Basın Fotoğrafçılığı Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Basın fotoğrafları kaç grupta incelenmektedir? 

Basın fotoğrafı üretim sürecinin organizasyonuna katkı sağlayacak bir basın fotoğrafı türleri listesi belirleme hedefine ulaşmak için, konuya foto muhabirleri ve üretim koşulları açısından yaklaşarak basın fotoğrafları beş temel grupta irdelenebilir.

• Sıcak haber
• Spor
• Savaş ve çatışma
• Magazin
• Özel haber

Sıcak haber fotoğrafları ifadesi hangi tür fotoğrafları kapsamaktadır? 

Basın fotoğrafının bu türü sıcak anları yakalamaya yöneliktir. Spot haber fotoğrafı olarak da anılan basın fotoğrafının bu türü daha önceden planlanmayan, anlık olarak ortaya çıkan olayların fotoğraflanmasını kapsar. Trafik kazaları, yangınlar, uçak kazaları vs. sıcak haber fotoğrafçılığı örneklerinin üretildiği olaylardır. 

Sıcak haber fotoğrafçılarının olayları başarılı bir biçimde fotoğraflamak için dikkat etmesi gereken unsurlar nelerdir? 

Foto muhabirinin bu tür olaylara hazırlıksız yakalanmaması için sadece sürekli tetikte olmak yeterli değildir. “En doğru anı yakalamak” için bazı teknik koşulların da uygun olması gerekmektedir. Fotoğraf makinesinin ayarlarının çekim anında uygun olması, flaş ve makinenin bataryalarının doluluğu, konuya uygun objektifin yanında bulunması vb. gibi teknik detaylar ilk anda akla gelenlerdir. O yüzden, foto muhabirleri çantalarında birden fazla objektif, yedek pil ve bataryalar, hafıza kartları, hatta yedek fotoğraf makinesi ve flaş da taşırlar. Sıcak gelişmeleri bir an önce kamuoyuna ulaştırma yükümlülüklerinden dolayı, foto muhabirlerinin çoğu, taşınabilir bilgisayarlarını da yanlarında bulundurmaktadırlar.

Sıcak haber fotoğrafçılığında foto muhabirinin fotoğraf makinesi açısından dikkat etmesi gereken teknik detaylar nelerdir? 

Her foto muhabirinin kendi tarzları ve çalışma koşulları olmasına rağmen her çekimden sonra makinenin her zaman aynı ve oldukça ortalama ayarlarda bırakılması tavsiye edilebilir. Örneğin çekim bittikten sonra makinesini çantasına koymadan önce bitmiş olan çekimin gerektirdiği ayarların hepsini kendi belirlediği ortalama değerlere döndürmeyi ihmal etmeyen bir foto muhabiri yaşanması olası tatsız anıların sayısını azaltabilir. Olay yerine ilk ulaşan foto muhabiri hemen ilk fotoğrafları çeker ve kurumuna ilk o fotoğraf geçer. Makinenin kayıt formatı bir önceki çekimden RAW formatında kaldığı için fotoğrafları aktarırken sorun yaşayıp olayın ilk fotoğraflarını en son geçebilen foto muhabiri kendisini çok kötü hissedecektir. Örneğin diyafram öncelikli pozlama modunda (A, Av) ve en açık diyafram değerinde, ASA değeri 400 veya 800’de, beyaz dengesi otomatik modda, kayıt formatı JPEG ve yüksek çözünürlükte bırakılmış bir makineyi çantadan hızlıca çıkarıp, hemen açıp ilk birkaç fotoğrafı çektiğiniz ışık koşulları ne olursa olsun çoğunlukla elinize haberi kurtarmaya aday en az bir kayıt geçer.

Sıcak haber fotoğrafçılığında en önemli olan unsurlar nelerdir? 

Sıcak haber fotoğraflarında en önemli dört unsur şöyle sıralanabilir:
• Haber değeri ve kamuoyu ilgisi
• Etki
• Teknik ve estetik kalite
• Haber ile uyum

Spor fotoğrafçılığında kullanılan ekipmanda olması gereken özellikler nelerdir? 

İyi spor fotoğrafı çekebilmek için iyi bir fotoğraf makinesi gövdesi, ışık geçirgenliği ve yakınlaştırma oranı yüksek lensler, çalışma hızı yüksek bir taşınabilir bilgisayar ve diğer
yardımcı aksesuarlar gerekir. Üstün özellikli bu ekipmanın fiyatı da doğal olarak
çok yüksektir.

Spor foto muhabirinin foto¤raf makinesinde olması gereken ana özellikler, netlemeyi hızlı yapması, ardışık çekim ve yazma hızına sahip olması, yüksek ASA aralıklarında iyi sonuç vermesi ile dayanıklı gövde yapısı olarak sayılabilir. 

Spor fotoğrafçılığında örtücü hızı değerleri nasıl olmalıdır? 

Spor fotoğrafçılığında, hareketi dondurmak için yüksek örtücü hızlı poz değerleri tercih edilir. Bir futbol maçını fotoğraflamak için örtücü hızı tercihi en az 1/500 sn. tenis karşılaşması için ise 1/1000 sn. olmalıdır. Gerek sporcuların gerekse topun sürekli ve hızlı bir şekilde yer değiştirmesi, netlik mesafesini ayarlamayı da güçleştirir. Bu durum yalnızca netlemeyi zorlaştırmaz bunun yanında çok hızlı yer değiştiren topun kompozisyon içinde arzu edilen noktaya yerleştirilmesi de zorlaştırır.

Spor fotoğrafçılığında fotoğraf makinesinin ASA değeri nasıl ayarlanmaktadır? 

Sporcuların konsantrasyonunun bozulmaması için çoğu spor alanında flaşlı fotoğraf çekimine izin verilmez. İzin verilen alanlarda bile bulunulan mesafeden flaş kullanımı çok da yeterli sonuçlar vermeyebilir. Bu nedenle spor foto muhabirleri yüksek ASA değerinde fotoğraf çekerler. Dijital fotoğraf makinelerinde ASA, sayısal algılayıcının pozlanacağı ışık duyarlılığının standardını temsil eder. Değer büyüdükçe belleğe yazılacak görüntünün ışığa karşı duyarlılığı da artar. Böyle durumlarda, spor karşılaşmasının niteliğine göre; tercih edilecek örtücü hızı seçeneğini arttıran ASA aralıkları tercih edilir. Spor foto muhabirleri, kapalı alanlarda ve akşam oynanan karşılaşmalarda ağırlıklı olarak 1600 ve üzeri ASA değerini seçerler. Yakın bir geçmişe kadar ASA değeri yükseldikçe başta keskinlik olmak üzere fotoğrafın görüntü kalitesinde önemli kayıp yaşanıyordu. Oysa sayısal fotoğraf teknolojisindeki hızlı gelişmeler ile bu sorun da önemli ölçüde giderilmiş, spor foto muhabirleri de daha kaliteli fotoğraflara imza atmaya başlamışlardır.

Spor muhabirleri genellikle hangi tür objektifleri kullanmaktadırlar? 

Spor foto muhabirleri ağırlıklı olarak teleobjektifler kullanırlar. Bu objektifler, diğerlerine göre hacim olarak büyük ve ağırdırlar. Bu ağırlıktaki objektifleri rahatlıkla taşıyabilecek şekilde güçlendirilmiş, dış etkenlere (küçük boyutlu çarpma, düşme vs.) olabildiğince dayanıklı fotoğraf makineleri, foto muhabirini olası sorunlara karşı kısmen önlem aldırır.

Spor fotoğrafçılığında hava durumunun ne tür etkileri olmaktadır? 

Soğuk ve yağışlı havalar, fotoğraf çekimini güçleştirir. Bu nedenle, spor foto muhabirliğinde yağışla ve soğuğa karşı yalıtımı iyi tasarlanmış fotoğraf makineleri tercih edilir. Bu alanda; yağışlı makinenin devrelerini etkilemeyecek şekilde fotoğraf makinesinin dışında tutmayı başaran yalıtım özellikli makineler kullanılır. Özellikle, batarya yalıtımı iyi değilse çok soğuk havalarda fotoğraf makinesi etkilenir ve çalışmaz.

Fotoğrafların kaydedilmesinde dijital fotoğraf makinesinde olması gereken özellikler nelerdir? 

Dijital fotoğraf makinelerinde, ardışık çekim hızının yüksek olması tek başına bir şey ifade etmez. Bu makinelerde, deklanşöre basıldığı anda görüntüler özel yuvasındaki bellek kartlara yazılmaya başlar ve çekilen fotoğraflar, fotoğraf makinesinin içindeki işlemcinin gücü oranında bir hızla bellek kartlarına (CF, SD vs.) kaydedilir. Bu yüzden, foto muhabirleri için çekim hızı kadar, fotoğraf makinesi ve bellek kartlarının çekilen fotoğrafları ne hızla kaydettiği de önemlidir. Çekim hızı ne kadar yüksek olursa olsun, çekilen fotoğrafların bellek kartlarına yazılması gecikiyorsa, bu sırada deklanşör devre dışı kalır ve bu süre tamamlanana kadar fotoğraf çekilmesi mümkün değildir. Fotoğraf makinelerinin fiyatını etkileyen faktörlerden biri de içlerinde barındırdıkları işlemcilerin gücüdür. Hem çekim hem de yazma hızı, teknolojik gelişmelere paralel olarak gün geçtikçe artmaktadır.

Savaş muhabirliğinde "iliştirilmiş muhabir" ifadesi ne anlama gelmektedir? 

İliştirilmiş muhabir: İngilizce “embedded journalist” ifadesinin Türkçe karşılığıdır. Savaş ya da çatışmalarda, bir askeri birliğe belli kurallar çerçevesinde katılarak savaş haberi yapmaktır.
Haberci dâhil olduğu güç tarafından hem korunur hem de denetlenir.

Savaş fotoğrafçılığının araştırma ve hazırlık aşamalarında neler yapılmaktadır? 

Araştırma aşaması: Çatışmanın nedenleri ve geçmişi, çatışmanın tarafları ve aralarındaki ilişkiler, tarafların iddia ve talepleri araştırılmalı. Ulaşılabilecek her bilgi çok değerli olabilir. Çalışılacak koşullar araştırılmalı. Özellikle iklim, ulaşım beslenme ve sağlık ile ilgili ayrıntılar çok önemlidir.

Hazırlık aşaması:

• Resmi hazırlıkların yapılması; bağlantıların kurulması, izinler, evrak işi, vize vb.

• Sağlıkla ilgili hazırlıkların yapılması; dünyada bazı bölgelere gitmeden yaptırılması gereken aşılar ve alınması gereken önlemler vardır. Yanınıza almanız gereken tıbbi malzemeler olabilir.

• Güvenlikle ilgili hazırlıkların yapılması; çelik yelek, miğfer, gaz maskesi gibi donanımın belirlenmesi ve hazırlanması ihmal edilmemelidir.

• Bölgede geçerli olan para birimini/değişim aracını öğrenip hazırlıklı olmak. Örneğin Balkanlarda belli bir dönem Alman Markı geçerli olmuştur.

• Çalışılacak koşullara göre fotoğraf ve iletişim ekipmanının belirlenmesi ve hazırlanması. Daha önce bölgede bulunmuş meslektaşlardan bilgi alınabilir.

• Doğru giyecek ve diğer malzemenin belirlenmesi ve hazırlanması. Gerekli olan her şey alınmalı ama fazladan yük kesinlikle olmamalıdır.

“Çektiğiniz fotoğraftan memnun değilseniz muhtemelen yeterince yakından çekmediğiniz içindir” sözünün sahibi, mayına basarak yaşamını yitirmiş olan dünyaca ünlü savaş fotoğrafçısı kimdir? 

Çektiğiniz fotoğraftan memnun değilseniz muhtemelen yeterince yakından çekmediğiniz içindir” sözünün sahibi Robert Capa maalesef bir mayına basarak yaflamını yitirmiş olması büyük bir trajedidir.

Magazin haberciliği hangi yüzyılda ortaya çıkmıştır? 

Geçmişi 18. yüzyıla kadar dayanan magazin haberciliğinin yaygınlaşması 19. yüzyılın sonlarında olmuştur. Doğduğu yer olarak İngiltere gösterilir. Ancak daha sonra Amerika’da güçlenmiştir. Yalnızca boyutundan dolayı Amerika’da Tabloid basın olarak anılır. Tabloid 17. yüzyılda ilk yayımlanan gazetelerin boyutudur. Bu boyut 430mm.X 280mm. olan görece küçük bir boyuttur. Magazin gazeteciliğine özellikle iki açıdan çok uygundur. Daha küçük ve sevimli olan bu boyut daha az kâğıt masrafıyla daha düşük maliyetlidir. Küçük sayfaları seyreltilmiş içerikle doldurmak daha kolaydır. Magazinde genel eğilim az yazı ve bol fotoğraf kullanmaktır.

Magazin fotoğrafçılığı ve savaş fotoğrafçılığı arasındaki fark nedir? 

Magazin fotoğrafları kendince zor koşullarda üretilse de sıcak haberlerde hoş görülebilecek hafif teknik kusurları da kaldırmaz. Magazin için çalışan foto muhabiri yerine göre bir stüdyo fotoğrafçısı birikimiyle fotoğraf çekmek durumunda kalabilir. Örneğin çok hassas olunması gereken spor fotoğrafı ya da çok dikkatli olunması gereken savaş fotoğrafı ile karşılaştırıldığında, yeri geldiğinde teknik açıdan bir reklam fotoğrafçısı kadar incelikli iş çıkarılması gereken magazin fotoğrafçılığı oldukça farklı bir yerde durmaktadır. Öte yandan, magazin foto muhabirlerinin kendilerini özellikle portre ve foto röportaj konusunda geliştirmiş olmalarının çok yararlı olacağını belirtmek de gerekir.

Özel haberler ve gündemdeki haberlerin arasındaki fark nedir? 

Özel haberler yayımlandığı dönemde diğer gazete ve dergilerde görülmeyen haberlerdir. Nadiren aynı konuda eş zamanlı olarak yayımlanan benzer haberler görülebilir. Özel haberler çoğunlukla bir araştırmanın sonucunda yapılmaya karar verilmiş ve derinlemesine araştırılarak yapılan, çoğunlukla bilinen bir konuya farklı bir bakış açısıyla yaklaşan ve yeni bilgiler içeren ya da bilinmeyen bir konuyu gündeme getiren haberlerdir.

Özel haber üreten foto muhabirinin sahip olması gereken özellikler nelerdir? 

Özel haberler için fotoğraf üreten foto muhabiri;

• Ön araştırma konusundaki yakalanan fazladan zamanı çok iyi değerlendirecek şekilde araştırmacı ve sabırlı bir haberci olmalıdır. Benzer konular daha önce nasıl çalışıldığına da bakılmalıdır.
• Fotoğraf tekniğine ve fotoğraf ekipmanına son derece hâkim olmalıdır. Çok nadir kullanılan özellik ve ekipmanlardan veya yeni teknolojilerden de haberdar olmalı ve bunları da çok iyi kullanabilmelidir.
• Işık, kompozisyon, fotoğraf estetiği konusunda ortalamanın üzerinde olmalı, bu konudaki birikimiyle dikkat çekmelidir. Bunun yanı sıra yeni şeyler öğrenmeye de açık olmalıdır. Bir editör elinde böyle bir fotoğrafçı varsa özel bir haberde onu düşünecektir.
• Foto röportaj ve portre fotoğrafı konusunda çok becerikli ve deneyimli olmalıdır. Yenilikçi, yaratıcı, pratik zekâya sahip, tutkulu, her sorunda bir “B” planı olan bir foto muhabiri olmalıdır.
• Mesleği ile ilgili bilgi birikimi çok iyi olmalı, haber fotoğrafçılığı dünyasını her açıdan çok iyi takip etmelidir.
• Genel kültürü çok iyi olmalıdır.

• Başka uzmanlık alanlarına sahip olmakla özel haber potansiyelini güçlendirmelidir. Örneğin dalgıç ise su altı fotoğrafı çekebilir.

• Birlikte çalıştığı muhabirle iletişim ve organizasyon sorunu yaşamama konusunda

  çok dirençli, istekli ve deneyimli olmalıdır.

• İnsanların kendisine kolay ısındığı ancak mesafeleri koruyabilen bir kişilik yapısı olmalıdır. Birçok basın fotoğrafı üretimi sürecinde yaşanan bireyler arası iletişim bu tür bir kişilik yapısını gerektirecek kadar süre geçmeden sona erer. Ancak özel haberlerde bu açıdan kriz çıkabilecek an gelene kadar fotoğraf çekimi bitmemiş olabilir.

Özel habere ve sıcak habere muhabirin ayırabileceği zamanı karşılaştırınız? 

Özel haberlerin üzerinde zaman baskısı görece daha azdır. Her haberin zamanlaması önemlidir ancak özel haberler bu açıdan örneğin sıcak haberlerden çok daha rahat bir takvime sahiptir. Bu nedenle özel haberlerin niteliğini arttırma fırsatı daha fazladır. Sonuçta ortaya çıkan habere sayfalarda daha çok yer ayrılabilir ve daha çok fotoğraf kullanılabilir. Özel haberin bu tür özellikleri özel haber fotoğraflarını kalitesini de olumlu etkiler. Zaman baskısı olmaması fotoğrafçıya daha rahat çalışma fırsatı verir. Ayrıca etrafta başka fotoğrafçılar da yoktur. Haberi araştırmaya daha fazla zaman ayrılabilir. Bazen fotoğrafların çekileceği yer ve zaman konusunda tercih hakkı bile kullanılabilir. Hatta duruma göre çekimleri tekrar etmek ya da ek çekimler yapmak mümkün olabilir.

Özel haber fotoğrafçılığında hangi tekniklerden yararlanılmaktadır? 

Özel haberler portre fotoğrafından, foto röportaj tekniklerinden, gezi fotoğrafından, doğa fotoğrafından sonuna kadar yararlanabilir. Bunları sentezleyerek kullanabilir. Fotoğrafın niteliğini arttırabilmek için basın fotoğrafçılığının diğer alanlarında hiç kullanma fırsatı bulunamayan ya da çok seyrek kullanılabilen yardımcı ekipmanlardan özellikle yapay ışık kaynaklarından daha sık yararlanabilir.