Videonun Kullanım Alanları Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Belgesel Film Kameramanlığı

1. Soru

Yüzeyi pozlayarak kullanan buluş nedir?

Cevap

Fotoğraf.


2. Soru

Fotoğraf nedir?

Cevap

Fotoğraf, doğada mevcut, gözle görülebilen maddi varlık ve şekilleri ışık ve bazı kimyasal maddeler yardımıyla ışığa karşı duyarlı hale getirilmiş film, kâğıt veya herhangi bir madde üzerine saptayan fiziksel ve kimyasal bir işlemdir. Kelime Yunanca ışık anlamına gelen photos ile yazı anlamına gelen graphe sözcüklerinden oluşmaktadır.


3. Soru

Sinema hangi esasa dayanır?

Cevap

İnsan gözü bir nesneye baktığında, gözün ağ tabakası üzerinde bu nesnenin görüntüsü oluşur. Nesne kaybolduğunda görüntü saniyenin onda biri kadar bir süre ağ tabakası üzerinde kalmaya devam eder. Bu, ağ tabakası izlenimi denilen göz kusurudur. Eğer ağ tabakası üzerindeki bu ilk görüntü kaybolmadan bir başka görüntü ağ tabakası üzerine düşerse, göz bu iki görüntüyü birleştirir. Hareket halinde görür. İşte sinema bir hareketin farklı anlarını kaydeden yirmi dört kareyi bir saniyede gözün önünden geçirme esasına dayanır.


4. Soru

Belgesel film nedir?

Cevap

Bir sinema türü olarak belgesel film, Türk Dil Kurumunun yayınladığı terimler sözlüğünde; Gerçek yaşamdan alınan herhangi bir olguyu, kendi doğal çevresi ve akışı içinde ya da buna en yakın biçimde sonradan kurulmuş bezemler, seçilmiş yerlerde işleyen, çok kez belirli bir amacı yansıtan film çeşidi olarak tanımlanmaktadır.


5. Soru

Belgesel filmler nereden yola çıkar?

Cevap

Belgesel filmler yaşamın içindeki gerçek durumlardan yola çıkarlar. Bu da öncelikle gerçek kişiyi akla getirmektedir. Belgesel filmlerde yer alan kişiler kurmaca yapımlarda olduğu gibi kamera karşısında rol yapan oyuncular değildir.


6. Soru

Belgesel film yapımcılarının karşılaştığı en temel sorun nedir? Bu sorun nasıl çözülmektedir?

Cevap

Belgesel film yapımcılarının karşılaştığı en temel sorun, sıradan insanların kamera karşısında doğallıklarını kaybetmeleridir. Bu sorun da uzun bir zaman diliminde belgesel çekim ekibi ve filme konu olan kişilerin bir arada yaşamaları ve kameranın varlığını unutmalarıyla çözülebilmektedir.


7. Soru

Belgesel sinemanın sorumluluğu nedir?

Cevap

Gerçek mekânları, gerçek insanları ve gerçek olayları kendine konu edinen belgesel sinemanın üzerine aldığı sorumluluk büyüktür. Grierson’un tanımıyla; gerçeği yaratıcı bir biçimde yorumlayan bir belgesel film ortaya koyabilmek için öncelikle gerçeğin doğru bir biçimde saptanması, kaydedilmesi gerekmektedir. Bu durum kameramanlara çok büyük sorumluluk yüklemektedir.


8. Soru

Belgesel filmlerde mekan seçimi nasıl gerçekleştirilir?

Cevap

Gerçek yaşamlardan yola çıkan belgesel filmlerin bir diğer temel özelliği çekimlerin gerçek mekânlarda gerçekleştiriliyor olmasıdır. Bu kural filmin konusuna göre değişiklik göstermektedir. Örneğin Tolga Örnek’in Hititler adlı belgeseli İsa’dan önce yaşamış Hitit uygarlığını anlatan bir belgesel. Günümüzde Hititlerin yaşam biçimlerini gösteren bir mekan bulmak olanaksızdır. Bu nedenle arkeolojik bulgulara göre belirlenen yaşam biçimlerine bire bir uyan dekor ve kostüm hazırlanmış ve çekimler gerçekleştirilmiştir.


9. Soru

Belgesel filmde gerçek durumun gerçekleştiği ana ulaşılamadığı zaman ne tür yollara başvurulur?

Cevap

Belgesel filmlerin en temel özelliklerinden biri de gerçek durumun gerçekleştiği anda çekilmesidir. Kurmaca filmlerde olduğu gibi yönetmenin istediği etkiyi almak için aynı sahnenin tekrar tekrar çekilmesi belgesel film için geçerli olmayabilir. Özellikle dolaysız sinema denilen belgesel türe ait yapımlarda kamera önünde gelişen olayın bir gözlemci gibi kaydedilmesi gerektiğinden çekimlerin tekrarı söz konusu olamaz. Örneğin, Primary filminde yaşanan olayların tekrarı söz konusu değildir. Olay, anında kaydedilir ya da kaçırılır, ancak tüm belgeseller için bu durum geçerli olmayabilir.


10. Soru

Belgesel sinema neleri konu edinir?

Cevap

Gerçek mekânları, gerçek insanları ve gerçek olayları.


11. Soru

Belgesel film türleri nelerdir?

Cevap

Belgesel başlığı altında yer alan bu film türlerini şöyle sıralayabiliriz: ? Araştırma Filmi, ? Bilimsel Film, ? Öğretici Film, ? Haber Filmi, ? Gezi Filmi, ? Toplumsal Film, ? Derleme Film, ? Propaganda Filmi, ? Sanat Üzerine Film.


12. Soru

Araştırma filmi nedir?

Cevap

Araştırma filmi, sanatsal bir değer taşımayan, araştırıcının araştırma yaparken kullandığı araçlardan biri olarak gördüğü belgesel türüdür. Örneğin, tıp konusunda çalışan bir araştırıcının bir ameliyatı kaydettiği film, araştırma filmine örnek gösterilebilir.


13. Soru

Bilimsel film nedir?

Cevap

Bilimsel film, genellikle bilimsel araştırma sonuçlarının ve elde edilen bulguların sergilendiği filmlerdir. Bu tür filmlerde görüntü kadar görüntüye eşlik eden açıklamalar da önem taşır. İzleyen kişilerin anlayabileceği biçimde bol örnekler ve gerektiğinde canlandırmalarla desteklenebilen bir film türüdür.


14. Soru

Öğretici film nedir?

Cevap

Öğretici filmler, okul içi ya da okul dışı öğretimde öğrenmeyi pekiştirici bir ders aracı olarak kullanılabilecek filmlerdir. Bu filmler genellikle hedef kitlenin özellikleri de dikkate alınarak eğit-bilim ilkeleri doğrultusunda hazırlanır.


15. Soru

Haber filmi nedir?

Cevap

Haber filmi, haber niteliği taşıyan olayların görüntülendiği, izleyicinin ilgisini çekebilecek biçimde canlı, kolay anlaşılan bir kurguya sahip film türüdür. Tüm karşıt görüşlere yer verilerek nesnel olunma ilkesi önemli özelliklerinden biridir. Özön haber filmini film-gazete ya da film-dergi olarak niteler.


16. Soru

Gezi filmi nedir?

Cevap

Gezi filmleri, yaşanan güncel olaylar, bilinmeyen yöreler, belirli yörelerin bilinmeyen özellikleri gibi nedenlerle yapılan tanıtım filmleridir.


17. Soru

Toplumsal film nedir? Amacı nedir?

Cevap

Toplumsal film adından da anlaşılacağı gibi toplum yaşamı ve geleceğiyle ilgili sorunları ele alan belgesel film türüdür. Tam bir sorumluluk bilinciyle gerçekleştirilmesi gereken bu film türü, sorunların arkasında yatan gerçekleri ortaya çıkarıp topluma gösterme amacındadır.


18. Soru

Derleme film nedir? Amacı nedir?

Cevap

Derleme film, geçmişte yaşanmış olaylarla ilgili belge ve filmlerin yeniden kurgulanmasıyla gerçekleştirilen film türüdür. Belgeselcinin böyle bir film yapmaktaki amacı, geçmişte yaşanmış olayla ilgili kendi görüş ve anlayışını aktarmaktır. Derleme filmlerde kurgunun tüm inceliklerinden yararlanılır.


19. Soru

Propaganda filmi nedir?

Cevap

Propaganda filminin özelliklerini açıklamadan önce propaganda tanımını yapmakta yarar var. Propaganda; bir öğretiyi, düşünceyi, inancı veya siyasayı başkalarına tanıtmak, benimsetmek, yaymak amacıyla sözle, yazıyla ve benzeri türlü araçlarla, yöntemlerle gerçekleştirilen her tür çalışma olarak tanımlanabilir. Kısaca propaganda filmlerine, bile bile taraf tutan, yapısını taraf tutmak üzerine kuran bir film türü demek yanlış olmayacaktır.


20. Soru

Sanat üzerine yapılmış film nedir?

Cevap

Sanat üzerine yapılmış film dendiğinde anlaşılması gereken ise, sinema dışındaki bir sanatın verdiği gereci, sinemanın olanaklarıyla değerlendiren filmdir


21. Soru

Belgesel filmin yapım aşamaları nelerdir?

Cevap

Bir belgesel filmin yapım süreci dört temel aşamadan oluşur. Bunlar; ? Tasarım aşaması, ? Çekim öncesi hazırlık aşaması, ? Çekim aşaması, ? Çekim sonrası aşama şeklinde sıralanabilir.


22. Soru

Tasarım aşamasında öncelikli yanıtlanması gereken soru nedir?

Cevap

Tasarım aşamasında öncelikle yanıtlanması gereken soru neyi anlatacağım sorusudur. Bu soru yanıtlanırken ilk başta yapılması gereken konunun belirlenmesidir.


23. Soru

Tasarım aşamasında konu belirlendikten sonra belgesel filmde neye odaklanır?

Cevap

Konunun belirlenmesiyle birlikte ana fikrin ne olacağı sorusuna yanıt aranmaya başlanır.


24. Soru

Araştırma aşaması nasıl yapılır?

Cevap

Bilimsel araştırma yöntemleri kullanılarak yapılacak çalışmalar, geçerli, güvenilir sonuçlara ulaşmayı sağlayacaktır. Geçerli güvenilir veri toplamanın yollarından biri alan yazın taramasıdır. Ayrıca konuyla ilgili belge ve varsa görsel malzemelerin incelenmesi ve çözümlenmesi gerekecektir. Bu aşamada yapılacak tanık ve uzman görüşleri de belgesel sinemacıyı gerçeğe götüren önemli adımlardır. Gerçi çekim aşamasında karşılaşılacak herhangi bir belge ya da tanık, ya da mekânda bulunan herhangi bir kanıt, neyi anlatacağım sorusuna verilen yanıta yenilerini ekleyebilir ya da belgeselcinin önünde yepyeni bir yol açılabilir, ancak iyi bir araştırma yapılmışsa bu tür durumlarla karşılaşma olasılığı azdır.


25. Soru

Çekim öncesi hazırlık aşaması neleri içerir?

Cevap

Bu aşamada yapılacak çalışmalar birkaç başlık altında ele alınabilir. Bunlardan ilki çekimi gerçekleştirecek ekip elemanlarının belirlenmesidir. Bir diğer çalışma teknik alt yapının oluşturulmasıdır. Kurulan hayalin gerçeğe dönüşmek üzere olduğu adımlardan biri budur. Görüntü yönetmeninin belirlenen ana fikir ve konuyu nasıl görselleştireceği sorusuna verdiği yanıtlar doğrultusunda teknik donanım belirlenir. Bir başka söyleyişle kamera, objektişer, filtreler, ışık malzemeleri, şaryo, vinç gibi araçlar, ses kaydı için gerekli donanım çekim için hazırlanırken, diğer yanda yapım çalışmaları sürdürülür. Bunlar çekim için gerekli resmi izinlerin alınması, çekim ekibinin konaklama, yeme, ulaşım gereksinimlerinin nasıl karşılanacağının belirlenmesi gibi işlemlerdir.


26. Soru

Çekim sonrası aşama hangi adımlardan oluşur?

Cevap

Bu aşama temel üç adımdan oluşur. Bunlar; ? Kurguya hazırlık ? Kurgu ? Çekim sonrası aşamada son adım ise çekim sırasında elde edilen tüm ham görüntülerin tek tek kayıtlarının tutularak arşivlenmesidir.


27. Soru

Kurguya hazırlık aşamasında neler yapılır?

Cevap

Öncelikle çekim sürecinde kaydedilen tüm görüntüler hızla izlenerek teknik kalite olarak gözden geçirilir. Eksik olduğu düşünülen görüntüler tamamlanır. Teknik ve estetik açıdan uygun bulunan görüntüler saptanır. Taslak senaryo da denebilecek bir anlatım akış planı çıkarılır. Eğer kullanılacaksa metin yazma çalışmalarına da yine bu aşamada başlanır. Film müziğiyle ilgili ön görüşmeler yapılır.


28. Soru

Kurguya başlama süreci gerçekleşir?

Cevap

Ana fikir, hareketli görüntülerin anlamlı bir şekilde sıralanmasıyla aktarılır. Görüntü ve ses kurgusunun tamamlanmasıyla eğer kullanılacaksa seslendirilmesi yapılmış metnin eşlenmesine geçilir. Müziklerin de eklenmesiyle birlikte film tamamlanmış olur.


29. Soru

Dekor ilk olarak nerede kullanılmıştır?

Cevap

Tiyatro.


30. Soru

Mizansen nedir?

Cevap

Mizansen kavramı dekor, ışık, kostüm ve karakterlerin davranışı şeklinde sıralanabilecek kavramların birleşimidir.


31. Soru

Röportaj nedir?

Cevap

Röportaj, bir yazarın, bir konuyu inceleyip araştırarak ve kendi görüşlerini, yorumlarını da ekleyerek oluşturduğu gazete yazısı, radyo ya da TV programı olarak tanımlanabilir.


32. Soru

Söyleşi nedir?

Cevap

Söyleşiyse herhangi bir konuyu karşılıklı konuşmayı andırır biçimde işleyen düz yazı, radyo, TV programıdır.


33. Soru

Röportaj ile söyleşi arasında araştırma açısından oluşan fark nedir?

Cevap

Röportaj daha derinlemesine araştırmayı gerektiren, röportaj yapanın kendi görüşlerini de eklediği tür olurken, söyleşi bu denli köklü bir ön çalışmayı gerekli kılmaz.


34. Soru

Dekor düzenlemesinde en önemli nokta nedir?

Cevap

Dekor düzenlemesinde en önemli nokta, film teması ve konusuyla dekorun uyum içinde olmasıdır. Örneğin toplumsal bazı gerçekler üzerine bir belgesel film hazırlandığını düşünelim. Bilim insanları ve olay tanıklarıyla yapılan röportaj ve söyleşiler filmin farklı yerlerine yerleştirilecektir. Müzik programlarına uyacak bir dekorun böyle bir film için kullanılabileceği düşünülemez. Özetle iyi bir dekor sade olmalı ve filmde anlatılan öykünün ruhuna uymalıdır.


35. Soru

Sinematografi nedir?

Cevap

Sinematografi sözünü oluşturan sözcüklerin kökü Yunancadır ve bu bileşik sözcük hareketle yazı yazmak anlamına gelir. Düşünce, hareket, duygusal ifade, ton ve iletişimin söze gelmeyen tüm diğer biçimlerini alıp onları görsel terimler haline getirme sürecidir.


36. Soru

Çerçeve nasıl belirlenir?

Cevap

Çerçeve, yönetmenin ya da görüntü yönetmeninin daha da genelde filmin konuya nasıl baktığını göstermesi açısından çok önemlidir. Çerçeve belirlenirken pek çok seçenek arasından bir seçim yapılır. Belli bir açı, belli bir çekim ölçeği saptanır. Bu bir seçimdir. Film bittikten sonra izleyiciler, bu seçilen bakış açısından anlatılan dünyaya bakacaklardır.


37. Soru

Görüntü düzenlemesi nedir? Neye göre yapılır?

Cevap

Görüntü düzenlemesi ise sinemacının elindeki gereci çerçevenin iki boyutlu yüzeyine belli bir anlayışla yerleştirmesidir. Bu yerleştirme sırasında dikkate alınması gereken konulardan birisi altın sayıya göre parçalara bölünerek elde edilen güçlü noktalardır.


38. Soru

Altın sayı kuralı nasıl uygulanır?

Cevap

Üçte bir kuralı olarak da ifade edilebilecek bu kurala göre, çerçeve içinde vurgulanmak istenen figürler, altın sayı dikkate alınarak parçalara bölünen görüntü çerçevesinde güçlü yatay ve dikey çizgilerle, güçlü köşegenlerin kesiştiğinde ortaya çıkan güçlü noktalara yerleştirilmelidir.


39. Soru

Çerçeveleme açısı nedir?

Cevap

Merceğin optik ekseninin, filme alınan konuyla oluşturduğu açıdır.


40. Soru

Çerçeveleme açıları nelerdir? Tanımlayınız?

Cevap

Uygulamada ise bu açılar üç genel başlık altında toplanır. Karşıdan açı, üst açı ve alt açı. Üst açı çerçeve içindeki figürlere yukarıdan bakılan açı olurken, alt açı aşağıdan bakılan açıdır. Karşıdan açı ise en yaygın kullanılan açıdır.


41. Soru

Dolaysız sinema nedir? Nasıl yapılır?

Cevap

Seçilen gerçekliği doğrudan kaydetme, olayları stüdyo yerine olduğu yerde kaydetme ve izleyicide oradaydım duygusu uyandırma gibi amaçlarla ortaya çıkan sinemadır. Senaryonun kullanılmadığı dolaysız sinemada ses kaydı da doğrudan ve eşzamanlı şekilde yapılır. Gerçek zaman ve mekân olabildiğince uzun çekimler kullanılarak korunmaya çalışılır. Dolaysız sinemanın önemli bir başka özelliği belgeselcinin olaya hiç müdahale etmeden, kendi varlığını dahi unutturarak kayıt yapmasıdır. Amerikalı dolaysız sinema sanatçıları duvardaki sinek kadar pasif kalarak olayı kaydettiklerini söylemektedirler.


42. Soru

Hareketli çerçeve nasıl yaratılır?

Cevap

Sözün belgesel sinema üzerine olduğu noktada hareketli çerçeve denince hemen akla geliveren el kamerasıdır. El kamerası kullanımında kameraman, dengeleme mekanizmasına sahip donanım da dâhil olmak üzere hiçbir yardımcı araç kullanmadan, sadece bedenini kullanarak çekimlerini yapar.


43. Soru

Perspektif nedir?

Cevap

Perspektif, üç boyutlu ortamdaki varlıkların, nesnelerin belli bir görüş noktasına göre, iki boyutlu olan belli bir yüzeye gerçek görünüşleriyle aktarılmasıdır.


44. Soru

Derinlik duygusu nasıl yaratılır?

Cevap

Derinlik duygusu yaratmanın yolları ise üst üste bindirme, boyut değişikliği, dikey konum, yatay konum, çizgisel perspektif, gölge-ışık oyunu ve atmosferik perspektif olarak sıralanabilir.


45. Soru

Üst üste bindirmenin önemi nedir?

Cevap

Üst üste bindirme, ön ve arka ilişkisini kurması bakımından önemlidir. Çerçevenin ön tarafına yerleştirilen figür seyirciye yakın olacak, bu nedenle dikkati üzerine toplayacak, arkadaki figürler de duruşlarıyla çizgi ya da üçgen yaratılmasına fırsat vererek derinlik algısını gerçekleştireceklerdir.


46. Soru

Boyut değişikliği nedir?

Cevap

Boyut değişikliği de derinlik yaratmada önemli bir görsel ipucudur. İlk defa Hitchcock tarafından tanımlanan kurala göre çerçeve içindeki bir şeyin boyutu, öykü içinde o anda taşıdığı değere göre olmalıdır. Bu ifadeyle anlatılmak istenen sinemacı açısından önemli olanın figür boyutunun değil, anlatım için taşıdığı değerdir. Eğer bir saat anlatım açısından önemliyse boyutunu aşan bir biçimde çerçevenin önüne yerleştirilir. Böyle bir durumda, saatle kıyaslandığında boyut olarak çok daha büyük olan bir insan, çerçeve içinde saatten daha küçük gözükecektir.


47. Soru

Derinlik algısı nasıl oluşturulmaktadır?

Cevap

Gölge-ışık oyununda da karanlık ve aydınlığın derecelendirilmeleri sağlanarak derinlik algısı oluşturulmaktadır.


48. Soru

Gölge ışık oyununun bir diğer ismi nedir?

Cevap

Chiaroscuro aydınlatması.


49. Soru

Atmosferik perspektif nedir?

Cevap

Bazen hava perspektifi de denilen atmosferik perspektif belgesel sinemacıların çok kullandığı bir araçtır. Atmosferik perspektifte sunulan bütünüyle bir gerçek dünya olgusudur. Brown, bu olguyu ve nedenini şöyle açıklamaktadır: Çok uzak mesafelerdeki cisimlerin ayrıntıları daha azdır, renkleri solgundur ve yakındakilere göre daha az belirgindirler. Bunun nedeni, uzaktaki cisimlerden gelen ışık ışınlarının büyük bir hava tabakası ve pus tarafından süzülmesidir. Pus, daha uzun (sıcak) dalga boyundaki ışınların bir kısmını tutar, daha kısa, mavimsi dalga boyundaki ışınları geçirir.


50. Soru

Atmosferik perspektif ne için kullanılır?

Cevap

Derinlik yaratmada.


51. Soru

Fotoğraf nedir?

Cevap

Fotoğraf, doğada mevcut, gözle görülebilen maddi varlık ve şekilleri ışık ve bazı kimyasal maddeler yardımıyla ışığa karşı duyarlı hale getirilmiş film, kâğıt veya herhangi bir madde üzerine saptayan fiziksel ve kimyasal bir işlemdir.


52. Soru

Fotoğraf, Yunanca hangi kelimelerden oluşmuştur?

Cevap

Kelime Yunanca ışık anlamına gelen “photos” ile yazı anlamına gelen “graphe” sözcüklerinden oluşmaktadır.


53. Soru

Özetle sinema, fotoğraf ile bir göz yanılsamasının ortaya çıkardığı buluştur, ancak sinemanın kitleleri etkileyen bir sanat dalı olması için bu hareketli görüntünün perdeye yansıtılması gerekir. Bunu da ilk kez Paris’te kim gerçekleştirmiştir?

Cevap

Lumiere Kardeşler, Paris’te Capucine bulvarındaki Grand Cafe’de halka açık ilk film göste-rimini gerçekleştirdiklerinde takvimler 28 Aralık 1895’i göstermektedir. Lumiere kardeşlerin çektiği gerçek yaşamı olduğu gibi aktaran bu filmler, belgesel sinemanın başlangıç noktası olarak kabul edilir.


54. Soru

Bugün anladığımız anlamda belgesel sözcüğünü ilk kullanan kimdir?

Cevap

John Grierson


55. Soru

1948 yılında Dünya Belgesel Birliğinin yapmış olduğu tanımlama nasıldır?

Cevap

1948 yılında Dünya Belgesel Birliğinin yapmış olduğu tanımlama şöyledir: “Ya olgusal çekimle ya da aslına sadık kalarak yeniden kurulmak yoluyla yorumlanan gerçekliğin herhangi bir yönünü, akla ya da duygulara seslenecek şekilde ve biçimde film üzerine kaydetme yöntemlerinin tümü belgesel filmdir”


56. Soru

Bir sinema türü olarak “belgesel film”, Türk Dil Kurumunun yayınladığı terimler sözlüğünde nasıl tanımlanır?

Cevap

Bir sinema türü olarak “belgesel film”, Türk Dil Kurumunun yayınladığı terimler sözlüğünde; “Gerçek yaşamdan alınan herhangi bir olguyu, kendi doğal çevresi ve akışı içinde ya da buna en yakın biçimde sonradan kurulmuş bezemler, seçilmiş yerlerde işleyen, çok kez belirli bir amacı yansıtan film çeşidi” olarak tanımlanmaktadır


57. Soru

AMPAS (The Academy of Motion Picture Arts And Science - Hareketli Resim Sanatları ve Bilimleri Akademisi) belgesel filmi nasıl tanımlar?

Cevap

“Belgesel film, tarihsel, sosyal, bilimsel veya ekonomik konularda ister gerçek olayları ister yeniden temsil edilmiş olayları görüntülesin, eğlendirmekten çok gerçek içerik üzerinde ağırlığı olan bir film türüdür”


58. Soru

Belgesel film yapımcılarının karşılaştığı en temel sorun nedir?

Cevap

Belgesel film yapımcılarının karşılaştığı en temel sorun, sıradan insanların kamera karşısında doğallıklarını kaybetmeleridir. Bu sorun da uzun bir zaman diliminde belgesel çekim ekibi ve filme konu olan kişilerin bir arada yaşamaları ve kameranın varlığını unutmalarıyla çözülebilmektedir.


59. Soru

Belgesel filmlerin en temel özelliklerinden biri nedir?

Cevap

Belgesel filmlerin en temel özelliklerinden biri de gerçek durumun gerçekleştiği anda çekilmesidir. Özellikle dolaysız sinema denilen belgesel türe ait yapımlarda kamera önünde gelişen olayın bir gözlemci gibi kaydedilmesi gerektiğinden çekimlerin tekrarı söz konusu olamaz.


60. Soru

Belgesel filmi kurmaca filmden ayıran en temel noktalardan biri nedir?

Cevap

Belgesel filmi kurmaca filmden ayıran en temel noktalardan biri de belgesel sinemada kurmaca sinemada kullanıldığı anlamda bir senaryo olmamasıdır. Kurmaca sinemada önce senaryo hazırlanır. Yönetmen ve film ekibi bu senaryo doğrultusunda çekimleri gerçekleştirirler. Belgesel film yapımında ise öncelikle yapılan ayrıntılı bir araştırmadır


61. Soru

Belgesel başlığı altında yer alan bu film türlerini sıralayınız?

Cevap

Belgesel başlığı altında yer alan bu film türlerini şöyle sıralayabiliriz: Araştırma Filmi, Bilimsel Film, Öğretici Film, Haber Filmi, Gezi Filmi, Toplumsal Film, Derleme Film, Propaganda Filmi, Sanat Üzerine Film


62. Soru

Bir belgesel filmin yapım süreci dört temel aşamadan oluşur. Bunlar nelerdir?

Cevap

Tasarım aşaması, Çekim öncesi hazırlık aşaması, Çekim aşaması, Çekim sonrası aşama 


63. Soru

Yönetmenin olayları kamera için sahneye koyması biçiminde açıklanabilecek mizansen, hangi kavramları içerir?

Cevap

Yönetmenin olayları kamera için sahneye koyması biçiminde açıklanabilecek mizansen kavramı dekor, ışık, kostüm ve karakterlerin davranışı şeklinde sıralanabilecek kavramları içerir.


64. Soru

Konumuz belgesel sinema olduğunda bizim sahneye koyma dendiğinde anlamamız gereken şeyler nelerdir?

Cevap

Konumuz belgesel sinema olduğuna göre bizim sahneye koyma dendiğinde anlamamız gereken sadece dekor ve ışıktır, çünkü belli bir şekilde giyinmesini ve davranmasını istediğimiz oyuncularımız yoktur. bir başka söyleyişle belgesel sinemacının “oyuncuları” kendilerini, kendi yaşamları içinde oynarlar. Dolayısıyla doğal ortam içinde yapılacak çekimlerde elbette bir dekordan ve kostümden söz etmeye gerek yoktur.


65. Soru

Röportaj nedir?

Cevap

Röportaj, bir yazarın, bir konuyu inceleyip araştırarak ve kendi görüşlerini, yorumlarını da ekleyerek oluşturduğu gazete yazısı, radyo ya da TV programı olarak tanımlanabilir.


66. Soru

Söyleşi nedir?

Cevap

Söyleşiyse herhangi bir konuyu karşılıklı konuşmayı andırır biçimde işleyen düz yazı, radyo, TV programıdır. Röportaj daha derinlemesine araştırmayı gerektiren, röportaj yapanın kendi görüşlerini de eklediği tür olurken, söyleşi bu denli köklü bir ön çalışmayı gerekli kılmaz


67. Soru

Belgesel film çkerken dekor düzenlemesinde en önemli nokta nedir?

Cevap

Dekor düzenlemesinde en önemli nokta, film teması ve konusuyla dekorun uyum içinde olmasıdır.


68. Soru

Sinematografi ne demektir?

Cevap

Sinematografi sözünü oluşturan sözcüklerin kökü Yunancadır ve bu bileşik sözcük “hareketle yazı yazmak” anlamına gelir. Düşünce, hareket, duygusal ifade, ton ve iletişimin söze gelmeyen tüm diğer biçimlerini alıp onları görsel terimler haline getirme sürecidir.


69. Soru

 Çerçeve ve Görüntü Düzenlemesinde ''üçte bir kuralı” nedir?

Cevap

Çerçeve, yönetmenin ya da görüntü yönetmeninin daha da genelde filmin konuya nasıl baktığını göstermesi açısından çok önemlidir. Çerçeve belirlenirken pek çok seçenek arasından bir seçim yapılır. Belli bir açı, belli bir çekim ölçeği saptanır. Bu bir seçimdir. Film bittikten sonra izleyiciler, bu seçilen bakış açısından anlatı-lan dünyaya bakacaklardır. Görüntü düzenlemesi ise sinemacının elindeki gereci çerçevenin iki boyutlu yüzeyine belli bir anlayışla yerleştirmesidir. Bu yerleştirme sırasında dikkate alınması gereken konulardan birisi altın sayıya göre parçalara bölünerek elde edilen güçlü noktalardır. “Üçte bir kuralı” olarak da ifade edilebilecek bu kurala göre, çerçeve içinde vurgulanmak istenen figürler, altın sayı dikkate alınarak parçalara bölünen görüntü çerçevesinde güçlü yatay ve dikey çizgilerle, güçlü köşegenlerin kesiştiğinde ortaya çıkan güçlü noktalara yerleştirilmelidir.


70. Soru

Görüntü düzenlenirken dikkat edilmesi gereken noktalar ana hatlarıyla nelerdir?

Cevap

Kişilerin yakın çekimlerinde çok az ya da çok fazla baş üstü boşluğu bırakmamaya dikkat edilmesi gerekir.

Tek bir kişinin yakın çekiminin yapıldığı durumlarda, kişi sağ tarafa bakıyorsa, çerçevenin biraz soluna ya da aksi yöne bakıyorsa biraz sağına yerleştirilmesi gerekir. Kişinin ön tarafında kalan boşluğa da bakış boşluğu adı verilmektedir.

Dekorda bulunan bazı cisimlerin (vazo içindeki çiçek gibi) kişi ve kamera ile aynı doğrultuda olmaları durumunda bu cisimler kafa üstünde duruyormuş gibi bir görüntü elde edilir. Böyle düzenlemeler yapmaktan kaçınılmalıdır.

Hareketli bir figürü çerçevelerken çerçevenin çok geniş ya da çok dar olmasından kaçınılmalıdır. Aksi durumda çerçeve çok geniş ise hareket çerçeve içinde kaybolacak istenilen etki yakalanamayacaktır. Çerçeve çok yakın ise hareket çerçeve dışına kaçabilecek, istenilen görüntü elde edilemeyecektir.

Kişilerin yüzlerinin göründüğü toplu çekimlerde kenarda kalan kişilerin yüzlerinin çerçeve kenarıyla kesilmemesi gerekir.

Toplu çekimlerde kameranın duracağı yeri belirlerken kişilerin düz bir çizgi şeklinde görüneceği yerler seçilmemeli, kamera derinlemesine görüntü alınabilecek çerçevelerin bulunabileceği noktalarda konumlandırılmalıdır.

Çok uzak çekim ölçekleri ile çalışılırken öne bazı cisimlerin yerleştirilmesi daha doygun sonuçların alınmasına yol açacaktır.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi