır. Yaya ve motorize devriye yolu ile banket yüksekliği seviyesi eşitlenmeli ve çevre tel örgülerinden sonra en az 10 metre mesafe bırakılarak bu aralık bitki örtüsünden arındırılıp düz bir şekilde tesviye edilmelidir.

Çevre nöbetçileri birbirini görecek ve uçuş emniyetini etkilemeyecek şekilde içten dışa doğru ve yer yüzeyine yönelik olarak aydınlatılmalıdır. Aydınlatma sistemleri yerleştirilirken nöbetçi kulübeleri, kameraların durumu ve arazideki ölü noktalar dikkate alınmalıdır. Ayrıca, yeni teknolojik gelişmelerin mevcut sistemlere adaptasyonu düşünülerek karar verilmelidir. Aydınlatma düzeni tasarlanırken, uçuş emniyetini tehlikeye atmamak temel amaçtır. Bu nedenle aydınlatmaların lamba açısının tehlikenin geleceği tarafa yönelik olarak ve yere doğru bir açı ile ayarlanması gerekmektedir. Aydınlatmalar, amaca uygun olarak kullanılması için, gece faaliyet olsun veya olmasın, prensip olarak sürekli faal hâlde bulundurulmalıdır.

Havaalanı Ana Giriş Yolu Kontrol Noktası (Nizamiye) inşa edilirken hangi hususlar göz önünde bulundurulmalıdır?

Havalimanı sahasına giren araç ve şahısları örnekleme yöntemiyle kontrol etmek, tehlike anında giriş ve çıkışları kapatmak amacıyla yer mesafesi müsait ise elektrikli yürüyen kapı ile teçhiz edilmelidir. Araçların hızını kesmek için ikaz levhaları, hareketli bariyerler ve aranacak araçlar için cepler oluşturulmalıdır. Kapılar ve bariyerler araçların çarpıp kaçamayacağı sağlamlıkta olmalıdır. Yağmurdan ve güneşten koruyacak çatıya sahip olması gereken nizamiye en az 5 görevlinin çalışabileceği, güvenlik araç ve cihazlarının muhafaza edileceği kapalı mekâna, telefon, lavabo ve tuvalet gibi kolaylıklara sahip olmalıdır.

Araç park alanlarında, araç giriş ve çıkışları, gerekli kontrollerin yapılması için otomatik bariyerlerle ya da personelin bizzat araçları muayene etmesiyle kontrol altına alınmaktadır. Ayrıca bu alanların, hırsızlık ve saldırı gibi adli suçlara karşı gerekli kamera gözetim sitemleriyle ve ışıklandırma ile donatılması gerekmektedir. Personel araç park alanlarının da benzer şekilde yetkisiz araçların girişine karşı kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu işlemlerin daha sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için personel ve yolcu araçları için ayrı park yerleri düzenlenmelidir. Otobüsler, servis araçları ve taksiler için de ayrı park yerleri düzenlenmesi gerekmektedir. Taksilerin geliş-gidiş yollarına engel teşkil etmeden, gelen yolcu salonlarına yakın ayrı park alanları yapılmalıdır.

Yolcu ve kabin bagajlarının son kez güvenlik kontrolünden geçirilerek alındıkları ve güvenlik açısından “temiz” kabul edilen terminal bölüme verilen addır.

Hassas tesisler neyi ifade eder?

Hasar gördüğünde havalimanı fonksiyonlarının ciddi şekilde aksamasına yol açacak olan ve havalimanı içinde veya havalimanıyla direkt bağlantılı bulunan tesis ve yerleri ifade etmektedir.

Nüfus cüzdanı, sürücü belgesi, pasaport ya da pasaport yerine geçen belgeler, evlilik cüzdanı, resmi kurum/kuruluşlar tarafından verilen fotoğraflı mühürlü/ damgalı ve T.C. kimlik numaralı kimlikler, sağlık karnesi ve doğumdan bir ay sonrasına kadar olan (ebeveyn kimliği ile birlikte) doğum belgeleri.

Geçerli bir havaalanı ve tüm havaalanları giriş kartlarında hangi bilgiler yer almalıdır

• Sahibinin ismi, son 1 yıl içinde çekilmiş fotoğrafı, görevi/unvanı,

• Görev yapılan kurum kuruluşun ismi,

• Düzenleyen kurumun/havalimanının ismi ve onaylayanın unvanı ve imzası,

• Sahibinin giriş iznine sahip olduğu alanlar,

• Kartın son geçerlilik tarihi,

• Kartın arka tarafında ise kart kullanım talimatı ile izin verilen bölümlerin açıklaması yer alır.

Araç giriş izninin hangi durumlarda iptal edilerek düzenleyen kuruluşa iade edilmesi gerekmektedir?

• Düzenleyen kuruluşun talebi durumunda,
• Araç artık hava tarafına giriş için kullanılmayacağında,
• Araç giriş izni otomatik olarak geçersiz kılınmadıkça araç giriş izninin son kullanma tarihinin gelmesi durumunda.

Yolcu Güvenlik Tarama Noktaları nelerdir?

    1. Tarama Öncesi Hazırlık Bölgesi

2. Kuyruk Alanı

3. Seyahat Belgesi Kontrolü

4. El Bagajı X-Ray Cihazı

5. Kapı Dedektörü

6. Bariyerler ve Turnikeler

7. İleri Görüntüleme Teknolojisi

8. Diğer Tarama Sistemleri

9. Özel Arama Bölümü

Kargo ve posta aşağıdaki yöntemlerden en az biriyle veya bir kaçının birlikte kullanımı ile taranmalıdır:

• Elle arama,
• X-ray ekipmanı,
• Patlayıcı tespit sistemleri ekipmanı,
• Patlayıcı tespit köpekleri,
• Patlayıcı iz tespit ekipmanı,
• Görsel kontrol,
• Metal Tespit Cihazı.

Patlayıcı Tespit Sistemleri