Fotoğrafın Kullanım Alanları Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Haber Fotoğrafçılığı

1. Soru

Fotoğraf seçildikten sonra haberin kurgusunda fotoğraf hangi aşamalardan geçer?

Cevap

• Yeniden çerçevelenmesi, • Büyüklüğü, • Renk ve karşıtlık (kontrastlık) düzeltmelerinin yapılması, • Ters çevirme, • Yaklaştırma, • Kolaj oluşturma gibi değerlendirme unsurları dikkate alınır.


2. Soru

Fotoğrafın büyütülmesinin pozitif ve negatif yanları nelerdir?

Cevap

Fotoğraf büyüdükçe, görünürlüğü ve etkisi de artmaktadır. Bu nedenle kullanılacak fotoğrafın hangi büyüklükte kullanılacağı en az nerede kullanılacağı kadar önemlidir. Fotoğrafın hangi büyüklükte kullanıldığı haberin sayfadaki hiyerarşik yerini de belirler. Fotoğrafın büyümesi detayları daha görünür kılarken, küçülmesi detayların ortadan kalkmasına neden olur. Ancak fotoğrafın da teknolojisinden kaynaklanan yetersizlikleri vardır. Fotoğraf büyütülürken teknolojinin çizdiği sınırlar aşıldığında görüntü kalitesi bozulmaya başlar.


3. Soru

Fotoğraf – haber birlikteliğinin tarafları kimlerdir?

Cevap

Bu birlikteliğin taraflarından biri muhabir ise diğeri basın fotoğrafçılarıdır. Bu ikilinin birlikteliği, gerçeğin yakalanması ve yansıtılması için vazgeçilmezdir. Zorlu ve zorunlu bir uyumluluk hâli olan söz konusu birliktelik, zaman içinde iyi bir muhabir de olan basın fotoğrafçılarını yaratmıştır.


4. Soru

İlk gri tonlamalı fotoğraf hangi gazetede yayımlanmıştır?

Cevap

New York’ta yayınlanan The Daily Graphic ilk gri tonlamalı fotoğrafı yayınlamıştır. O ana dek gün ışığına mahkûm olan basın fotoğrafçılığı 1887’de şaş tozunun bulunmasıyla iç mekanlara da girmeyi başarmıştır. 1925’te 35 milimetre Leica fotoğraf makinesinin, 1927’de şaş lambalarının kullanıma girmesi basın fotoğrafçılığının altın çağını başlatmıştır. 1930-1950 yıllarını kapsayan bu dönemde Life, Look, Sports Illustrated gibi fotoğraf ağırlıklı yayınlar ortaya çıkmıştır.


5. Soru

Günümüzde habercilikte kullanılan fotoğraf baskı tekniği hakkında bilgi veriniz.

Cevap

Günümüzde ise basım teknolojisinin 1980’lere yaklaşılırken dizgi tekniğinden ofset tekniğine geçmesi, baskı kalitesinde önemli gelişmelere yol açmış bu da daha kaliteli haber fotoğraflarının izlerkitleye ulaşmasını sağlamıştır.


6. Soru

Gazetecilikte görsellerin sürekli kullanımı hakkında bilgi veriniz.

Cevap

Fotoğraf bulunmuş olmasına karşın fotoğrafların gazete basım teknolojisi ile uyumu henüz sağlanamamıştır. Ancak arayışlar sürmüş, fotoğraf değilse bile resimlemelerin kullanılması fikri gelişmiştir. 1873’de ilk resimlemeli günlük gazete New York’ta yayımlanmaya başlamıştır.


7. Soru

Hareketli olayların fotoğraflanabilmesi haberciliği nasıl etkilemiştir?

Cevap

Fotoğraf teknolojisinin gelişmeye başlamasıyla hareketsiz nesnelerin görüntülenmesinden hareketli nesnelerin görüntülenebilmesi aşamasına geçilmesi, basın fotoğrafçılığının önünü açmıştır. Fotoğraf aracılığıyla olayların anlatımı olarak tanımlayabileceğimiz basın fotoğrafçılığı tarihi, 1853-1856 yıllarında Osmanlı ve Rus İmparatorlukları arasında geçen Kırım Savaşı’nın görüntülenmesi ile başlar. Roger Fenton ve Carol Szathmari savaşı ve savaşa katılan askerleri görüntülemek için Kırım’a gitmiştir. Fotoğraflar IlIustrated London News’te yayınlanmıştır. Benzer şekilde Mathew Brady de Amerikan iç savaşını görüntülemiştir. Brady’nin çektiği Lincoln fotoğrafı da gazetelerde yayınlanmış, fotoğraf Lincoln’un seçim propagandasının aracı olmuştur. Bu dönemde gazetelere basılan fotoğraflar genellikle tahta oymalardan yapılan gravürler biçimindedir.


8. Soru

Haber ve Fotoğraf İlişkisinin Dünyadaki Gelişimi nasıl olmuştur?

Cevap

Haberdar olma arzusunun ortaya çıkardığı habercilik mesleğinin ürünü olan ilk gazete Acta Duirna İ.Ö. 50 yılında Roma’da yayınlanmıştır. Ancak gazeteciliğin asıl gelişimi kâğıt ve matbaa teknolojisinin birlikte uyumlu çalışmalarıyla gelişmiştir. Bu da ilk düzenli aralıklarla yayınlanan gazete olan Notizzie Scritte’nin birer aylık aralıklarla Venedikte yayınlanmasıyla başlar. Notizze Scritte o dönemin para birimi olan 1 “gazetta” ya satılmaktaydı ki bu para birimi bugünkü gazetenin isim babasıdır.


9. Soru

Habercilikte kullanılan ilk görsel malzeme nerede kullanılmıştır?

Cevap

Dönemin gazete basım teknolojisi harf kalıplarının yan yana dizilmesi ve kâğıdın mürekkepli kalıpların üstüne yerleştirilip bir pres yardımı ile bastırılmasıyla çoğaltılıyordu. Böyle bir durumda görsel malzeme kullanılması olanağı yoktu. Görsel malzemenin kullanılması isteğini ortaya çıkaran gelişmeler ticaretin gelişmesiyle, ilk kez 1850 yılında Swedish Nightangale isimli bir gazetede reklam yayımlanmasıyla ortaya çıkmıştır.


10. Soru

Habercilikte kullanılan ilk görsel hangi amaçla kullanılmıştır?

Cevap

Gazetelerde reklam yayımlanması ticari anlamda gazete sahiplerine yeni bir olanak yaratmıştır. Bu olanak gazetelerin sadece okurlara değil, reklam verenlere de satılması anlamına gelmektedir. 1856 yılında New York Ledger’da ilk tam sayfa reklam yayımlanmıştır. Reklam fotoğrafçı Mathew Brady tarafından hazırlanmıştır.


11. Soru

Haberde kullanılan fotoğraf ve grafik ögelerin işlevini açıklayınız.

Cevap

Haber görsel malzemeler ile okur için daha inandırıcı, daha açıklayıcı ve bilgi verici olur. Okurun habere olan güvenini pekiştiren, gerçekliğe yaklaştırdığı için daha inandırıcı kılan fotoğraf ve bilgiyi daha anlaşılır kılan grafikler aynı zamanda yayının görsel kimliğine katkıda bulunan, albenisini artıran unsurlardır.


12. Soru

Gerçekleşen diğer aşamaları açıklayınız.

Cevap

• Renk ve karşıtlık düzeltmesi, genellikle fotoğrafın sayfada daha iyi görünmesini sağlamak için yapılan bir fotoğraf değerlendirme uygulamasıdır. Detayların belirginleşmesine, istenmeyen detayların silikleşmesine yardımcı olur. • Ters çevirme, bilgisayar teknolojisinin sağladığı üstünlüklerden biridir. Sayfada kullanılacak fotoğrafın dikkati habere ve sayfaya yönlendirmesi istenir. • Tıraşlamak, bir fotoğraftaki kişi ya da nesnenin fotoğrafın bütününden kesilerek ayrılması işlemidir. • Kolaj oluşturma, haberi anlaşılır kılmak açısından yetersiz olan fotoğrafların, başka fotoğraflarla bir arada kullanılarak yeni bir görsel malzeme oluşturulması işlemidir.


13. Soru

Foto muhabirinin önemini açıklayınız.

Cevap

Günümüz haberciliğinde muhabir, haberi yapan kişi olarak çok yönlü ve donanımlı bir uzmandır. Çok yönlü ve donanımlı olmak yalnızca entelektüel birikimi kapsamaz ayrıca mesleki teknolojiyi de çok iyi kullanmayı da içerir. Peşinden koşulan haberin niteliğine göre çalışma koşullarının zaman zaman güçleşmesi muhabirin tek başına çalışmasını zorunlu kılar. Böylesi zor ortamlarda çalışan muhabirler sadece haber toplamakla kalmaz, haberini destekleyecek olan fotoğrafı ya da video görüntüsünü de çeker.


14. Soru

Haber Değeri Nedir?

Cevap

Bir olayın hangi durumlarda haber değeri kazanacağını gösteren öğeler şunlardır: • Olay okuyucuya, dinleyiciye ya da izleyiciye yakın olduğunda, • Ortaya çıkan olay izlerkitleye zamanında iletildiğinde ya da bir olay beklenmedik bir zamanda aniden ortaya çıktığında, • Olay, sonucu ve önemi nedeniyle ilgi uyandırması bakımından etkili olduğunda, • Olay bir anlaşmazlık yarattığında, haber değeri kazanmaktadır.


15. Soru

Fotoğrafın haber üzerindeki işlevi nasıldır?

Cevap

Yazılı basında kullanılan görsel malzemeler haberin tamamlayıcısıdır. Fotoğraf ve diğer grafik unsurlarından oluşan görsel malzemeler, yayına estetik değer katar ve görsel kimliğin oluşumuna aracılık eder. Haber ise kullanılan fotoğraf ile gerçekliğini ve güvenirliğini artırırken bilgi verici grafiklerle anlaşılırlık kazanır.


16. Soru

Fotoğrafın değerlendirilmesi sürecini açıklayınız.

Cevap

Haber ve fotoğraf eşleştirmesi yapılıp haberin sayfadaki konumu da belirlendikten sonra haberin başlığının, spotunun ve fotoğrafının yeniden değerlendirilmesi süreci başlar.


17. Soru

Bilgi verici grafikler ne demektir?

Cevap

Bilgi verici grafik tanımlaması genelde “istatistiki bilgilerin görsel sunumu” olarak anlaşılsa da gazetecilikte haber aktarmakta kullanılan bir tür destekleyici malzeme gurubunu temsilen kullanılır. Çizelgeler, tablolar, haritalar, bir şeyin nasıl çalıştığını gösteren şemalar, bir olayın gelişim sürecini anlatan şekiller gazetelerde kullanılan bilgi verici grafikler bu başlık altında toplanabilir.


18. Soru

Haber nedir?

Cevap

Bilme ve haberdar olma çabasının ortaya çıkardığı kitle iletişim araçlarının temel malzemesi haberdir. Kitle iletişim araçlarının ticari birer kurum haline gelmeleriyle ticari bir araca dönüşen haber, tanımlanması zor bir kavramdır. Tokgöz’e göre haberi tanımlama çabaları şu beş nokta üzerinde uzlaşmıştır: • Haber, bir olaya, fikre, soruna dayanmaktadır. • Olaylar, fikirler, sorunlar haber yapılmak için özetlenerek, hikâye edilerek verilmektedir. • Olayın, fikrin ya da sorunun hikâye edilmesi, özetlenmesi sırasında, haber ile gerçek arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi gerekmektedir. • Haber şimdidir, şimdiki zamandan geçmişe bakar ama yüzü geleceğe dönüktür. • İlgi ve dikkati toplamak, anlamlılık kazandırmak bakımından haberi yaparken olay ve sorunları aslına sadık kalarak özetlemek ve kurgulamak gereklidir.


19. Soru

Fotoğraf editörünün önemini açıklayınız.

Cevap

Fotoğraf editörü, bir yayında kullanılmak üzere fotoğraf kaynakları oluşturmak, foto muhabirini görevlendirmek, fotoğraf seçmek, fotoğrafı yayına hazırlamak ve foto altı ile fotoğrafçı adlarının yayında yer almasını sağlamakla yükümlü kişidir. Fotoğraf habere ve gazetenin kendisine değer katan farklı bir anlatım dili olduğu için, aynı zamanda estetik ve teknik bir birikim gerektirdiği için basılı haber kuruluşlarında özel öneme sahip bir editörlük alanıdır.


20. Soru

Fotoğraf seçimi hangi aşamalardan oluşur?

Cevap

Fotoğraf seçimini belirleyen kişiler sayfa editörü ve fotoğraf editörüdür. İlk seçim fotoğraf editörü tarafından yapılır. • Fotoğrafın teknik açıdan yeterli olup olmaması, • Fotoğrafın estetik açıdan yeterli olup olmaması, • Fotoğrafın sayfaya ve haberin içeriğine katkısıdır. İkinci elemede sayfa editörünün yalnızca haberle ilgili değil sayfayla ilgili tercihleri de belirleyici olur. • Fotoğrafın ne kadar ölçeklendirileceği (büyüklüğü), • Fotoğrafın nasıl çerçeveleneceği (kırpma işlemiyle bazı nesnelerin dışlanması), • Nasıl konumlandırılacağı (yerleşimi), • Fotoğrafın diğer fotoğraflarla sayfada yaratacağı uyumdur.


21. Soru

İletişim aracı olarak fotoğrafı nasıl tanımlayabiliriz?

Cevap

Bir gazete okurunun gazetesini eline aldığında yaptığı ilk iş, sayfada göz gezdirmektir. Bu göz gezdirme sırasında okurun rehberi, haberin başlığı ve görsellerdir. Haber değeri taşıyan olayları gerçeğe en yakın biçimde izlerkitlesine ulaştırma çabası olan habercilik işinde; video, ses, fotoğraf ve görseller aktarılan olayın okurun kafasında gerçeğine en yakın biçimde canlanmasına aracılık eden iletişim araçlarıdır.


22. Soru

Görselliğin izlerkitle üzerindeki olumlu etkisini açıklayınız.

Cevap

Görselliğin izlerkitle üzerindeki olumlu etkisi gazeteciler tarafından anlaşıldığında gazeteler için yeni bir dönem başlamış oldu. Görsel malzemeler ilk kez reklamlarda kullanılmaya başlandı. Gazete reklamlarında resimlemelerle (illüstrasyonlarla) başlayan değişim, zaman içinde fotoğrafın da devreye girmesiyle sadece reklamı değil haberi ve haberciliği de değiştirmiştir.


23. Soru

Fotoğrafın haber üzerindeki etkisini açıklayınız.

Cevap

Haberin okur gözünde gerçekle olan ilişkisini güçlendiren fotoğraf, belirli bir zaman diliminde gerçekleşen olayın, belli bir anını yansıtma kapasitesine sahip bir iletişim ortamıdır. Çoğaltılabilir olması nedeniyle dolaşımı da kolay olan fotoğraf, görsel bilginin kalıcılığını artırırken ona bir belge niteliği de kazandırmaktadır.


24. Soru

Bilgi verici grafiklerin kullanımında hangi noktalara dikkat edilmelidir?

Cevap

• Anlaşılırlığı açısından sayısal verilerin grafikler ya da tablolar ile verilmesi, haber metni içinde verilmesinden daha iyidir. • Okuyucular grafiklerle verilen metinleri daha iyi hatırlamaktadır. • Bilgi verici grafikler okurun dikkatini çeker. • Bilgi verici grafiklerin tasarlanması sırasında verinin grafik öğeler içinde kaybolmasına izin verilmemelidir. • Grafikler verilerin çabuk anlaşılmasını sağlasa da tabloların hatırlanma oranı daha yüksektir. • İnsanlar grafikleri iki aşamada okurlar. İlki görsel aşamadır. Hızlı bir tarama ile fikir edinilir. İkinci aşama değerlendirme aşamasıdır; veriler yakından incelenir ve karşılaştırılır.


25. Soru

Fotoğraf altyazısı neden önemlidir?

Cevap

Gazetesini açan okurun ilk yaptığı iş ana başlıklara ve fotoğraflara göz atmaktır. Okur ilgisini çeken fotoğrafa bakarken doğal olarak bakışı fotoğrafın altyazısına kayar. Burada foto altının önemi, haberin unsurlarını vermesi ve okuru metni okumaya özendirmesidir.


26. Soru

Fotoğrafın seçimi ne kadar önemlidir?

Cevap

Gazete sayfasının her santimetre karesi değerlidir. Bu nedenle fotoğrafın seçimi, en az haberin kendisinin seçimi kadar önemlidir. Gazete sayfasının tasarımında amaç, kısıtlı alanı en verimli ve etkili biçimde kullanmaktır. Sayfa tasarımı aşamasında fotoğraf seçiminde kullanılabilecek nitelikli fotoğraf karelerinden hangisinin habere en iyi katkıyı sağladığını belirlemek önemlidir. Doğru fotoğraf, okurun haberi anlamasını kolaylaştıracak fotoğraftır. Fotoğraf öylesine etkilidir ki bazen haberin kendisi de olabilir.


27. Soru

Habercilikte fotoğrafa ilişkin görevler nelerdir?

Cevap

Bir gazetenin yayına hazırlanması ekip çalışmasını zorunlu kılar. Sokaktaki muhabirden yazı işlerindeki editöre, matbaada çalışan dizgiciye kadar uzanan bu ekipte fotoğrafa ilişkin sorumluluklar; muhabirler, foto muhabirleri ve fotoğraf editörleri tarafından üstlenilir. Bu görev dağılımında foto muhabiri haberin merkezindeyken, fotoğraf editörü yazı işlerinde görev yapar.


28. Soru

Kurgunun oluşumunda önemli rol alan teknikler nelerdir?

Cevap

• Kompozisyon: Sayfada kullanılacak fotoğraf bakışı yakalayacak fotoğraf olmalıdır. Bu nedenle fotoğraftaki insanların sayısı, gruplaşma biçimleri, fotoğraf içinde oluşan odaklar dikkatle seçilmelidir. • Denge: Fotoğraf sayfada tek başına değildir. Sayfadaki diğer unsurlarla denge içinde olmalıdır. Başka bir ifadeyle sayfanın ihtiyaç duyduğu büyüklükte olmalı, sayfanın doğru yerinde olmalı, fotoğraftaki insanların ya da diğer canlıların bakışları okura, habere ya da sayfanın içine bakmalıdır. Bakışlar okuru yönlendirir bu nedenle fotoğraftaki kişinin bakışı sayfanın dışına dönükse kullanılmamalıdır. • Kalite: Fotoğraftaki karşıtlık dengeli, renkleri gerçek olmalıdır. Fotoğraflar karanlık olmamalı mutlaka aydınlık olmalıdır. Özel bir amaç yoksa fotoğrafın nesnesi net olmalıdır.


29. Soru

İzlerkitle nedir?

Cevap

Genel anlamda toplumun kitle iletişim araçlarını izleyen kesiminden farklı olarak, özellikle bir gazetenin veya televizyon programının izleyicisi olan kesim. Bir gazetenin toplu okurları veya bir televizyon kanalının seyirci kitlesi, takipçileri.


30. Soru

Bir haber fotoğrafı hangi özelliklere sahip olursa estetik değer kazanır?

Cevap

• Doğru anda yakalanmışsa, • Doğru görsel düzenleme yapılmışsa, • Konuya uygun bir bakış açısı yakalanmışsa, • Renk ve karşıtlık dengesine dikkat edilmişse, • Konu fotoğraf karesinde doğru alanı kaplıyorsa, • Doğru objektif tercihi yapılabilmişse, • Fotoğrafçı kendi stilini yaratabilmişse estetik değer kazanır.


31. Soru

İllüstrasyon nedir?

Cevap

Resimleme, bezeme, tasvir. Buradaki anlamıyla; kitap (dergi, gazete) içindeki bir yazıyı açıklayan veya süsleyen resim


32. Soru

John Szarkowski’nin “The Photographers Eye” isimli sergi katalogunda yer alan tanımlamaya göre fotoğrafın beş özelliği nelerdir?

Cevap

• Nesnenin kendisi: Fotoğrafçı hangi açıyı kullanırsa kullansın, hangi objektifi tercih ederse etsin deklanşöre bastığı anda var olanı çekecektir. • Detay: Fotoğrafçı nesneyi nasıl çekerse çeksin nesnenin kendisini görüntüleyecek tir. Nesne fotoğrafta nasıl çekildiyse öyle, var olan detaylarını koruyarak görünecektir. Fotoğrafçı bu detayları yok edemez ancak parçalara ayırabilir ve bu parçalar içinden seçim yapabilir. • Çerçeve: Fotoğrafçılığın temel eylemi seçme ve eleme eylemidir. Bu bazen estetik kaygılarla bazen de gösterilmek isteneni daha iyi göstermek için yapılır. • Zaman: Bir anı (enstantaneyi) gösteren fotoğraf kadar gerçek başka bir şey yoktur. Bütün fotoğraflar kısa ya da uzun bir zaman aralığının pozlanmasıyla oluşur ve her biri belirli bir zaman dilimini tanımlar. • Farklı Bakış Açısı: Fotoğrafçının çizdiği sınırlar, seçimleri, zamanlaması her fotoğrafı bir diğerinden farklılaştırırken, anlatılmak istenenlerin de farklılaşmasına yola açmaktadır. Farklı bakış açısı anlatılmak ve görüntülenmek istenenin en avantaj sağlayacak tercihlerle çekilerek fotoğrafa yansıtılmasıdır.


33. Soru

Bir fotoğrafın haber fotoğrafı olabilmesi için hangi özelliklere sahip olması gerekir?

Cevap

Haber fotoğrafı bazen metnin destekleyicisi, bazen de haberin kendisi olarak haber niteliği taşıyan olayların gazete sayfaları üzerinden okura iletilmesini sağlayan bir iletişim ortamıdır. İyi bir haber fotoğrafı teknik açıdan yeterli, estetik açıdan tatmin edici olmalı ve haber içeriğine katkı yapmalıdır. Haber fotoğrafının teknik niteliği; fotoğrafın netliği, doğru pozlanmış olması, doğru ışıkta çekilmiş olması ve doğru ISO değerinin seçilmiş olmasıyla ölçülür.


34. Soru

Fotoğrafın habercilikte tercih edilmesini Eng nasıl açıklar?

Cevap

• Güvenilirlilik: Fotoğraf, habere konu olan olayın, nesnenin ya da kişinin kendisini gösterir. • Tanımlama: Fotoğraf, habere konu olan olayı anlatır, tanımlar, dış görünüşünü ortaya koyar. • Yakınlık: Fotoğraf ona bakana olayı hissetme, olaya yakın olma şansı tanır bu duyguyu uyandırır. • Zihinde Canlandırma: Fotoğraf, kişinin, olayın görünenden fazlasını zihninde doğru olarak canlandırmasını sağlar. • Sessizlik: Fotoğraf olay yerini yansıtarak okuyucuya hizmet eder, olaya okuyucunun yerine tanıklık eder. • Stil: Fotoğrafın stili gazetenin konuya yaklaşımını eleştirir veya destekler. • Ahenk: Fotoğraf sayfada bir uyum ve güzellik yaratır. Okuyucuda bir sıcaklık uyandırır.


35. Soru

Fotoğrafın yayına katkısını açıklayınız.

Cevap

Fotoğraflar sayfaya göz atan okurun okuma kararına etki eden, ona yol gösteren unsurlardır.


36. Soru

Fotoğrafçılığın habercilik için önemini açıklayınız.

Cevap

Gazete, dergi gibi basılı iletişim araçları ve internet ile yapılan haber iletiminde fotoğraf haberin vazgeçilmez bir unsurudur. Bu durum daha haberin toplanma aşamasında fotoğrafla birlikte düşünülmesini zorunlu kılmış, haberin fotoğrafla olan birlikteliği haber üretim sürecinin en başından yayımlanana kadar geçen sürecin her aşamasında varlığını sürdürmüştür. Bu durum tarihsel süreç içinde ortaya çıkan habercilik deneyimlerinin yarattığı bir birlikteliktir.


37. Soru

Gazetecilikte kurgunun önemini açıklayınız.

Cevap

Bir tasarım unsuru olarak fotoğrafın standart bir gazete sayfasının neresinde, hangi büyüklükte, kaç puntoluk bir başlıkla birlikte, nasıl bir haberle kullanılacağı kurgusal bir karardır. Bu kararlar hem haberin hem de gazetenin okunurluğunu sağlamak için alınır.


38. Soru

İllüstrasyon nedir, gazetelerdeki ilk kullanımı nasıldır, açıklayınız?

Cevap

İllüstrasyon; resimleme, bezeme, tasvirdir. Buradaki anlamıyla; kitap (dergi, gazete) içindeki bir yazıyı açıklayan veya süsleyen resim demektir. 

Görselliğin izlerkitle üzerindeki olumlu etkisi gazeteciler tarafından anlaşıldığında gazeteler için yeni bir dönem başlamış oldu. Görsel malzemeler ilk kez reklamlarda kullanılmaya başlandı. Gazete reklamlarında resimlemelerle (illüstrasyonlarla) başlayan değişim, zaman içinde fotoğrafın da devreye girmesiyle sadece reklamı değil haberi ve haberciliği de değiştirmiştir.


39. Soru

New York Modern Sanatlar Müzesi Fotoğraf Bölümünün yöneticiliğini de yapmış
olan John Szarkowski’nin “The Photographers Eye” isimli sergi kataloğunda yer alan
tanımlamaya göre fotoğrafın beş özelliği bulunmaktadır. Bunlar nelerdir?

Cevap

• Nesnenin kendisi

• Detay

• Çerçeve

• Zaman

• Farklı Bakış Açısı


40. Soru

Bugünkü gazetenin isimi nereden gelmektedir?

Cevap

İlk düzenli aralıklarla yayınlanan gazete olan Notizzie Scritte’nin birer aylık
aralıklarla Venedikte yayınlanmasıyla başlar. Notizze Scritte o dönemin para birimi
olan 1 “gazetta” ya satılmaktaydı ki bu para birimi bugünkü gazetenin isim babasıdır.


41. Soru

Gazetelerde görsel malzemenin kullanılması isteğini ortaya çıkaran gelişmeler nelerdir?

Cevap

Görsel malzemenin kullanılması isteğini ortaya çıkaran gelişmeler ticaretin gelişmesiyle, ilk kez 1850 yılında Swedish Nightangale isimli bir gazetede reklam yayımlanmasıyla ortaya çıkmıştır. Gazetelerde reklam yayımlanması ticari anlamda gazete sahiplerine yeni bir olanak yaratmıştır. Bu olanak gazetelerin sadece okurlara değil, reklam verenlere de satılması anlamına gelmektedir.


42. Soru

Fotoğraf aracılığıyla olayların anlatımı olarak tanımlayabileceğimiz basın fotoğrafçılığı tarihi ne zaman başlamıştır?

Cevap

Basın fotoğrafçılığı tarihi, 1853-1856 yıllarında Osmanlı ve Rus İmparatorlukları arasında geçen Kırım Savaşı’nın görüntülenmesi ile başlar.


43. Soru

İlk gri tonlamalı fotoğraf baskısı hangi gazetede yayınlanmıştır?

Cevap

New York’ta yayınlanan The Daily Graphic ilk gri tonlamalı fotoğrafı yayınlamıştır.


44. Soru

Bir olayın hangi durumlarda haber değeri kazanacağını gösteren öğeler nelerdir?

Cevap

  • Olay okuyucuya, dinleyiciye ya da izleyiciye yakın olduğunda,
  • Ortaya çıkan olay izlerkitleye zamanında iletildiğinde ya da bir olay beklenmedik bir zamanda aniden ortaya çıktığında
  • Olay, sonucu ve önemi nedeniyle ilgi uyandırması bakımından etkili olduğunda,
  • Olay bir anlaşmazlık yarattığında, haber değeri kazanmaktadır.
    Bir muhabir bu unsurları göz önünde bulundurduğunda karşılaştığı olayın haber
    niteliği taşıyıp taşımadığını anlayabilecek, bu unsurlar aracılığıyla olayın hangi
    yönleriyle haber olabileceğini kavrayabilecektir.


45. Soru

Bilgi verici grafiklerin kullanımında hangi noktalara dikkat edilmelidir?

Cevap

• Anlaşırlığı açısından sayısal verilerin grafikler ya da tablolar ile verilmesi, haber
metni içinde verilmesinden daha iyidir.
• Okuyucular grafiklerle verilen metinleri daha iyi hatırlamaktadır.
• Bilgi verici grafikler okurun dikkatini çeker.
• Bilgi verici grafiklerin tasarlanması sırasında verinin grafik öğeler içinde kaybolmasına izin verilmemelidir.
• Grafikler verilerin çabuk anlaşılması sağlasa da tabloların hatırlanma oranı
daha yüksektir.
• İnsanlar grafikleri iki aşamada okurlar. İlki görsel aşamadır. Hızlıbir tarama ile
fikir edinilir. İkinci aşama değerlendirme aşamasıdır; veriler yakından incelenir ve
karşılaştırılır.


46. Soru

Gazetelerde, fotoğrafın bu kadar çok tercih edilmesinin nedenleri nedir?

Cevap

  • Güvenilirlilik
  • Tanımlama
  • Yakınlık
  • Zihinde Canlandırma
  • Sessizlik
  • Stil
  • Ahenk


47. Soru

Fotoğraf seçimini belirleyen kişiler sayfa editörü ve fotoğraf editörüdür. İlk seçim fotoğraf editörü tarafından yapılır. Bu aşamada belirleyici olan özellikler nelerdir?

Cevap

Bu aşamada belirleyici olanlar;
• Fotoğrafın teknik açıdan yeterli olup olmaması,
• Fotoğrafın estetik açıdan yeterli olup olmaması,
• Fotoğrafın sayfaya ve haberin içeriğine katkısıdır.


48. Soru

Fotoğraf değerlendirme yöntemlerinden biri olan “çerçeveyi yeniden ayarlama” yönteminin, editöre fotoğraf seçiminde sağladığı avantajlar nelerdir?

Cevap

Böyle bir seçenek; haberin odak noktası foto¤rafta belirgin değilse, başka detaylar odağın öne çıkmasına engel oluyorsa, fotoğraf küçük kullanılacağı için odak fotoğrafta kayboluyorsa gündeme gelir. Hareketli bir grubun fotoğrafını çekerken ani bir hareket, fotoğraf karesine istenmeyen detayların girmesine yol açabilir. Bazen ilk bakışta kötü gibi görünen bir karenin içindeki ayrıntılar ya da bir kesit önemli ve estetik olabilir. Bu gibi durumlarda fotoğrafı yeniden çerçeveleyerek kullanmak habere uygun doğru fotoğrafın seçimini kolaylaştırabilir.


49. Soru

Haber ve fotoğraf eşleştirmesi yapılıp haberin sayfadaki konumu da belirlendikten
sonra haberin başlığının, spotunun ve fotoğrafının yeniden değerlendirilmesi süreci başlar. Bu kurgusal süreçte fotoğraf, hangi değerlendirme unsurları ile dikkate alınır?

Cevap

Bu kurgusal süreçte fotoğrafın;
• Yeniden çerçevelenmesi,
• Büyüklüğü,
• Renk ve karşıtlık (kontrastlık) düzeltmelerinin yapılması,
• Ters çevirme,
• Yaklaştırma,
• Kolaj oluşturma gibi değerlendirme unsurları dikkate alınır.


50. Soru

Fotoğraf için "tıraşlamak" kelime ne anlama gelmektedir?

Cevap

Tıraşlamak, bir fotoğraftaki kişi ya da nesnenin fotoğrafın bütününden kesilerek ayrılması işlemidir.


51. Soru

Bir tasarım unsuru olarak fotoğrafın standart bir gazete sayfasının neresinde, hangi büyüklükte, kaç puntoluk bir başlıkla birlikte, nasıl bir haberle kullanılacağı kurgusal bir karardır.  Bu kararların alınmasında rol oynayan etmenler nelerdir?

Cevap

Bu kararların alınmasında, kompozisyon, denge ve kalite faktörleri rol oynar.


52. Soru

Haber fotoğrafının teknik niteliğini belirleyen etmenler nelerdir?

Cevap

Haber fotoğrafının teknik niteliğini; fotoğrafın netliği, doğru pozlanmış olması, doğru ışıkta çekilmiş olması ve doğru ISO değerinin seçilmiş olmasıyla ölçülür.


53. Soru

Haber fotoğrafının estetik değerini belirleyen etmenler nelerdir?

Cevap

Bir haber fotoğrafı;
• Doğru anda yakalanmışsa,
• Doğru görsel düzenleme yapılmışsa,
• Konuya uygun bir bakış açısı yakalanmışsa,
• Renk ve karşıtlık dengesine dikkat edilmişse,
• Konu fotoğraf karesinde doğru alanı kaplıyorsa,
• Doğru objektif tercihi yapılabilmişse,
• Fotoğrafçı kendi stilini yaratabilmişse estetik değer kazanır.


54. Soru

Bir gazetenin yayına hazırlanması sırasında, fotoğrafa ilişkin sorumluluklar kimlere aittir?

Cevap

Fotoğrafa ilişkin sorumluluklar; muhabirler, foto muhabirleri ve fotoğraf editörleri tarafından üstlenilir.


55. Soru

Foto muhabiri kimdir, nitelikleri nelerdir?

Cevap

Günümüz haberciliğinde muhabir, haberi yapan kişi olarak çok yönlü ve donanımlı bir uzmandır. Çok yönlü ve donanımlı olmak yalnızca entelektüel birikimi kapsamaz ayrıca mesleki teknolojiyi de çok iyi kullanmayı da içerir.  Foto muhabirleri sahip olduğu donanıma hâkim, olayları anlama ve çözümleme becerisine sahip, estetik değerleri gelişmiş, görsel belleği güçlü, olayı tek bir fotoğraf karesiyle anlatma ya da tek bir kareyle haber yaratma becerisine sahip habercilerdir.


56. Soru

Fotoğraf editörü kimdir?

Cevap

Fotoğraf editörü, bir yayında kullanılmak üzere fotoğraf kaynakları oluşturmak, foto muhabirini görevlendirmek, fotoğraf seçmek, fotoğrafı yayına hazırlamak ve foto altı ile fotoğrafçı adlarının yayında yer almasını sağlamakla yükümlü kişidir.


57. Soru

Fotoğraf editörünün görevleri nelerdir?

Cevap

Fotoğraf editörleri okuyucuyu fotoğrafla bilgilendirirken, fotoğrafın yayına sağladığı görsel katkının farkında olmalı ve yayının daha etkili ve görsel açıdan daha çekici hale gelmesine katkı vermelidir.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v