Havayolu Yönetimi Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Havayolu işletmelerinde maliyet bilgisinin hangi amaçlarla kullanıldığı ve neden gerekli olduğu nasıl özetlenir?

• Havayolu işletmeleri öncelikle muhasebe düzenlemeleri nedeniyle maliyetlerini
ölçerek sınıflandırmak ve kayıt altına almak durumundadır. Örneğin, havayolu
işletmelerinin vergilendirmeye esas olan kâr ya da zararını belirleyebilmeleri için
maliyet bilgisine ihtiyaç vardır. Ülkelerin muhasebe düzenlemeleri maliyetlerin
nasıl sınıflandırılacağı konusunda önemli bir belirleyicidir.
• Havayolu işletmelerinin etkin bir şekilde yönetilebilmeleri için maliyetlerin zaman
içindeki değişim eğiliminin ve işlevsel bölümlerin maliyet etkinliklerinin bilinmesi
gerekir.

Havayolu taşımacılığı faaliyetleriyle ilgili olmayan (nonoperating)
maliyetleri kapsayan maliyet hangisidir?

Faaliyet Dışı Maliyetler

Havayolu işletmelerinde maliyetlerin sınıflandırılması için kullanılan en temel ölçüt nedir?

En temel ölçüt maliyetlerin uçak tipine bağlı olarak değişip değişmediğidir

Havayolu taşımacılığıyla ilgili olan maliyetler uçak tipine bağlı olarak değişiyorsa bunlar hangi maliyete girmektedir?

doğrudan faaliyet maliyetleri
(Direct Operating Costs),

Havayolu taşımacılığıyla ilgiliolan maliyetler uçak tipine bağlı olarak değişmiyorsa hangi maliyete girmektedir?

Dolaylı faaliyet maliyetleri (Indirect Operating
Cost) sınıfına girer.

Doğrudan Faaliyet Maliyetleri (Direct Operating Costs) nelerdir?

Uçuş Faaliyet Giderleri
• Uçuş personel giderleri
• Yakıt ve yağ giderleri
• Sigorta giderleri
• Uçak ve uçuş personeli
kiralama giderleri

Dolaylı Faaliyet Maliyetleri (Indirect Operating Costs) nelerdir?

1. Havaalanı ve Hava Seyrüsefer Hizmetleri Kullanım
Giderleri
• İniş ve ilişkili havaalanı ücretleri
• Hava seyrüsefer ücretleri
2. İstasyon Giderleri
• Yer hizmetleri personel giderleri
• Binalar, yer ekipmanları ve ulaşım giderleri
• Satın alınan yer hizmetlerinin giderleri

Pilotlara ödenen maaşlar, eğitim, konaklama, sigorta ve sosyal hakların giderleri yer alan maliyet hangisidir?

Uçuş faaliyet maliyetleri

 uçuş faaliyet maliyetleri içinde en fazla yer tutan gider
grubu hangisidir?

Yakıt ve yağ giderleri

havayolu işletmelerinin uçakları ülkelerin hava sahasını kat ederken düz
uçuşta bile olsalar hava seyrüsefer hizmeti alırlar. Hava seyrüsefer hizmetinin de bir karşılığı olmaktadır. Bu ücret genellikle, neye göre değişmektedir?

uçağın ağırlığına ve hava sahasında uçulan toplam
mesafeye göre değişmektedir.

Havaalanı iniş ücretleri dışında kalan ve bir havaalanında havayolu işletmesinin
uçak, yolcu ve kargoya vermesi gereken yer hizmetleri faaliyetleri kapsamında
ortaya çıkan giderlerden oluşan gider hangisidir?

İstasyon giderleri

Değişken Maliyetlere örnekler nelerdir?

Yakıt ve yağ giderleri,Uçuş personeline, uçuş saatine göre
ödenen ücretler ve primleri,Uçuş saatine ve sayısına bağlı olarak
ortaya çıkan bakım giderleri

Sabit Maliyetlere örnekler nelerdir?

Sigorta giderleri,Uçak amortisman ve kiralama giderleri,Uçuş personeline, uçuş saatine bağlı olmaksızın, ödenen sabit maaşlar, uçuş personeli yönetim giderleri,
uçuş personeli kiralama giderleri Uçak kullanımından bağımsız olarak ortaya çıkan, uçak bakım personeline ödenen ücretler ve
bakım yönetim giderleri

kısa vadede meydana gelecek üretim miktarındaki artış ya da azalışa bağlı olarak değişen doğrudan ve dolaylı faaliyet giderlerinden oluşan maliyet hangisidir?

Değişken maliyetler

Birim maliyetler, söz konusu toplam maliyetin, üretim miktarını ölçmek için kullanılan parametrenin aldığı değere bölünmesi ile bulunur. Sıkça kullanılan birim maliyet göstergeleri nelerdir?

• Uçuş ya da iniş kalkış sayısı başına (per flight) maliyet,
• Uçuş saati başına (per flight hours) maliyet

• Uçuş öncesi ve sonrası taksi zamanını da kapsayan blok uçuş saati başına (per
block hours) maliyet,
• Ücretli yolcu/ton-kilometre (per revenue passenger/ton-kilometres) ve sunulan
koltuk/ton-km başına (per available seat-kilometres) maliyet,
• Hizmet verilen yolcu sayısı başına (per passenger) maliyet.

Verimliliği hesaplayabilmek için öncelikle hangi sorulara cevap verilmelidir?

• Havayolu işletmelerinin çıktısı nedir(ne üretir) ve çıktı (üretim) miktarı nasıl ölçülür?
• Havayolu işletmelerinin girdileri nelerdir ve girdi miktarı nasıl ölçülür?

Mevcut filonun ortalama uçuş uzunluğunu artırmak neyi sağlayacaktır?

Ortalama değerin büyümesi için uçuş ağında daha çok uzun mesafeli hatlara yer verilirken kısa mesafeli hat sayısının azaltılması gerekir. Bu seçenek uçakların günlük blok uçuş saatini de artıracaktır.

Pek çok faktörden etkilenen ve havayolu işletmelerinin kontrolü dışında kalan yakıt maliyetleri toplam faaliyet maliyetlerinin %kaç ila %kaç’i arasında değişmektedir.?

Pek çok faktörden etkilenen ve havayolu işletmelerinin kontrolü dışında kalan yakıt maliyetleritoplam faaliyet maliyetlerinin %10 ila %15’i arasında değişmektedir. 

Kullanılan uçağın tipi ve özellikleri bir yanda yakıt tüketimini etkilerken diğer yandan neyi etkilemektedir?

üretim miktarı aracılığıyla birim maliyetleri etkiler

Havayolu işletmeleri uçak satın alırken hangi faktörü de dikkate alarak ihtiyaçlarını karşılayacak uçakları seçerler?

Daha hızlı ve büyük uçakların birim maliyetleri daha yavaş ve küçük uçaklarınkine göre daha azdır. Ancak hızlı ve büyük olanların sefer maliyeti küçüklere göre daha fazladır. Havayolu işletmeleri uçak satın alırken bu faktörü de dikkate alarak ihtiyaçlarını karşılayacak uçakları seçerler.