Film ve Video Kültürü Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Sanayi Devrimi internet teknolojisinin temeli olan "ağ" kavramının oluşumuna nasıl katkıda bulunmuştur?

Sanayi üretiminde kitlesel üretim, kitlesel  dağıtım ve kitlesel tüketim önemli olgulardır. Bu olguları gerçekleştirmek için ve üretimin sevk edilmesi ile tüketim oluşması için gerekli olan ekonomi politiğin ortaya  çıkması gerekmiştir. Telgraf ve demiryolları ile fabrikaların şehirlere,  merkezin taşraya, şehirlerin şehirlere ve ülkelerin ülkelere bağlanması
ile sözü edilen ağ sistemi oluşmuştur. Günümüzde internet sistemi hem bu ağın kendisidir hem de bu ağa ihtiyaç duyar.  Telekomünikasyon alt yapısı, server’lar, evimizdeki bilgisayarlar bu ağ üzerinden işler. Bu sayede elektronik posta alıp/gönderiyoruz; aradığımız bir kitabı bir internet sistemi üzerinden satın alıyoruz; o kitap da bizlere posta ya da kargo sistemi ile ulaşıyor.

Yeni medya ile hangi teknoloji ortaya çıkmıştır? Bu teknolojinin getirdiği yenilikler nelerdir?

Yeni medya ile ilgili önemli bir gelişme Web 2.0 teknolojisinin ortaya
çıkmasıdır. Bu teknoloji sayesinde bireyler internetin sadece tüketicileri  
değil aynı zamanda da üreticileri konumuna ulaştılar. Web 2.0 teknolojisi  Sosyal Medya kavramını destekleyen altyapıyı oluşturdu. Bireylerin  oluşturduğu sosyal ağlar, günümüzde sıklıkla kullandığımız,  yaşamımızın vazgeçilmezleri  arasına girdi. Dünyada milyonlarca kişi ilgili ağlara üyedir. Böylelikle mesajlarımızı, fotoğraf­larımızı, videolarımızı diğer  kullanıcılara gönderiyoruz ve paylaşıyoruz. Oluşturduğumuz içerikler  binlerce kişi  tarafından takip ediliyor.  Profiller oluşturarak  kendimizi diğer insanlara anlatmaya çalışıyoruz.

Sanayi devriminin ortaya çıkmasını sağlayan faktörler nelerdir?

Sanayi devrimi, bir dizi icat, keşif ve yeni siyasal yönetim biçimlerinin  oluşmasıyla birlikte gelmiştir. Öncelikle, mekanik saatin ve buhar makinesinin icadı modern endüstri çağına damgasını vurmuştur. Sanayi
Devrimi’nin gerçekleşmesinde önemli bir başka olgu ise, ulaşım araçları
ve yol teknolojilerinin gelişmesidir. Daha hızlı bir iletişim ağı ve bu ağın fiziksel karşılığı olarak hem iletişimi hem de malları fabrikalardan  şehirlere/ülkelere ulaştıracak olan yollar yapılmıştır. Ayrıca, ticaret  yollarında seyredecek daha sağlam daha hızlı ulaşım araçları üretilmiştir. Bunlara ek olarak, Sanayi Devrimi ile birlikte çok daha önce ortaya çıkan
Pazar kavramı daha önemli hale gelmiştir. Pazarın ihtiyaçlarının  karşılanabilmesi için üretim de uzmanlaşmıştır. Örneğin köylüler  uzmanlaşarak çiftçi olmuşlar, uzmanlık alanı olan, tek bir ürünü üreten
(Süt çiftliği, et çiftliği vb.) çiftlikler kurulmuştur. Keşifler de son derece
önemlidir. Uzak çoğrafyalarda sömürgeleri olan ülkeler, üretim için ucuz hammadde ve işgücünü sağlamada çok avantajlı olmuşlardır.

Sanayi devrimiyle ortaya çıkan sanayi-işçi ilişkisi nasıldır?

Sanayi devrimiyle ortaya çıkan sanayi-işçi ilişkisinde önemli nokta, işçilerin ürettikleri malların üretim süreçlerinin tamamına hakim
olmamalarıdır. Her işçi bir ürünün belirli bir parçasının üretiminde yer alır ve ürünün diğer parçaları diğer işçiler tarafından yapılır. Bant sistemi
olarak adlandırdığımız bu yapıda, tarım ile uğraşan toplulukların aksine
sürecin tamamından haberdar olmayan bir işçi kitlesi yaratılmıştır.

Sanayi Devrimi'nin birinci aşaması neleri kapsar?

Sanayi Devrimi'nin birinci aşaması, Buhar Çağı olarak da adlandırılan
aşamadır. James Watt’ın modern buhar makinesini icad etmesi ile
birlikte, fabrikalarda ve ulaşımda hidrolik enerjisi yerine buhar enerjisi  kullanılmaya başlanmıştır. Bu aşamanın öncü ülkeleri,  zengin maden  kömürü yataklarına sahip olan İngiltere ve Almanya’dır. Birinci aşamanın
bir diğer özelliği ise, dokuma tezgahlarının da sanayileşmesidir.  Böylelikle kadın işgücü de sanayi üretimine entegre olmuştur.

Sanayi Devrimi'nin ikinci aşaması neleri kapsar?

Sanayi devrimi’nin ikinci aşamasında maden kömürü önemini  sürdürmüştür; elektrik ve petrol gibi yeni enerji kaynakları da devreye
girmiştir. Kimya sanayindeki gelişmeler, otomobil ve uçak sanayilerinin
ortaya çıkması ikinci aşamada gerçekleşmiştir. Taylorizm, Fordizm gibi
verimlilik odaklı iş yönetim biçimlerinin oluşturulmasıyla, işbölümü kavramı yeni boyutlar kazanmıştır. İkinci aşamanın bir diğer özelliği ise, Amerika Birleşik Devletleri ve Japonya’nın da devreye girmesidir. Bu
durum, Avrupa odaklı Sanayi Devrimi’ni küresel hale getirmiştir. İkinci
aşama ile birlikte tarımda da önemli değişiklikler meydana gelmiştir.
Tarım da sanayileşmiştir. Klasik üretim metodlarının yerini makinelerin hüküm sürdüğü yeni üretim biçimi almıştır. Sosyolojik açıdan bu durumun en önemli sonucu, işgücünü oluşturan pek çok insanın tarımsal alanlarda boşta kalması ve şehirlere akın etmesi olmuştur.

Sanayi Devrimi’nin temel özellikleri nelerdir?

Sanayi Devrimi’nin önemli özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Zincirleme çok sayıda buluşun ortaya çıkması,
• Sermayenin merkezileşmesi,
• Üretimdeki makineleşme nedeniyle daha az fiziksel güç ile daha çok ürün üretilmesi,
• Üretimde kullanılan çok sayıda ve büyük makinelerin bir yerde  bulunması zorunluluğu ile fabrikaların kurulması,
• Fabrika tipi üretim örgütlenmesi ve bu örgütlenmenin sonucunda  sosyal sınıflar arasında daha farklı toplumsal ilişkilerin oluşması,
• Şehirler ile köyler/kasabalar arasında iş bölümünün oluşması (Sanayi
ve ticaretin merkezini şehirler oluştururken, köyler/kasabalar şehirlerin
besin depoları haline gelmiştir).

İnternetin gelişiminde hangi olaylar etkili olmuştur?

İnternetin gelişiminde iki olay son derece önemlidir. Bu olaylardan ilki, 1957 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin Sputnik adlı uzay aracıyla ilk defa uzaya insan göndermesidir. Bu gelişme SSCB ile büyük bir rekabet içinde bulunan Amerika Birleşik Devletleri açısından
büyük bir yenilgi olarak kabul edildi ve İleri Araştırma Projeleri Ajansı
(Advanced Research Project Agency)’nin kurulmasına karar verildi. Bu ajans ile birlikte ABD, SSCB ile daha güçlü bir şekilde rekabet içine girdi.
Bu ajans internet protokollerine dayalı olarak çalışan internet ağının ilk aşaması olan ARPA NET’i kurdu. İkinci önemli gelişme ise, Avrupa’da,  Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN)’ün kurulmasıdır. CERN’ün bu sürece en önemli katkısı “World Wide Web (www)” teknolojisini
oluşturmasıdır. Bu teknoloji, hypertext transfer protocols (http) üzerinden dosyaların bir yerden bir başka yere iletilmesine  dayanır.

Evrensel Köy tanımlamasıyla dünyanın nereye gideceğini bize önceden
söyleyen düşünür kimdir? Bu düşünür iletişim teknolojilerinin ulaşacağı aşamalarla ilgili neler öngörmüştür?

Evrensel Köy tanımlamasıyla dünyanın nereye gideceğini bize önceden
söyleyen düşünür Marshall McLuhan’dır. Marshall McLuhan, iletişim
araç ve tekniklerinin gelişmesiyle dünyanın bir köy kadar küçüleceğini ve üretim sistem ve araçlarının da yeniden düzenleneceğini öngörmüştür.
Bacalı sanayi üretiminden videoya (görsel) dayalı bir üretim biçimine geçileceğini tahmin etmiştir. Başka bir ifadeyle, klasik üretim ve pazarlama ekonomisinin, enformasyon ekonomilerine doğru bir kayış
göstereceğini ve video bağlantılı teknolojilerin böyle bir değişikliğin
kritik araçları olacağını belirtmiştir. Örneğin, McLuhan'a göre, yalnızca her tür veriyi ışık hızıyla taşımaya adanmış olan yeni çoğul taşıyıcılı tele işlem şirketi, devamlı veri tabanı sayesinde, önceden  tercihlerin sinyalini vermiş  bireysel tüketiciler için, sürekli olarak siparişe uygun ürünler ve  hizmetler üretecektir. Ayrıca, McLuhan'a göre
kullanıcılar aynı zamanda hem üretici hem de tüketici haline gelecektir.

Sosyologlar Dijital Ulus kavramı ile neyi ifade etmektedir?

Dijital Ulus kavramını savunan sosyologlara göre, internet  dünyamızı  “Dijital bir Ulus”a dönüştürdü; internet  öncesi  dünya  “kağıt  temelli  işlemlerden” oluşan bir dünyaydı. Dijital Ulus; resmi  belgeleri,  reçeteleri, stokları, talep ve arzı, alışveriş biçimini ve alışkanlıklarını,
seçimlerde oy kullanma eylemini siber uzaya (cyberspace) taşıdı. Bu nedenle dijital çağ, bilgisayar ve bilgisayar uygulamalarını  kullanma  yeterliliğini, Eski Dünyanın geleneksel yeterliliklerinin önüne geçirdi.
Eski Dünyada, bir üretim aracını tasarlamak, bir makineyi  kullanabilmek, okuma-yazma bilmek gibi yeterlilikler önemliydi.

Yeni medyanın yapısı nasıldır?

Yeni medya, içerisinde iki yapıyı barındıran melez (hybrid) bir yapı göstermektedir. Bu yapının bir bölümünde bilgi-işlem işlevini yerine getiren bilgisayar bulunur. Diğer tarafta ise haberleşme, telekomünikasyon işlevine sahip olan iletişim araçları vardır.

Yeni medyanın genel özellikleri nelerdir?

Yeni medyanın genel özellikleri aşağıdaki gibidir:

• Etkileşim
• Kitlesizleştirme
• Eşzamansızlık
• Manipule edilebilirlik
• Şebekeleştirme
• Yoğunluk
• Sıkıştırılabilirlik

Yeni medyanın "şebekeleştirme" özelliği nedir?

Yeni medyanın "şebekeleştirme" özelliği sayesinde sayısal enformasyon aynı anda birbirinden çok uzak mesafelerde yaşayan çok sayıda kullanıcı tarafından paylaşılabilir ve enformasyon değiş tokuşu yapılabilir.

Yeni medyanın bileşenleri nelerdir?

Yeni medya üç temel bileşenden meydana gelir: İletişim şebekeleri, medya içeriği ve bilgi teknolojisi. Her üç bileşenin de keşistiği alan internet teknolojisidir.

Yeni medyanın toplumsal bir boyutu da var mıdır? Nasıldır?

Evet, yeni medyanın toplumsal bir boyutu da bulunur. Yeni medya kullanımı ile  birlikte kullanıcılar kendi aralarında gruplar oluştururlar. Ancak bilgisayar tabanlı bu iletişim sürecinin yüz yüze iletişim  sürecine göre bazı farklılıkları vardır. Bilgisayarlar üzerinden kurulan bu iletişimde kullanıcılar, diğer insanların toplumsal
statülerini bilmedikleri için grup içinde çekingen bir tavır sergilemezler. İletişimde
bulundukları kişilerin karakteristik özellikleri yerine, onların mesajlarına  yoğunlaşırlar. İletişim süreci içinde kendilerini anonim hissederler.  İletişim  sürecine katılım eşittir, toplumsal roller ya da statüler bu süreci etkilemez.

Yeni medyanın geleneksel iletişim araçlarıyla ilişkisi nasıldır?

Yeni medya geleneksel iletişim araçlarını yatsımaz. Söz gelimi, geleneksel bir iletişim aracı olan televizyon, yeni medya ile yeni bir kullanım alanına ulaşmıştır. Bu alan televizyonun özelliklerinden değil, internet teknolojisinin doğasından kaynaklanır. Birçok kişi TV programlarını ve dizileri, yayın saatlerinin dışında internet üzerinden takip etmektedir. Burada önemli olan nokta, geleneksel iletişim araçları karşısında kullanıcıların kazandığı yeni deneyimlerdir.  

Yurttaş gazeteciliği kavramı neyi ifade eder?

Sosyal Medyanın yaygınlaşması ile Yurttaş Gazeteciliği kavramı ortaya çıkmıştır. Sosyal medyayı kullanan her kullanıcı potansiyel bir gazetecidir. Bir haber ajansında ya da bir gazetede çalışmasına gerek yoktur. İlginç bir olay ile karşılaştığında bu olayı  kaydedebilir, kaydettiği  görüntüleri yorumu ile birlikte bir sosyal paylaşım ağı üzerinden  yayınlayabilir. Aynı zamanda bu ağa üye olan diğer kullanıcılar kendi  yorumlarını bu "habere” ekleyebilir. Özellikle, büyük doğal felaketlerde,  önemli toplumsal hareketlerde yurttaş gazeteciliği ön plana çıkmaktadır.

İnternet ve yeni medyanın avantajları ve dezavantajları ile ilgili ana tartışma başlıkları nelerdir? 

İnternet ve yeni medyanın avantajları ve dezavantajları ile ilgili ana tartışma başlıkları şöyle sıralanabilir:

• Gözetim
• İfade Özgürlüğü
• Telif Hakkı
• Mahremiyet

Yetişkinlerin internet kullanım oranı nedir? Bu oran neyi gösterir?

Yetişkinlerin internet kullanım oranı %47'dir. Bu oran, yeni medyanın hayatımızda önemli bir yeri olduğunu gösterir.

İnternet kullanıcılarının bir sosyal ağa üye olma oranı nedir? En yaygın sosyal ağlar hangileridir?

İnternet kullanıcılarının bir sosyal ağa üye olma oranı %59'dur. Facebook, MySpace, LinkedIn ve Twitter en yaygın sosyal ağlardır. 

Yeni medyaya erişmek için en çok kullanılan araçlar hangileridir?

Yeni medyaya erişmek için en çok cep telefonları, akıllı telefonlar ve tablet bilgisayarlar kullanılmaktadır.

Yeni medya kullanıcısı olmanın getirdiği alışkanlıklar nelerdir?

Sosyal ağlara üye olma, internette video izleme ve internette fotoğraf yayını ve paylaşımı yeni medya kullanıcısı olmanın getirdiği alışkanlıklardır.  

2010 yılında Amerika’da yapılan "Generations 2010" araştırmasına göre internette hangi aktiviteler gerçekleşmiştir? 

2010 yılında Amerika’da yapılan "Generations 2010" araştırmasına göre, internette gerçekleşen aktiviteler şunlardır:

• İnternete bağlanma
• Elektronik Posta
• Arama Motorları
• Sağlık İle İlgili Bilgi Toplama
• Haber Takibi
• Ürün Satınalma
• Gezi Rezervasyonları
• Bankacılık İşlemleri
• Müzik Dinleme
• Açık Arttırmalara Katılım
• Dini Bilgiler
• Blog Üzerinde Çalışma
• Bağış ya da Yardım Faaliyetleri
• Podcast İndirme

İnternette en sık gerçekleşen aktivite hangisidir? Neden?

İnternette en sık gerçekleşen aktivite, elektronik posta okunması ve elektronik posta gönderilmesidir. Bu aktivite için internetin geleneksel kullanımı da diyebiliriz. Web 2.0 teknolojisi ortaya çıkmadan önce, internet kullanımının temel işlevi elektronik posta alma/gönderme işleviydi. 

MP3 nedir? Yeni medya açısından MP3'ün önemi nedir?

MP3 açılımı MPEG-1 Audio Layer III olan sıkıştırılmış bir ses dosyasıdır.  Bu teknoloji ile yüzlerce müzik CD’sini, tek bir medyada  toplamak  mümkündür. Müziğin dijitalleşmesi, bilgisayardaki ses dosyalarının  birçok formata dönüştürülebilmesi MP3 çalarların yaygınlığını da arttırmıştır. Genç yaş grupları arasında MP3 çalar kullanımı yaygındır ve yeni medya MP3 kullanımı için uygun bir ortam yaratmaktadır.