Sayısal Fotoğraf Baskı Teknikleri Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Boyutlarına SD kart çeşitleri ve nelerdir?

SD kartlar 32 mm x 24 mm x 2,1 mm boyutlarındadır. Daha ufak cihazlar için mini SD geliştirilmiştir ve boyutları 20 mm x 21,5 mm x 1,1 mm ölçüleri ile ortalama SD nin yarısı kadardır. MicroSDkartları ise SD ve miniSD’den daha da ufaktırlar ve 11 mm x 15 mm x 1 mm ölçüleri ile 2005’te dünyanın en küçük Flash-RAM hafıza kartları arasında yer almaktadırlar. SHDC (SD High Capacity) yüksek kapasiteli SD kart teknolojisi 32, 64 GB gibi depolama kapasitelerine olanak tanıyan SD çeşididir.

İnternette gösterilecek fotoğraflar için en uygun format hangisidir ve bu formatın avantaj-dezavantajları nelerdir?

İnternette gösterilecek fotoğraflar için en uygun format “.jpg” son ekli JPEG’dir. JPEG çok yüksek sıkıştırma oranları verebilen, ama kalite kaybına sebep olan bir uzantıdır. Sıkıştırma oranı arttıkça dosya boyutu küçülür, web ortamında yükleme hızı artar ama dosya kalitesi de düşer.

Paylaştığımız fotoğrafların diğer kullanıcılar tarafından kolay bir şekilde bulunabilmesi için dikkat edilmesi gereken nedir?

Paylaşılan fotoğrafların her birinin dikkatli bir şekilde etiketlenmesi (tag, tagging) gerekmektedir. Bu vakit alan bir eylem gibi görünmesine rağmen fotoğraf içeriğini oluşturan tüm detaylar dikkatli bir şekilde etiketlendiği takdirde fotoğraflarımıza diğer kullanıcıların erişimi konusunda avantaj sağlamaktadır.

SecureDigital (SD) kartların donanımsal özelliklerini açıklayınız?

SecureDigital kartlar 2001 yılında SanDisk tarafından, daha eski bir standart olan MMC kartının geliştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. SecureDigital ismi, donanımsal olarak içerdiği Digital Rights Management (DRM) fonksiyonundan ileri gelmektedir. İçindeki kullanıcı tarafından görülemeyen bir hafıza alanı, yasal olmayan dosyaların kullanımını engellemek için ayrılmıştır.

Çektiğimiz fotoğrafların kişisel haklarını korumak ve internet üzerinde hızlı erişime olanak sağlanması için hangi işlemler önerilmektedir?

Fotoğrafların makineden ilk çıktıkları halleri genellikle büyük boyutlu olmaktadır ve fotoğrafın özgün hali olarak tanımlanmaktadır. Fotoğrafların özgün hallerini paylaşmak istemediğimizde boyutlarında değişiklikler yaparak küçültmek hem internet üzerinde yüklenmesini daha hızlı bir hale getirecektir hem de fotoğrafların gerçek boyutlarını saklamamıza olanak sağlayacaktır. Bu işlem için kullanılan özel yazılımlar mevcuttur veya Photoshop içinden “File>Automate>Fit Image” menüsünü dahil ederek oluşturulacak bir “ action” yazma süreci bize gerekli olanakları sağlayacaktır.

Homojen renk alanları olan ve heterojen yapıdaki fotoğraflarda sıkıştırma işlemi yapılırken hangi yol izlenmelidir?

Büyük çoğunluğu tek renk veya çok yakın tonlar içeren homojen yapıdaki fotoğraflarda sıkıştırma işlemi yapıldığında bariz izler ortaya çıkar. Böyle durumlarda Photoshop’ta “Save For Web” seçeneğini kullanarak 100’lük skala üzerinden 60-65 değerlerin altına düşülmemesi önerilmektedir. Yoğunluğu fazla olan ağaç dalları gibi geçişli alanların fazla olduğu heterojen yapıdaki fotoğraflar, homojenlere oranla daha az sıkışır ama sıkışmanın ürettiği bozulmanın algılanması zorlaşır. Böyle fotoğraflarda aynı skala üzerinden 30-40 gibi düşük değerler verilebilir.

PS’de bulunan “History States” ve “History Brush” seçeneklerinin amaçları nedir ve kullanım ayarlarında nelere dikkat edilmelidir?

Photoshop’un “Performance” seçeneğinde yer alan “ History States”, varsayılan şekilde 20 değeri taşımakta, 300’e kadar çıkarılabilmektedir. Bu sayının yüksek tutulmasının en büyük avantajı, dosya üzerinde açtıktan beri yapılan işlemlere geri dönme şansı vermesidir. Diğer bir araç olan “ History Brush” sayesinde; onlarca, yüzlerce evre öncesindeki oluşuma lokal ölçekte geri dönmek, fotoğrafın sadece bir kısmını ilk açıldığı aşamadaki haline getirmek olası hale gelmektedir. “History States” için yüksek bir sayı belirlemenin dezavantajı ise Photoshop’un işletim sistemi bellek kaynaklarını çok fazla kullanıyor olmasıdır.

Sayısal fotoğraf üretiminde temel olarak hangi donanımlar kullanılmaktadır?

Sayısal fotoğraf üretim amacına uygun olarak seçilmiş bir makine (gövde), objektif, filtreler ve depolama kartları bu çalışma alanında gereken birincil malzemelerdir.

Web 2.0 kavramını tanımlayınız?

Web 2.0 farklı coğrafyalardaki bireyleri bir araya getiren, içeriğin kullanıcılar tarafından şekillendirildiği flickr.com, youtube.com, facebook.com vb. sitelerin oluşturduğu, diğer statik web yapılanmalarına oranla çok daha dinamik özelliklere sahip bir bütündür.

Bracketing işlemi nedir açıklayınız?

Türkçe’de “tarama” olarak da adlandırılan bir yöntemdir. Geleneksel fotoğraf sürecinde banyoda meydana gelebilecek fazla ya da az gelişme sorununa karşılık alınan bir önlem olarak kullanılmaktadır. Banyo sonucunda film beklenilenden daha açık ya da daha koyu olduğu takdirde, doğru pozun yanında çekilen açık ya da koyu çekimlerden birinin doğru sonucu vermesi beklenir. Bu durum, sayısal fotoğrafta da, makinenin ön izleme penceresinin çekilen fotoğrafı doğru göstermeyebileceği riskine karşı bir önlem olarak kullanılmaktadır.

PS eklentilerinin ne gibi avantaj ve dezavantajları vardır?

PS kendi başına yapabildiği sayısız işlemin dışında eklentiler (plug-in) aracılığı ile işlev yelpazesini zenginleştirme fırsatı da sunmaktadır. Farklı firmaların ürettiği birçok eklentinin PS performansını arttırdığı, ek işlevler kazandırdığı bilinmektedir. Yine de, eklentiler konusunda seçici davranmanın, PS “Plug-ins” klasörünü ve menüsünü fazla kalabalıklaştırmamanın, denemek üzere yüklenen ama daha sonra kullanılmayan eklentileri kaldırmanın PS üzerindeki olası yavaşlamaları engelleyeceği ve olası performans kayıplarını ortadan kaldıracağı bilinmektedir.

Web tasarımı piksel boyutları optimizasyonunda nelere dikkat edilmeli ve hangi piksel boyutları kullanılmalıdır?

3-5 sene öncesinde 640x480 piksel tercih edilirken şimdilerde bu boyutlar 1024x768 hatta daha yüksek değerlere ulaşmıştır. Bu değerlerin artması fotoğrafların boyutlarının da artmasına yol açmıştır, fakat bu fotoğrafların yüksek boyutlu olması gerektiği anlamına gelmez. Uzun kenar görüntü boyutlarının maksimum 800 ila 1200 piksel arasında, dosya boyutunun ise 50-150 kilobayt arasında olması uygun görünmektedir.

Günümüzde kaç çeşit Flash Bellek çeşidi bulunmaktadır?

CompactFlash, SD (Secure Digital), Multimedia Card, Memory Stick

Fotoğraf çekim süreci ve sonrasında sağlıklı sonuçlar elde etmek için dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?

Aynı sahneye ait farklı değerlerde pozlamalar yapmak (bracketing) atlanmaması gereken bir detaydır. Eğer mümkünse çekilen fotoğrafları anlık denetlemek için yanımızda bir dizüstü bilgisayar bulundurmak. Özellikle karanlık yaratacak az pozlamalardan (under exposure) kaçınmak. Detay kaybı yaşanmayacak derecede fazla pozlama (over exposure) yapmak, Emniyetli çalışmak açısından avantajlı yöntemlerdir.

Photoshop kullanmadan sayısal fotoğraflar üzerinde yeniden boyutlandırma işlemi nasıl yapılır?

Yeniden boyutlandırma işlemi Windows işletim sistemi ortamında “Fast Stone Photo Resizer”, Apple Macintosh ortamında ise “Image Smith” programında etkin bir şekilde yapılabilmektedir.

D-SLR makinelerde algıyacının tozdan korunması için kullanıcının ne gibi önlemler alması gerekmektedir?

Yoğun tozlu ortamlarda mümkünse objektif değiştirmemek, bol rüzgarlı doğal ortamlarda vücudumuz ile rüzgarı engelleyerek objektif değiştirmek, lens değiştirirken algılayıcıyı toza duyarlı halede bırakmamak üzere makineyi kapalı (OFF) konumuna getirmek, takılı objektifin yerine konulması arzu edilen diğer objektifin özellikle arka kapağını önceden çıkarıp değiştirmeyi çabuk bir şekilde yapmak, tozun ayna sistemi ve algılayıcının bulunduğu iç ortama girme olasılığını azaltacaktır.

İnternet ortamında yüksek dosya boyutlarında fotoğraf transferleri hangi yollarla yapılmaktadır?

Dosya ekleme (attachment) özelliği sunan bazı e-posta servisleri ile 20MB ve altındaki dosyaları yollamak mümkündür. Kişisel web siteleri neredeyse sınırsız boyutta dosya yollanmasına olanak sağlarken, kişisel web sayfanız olmaması durumunda büyük boyutlu dosyalar için ücretli abonelik isteyen veya ücretsiz ama daha küçük boyutlu paylaşımlara olanak sağlayan online internet dosya transferi platformları bulunmaktadır. Picasa veya Flickr gibi online fotoğraf paylaşımı sitelerinde de büyük boyutlu fotoğraflar kişiye özel gönderme seçenekleriyle transfer edilebilmektedir.

Fotoğraf makinesi ve objektif alırken nasıl bir strateji izlenmesi önerilmektedir?

Yüksek fiyatlı ve iyi bir gövde aldıktan sonra, ucuz maliyetli kötü objektifler almak çok yanlış bir stratejidir ve gövdeye yapılan yatırımı boşa çıkarır. Yatırım bütçesi sınırlı ise ve öncelikler belirlenmesi gerekiyorsa yüksek fiyatlı objektiflere yatırım yapıp daha makul fiyatlı bir gövde alınması tavsiye edilmektedir.

Süpersonik dalga filtresinin amacı nedir ve nasıl çalışır?

D-SLR gövdelerde ışığa duyarlı kayıt yüzeyi olan algılayıcı üzerine gelen toz taneciklerini en aza indirgemek üzere, makinenin açılış ve kapanışında algılayıcının küçük frekanslarda titretilmesi gibi çeşitli önlemler alınsa da toz yapışması bütünüyle engellenememiştir. Bazı markaların kullandığı ve daha etkin olduğu belirtilen süpersonik dalga filtresi algılayıcı yüzeyi önünde toz partiküllerinin algılayıcı üzerine yapışmasını manyetik bir şekilde engelleyen ses dalgaları yayılması prensibi ile üretilmiş bir koruma sistemidir.

“Web safe area” nedir?

Tüm kullanıcıların ekranında aynı içeriğin görünmesini amaçlayan optimal web sayfası tasarımı piksel boyutlarıdır.

Post-prodüksiyon süreci nedir bir örnek ile açıklayınız?

Post-prodüksiyon: Üretim sonrası anlamına gelmektedir. Diğer bir deyişle, herhangi bir üretim sürecinde, asıl çalışmanın sonrasında yapılan ayarlama, düzeltme, manipülasyon gibi müdahalelerin gerçekleştirildiği işlem süreci. Örneğin bir fotoğrafın çekimi, fotoğraf üzerinde bilgisayarda yapılan çalışma, üretim sonrası sürecini, yani “post-prodüksiyon” aşamasını tanımlamaktadır.

Photoshop’un Camera RAW arayüzü sayısal fotoğraf üzerinde hangi işlemleri yapabilmemize olanak sağlamaktadır?

Recovery (fazla pozlanmış alanların onarılması), Fill light (az pozlanmış alanların onarılması, Clarity (ışıklı ve karanlık bölgeler arasındaki sınırı belirginleştirme), Parametric Tone Curve (ışıklı, karanlık ve orta gri tonundaki alanlarda hassas ayarlamalar), Lens Vignetting (yüksek hız ve açık diyafram kombinasyonlarında ortaya çıkan köşe kararması, yani vinyet onarımı), Chromatic Aberration (ışıklı ve karanlık bölgeler arasında çok yüksek kontrast olduğunda oluşan renkli kenar şeritlerinin onarımı).

Görüntü işlem yaparken bilgisayar ekran seçiminde ve kullanımında nelere dikkat edilmelidir?

Görüntü işlem yapılırken güçlü bir bilgisayar ve iyi bir ekrana sahip masaüstü sistemden faydalanmak, acil bir durum olmadıkça dizüstü bilgisayarda işlem yapılmaması önerilmektedir. Dizüstü bilgisayarların ekran ayarlarının güvenilmezliği, bu bilgisayarların işlemci gücü ve genel konfigürasyon itibariyle çoğunlukla zayıf olmaları ve ışık kalitesinin değişen ortam koşullarında görüntü işlem için gerekli şartları sağlamamasına bağlanmaktadır. Görüntü işlem yaparken sabit aydınlatmalı bir ortamda bulunulması en uygun çalışma ortamı olarak gözükmektedir. Çalışılan ekran üzerine herhangi bir koruyucu filtre konmaması ve ekran seçiminde mat yüzeyli ve anti-reflektif özellikli ekran seçilmeye özen gösterilmelidir. Ekran için siperlik kullanmalı ve ekran yüzey temizliğine dikkat edilmelidir. Eğer CRT monitör kullanılıyorsa ekran 20 dakika kadar açık tutularak ısınması beklenmelidir.

Under –exposure işlemini açıklayınız?

Fotoğraf çekiminde ışıkölçerin verdiği değerden daha az ışıkla pozlama yapma işlemidir. Bu işlem sonucunda negatif, olması gerektiğinden daha açık, baskı ise daha koyu görünür.

Polarizasyon filtresi hangi amaçla kullanılır?

Bu filtre özellikle cam, granit, plastik gibi yansıtıcı yüzeylerin üzerindeki yansımaları kesmek için kullanılır bunun yanı sıra sahnedeki kontrastı da arttırır. Örneğin mavi gök ile beyaz bulutlar arasındaki ayrışmayı daha belirgin hale getirebilir.

Sayısal kompakt makinelerde pil kullanımını azaltmak için nelere dikkat edilmelidir?

Bu makinelerde zoom özelliğini gereksiz yere kullanmamaya dikkat edilmelidir. Bütünleşik flaşı kullanmamalı, resmin kadrajını yapmak için mümkün olduğunca LCD önizleme ekranı yerine makinenin bakacı kullanılmalıdır.

Bütünleşik flaş nedir?

Bütünleşik flaş amatör ve yarı profesyonel makinelerde bulunan ve gerek görüldüğünde kullanıma sokulan flaş sistemidir. Bütünleşik flaş, fotoğrafçı tarafından devreye sokulabildiği gibi, otomatik çekim programlarının kullanıldığı anlarda makinenin yazılımı tarafından da devreye sokulabilir.

Flaş belleklerin çalışma prensipleri ve kullanım alanlarını açıklayınız?

Flaş bellekler güç kesintisinde dahi içerdiği bilgileri kaybetmeyen ve tekrar tekrar yazılıp silinebilen bir bellek çeşididir. Flaş belleklerin yapısı RAM’lere, kullanımı hard disklere benzer. Bu özelliklerinden dolayı bu tarz bellekler “solid state” olarak yani “durağan” olarak adlandırılırlar. Hareket eden parça olmamasından dolayı hassasiyet değerleri yüksek değildir ve özellikle mobil alanda kullanımları çok yaygındır. MP3 çalarlarda, cep telefonlarında, el bilgisayarlarında, sayısal fotoğraf makinelerinde ve sayısal görüntü aygıtlarında yaygın bir şekilde kullanılırlar.

Sayısal zoom çalışma prensibi nasıldır ve elde edilen görüntü üzerinde nasıl bir etki bırakır?

Sayısal zoom sayısal interpolasyon yöntemi ile gerçekte olmayan piksellerin üretilmesine ve yüksek zoom değerlerinde kaba tanımlamaya (rough render) yol açıyor. Yazılım marifeti ile gerçekleştirilen yakınlaştırma süreci görüntü kalitesini çok ileri düzeyde bozabilmektedir. Dolayısıyla, gerek gerek sayısal fotoğraf makinesi gerek video kamera alırken, sayısal zoom değerinin değil optik zoom değerinin değerlendirilmesi faydalı olacaktır.

Sanatsal amaçlı çekimlerde teknik ekipman veya yapılan işin içeriği hangi düzeyde önem taşımaktadır?

Sanatsal amaçlı işlerde çözünürlük, kullanılan makinenin markası, modeli gibi teknik bazı konular çok önemi olmayabilir. Sanatta ifade etmek istenilen konu ön planda olduğu, teknik mükemmeliyet ise daha az önem taşıdığı için yüksek maliyetli profesyonel ekipmanlardan ziyade işlenen konunun açık ve belirgin bir şekilde aktarılması, paylaşılan içeriğin izleyiciye ulaşması asıl amaç olmalıdır.

Photoshop kullanılan bir bilgisayardan verim alabilmek ve çalışmaları daha akıcı bir şekilde gerçekleştirebilmek için bilgisayar donanımı üzerinde nelere dikkat etmek gerekir?

Photoshop üzerinde yazılı olduğu diske neredeyse tümüyle yayılma eğilimindedir. İdeal olarak tercih edilen, işletim sisteminin ve yazılımın yüklü olduğu hard diskin dışında 500/750 GB’lık ya da 1 TB’lık bir diski tümüyle PS için ayırmak, PS tercihlerinde bu diski birinci “scratch Disk” olarak seçmek ve bu disk üzerine hiçbir şekilde dosya kaydetmemek, bilgi yedeklememek, günlük bilgisayar kullanımı izlerini bırakmamak gerekmektedir. Bu işlemler hard disk bölünmesini en az düzeyde tutar ve performansı daha uzun süreli kılar.

Over exposure işlemini açıklayınız?

Fotoğraf çekiminde pozometrenin verdiği değerden daha çok ışıkla pozlama yapma işlemidir. “under exposure” işleminin tersidir. Bu işlem sonucunda negatif, olması gerektiğinden daha koyu, baskı ise daha açık görünür.

İndeksleme – dizin oluşturma işleminin amacı nedir?

DVD veya benzeri yedekleme medyası kullandıktan sonra bunları etkin bir biçimde indekslemek şarttır, aksi takdirde aranılan veriye ulaşılması için çok zaman harcanır veya ulaşılamaz. Bu işlemi yapmak için çeşitli yazılımlar mevcuttur. Bu yazılımlardan birine sahip değilsek elimizdeki fotoğrafları gruplandırarak bir klasör yaratmak ve bu klasörü çok detaylı bir şekilde doğru anahtar kelimelerle isimlendirmek dosyalara erişim açısından çok fayda sağlar. Anahtar kelime parametreleri; fotoğrafın çekildiği coğrafi konum, fotoğrafın içerdiği detaylar, müşteri ismi, sergi ismi gibi çektiğimiz fotoğraflarla bağdaştırabileceğimiz herhangi isimler birlikteliği olabilir.

Sayısal görüntü işlemlerindeki netleme hatalarının giderilmesi için ne tür çözümler üzerinde çalışmalar yapılmaktadır?

Adobe firmasının ürettiği 3D objektif ile yakında bu netleme sorunun çözüleceği bilinmektedir. 19 küçük alt mercekten oluşan bir objektif sayesinde üç boyutlu mantıkla fotoğraf çekmek ve çekim sonrasında netlik düzlemleri üzerinde değiştirmeler yapmak olası hale gelecektir.

Profesyonel kapsamlı çalışmalarda teknik ekipman seçiminde nelere dikkat edilmelidir?

Profesyonel kapsamlı işler yapıyor ve piyasaya iş teslim ediyorsanız, yüksek kalitede bir makine kaçınılmaz hale gelmektedir. Piyasadaki talepler doğrultusunda yaklaşık bir teknik zorunluluk belirlemek gerekirse, yaklaşık 20 megapiksel ve üzerinde bir makine sahibi olmak gerekli görünmektedir. Daha düşük çözünürlüklerle ise çok sayıda fotoğraf çekerek onları yazılım aracılığıyla birleştirmek gibi bir çözüm yolu da vardır. Profesyonel çekime başlamadan önce; müşterinin fotoğrafı ne amaçla, ne boyutta, hangi iletişim mecrasında kullanacağını öğrenmek, buna uygun çözünürlükte fotoğraf üretmek için faydalı olacaktır.

HDR işleminin görevi nedir?

Yakın zamanda makinelerde standartlaşması beklenen bu işlem, az pozlanmış çok koyu alanlar ve çok pozlanmış çok açık alanları içeren yüksek dinamik aralıklı ışık şartlarında bile dengeli pozlama yapabilecek ve çekim sonrası bilgisayarda fazla işleme gerek kalmadan ışık dengelemesi yapabilen bir işlemdir

“Akıllı Görüntü Tanıma” sisteminin nasıl bir prensip üzerine çalışması beklenmektedir?

Fotoğraflara el ile atadığımız anahtar kelimeler, etiketler onlara daha sonra ulaşmak istediğimizde bize kolaylık sunmaktadır. Fakat bu etiketleme işlemleri fazla zaman aldığından ilerde bu sistemin fotoğrafların yüklendiği bir yazılım aracılığıyla, fotoğrafın içeriğinde bulunan detayları (yüz, ağaç, çiçek, araba, bina vb.) otomatik olarak tanıma ve etiketleme yapması beklenmektedir.

Sayısal fotoğrafların boyutlarının büyütülmesinde temel sorun nedir ve bu sorunun aşılması için nasıl bir teknoloji öngörülmektedir?

Büyütüldüklerinde kalite kaybetmeyen formatlar DXF, DWG, AI, EPS gibi vektörel illüstrasyon formatlarıdır. Sayısal fotoğrafçılıkta kullanılan dosya formatları ise “raster” olarak adlandırılan, piksel tabanlı formatlardır ve büyütüldüklerinde kalitelerini çok hızlı bir şekilde kaybederler. Vektör mantığı ile işleyen, büyütmelerde şimdikine nazaran çok daha iyi sonuçlar verebilecek olan “bitmap/raster” görüntü formatının icadı sayısal fotoğrafçılıkta devrim niteliğinde olup bu sorunların üstesinden gelinmesini sağlayacaktır.

“Gamma” farkı nedir?

Windows ve Mac OS tabanlı işletim sistemlerinde, renk bilgilerinin her birinin voltaj sinyallerine çevrilmesinde devreye giren bir kavramdır. Windows gamma değeri 2.2 iken Mac’de bu değer 1.8’dir. doğru kalibrasyon yapılmadığında işletim sistemine göre renkler ekranda olduğundan açık veya koyu görünecektir.

Üç boyutlu modelleme ortamında fotoğraf üretimi ile sayısal fotoğraf üretimi arasında nasıl bir ilişki vardır?

Üç boyutlu modelleme ve doku sardırma sonrasında alınan bitmap tabanlı “render”larda kalite şaşırtıcı düzeylere ulaşmıştır. Uzman gözlere sahip bireyler dışında birçok kişi bilgisayar render’larını fotoğraftan ayırt edememektedir. Üç boyutlu modelleme sürecinde kamera, ışık, objektif ayarı söz konusu olduğu için de bu gelişmenin anti-fotoğrafik bir gelişme olduğu teknik açıdan söylenemez.

İnternet ortamında herkesle paylaşılan fotoğrafların arama motorları ve diğer kullanıcılar tarafından çabuk ve kolayca bulunması için neler yapılmalıdır?

İnternet ortamında herkesle paylaşmak üzere bulundurduğunuz fotoğrafların arama motorları ve diğer kullanıcılar tarafından çabuk ve kolayca bulunmasını arzu ediyorsanız, fotoğraflarınızın her birini yüklerken çok detaylı bir şekilde etiketlemeniz (tag, tagging) gerekmektedir (Fotoğraf 8.1). Her ne kadar bu işlem vakit alan bir eylem gibi dursa da, fotoğrafınızın içeriğini oluşturan tüm detayları etiketlemek fotoğraflarınıza erişim konusunda avantajlı konuma geçmenizi sağlayacaktır.

İnternette gösterilecek fotoğraflar için en uygun format nedir, neden bu format seçilmelidir?

İnternette gösterilecek fotoğraflar için en uygun format “.jpg” son ekli JPEG’dir. Çünkü JPEG çok yüksek sıkıştırma oranları verebilen, ama kayıplı bir sıkıştırma formatıdır.

Neden fotoğrafların internete aktarılmadan önce muhakkak yeniden boyutlandırılması (resize) gerekmektedir ve yeniden boyutlandırma işlemini Photoshop içinden halletme amaçlanırsa, hangi menü işlemleri takip edilerek ve nasıl yapılır?

İnternet ortamına makineden çıkan özgün dosyayı koymak ve bunu başkalarının erişimine açmak, fotoğrafın üzerindeki yasal haklarınızı teslim etmek anlamına gelir. Dolayısı ile, fotoğrafların internete aktarılmadan önce muhakkak yeniden boyutlandırılması (resize) gerekmektedir. Yeniden boyutlandırma işlemini Photoshop içinden halletmeyi amaçlarsanız, “File > Automate > Fit Image” menüsünü dahil ederek oluşturulacak bir “action” yazma süreci, aynı uzun kenar değerini hem dikey hem de yatay görsellere uygulamanıza olanak sağlayacaktır.

İnternet üzerinde paylaşım söz konusu olduğunda piksel bazında hangi boyutlar kullanılmalıdır?

Minimum boyuttan yola çıkarsak, 500-600 piksel uzun kenar boyutunun altına düşmek fotoğrafın içeriğinin algılanmasında sorun yaratmaya başlayabilir. Bant genişliğinin arttığı bu son dönemlerde uzun kenar görüntü boyutlarının maksimum 800 ila 1200 piksel arasında, dosya boyutunun ise 50-150 kilobayt arasında olması uygun görünmektedir.

Alıncak bir fotoğraf makinesi gövdesi ile objektifleri konusunda yapılacak yatırım hangi durumda boşa çıkacaktır ve yatırım bütçesi sınırlı ise nasıl bir strateji izlenmeldir?

Yüksek maliyetlere katlanarak hayli iyi bir gövde aldıktan sonra, ucuz maliyetli kötü objektifler almak çok yanlış bir stratejidir ve gövdeye yapılan yatırımı boşa çıkarır. Yatırım bütçesi sınırlı ise ve öncelikler belirlenmesi gerekiyorsa, doğru olan, ilk aşamada kaliteli ve yüksek fiyatlı objektiflere yatırım yapıp daha makul fiyatlı bir gövde ile başlamak; ileriki vadelerde bütçe elverdiğinde daha iyi bir gövdeye yatırım yapmak olacaktır.

Sayısal kompakt makinelerde pil tasarrufu nasıl yapılabilir?

Sıkça gereksinim duyabileceğimiz bir eylem olsa da zoomlama en çok enerji tüketen işlevlerden birisidir. Bütünleşik şaşı gerekli olmadıkça kullanmayın. Bazı makinelerde “power on” yaptığınızda flaş otomatik olarak devreye girer ve siz aksini belirtmedikçe, makine gerek gördüğü yerlerde, yani görece karanlık ortamlarda şaşı devreye sokacaktır. Resminizin kadrajını (kompozisyonunu) yapmak için mümkün olduğunca LCD önizleme ekranı yerine varsa makinenin bakacını kullanın. LCD bakaç, her ne kadar boyutu küçük gibi dursa da, makinenin en çok pil tüketen bileşenlerinden birisidir. Mümkün olan her fırsatta LCD bakacı kapatın ve elden geldiğince optik bakacı kullanın. Kullanmadığınız zamanlarda ise makineyi kapatın.

SD kart nedir, kim tarafından geliştirilmiştir ve hangi türleri vardır?

SD kartlar, yine Sandisk başta olmak üzere Matsushita (Panasonic) ve Toshiba tarafından geliştirildi. SD kartlar, Compactflash kartlardan daha ufaklardır ve bu olgu kullanım alanını genişletiyor. SD kartlar PDA’lar, sayısal fotoğraf makineleri, MP3 çalarlar ve diğer taşınabilir cihazlarda oldukça yaygın bir şekilde kullanılıyor. SecureDigital kartlar 2001 yılında SanDisk tarafından, daha eski bir standart olan MMC kartının geliştirilmesiyle ortaya çıkmıştır. SecureDigital ismi, donanımsal olarak içerdiği Digital Rights Management (DRM) fonksiyonundan ileri gelmektedir. İçindeki kullanıcı tarafından görülemeyen bir hafıza alanı, yasal olmayan dosyaların kullanımını engellemek için ayrılmıştır. Hafıza kartı dahili bir denetleyici içerir ve 32 mm x 24 mm x 2,1 mm boyutlarındadır. Daha ufak cihazlar için mini SD geliştirilmiştir. 20 mm x 21,5 mm x 1,4 mm ölçüleri ile ortalama SDCard’ın yarısı kadardır. Küçük bir çevirici yardımı ile tüm normal SD yarıklarına takılabilmektedir. MicroSD-kartları ise SD Card ve miniSD’den de daha ufaktırlar. 11 mm x 15 mm x 1 mm ölçüleri ile 2005’te dünyanın en küçük flash-RAM-hafıza kartları arasında yer almaktadır. SDHC (SD High Capacity) yüksek kapasiteli SD kart teknolojisi 32, 64 GB gibi depolama kapasitelerine olanak tanıyan SD kart çeşididir. Sadece SD kart versiyon 2.0 destekleyen cihazlar tarafından desteklenmektedir. 2 GB, 4 GB, 8 GB, 16 GB ve 32 GB kapasiteli SDHC kartlar sınıfına girer.

Memory Stick nedir, kim tarafından geliştirilmiş ve kullanım alanları nelerdir?

Memory Stick, Sony’nin geliştirdiği bir flash bellek çeşididir. Özellikle kendi sayısal ürünlerinde kendi geliştirdiği bir teknolojiyi kullanmak istemesi ile ortaya çıkan bir bellek tipidir. Kullanım alanları hayli yaygındır: Bunlar, MP3 çalarlar, sayısal fotoğraf makineleri, telefonlar, televizyonlar, oyun konsolları vs. İnce yapısı itibariyle, basit ürünler için özellikle uygun bir ürün gibi görünmektedir.

Post-prodüksiyon ne anlama gelmektedir?

Post-prodüksiyon: Üretim sonrası anlamına gelmektedir. Diğer bir deyişle, herhangi bir üretim sürecinde, asıl çalışmanın sonrasında yapılan ayarlama, düzeltme, manipülasyon gibi müdahalelerin gerçekleştirildiği işlem süreci. Örneğin bir fotoğrafın çekimi, fotoğrafın üretim süreci iken, fotoğraf üzerinde bilgisayarda yapılan çalışma, üretim sonrası sürecini, yani “post prodüksiyon” aşamasını tanımlamaktadır.

gerek sayısal fotoğraf makinesi gerek video kamera alırken sayısal zoom değerini mi, optik zoom değerini mi dikkate almalıyız, neden?

Sayısal zoom sayısal interpolasyon yöntemi ile gerçekte olmayan piksellerin üretilmesine ve yüksek zoom değerlerinde kaba tanımlamaya (rough render) yol açıyor. Dolayısıyla, gerek sayısal fotoğraf makinesi gerek video kamera alırken, sayısal zoom değerinin değil de optik zoom değerinin değerlendirilmesinde fayda olacaktır.

Photoshop yazılımını kullanırken neden uzun bir oturum sonrası yeniden başlatmak gerekebilir?

Photoshop ciddi miktarda bellek ve disk kaynağını tüketen bir yazılım olduğundan, uzun bir oturum sonrası bilgisayar yavaşlamış olacak ve yeniden başlatma güç katacaktır. PS yazılımlar içinde en istikrarlı işleyişi olan programlardan birisi olarak tanınsa da, arada sırada kilitlenebilmektedir. Bu kilitlenmeler genellikle, programın ve işletim sisteminin yeniden başlatılmadığı ve özellikle büyük dosyalarla çalışılan çok uzun oturumlar sonrası olmaktadır

JPEG ve TIFF gibi RAW formatında olmayan dosyaları bile Photoshop’un Camera RAW arayüzü ile açabilmek olası hale gelmektedir, ki bu arayüz yazılım içinde elde edilemeyecek bazı komutları kullanabilmenizi mümkün kılacaktır, bunlar nelerdir?

JPEG ve TIFF gibi RAW formatında olmayan dosyaları bile Photoshop’un Camera RAW arayüzü ile açabilmek olası hale gelmektedir, ki bu arayüz yazılım içinde elde edilemeyecek bazı komutları kullanabilmenizi mümkün kılacaktır: Recovery (fazla pozlanmış alanların onarılması), • Fill Light (az pozlanmış alanların onarılması), • Clarity (ışıklı ve karanlık bölgeler arasındaki sınırı belirginleştirme), • Parametric Tone Curve (ışıklı, karanlık ve orta gri tonundaki alanlarda hassas ayarlamalar), • Lens Vignetting (yüksek hız ve açık diyafram kombinasyonlarında ortaya çıkan köşe kararması, yani vinyet onarımı), • Chromatic Aberration (ışıklı ve karanlık bölgeler arasındaki çok yüksek kontrast olduğunda oluşan renkli kenar şeritlerinin onarımı).

Neden sayısal fotoğraf uygulamalarında dizüstü değil masaüstü bilgisayarlar tercih edilmelidir?

Görüntü işlem yaparken güçlü bir bilgisayar ve iyi bir ekrandan oluşması beklenen masaüstü sistemden faydalanmanız, acil bir durum olmadıkça dizüstü bilgisayarlarda işlem yapmamanız önerilmektedir. Dizüstü bilgisayarların ekran ayarları, genellikle, kalibre edilmemiş masaüstü sistemlerden bile daha güvenilmez bir görüntü ortamı sunmaktadırlar. Bu tip bilgisayarların işlemci gücü ve genel konfigürasyon itibariyle çoğunlukla zayıf olmaları, genellikle ışık kalitesi değişen ortamlarda kullanılmaları etkin görüntü işlem için gerekli şartların oluşmasını engellemektedir.

Görüntü işlem yaparken ekran konusunda nelere dikkat etmeli ve özen göstermeliyiz?

Görüntü işlem yaparken bulunduğunuz ortamın ışık seviyesinin, hava şartlarına göre devamlı değişmiyor olması gerekmektedir. Bu yüzden gündüz şartlarında bile karartılabilecek, daimi olarak aynı yapay ışık kaynağı ile aydınlatılan ve ışık seviyesinin hiç değişmediği bir iç mekan en uygun ortam olarak gözükmektedir. Bol miktarda gün ışığına maruz kalan ortamlarda, ekran üzerinde oluşan çeşitli yansıma ve parlamalar ekrandaki görüntünün doğru algılanmasını engelleyecek, akabinde yapılan görüntü işlem çok yanıltıcı sonuçlar verebilecektir. Işık seviyesi sabit bir mekanda çalışıyor olsanız bile ekranla ilgili çeşitli önlemler almaya devam etmeniz gerekmektedir. Kullandığınız ekran mat yüzeyli ve anti-reflektif olmalıdır, aksi takdirde karanlık mekanlarda bile yansımalar oluşacak ve algı zorlaşacaktır. Mat yüzeyin yanı sıra, genellikle kaliteli ekranlarla birlikte gelen; ekranı sağ, sol ve üstünden kapatan siyah renkli bir siperlik (hood) ve iç taraftaki toz toplayıcı kumaş yüzey, ekranda oluşma ihtimali olan minimal yansımaları ve kirlenmeleri giderecektir. Tüplü CRT ekranların tam görüntüleme sadakati kapasitesine erişmesinin LCD ekranlara nazaran daha fazla zaman almasıdır.

Sayısal makinelerle üretilmiş fotoğrafların doğru bir şekilde saklanmaları nasıl yapılmalıdır?

2 kopya 2 ayrı harici diskte, 2 kopya da iki farklı DVD’ye olmak üzere dosyanın 4 adet kopyasını saklamak tedbirli bir davranış olacaktır.

DVD veya benzeri yedekleme medyası kullandıktan sonra bunları etkin bir biçimde indekslemek neden şarttır ve dizin oluşturmak için uygun programlara hangi örnekler verilebilir?

DVD veya benzeri yedekleme medyası kullandıktan sonra bunları etkin bir biçimde indekslemek şarttır, aksi takdirde aradığınız bilgiye ulaşamazsınız. Dizin oluşturmak için birçok program olsa da Windows ortamında CDWinder, Mac OS ortamında ise CDFinder olarak geçen, aynı firmanın (West Forest Systems) ürettiği yazılım en uygun seçenek gibi gözükmektedir.

Görüntü işlem yaparken kullanılan Windows işletim sistemi ve Mac Os sistemi arasındaki "gamma" farkı nedir, ne gibi sonuçları olur?

Her iki işletim sistemi arasında, renk bilgilerinin her birinin voltaj sinyallerine çevrilmesinde devreye giren bir kavram olan “gamma” farkı vardır, varsayılan Windows gamma değeri 2.2 iken Mac’de bu değer 1.8’dir. Gamma değeri ekrandaki renk gösteriminde orta gri değerlere etki yaptığı ve masaüstü yayıncılıkta genelde Mac OS tabanlı sistemler kullanıldığı için, doğru kalibrasyon yapılamayan Windows tabanlı bilgisayarlarda işleme tabi tutulmuş görseller matbaada basıldıklarında daha koyu sonuçlar verebilirler. Aynı mantığı takiben, Mac’de oluşturulmuş bir görselin düşük çözünürlüklü kopyası Windows tabanlı bilgisayara sahip bir müşteriye yollandığında, olduğundan daha açık renkli görünebilir ve müşteriyi hayli endişelendirebilir. Böyle bir durum oluştuğunda bu olgudan müşteriye bahsedilmeli ve müşteri bilgilendirilmelidir.

Raster formatı nedir?

Sayısal fotoğrafçılıkta kullanılan dosya formatları ise “raster” olarak adlandırılan, piksel tabanlı formatlardır ve büyütüldüklerinde kalitelerini hızlı bir şekilde kaybederler.

Sayısal görüntü işlem ile ilgili netleme konusundaki hataları gidermek için hangi firma nasıl bir çözüm üretilmiştir?

Sayısal görüntü işlem ile renk sapmaları, pozlama hataları gibi sorunlara çözüm üretildi fakat netleme konusundaki hataları gidermek halen olası değildir. Adobe firmasının ürettiği 3D objektif ile yakında buna da çözüm geliyor. 19 küçük alt mercekten oluşan bir objektif sayesinde üçboyutlu mantıkla fotoğraf çekmek ve çekim sonrasında netlik düzlemleri üzerinde değiştirmeler yapmak olası hale gelecek.

Görüntü paylaşımında yeni ufuklar nelerdir?

Baskılar dışında her yerde çeşitli sayısal görüntüleme cihazları / yüzeyleri karşımıza çıkacak, ki şu anda fiyatları düşmeye başlayan sayısal fotoğraf çerçeveleri bu eğilimin göstergesi. Sayısal kağıtlar, kumaşlar çıkacak, bu yüzden tek resim yerine slide show’lar önem kazanacak; tişörtlerin, gazetelerin, duvarların üzerinde sayısal fotoğrafların görüntülenmesi mümkün olacak. Bilgisayardaki duvar kağıdı mantığı gerçek duvarlara uygulanacak. Sayısal dünyada kopyalamanın kolay olmasından kaynaklanan “Copyright” ihlalleri konusunda yeni çözümler bulunacak.