Sayısal Fotoğraf İşleme Teknikleri Dersi 5. Ünite Özet

Giriş

Vektörel görseller matematiksel koordinatları olan noktaların birbirine bağlanması ile oluşur. Bir çizgiyi oluşturmak için piksel de kareler yan yana boyanırken, vektörde çizginin başlangıç ve bitiş noktaları belirlenir ve arası çizgi haline gelir. Aralarındaki en büyük fark budur. Vektörde büyümede bozulma yaşamadığı için daha fazla tercih edilir, pikselde çözünürlüğün yettiği ölçüde baskı gerçekleştirilir.

Yazı ile ilgili her türlü detay vektörel yazılımlarda bulunur. Piksel yazılımlarda yazıya dair her tür detay ve kullanım seçeneği vektörel bir yazılıma göre daha azdır.

Vektörel Temelli Çizim Yazılımları

Vektörel çizim yazılımları detaylı çizimlere, şekil ve logo oluşturmaya, yazı ile ilgili çalışmaların yapılmasına ve düzeltilmesine olanak sağlar. Tasarım alanında kullanılan vektörel tabanlı programların çalışma prensipleri çok benzerdir. Çizim için kullanılan araçlar, araç panellerinin konumları, menülerde yer alan komutların işlevleri bire bir aynı olmasa bile paraleldir. Bu yüzden bir programı kullanan biri için diğer bir programı kullanmak zor olmamaktadır. Vektör temelli çizim yazılımları iki boyutlu vektör grafiklerini basit geometrik elamanlarla çizmek amaçlı kullanılır. Çizim yaparken nokta, çizgi, eğri ve alanlardan yararlanan bu yazılımların en sık kullanılanları; Macromedia, Freehand, Adobe Illustrator bulunur. Corel Draw da Pc kullanıcıların tercih ettiği bir programdır.

Adobe Illustrator

Baskı, multimedia, ve internet ortamlarına yönelik grafiker oluşturma konusunda endüstri standardı haline gelmiş bir çizim programıdır. Detaylı çizimler, amblem/logo tasarımları ve afiş, ambalaj gibi hemen her grafik üründe kullanımı yaygındır. Çok yönlü çizim araçları ve piksel tabanlı bir görüntüyü vektörel hale dönüştürmeye yarayan Trace (Çizim Kopyalama) seçeneği bu programı öne çıkartan en önemli özelliğidir. Illustrator yazılımı Freehand yazılımının içerdiği bazı özellikleri de yeni sürümünde bünyesine katarak yaygın biçimde kullanımı sağlamış ve bunu devam ettirmektedir.

Macromedia Freehand

Geometrik çizimlerindeki hassalığı ve çoklu sayfa kullanımı nedeniyle yaygın olarak kullanılır. Freehand, Illustrator ile benzer işlevlere sahiptir. Çok az da olsa farklılıklara sahiptirler.

Corel Draw

En yaygın kullanılan programdır. Her türlü vektörel ve ilüstrasyon ve sayfa düzeni çalışması için kullanılan bir yazılımdır.

Adobe İnDesign ve QuarkXPress

Vektörel ve sayfa düzeni tasarımına yönelik yazılımlarıdır. Vektörel programlarda sayfa önceden belirlenen ölçülere göre açılmaktadır. Daha sonra bu ölçüler üzerinde değişiklik yapmak mümkündür. InDedisgn, masaüstü yayıncılıkta, metin ve resimlere aynı ortamda hâkimiyeti ve Adobe Photoshop ile hızlı alışverişi ile en çok tercih edilen program haline gelmiştir. QuarkXPress, Illustrator ve Freehand ile benzerlikler gösteren metin ve resim ilişkisinin olduğu alanlarda kullanılır.

Vektörel İşlemler

Vektörel programlarda sayfa önceden belirtilmiş standart ölçülerde açılır bu ölçüleri sonradan değiştirmek mümkündür, standart olarak uluslararası standartlarda ve Avrupa’da yaygın olarak kullanılan, 21*29,7 cm ölçülerinde olan A4 boyutu tercih edilmektedir. Vektörel çizim programlarında sayfanın dışında boş alanlar bulunur bunlar baskıda görünmez, çizim yapılırken aktif olarak kullanılabilir. Bu yazılımlarda temel şekilleri çizmek için hazır araçlar mevcuttur ancak daha detaylı çizmek için farklı araçlardan faydalanılır.

Vektörel Çizim Araçlarını Tanımak

Araçlar paneli vektörel çizim programlarında sol kenarda yer alır. Bunlar, seçim araçları çizim araçları, yazı araçları, taşıma ve zum araçlarıdır.

Pencil (serbest çizim kalemi) aracını kullanmak

Detayları olmayan kaba çizimlerde kullanılır. Fareye tıklandığı anda çizime başlar ve farenin sürüklendiği şekilde aralarda çapa noktası yaparak çizim yapar. Çapa noktalarından daha sonra çizim üzerinde değişiklik yapmak mümkündür.

Line / Line segment (düz çizgi) aracını kullanmak

Düz çizgiler çizer ve devam ertmez. Fareyi tıklatmak ve sürüklemek yeterlidir.

Temel Şekiller Oluşturmak

Temel şekilleri oluşturmak için Rectangle (dikdörtgen) aracı en temel araçtır. Diğer araçlara ulaşmak için fare ile üzerine basılı tutulması yeterlidir. Daha sonra şekli seçip fareyi sürükleyerek istediğiniz boyuttaki şekle ulaşabilirisiniz. Şekil seçilip fare sürüklenerek yapılan çizim aşamasında klavyede bulunan aşağı ve yukarı tuşları ile şekil üzerinde değişiklikler yapılabilir. Şeklin daha düzgün olabilmesi için Shift, yarıçapı sabit tutmak için CTRL (Windows) veya Command (Mac Os) tuşlarını kullanabilirsiniz.

Pen (Hassas Çizim Kalemi) Aracı İle Çizim Yapmak

Hassas çizimler için kullanılır. Çapa noktaları (Ancbor Points) , çizginin aralıklarını belirler ve çizginin bölümlerini birbirine bağlar. Bu noktalara daha sonra fare ile de müdahale edilebilir. Yön tutamaçları (Direction Handles) , çizgilerin eğimini belirler, bu tutamaçlara müdahale ederek eğrinin açısını ve uzunluğu değiştirilebilir. Bu araç ile çizgi, düz çizgi, eğri çizgi, yarım daireler kolaylıkla çizilebilir. Bkz. Sayfa 101 şekil 5.5

Alanlara Renk ve Çizgi Kalınlığı Vermek

Stroke (kontur) , çizginin kalınlığı, rengi, birleşme yeri seçenekleri, fill (dolgu) , çizgin çevrelediği alanı dolduran renk ve doku şekillerini menüdeki bu kısımlardan yapabilirsiniz. Bu bölümden rengin şeffaflığını, başka renklere geçişi, desenle doldurma işlemlerini yapabilirsiniz.

Yazı Çalışmaları Yapmak

Vektörel yazılımların en güçlü yönlerindendir. Yazı hatları daha keskin ve görüntü olara daha kalitelidir. Vektörel yazılımlarda yazılar metin alanları içerisinde yer alır. Bilgisayardaki sayısal font bilgisi yazılıma aktarılır ve yazı görüntülenir. Fakat aynı tasarım başka bir bilgisayarda açıldığında seçilen yazı karakterini o bilgisayarda olmaması sorun yaratabilir. Bunun için fontları da dosya ile birlikte taşımamız gerekir ya da farklı bir font kullanabilirsiniz. Uzun metinlerin yer aldığı dergi, kitap gibi tasarımlarda yazılar önceden Microsoft Word gibi yazılımlarda yazılır. Daha sonrasında vektörel yazılımlara aktarılır. Metin alanı açmak için Type (yazı) aracı kullanılır. Açılan metin alanına daha önceden yazılmış bir yazıyı çağırmak için File/Place komutuna tıklayıp yazı seçilir. Metin alanına sütunlar açmak için Type/Area Type Options menüsünden Columns (Sütunlar) başlığında sütün sayısı seçeneğinden yapabilirisiniz. Metinin yazı karakterini ve boyutunu değiştirebilirisiniz paneldeki font menüsünden. Yazı karakterini ve rengini panelindeki Fill (dolgu) düğmesine tıklayarak yapabilirsiniz. Paragraf özellikleriniz de paneldeki Paragraph (paragraf) sözcüğüne tıklayarak değiştirebilirsiniz. Open Type , bir font dosyası formatıdır. Windows işletim sistemine de uyumu olduğu için tercih edilen bir formattır.

Rehber Görüntü Yardımıyla Vektörel Çizim Yapmak

Seçilen bir görüntü dosyası vektörel yazılıma çağrılır ve piksel temelli görüntü çeşitli yöntemlerle vektörel hale getirilir. Bunun iki yolu vardır; birincisi otomatik vektörel hale getirme ikincisi ise görüntünün üzerinden çizim araları ile manuel olarak çizim yapmaktır. Otomatik olarak vektörel hale getirme işlemi, Trace (Çizim Kopyalama) aracı ile yapılır. Trace (Çizim Kopyalama) aracı piksel temelli bir görüntüyü vektörel olarak yeniden yapılandırır. Diğer yöntem olan manuler çizim için yazılıma FilePlace(Dosya-yerleştir) komutu ile seçilen görüntüyü çağırırız. Üzerine farklı bir katman yerleştiririz. WindowLayers seçeneğiyle. Yapacağımız çizimler bu yeni katmanda yer alacak ve orijinal görüntü alt kısımda kalacaktır. Rubi küpü , renkli kare alanların yan yana getirilmesi amacını taşıyan oyuncak üzerinde yapıldığı gibi. Örnek görüntü üzerinden çizim yapılarak daha uzun zaman almasına rağmen istenilen görüntüye ulaşılabilmektedir. 1. yöntem 2. Yönteme göre daha kolay ve kısa süreli olacaktır.

Sanatsal Uygulamalar

Bu bölümde sembol çizimlerden faydalanılarak bir afiş tasarımı yapılmıştır. Bu afiş tasarımında vektörel çizim pekiştirilerek barış sembolü sanatsal bir şekilde çizilmiştir.

Bir Sembol Çizimi Nasıl Yapılır?

Dairenin ne büyüklükte çizileceğini belirlemek için cetvelden yararlanılır. (Bkz Şekil 5.26). Çizilecek dairenin net kalınlığı cetvel yardımı ile belirlenir. Çizim araçlar kısmından seçilerek gerçekleştirilir. (Bkz Şekil 5.27). Shift tuşunsa basılı şekilde işlem gerçekleştirilirse şekil daha düzgün olacaktır. Aynı şeyler dikkate alınarak ikinci daire çizilerek (Bkz Şekil 5.29) ikisini daireyi birleştirecek olan işlem uygulanır. Ortadan çekilen dikdörtgen şekli daire ile birleştirecek olan işlem uygulanır. (Bkz Şekil 5.33- 5.34). Daha sonra diğer işlemlerde uygulanarak istenilen şekil elde edilir. ( Bkz Şekiller 5.36-37-38-39). İşlem sonunda şekil istenilen boyutta büyültülüp küçültülebilir.

Sembol Çizimi İle Sanatsal Bir Uygulama

Bu uygulama bir afiş örneği üzerinde yapılabilir.

Yeni bir sayfa açarak daha önce yaptığınız barış sembolünü bu sayfaya kopyaladıktan sonra, sayfayı kaplayacak şekilde bir dikdörtgen çizip bunu istediğimiz renkle dolgusunu yapalım. Arkada kalan barış şeklimizi öne getirebilmek için dikdörtgen alan seçili iken fareyi sağ tıklayıp Arrange (düzenle) başlığından Send to back ( geriye gönder) seçeneğini tıklayın. ( Bkz Şekil 5.40) Daha sonra üst kısmına yazı yazabilmek için Type yazı aracını kullanarak bu işlemi gerçekleştirin ( Bkz Şekil 5.41). Daha sonra bulut çizmek için Tools (Araçlar) panelinden Ellipse (Daire) aracı ile 6-8 tane yan yana ve üst üste daire çiziniz. Daha sonra Window-Pathfinder (pencere-çizgi bulucu) panelini açıp bu panelin sol üst köşesinde yer alan Shape Modes (şekil modları) başlığı altındaki ilk ikona yani Add to Shape Area (şekil ekle) tıklayarak birleştirin. (Bkz Şekil 5.42)

Bulut çizimlerinin dış çizgisini kaldırıp beyaz renge boyayın. Sembol bulutlarla karışmasın diye sembole dış çizgi uygulayın.(Bkz Şekil 5.44)