Besin Güvenliği ve Hijyen Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Tek bir spor, vejetatif hücre veya aynı organizmanın düzenli-düzensiz bir araya gelmesiyle oluşan hücreler topluluğuna ne denir?

Koloni

Hastalığa sebep olan (organizma veya madde), patoloji ise hastalık veya hastalık bilimi nedir?

Patojen

Besinlerin bozulmasının karakteristik özellikleri nelerdir?

• Kokuşma
• Gaz oluşumu
• Ekşime
• Çürüme
• Küflenme
• Yapışkanlık
• Renklenme
• Sıvılaşma

DNA ve RNA içermemesine rağmen hücreleri enfekte ederek çoğalma yeteneğine sahip olan, bağışıklık cevabına sebep olmayan, nükleaz, mor ötesi ve iyonize ışınlara dirençli küçük bulaşıcı proteinlere ne denir?

Prion

Besin kaynaklı patojen tipleri nelerdir?

Virüs
Fungus
Helmint
Toksinler
Diğer
parazitler
Prion
Bakteri

Bakteri, mantar, virüs veya protozoonların bir organizmaya/konağa girmesi/bulaşması; enfeksiyon yapan organizmaların bir hücre ya da canlıda meydana getirdiği duruma ne denir?

Enfeksiyon

Suşu nedir?

Bir bakteri veya virüsün farklı alt türlerinin, aralarında genetik farklılıklar bulunan gruplarıdır.

Besinlerden ve anlık durumlarından kaynaklanan, bazen besinlerle ilgili yanlış uygulamaların neden olduğu ve farklı patolojilere sebep olan bazı faktörler nelerdir?

• Kalitesiz hammadde kullanımı,
  • Beklemiş, taze/çiğ olarak tüketim (balık, et, süt ve yumurta gibi),
  • Uygun olmayan ortam ve sıcaklık,
  • Pişmiş ve işlenmiş besinlerin uygun soğutulmaması,
  • Sıcak yemek servisinde yemeklerin 63°C’nin altında tutulması,
  • Dondurma sonrası yetersiz veya yanlış çözündürme (defrost),
  • Yetersiz ısıtma ve pişirme süreleri,
  • Çok fazla miktarlarda yemek hazırlanması,
  • Çapraz bulaşma,
  • Tüketimden nispeten uzun bir süre önce hazırlanması,
  • Personel (Örneğin; aşçı ve servis personeli) kaynaklı kontaminasyonlar,
  • Yetersiz genel temizlik ve hijyen koşulları,
  • Pişmiş besinlerin sonrasında mikroorganizmayla kontaminasyonu,
  • Besinlerin raf ömründen daha uzun sürelerde kullanımı

Besin zehirlenmesi: intoksikasyon” veya “toksemi” nedir?

Patojen mikroorganizmaların besin maddesi içinde gelişerek salgıladıkları zehirlerin besinlerle vücuda alınması sonucu ortaya çıkan sistemik zehirlenmelere “besin zehirlenmesi: intoksikasyon” veya “toksemi” adı verilir.

Besin zehirlenmesi semptomları nelerdir?

• Ateş
• Titreme
• Kas ağrısı
• Halsizlik
• Baş dönmesi
• Karın ağrısı
• Mide bulanması
• Kusma
• İshal

Besin kalitesini olumsuz etkileyen bazı mikrobiyal metabolitler bulunuyor. Bunlar nelerdir?

Kadaverin ve putresin, Diasetil, Etanol, Histamin, Laktik asit, Trimetilamin (TMA), Toplam uçucu bazlar ve azot (TVB ve TVN), Uçucu-sabit yağ asitleridir.

Bakterilere özel toksinler nelerdir?

Antraks toksini, Botulinum toksini, Difteri toksini, Kolera toksini, Tetanoz toksini, Toksik yapıdaki bakteriyel enzimler

Corynebacterium diphtheriae tarafından üretilen toksin sıcaklığa duyarlıdır. Enzimin etkinliği çok güçlüdür ve tek bir alt birimi birkaç saat içinde tüm protein sentezini durdurarak hücrelere kısa süre içinde ciddi hasarlar veren toksin nedir?

Difteri toksini

Mikroskopik incelemeler sonucu mikroorganizmaların hastalıklara neden olduğunu gösterebilmiş bilim adamı kimdir?

Athanasius Kircher

Bitki toksinlerinin alınması, hangi enfeksiyon grubundadır?

invaziv (yayılım gösteren) enfeksiyondur

Besinlerden mikroorganizma gelişmesine bağlı olarak istenmeyen koku, renk, yapı ve görünüş gibi değişikliklerinin bazılarının veya tümünün olmasına ne denir?

Bozulma

Besinlerde bulunan mikroorganizmalar nelerdir?

Faydalı, Saprofit ve Patojen

Mikroorganizmaların organizma veya konakları enfekte edebildikleri, yaşayıp korunabildikleri bölgelere  ne isim verilir?

rezervuar denir.

Etiyoloji ne demektir?

Hastalık sebeblerini araştıran tıp bilim dalıdır.

El-Kanun fi’t-Tıb (Tıbbın Kanunu) adlı ünlü eserinde ise farklı enfeksiyonların ve tüberküloz gibi  hastalıkların bulaşıcı olabileceğini belirtmiş, hatta karantina uygulamalarında bulunmuş olan bilim insanı kimdir?

İbn-i Sina