Sayısal Fotoğrafa Giriş Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Uygarlık kavramını sözcük anlamını dikkate alarak tanımlayınız?

Uygarlık kavramının sözlük anlamı, teknolojiyi üretme ve ondan doğru yararlanma olarak özetlenebilir. Örneğin, telefonu bulan ve üreten toplum uygar toplumdur. Aynı toplum telefonun ne tür bir iletişim aracı olduğunu kavrayıp doğru kullanabilirse uygarlık yolunda bir adım daha atmış olur. Toplumu oluşturan bireyler, kamusal alanda cep telefonu ile görüşme yaparken başkalarını rahatsız etmiyorsa ve cep telefonlarının bütün özelliklerini bilip gerektiğinde kullanabiliyorsa, söz konusu uygarlık sürecinin doğru parçaları olurlar. Ya da benzer bir örnekle, görüntü aktarılmayan telefon görüşmelerinde karşı tarafın yüz ifadesinin görülememesinin yanlış anlamalara neden olabileceğini unutmadan görüşme anında her zaman dikkatli olan bireylerin de söz konusu teknolojiyi doğru kullandığı söylenebilir. Böyle bireylerden oluşan bir toplumun, bir teknolojik olanak olan telefondan yararlanma becerisiyle oldukça uygar bir toplum olduğu kabul edilebilir.

Fotoğraf teknolojisi sayısal teknolojiye kadar iki temel bilimdeki gelişmelere dayandığı vurgulanmaktadır. Bunlar hangileridir?

Fotoğraf teknolojisi sayısal teknolojiye kadar iki temel bilimdeki gelişmelere dayanmaktadır. Işığa duyarlı yüzey ve baskı açısından kimya bilimine, ışığa duyarlı yüzeyle buluşacak ışığın kontrolü açısından da fizik bilimine dayanmaktadır. Sayı sal teknoloji ile ışığa duyarlı yüzey kimya biliminin alanından çıkarak elektronikleşmiştir. Kimya teknolojisi ise fotoğrafın baskı alanında görece yerini korumuştur. Fiziğin özellikle optik başlığı fotoğrafçılıkta neredeyse aynı kalarak sayısal teknolojiye uyum sağlamıştır.

Günümüzde fotoğrafçılığın teknoloji ile ilişkisi hakkında neler söylenebilir?

Günümüzde fotoğrafçılığın teknolojiye artık daha fazla bağımlı olduğu da unutulmamalıdır. Marketlere satılan pillerle hatta pilsiz çalışan fotoğraf makineleri, yeterlilik ve yetersizlikleriyle birlikte bu yeni sürecin dışında kalmıştır. Günümüzün fotoğraf makineleri uydu bağlantısıyla GPS (Küresel Konumlama Sistemi) verisi kaydedebilmektedir. Yani dünyanın her yerinde fotoğrafın dünyanın neresinde çekildiği bilgisini fotoğrafın üst veri (metadata, veri hakkında veri)’sine kaydedebilmektedir. Bununla birlikte dünyanın her yerinde fotoğraf çekememektedir. Örneğin dünyanın aşırı soğuk yerlerinde kayıt yapamamaktadır. Pilsiz çalışan fotoğraf makineleri dünyanı n en soğuk yerlerinde fotoğraf çekebilmekteydi. Başta da belirtildiği gibi, hiçbir teknolojik gelişme tamamen olumlu ya da tamamen olumsuz değildir

Sayısal teknolojinin fotoğrafçılık uygulamalarına yaptığı en belirgin katkı nedir?

Sayısal teknolojinin fotoğrafçılık uygulamalarına yaptığı en belirgin katkının hız olduğu söylenebilir.

Fotoğraf kullanımında hızın en önemsendiği alanlardan biri nedir?

Fotoğraf kullanımında hızın en önemsendiği alanlardan biri haberciliktir.

Toplumların ulaşabildiği teknolojileri belirleyen etkenlerin birisi hangisidir?

Toplumların ulaşabildiği teknolojileri belirleyen etkenlerin birisi de söz konusu teknolojiyle bağlantılı olan ekonomik boyuttur.

Bir teknolojiye duyulan gereksinim, o teknolojinin nedenleri ve sonuçları hangi koşullara bağlı olarak gerçekleşir?

Bir teknolojiye duyulan gereksinim, o teknolojinin nedenleri ve sonuçları, gelişme ve değişme süreci belli koşullara da bağlı olarak gerçekleşir.

Bir teknolojinin yenisi çıktığında eskisinin akıbetiyle ilgili neler söylenebilir?

Kâr getirmeyecek teknolojiler üretilmez. Bir teknolojinin yenisi çıktığında eskisi yok olmaya başlar ya da başka gereksinim alanlarına kayabilir. Örneğin sayısal teknolojinin fotoğrafa ilk etkisi genellikle amatör gereksinimleri karşılayan renkli negatif filmi piyasadan silmesi olmuştur.

2000 yılında dünyada sayısal fotoğraf makinesi satışı ve film kullanan makine satışını ile ilgili neler söylenebilir?

2000 yılında dünyada sayısal fotoğraf makinesi satışı film kullanan makine satışını ilk kez geride bırakmıştır.

Sayısal fotoğraf teknolojisi ile birlikte dünya çapında fotoğrafa ayrılan para ve piyasayla ilgili neler söylenebilir?

Sayısal fotoğraf teknolojisi ile birlikte dünya çapında fotoğrafa ayrılan para fazlasıyla artmış ve pazar büyümüştür. Bunun doğal sonucu olarak yeni fotoğraf teknolojisine ayrılan araştırma ve geliştirme harcamaları artmıştır.

Tüketici açısından bakıldığında sayısal fotoğraf teknolojisinin yatırım maliyetiyle ilgili neler söylenebilir?

Tüketici açısından bakıldığında sayısal fotoğraf teknolojisinin yatırım maliyetinin başlangıçta görece yüksek olduğu görülmektedir. Diğer bir deyişle, sayısal fotoğraf makinesi filmli fotoğraf makinesinden çok daha maliyetlidir. Ancak satın alındıktan sonra maliyetler filmli teknolojiye göre çok düşüktür.

Fotoğrafın hukukla nasıl bir ilişkisi olabilir?

Fotoğrafın hukukla ilişkisi her şeyden önce belge niteliğinden kaynaklanmaktadır. Fotoğraf, bilgiyi görsel olarak kaydedip belgeleyebildiği için kimi zaman kanıt olarak hukuki anlam taşıyabilmektedir.

Sayısal teknolojinin sunduğu olanakların kötüye kullanılmasıyla ilgili neler söylenebilir? Açıklayınız?

Sayısal teknolojinin sunduğu olanakların kötüye kullanılmak istendiğinde ürkütücü boyutlara ulaşabileceği düşünülecektir. Önceki teknolojiler kötüye kullanılmak istense dahi, örneğin haber fotoğrafçılığının zamana karşı yarışı buna zaman tanımıyordu. Yeni teknoloji ile saniyeler fotoğrafları değiştirmek yani belgede tahrifat yapmak için yeterlidir. Konunun en endişe verici yönü ise yapılan değişiklilerin anlaşılmasının çok güç olmasıdır. Yeni teknolojinin sunduğu diğer bir olanak ise fotoğrafların kolaylıkla aynı nitelikte çoğaltılıp özellikle internet üzerinde dağıtılabilme olanağıdır. Bu olanakla birlikte de fotoğraflar başta telif hakları açısından sıklıkla hukukun konusu olmaya başlamıştır.

Filmin yerini sayısal algılayıcılar aldığı için fotoğraf teknolojisi yeni olanaklar sunmaya başlamıştır. Bunlar neleredir?

? Sayısal teknolojinin başlangıç yatırım maliyeti yüksek olduğu halde orta ve uzun vadede film kullanan teknolojiye göre düşük maliyetlidir. Bayat film ya da banyo kazası riski yoktur. ? Farklı gereksinimler için çok sayıda film taşımaya ve bu filmleri korumaya gerek yoktur. ? Her fotoğraf için farklı ışığa duyarlılık (ISO ya da ASA) değeri kullanmak mümkündür. (Devamı sayfa 34-35 ve 36’dan okunabilir).

Grenlilik kavramını tanımlayınız?

Grenlilik: Normal ışık koşullarında bir fotoğrafa bakıldığında, gümüş bromür kristallerinin (gren) tek tek değil küme halinde bir bütün olarak ortaya çıkardığı öznel izlenim.

HDR kavramını tanımlayınız?

HDR: Yüksek dinamik aralık. Eşit ışık koşullarına sahip olmayan bölgelerin aynı fotoğrafta yer aldığı durumlarda, çerçevede görünen farklı ışık koşullarının ayrı ayrı fotoğraflarda doğru pozlandığı aynı çerçeveyle çekilmiş fotoğrafların, yazılımla tek fotoğrafta bir araya getirilmesi tekniği.

Paralaks kavramını tanımlayınız?

Paralaks: Bir konuya iki farklı noktadan bakıldığında, ortaya çıkan iki farklı görüntü.

Fotoğraf filmiyle karşılaştırıldığında sayısal fotoğraf teknolojisinin kimi yetersizliklerinden söz edilebilir. Bunlar neler olabilir?

? Bunlardan belki de en önemlisi sayısal fotoğraf teknolojisinin başlangıç yatırım maliyetinin oldukça yüksek olmasıdır. Amatör sayısal fotoğraf makineleri zaman içerisinde yüksek satış rakamları yakaladığı için fiyatları düşmüş ve beklentileri karşılayan bir kalite de yakalamıştır. ? Yalnız fotoğraf filminin kullanıldığı dönemlerde profesyonel donanım edinmenin bugün olduğu kadar yüksek yatırım gerektirmediğini hatırlamakta yarar vardır (Devamı sayfa 36-37- 38-39 ve 40’dan okunabilir).

Sayısal fotoğraf üretmek için iki yöntem vardır. Bunlar nelerdir?

Sayısal fotoğraf üretmek için iki yöntem vardır. Birincisi fotoğrafı sayısal fotoğraf makinesi kullanarak üretmektir. Bir diğer yöntem ise sayısal olmayan yöntemlerle üretilmiş bir fotoğrafı tarayıcı kullanarak sayısallaştırmaktır.

Çekim öncesinde çekim için gerekli hazırlıklar nelerdir?

Çekim öncesinde çekim için gerekli hazırlıklar büyük bir titizlikle eksiksiz olarak yapılmalıdır. Çekim çok iyi planlanmalıdır. Donanım bu plana göre hazırlanmalıdır. Bu aşamanın her zaman en önemli iki başlığı bellek kartları ve pillerdir.

Günümüz makinelerinde nasıl piller kullanılmaktadır?

Günümüz makinelerinde Li-Ion (Lityum İyon) yeniden doldurulabilir piller kullanılmaktadır.

Günümüz makinelerinde kullanılan pillerin özellikleri nelerdir?

Li-Ion piller doğru kullanılmazsa fotoğraf üretimini sürekli olumsuz etkiler. Li-Ion piller doldurulduktan sonra enerjiyi daha uzun süre saklayabilirler ve eski piller gibi iri, ağır değildirler. Soğuk havalarda daha verimli çalışırlar. Kullanılmadıklarında boşalma hızları düşüktür.

Li-Ion pillerin dolun ve kullanımları nasıl olmalıdır?

Li-Ion pilin doluluğu %40’ın altına düşmeden yeniden doldurulmalıdır. Sürekli tam boşalıp doldurulması verimliliğini ve ömrünü olumsuz etkiler. Kullanılmadan uzun süre bekleyecekse yarı dolu bırakılmalıdır. Yedek pil mutlaka bulundurulmalıdır ve kesinlikle dönüşümlü olarak kullanılmalıdır. Aynı tarihte üretilmiş iki pil kullanılsın kullanılmasın ömürleri ortalama olarak aynıdır. Hatta kullanılmadan bekleyen pilin ömrü daha kısa olabilir.

Sayısal fotoğraf makinesinde üretilen fotoğraflar sayısal veri olarak nereye kaydedilir?

Sayısal fotoğraf makinesinde üretilen fotoğraflar sayısal veri olarak bellek kartlarına kaydedilir.

Bellek kartı kullanımında nelere dikkat edilmelidir?

Bellek kartları nem, darbe, düşme, ezilme, elektromanyetik alanda kalma gibi çevresel etkenlerden korunmalıdır. Karta veri yazılırken ya da karttan veri okunurken kart çıkarılmamalıdır. Kesinlikle tam doldurulmamalıdır, birkaç fotoğraflık yer her zaman boş bırakılmalıdır. Bellek kartı satın alındıktan sonra hiç kullanılmadan önce mutlaka fotoğraf makinesinde biçimlendirilmelidir. Uyumlu bir başka makinede kullanılacaksa da kesinlikle o makinede de biçimlendirilip kullanılmalıdır. Bu durumda içindeki önceden çekilmiş fotoğrafları n silineceği unutulmamalıdır. Bir başka ifadeyle aynı bellek kartının bir kısmına bir makineyle fotoğraf kaydedip boş kalan kısmına da başka bir makineyle fotoğraf kaydetmeyi denemekte yarar vardır.

Çekim sırasında nelere dikkat edilmeli ve hangi kontroller yapılmalıdır?

da özensizlik her tür üretim sürecini etkilemekle birlikte sayısal fotoğraf sürecinde görece daha yıkıcı olabilmektedir. Filmli makinelerdeki kontrollerin üzerine sayısal fotoğraf makinelerinde birçok yeni kontrol eklenmiştir. Bunların başında beyaz ayarı, format, ISO ve çözünürlük gelmektedir. Diğer ilgili alt kontroller genelde bu kontrollere bağlıdır.

Sayısal fotoğraf makinaları fotoğrafları hangi formatlarda kaydetmektedir? Açıklayınız?

Hemen her sayısal fotoğraf makinesi JPEG (Joint Photographic Experts Group/ Birleşik Fotoğraf Uzmanları Grubu) formatında fotoğraf kaydeder. JPEG az yer tutan, bu yüzden internet trafiğinde de avantajlı ancak sıkıştırılmış bir formattır. Kimi sayısal fotoğraf makineleri ise RAW (ham, bitmemiş) ve TIFF (Tagged Image File Format) formatlarında da fotoğraf çekebilmektedir. RAW ham bir formattır, TIFF ise sıkıştırılmamış bir formattır. TIFF formatı JPEG’in sıkıştırılmamış hali olarak düşünülebilir. RAW ise henüz bitmemiş olduğu için çekim sonrasında birçok değişikliği fotoğrafın görüntü kalitesini kayba uğratmadan yapmaya izin verir. Örneğin RAW formatında çekilmiş bir fotoğrafın poz değeri ±2EV değiştirilebilir ya da beyaz ayarı hiçbir kısıtlama olmadan istendiği gibi değiştirilebilir. Bunlar JPEG formatıyla çekilmiş fotoğraflar üzerinde kısıtlı olarak yapılabilir ve görüntü kalitesinde kayıplar olur. RAW formatının sunduğu bu olanaklar değerlendirilecekse çekim sonrasında uzunca bir süre bu işe ayrılacak demektir.

Sayısal olarak fotoğraf üretildikten sonra neler yapılabilir?

Sayısal olarak fotoğraf üretildikten sonra işlenebilir ya da olduğu gibi kullanılabilir. Fotoğraf sayısal fotoğraf makinesiyle üretilmiş ya da tarayıcıyla sayısallaştırılmış olsun, fotoğraf işleme yazılımları kullanılarak işlenebilir.

Fotoğraflar hangi ortamlarda izlenebilir? Bu konuda nelere dikkat edilmelidir?

Fotoğraf bilgisayar monitörü, yansıtım aracı, televizyon ekranı ya da sayısal fotoğraf çerçevesi gibi bir ortamda izlenebilir. Fotoğraf işleme yazılımları kullanılarak fotoğraf üzerinde yapılan bir değişiklik bilgisayar monitöründe izlendiğinde olması gerektiği gibi göründüğü halde, başka bir monitörde, televizyon ekranında, yansıtım aracında izlendiğinde ya da kâğıda basıldığında ise hiç istenmeyen bir sonuçla karşılaşılabilir. Fotoğraf aynı monitörde hiçbir ayar değişmediği halde yalnızca ortam ışığı değiştiği için dahi farklı görünebilir. Bu tür sorunları önlemek amacıyla monitör ölçümleme cihazları kullanılmaktadır. Üretimin ilk adımından son adımına kadar her şey birbiriyle uyumlu ve aynı standartlarda olmalıdır. Ancak özellikle baskı için her zaman deneme baskısı alınmalıdır.

Bir toplum ve telefonu nasıl kullandığı uygarlık kavramı ile nasıl ilişkilendirilir?

Bir toplumun, nasıl bir toplum olduğunu bir teknolojik olanak olan telefondan yararlanma becerisi anlatır? Örneğin, telefonu bulan ve üreten toplum uygar toplumdur. Aynı toplum telefonun ne tür bir iletişim aracı olduğunu kavrayıp doğru kullanabilirse uygarlık yolunda bir adım daha atmış olur. Toplumu oluşturan bireyler, kamusal alanda cep telefonu ile görüşme yaparken başkalarını rahatsız etmiyorsa ve cep telefonlarının bütün özelliklerini bilip gerektiğinde kullanabiliyorsa, söz konusu uygarlık sürecinin doğru parçaları olurlar. Ya da benzer bir örnekle, görüntü aktarılmayan telefon görüşmelerinde karşı tarafın yüz ifadesinin görüle- memesinin yanlış anlamalara neden olabileceğini unutmadan görüşme anında her zaman dikkatli olan bireylerin de söz konusu teknolojiyi doğru kullandığı söylenebilir. Böyle bireylerden oluşan bir toplumun, bir teknolojik olanak olan telefondan yararlanma becerisiyle oldukça uygar bir toplum olduğu kabul edilebilir.

Sayısal teknolojiler İnsan yaşamına neler katmıştır? Açıklayınız.

Sayısal teknolojilerle birlikte insan yaşamı yeni bir boyut kazanmıştır. Bu boyut içinde sayısal teknolojinin sağladığı olanaklar insanın doğumundan başlayarak günlük hayatındaki bütün süreçlerde etkindir. Bu anlamda sayısal teknoloji denildiğinde anlaşılması gereken şey verilerin sayısal olarak kaydedilmesi, işlenmesi ve saklanmasıdır. Günümüzün bankacılık işlemleri, okullardaki kayıt işlemleri, askeri araştırmalar, Maliye Bakanlığı’nın kayıtları, diğer bütün bakanlıkların işlemleri gibi sayısız örnekte olduğu gibi sayısal teknoloji yaşamımızın her alanına girmiştir. Bu süreçlerde veriler toplanıp sayısal olarak kaydedilmekte, işlenmekte ve saklanmaktadır. Bu anlamda sayısal teknolojinin getirdiği en önemli birkaç farktan birincisi verilerin çok hızlı bir şekilde kaydedilmesi ve hızlı bir şekilde sayısal veri aktarım ağları üzerinden aynı anda dünyanın birçok yerinden ulaşılabilir olmasıdır.

Sayısal teknolojinin sunduğu olanaklar açısından bir fotoğrafın ülkemizde çekilip dünyanın herhangi bir başka noktasına ulaştırılması nasıl sağlanmaktadır?

Bu bilgisayarlar ve bilgisayarların bağlı olduğu ağlar üzerinden gerçekleştirilir. Sayısal teknolojinin sunduğu olanaklar açısından bir fotoğrafın ülkemizde çekilip dünyanın herhangi bir başka noktasına ulaştırılmasının 19. yy sonunda, 20. yy ortasında ve günümüzde nasıl gerçekleşebildiği düşünülürse fark açıkça görülebilecektir.

“Telefoto” teknolojisi ne zaman hayata geçmiştir?

Telgraf ve telefondan sonra 19. yy’ın sonlarında görüntünün elektrik telleriyle aktarımı ile ilgili çalışmaların başarısı sonucunda “telefoto” teknolojisi hayata geçmiş ve 1935’te uluslararası haber ajansı Associated Press ilk kez telefoto servisini başlatmıştır.

21. yy. sayısal fotoğraf makinesinin sağladığı olanaklar nelerdir?

21. yy. başında ise sayısal fotoğraf makinesi, taşınabilir bilgisayar ve uydu bağlantısı ile çekilen fotoğrafı saniyeler içinde dünyanın her yerinden ulaşılabilir hale getirmek çok kolaydır. Bu yeni durumun belirleyicileri verinin sayısallaşmış olması, bilgisayarda işlenebiliyor olması ve bilgisayarları birbirine bağlayıp sayısal veri aktarımını gerçekleştiren küresel ağ olan internettir.

Toplumsal Açıdan Sayısal Fotoğraf neler sağlamıştır?

Fotoğrafın önceye oranla çok fazla ve hızlı yaygınlaşmasına neden olan sayısal teknoloji, kafa karışıklığına neden olmakla birlikte, diğer yandan fotoğrafın dünyasına geniş kitleleri adım attırmak gibi önemli bir sonuç doğurmuştur. Fotoğraf üretimindeki baş döndürücü nicel artış görüntü kirliliği boyutunda olsa da, yaşadığımız geçiş dönemi atlatıldığında fotoğraf üretim ve tüketimindeki nitelik artışı baş döndürücü bir düzeye ulaşabilir.

Sayısal fotoğrafçılıktan önce fotoğrafla uğraşanların sayısal teknolojiyle uyumu nasıl olmuştur?

Yeni teknolojinin doğru kullanılması ile ilgili geçiş sürecinin atlatılması konusunda, sayısal teknolojiden önce de yaşamlarında fotoğraf olan bireylere ve bu bireylerin parçası olduğu her tür dernek, meslek örgütü, kurum ve toplumsal oluşuma önemli sorumluluklar düşmektedir. Söz konusu bireyler yeni teknolojiye hızlıca uyum gösterip sayısal teknoloji ile birlikte ya da sayısal teknolojiden dolayı fotoğrafla tanışan kitleyle uyum içerisinde ortak hareket etmelidir. Bu kitlenin de ortak hareket etmeye açık olması süreci kolaylaştırır.

Sayısal fotoğrafçılıktan önce fotoğrafla uğraşanlar ve sayısal teknoloji ile birlikte fotoğraf dünyasına girenleri karşılaştırınız? Yeni teknolojiyle uyum nasıl olmuştur?

Sayısal fotoğrafçılıktan önce fotoğrafla tanışmış olan kitlenin yeni teknolojiye uyum göstermesinde destek olabilecek bireyler de çoğunlukla fotoğraf dünyasına sayısal fotoğrafla birlikte giren kitlede yer almaktadır. Fotoğrafçılıkla sayısal fotoğraf teknolojisi ile birlikte tanışan bireylerin, fotoğraf teknolojisi sayısallaşmadan önce fotoğrafla tanışmış olanlardan oldukça farklı fotoğraf anlayışı olduğu görülmektedir. Bilgisayar ve bilgi teknolojileri alanında ortalamanın üzerinde bilgi düzeyine sahip bireyler çoğunlukla fotoğrafın sayısallaşmasına bağlı olarak fotoğrafla tanışmıştır ve fotoğraf dünyasına girmiştir. Nitelik ve nicelik açısından önemli olan bu kitle sayısal teknolojiyi bildikleri için teknolojisi sayısallaşmış olan fotoğrafçılığı da bildikleri yanılgısına yaygın olarak düşmektedir. Bu yanılgı bir bilgisayar mühendisinin tekstil üretimi bilgisayar teknolojisine geçtiği için çok iyi bir tekstilci olduğunu düşünmesiyle benzeşiktir.

Sayısal fotoğraf makinesiyle üretilen bir fotoğrafın sağladığı olanaklar nelerdir?

Bir fotoğraf dolaysız olarak sayısal fotoğraf makinesiyle üretilebilir ve bilgisayar ortamına yani sayısal ortama aktarılabilir. Bilgisayarda işlenerek yazıcıya (baskıya) gönderilebilir, CD/DVD veya sabit disk üzerine kaydedilerek arşivlenebilir, ya da internet ortamında yayımlanabilir. İnternet ortamında yayımlanmadan önce görüntü işleme yazılımlarıyla birkaç dakikada karanlık oda teknikleriyle ulaşılması olanaksız ve neredeyse hayal gücüyle sınırlı değişimler geçirebilir. Sayısal olarak bire bir aynı nitelikte sınırsız sayıda birçok malzeme üzerine hatta fotoğraf filmi üzerine çoğaltılabilir. Veri depolama ortamı zarar görmediği sürece aynı nitelikte saklanabilir. İstendiği zaman örneğin bilgisayar monitörüyle, televizyon ekranıyla, sayısal fotoğraf çerçevesiyle veya projeksiyon makinesiyle izlenebilir.

Sayısal fotoğrafçılığın gelişmesiyle birlikte hukuksal Açıdan Sayısal Fotoğraf nasıl anlaşılmalıdır?

Fotoğrafın belge niteliği ve gerçeklikle ilişkisi icadından günümüze tartışılagelmiştir; ancak, sayısal fotoğraf teknolojisi bu açıdan bir kırılma noktası olmuştur. Artık bir görüntünün ne kadar fotoğraf olduğunu hatta fotoğraf olup olmadığını anlamak oldukça zorlaşmıştır. Sayısal teknolojiden önceki olanaklarla fotoğraf üzerinde yapılabilecek değişiklikler oldukça kısıtlı, zor gerçekleştirilen, uzun süren ve yapıldığının izleri belli olan değişikliklerdi. Bir sayısal görüntünün fotoğraf olup olmadığı zor anlaşıldığı için, bir nesnenin fotoğrafı var ise kendisi de mutlaka var olmuştur inancı da işlevini yitirmeye başlamıştır. Bir nesnenin fotoğrafı varsa kendisi de mutlaka var olmuştur inancı bile sayısal teknoloji ile zayıflamıştır. Yeni teknolojinin sunduğu olanakları kullanarak bir nesnenin fotoğraf gibi görünen görüntüsünü üretmek olasıdır. Böyle bir görüntü, hiçbir zaman var olmamış bir nesneyi dahi gösterebilir. Bu durum toplum ve uzmanlar tarafından endişe verici olarak karşılanmaktadır. Aksi bir yaklaşım ise söz konusu belirsizliğin fotoğrafın gerçeği olduğu gibi aktardığına olan körü körüne inancı ortadan kaldırdığı için, toplumların fotoğraftan daha bilinçli yararlanabileceği yeni bir döneme kapı açtığını savunarak bu yeni durumu olumlamaktadır.

Sayısal Fotoğraf Teknolojisinin Sunduğu Olanaklar nelerdir?

Filmin yerini sayısal algılayıcılar aldığı için fotoğraf teknolojisi yeni olanaklar sunmaya başlamıştır.

Sayısal teknolojinin başlangıç yatırım maliyeti yüksek olduğu halde orta ve uzun vadede film kullanan teknolojiye göre düşük maliyetlidir. Sayısal teknolojide film ve banyo maliyeti yoktur. Fotoğraf seçimi için her fotoğrafın baskısını almaya da gerek yoktur. Basılacak fotoğrafı bilgisayar monitöründen izleyerek seçmek mümkündür. Bazı fotoğrafların hiçbir zaman basılmasına gerek yoktur. Örneğin yalnızca internette kullanılacak bir fotoğraftan baskı almaya gerek yoktur.

Grenlilik nedir?

Grenlilik: Normal ışık koşullarında bir fotoğrafa bakıldığında, gümüş bromür kristallerinin (gren) tek tek değil küme halinde bir bütün olarak ortaya çıkardığı öznel izlenim.

HDR nedir?

HDR Yüksek dinamik aralık. Eşit ışık koşullarına sahip olmayan bölgelerin aynı fotoğrafta yer aldığı durumlarda, çerçevede görünen farklı ışık koşullarının ayrı ayrı fotoğraflarda doğru pozlandığı aynı çerçeveyle çekilmiş fotoğrafların, yazılımla tek fotoğrafta bir araya getirilmesi tekniği.

Sayısal Fotoğraf Teknolojisinin Yetersizlikleri nelerdir?

Fotoğraf filmiyle karşılaştırıldığında sayısal fotoğraf teknolojisinin kimi yetersizliklerinden söz edilebilir.

• Bunlardan belki de en önemlisi sayısal fotoğraf teknolojisinin başlangıç yatırım maliyetinin oldukça yüksek olmasıdır. Amatör sayısal fotoğraf makineleri zaman içerisinde yüksek satış rakamları yakaladığı için fiyatları düşmüş ve beklentileri karşılayan bir kalite de yakalamıştır. Dünya fotoğraf pazarının önemli bir bölümünü amatör sayısal fotoğraf makineleri oluşturmaktadır. Pazar paylarına bağlı olarak AR-GE bütçesi ayrıldığı için bu makinelerin teknolojileri hızla gelişmektedir. Profesyonel makine satışının üreticiler için aynı oranda yüksek getirisi yoktur.

Sayısal fotoğraf üretmek için kaç yöntem vardır? Açıklayınız.

Sayısal fotoğraf üretmek için iki yöntem vardır. Birincisi fotoğrafı sayısal fotoğraf makinesi kullanarak üretmektir. Bir diğer yöntem ise sayısal olmayan yöntemlerle üretilmiş bir fotoğrafı tarayıcı kullanarak sayısallaştırmaktır. Sayısal teknolojiden önce üretilmiş fotoğraflar bugün tarayıcılar kullanılarak yoğun bir çaba ile sayısallaştırılmaya çalışılmaktadır. Sayısal olmayan arşivler olduğu gibi korunarak bir yandan da sayısallaştırılmaları amaçlanmaktadır.

Sayısal fotoğraf makinesi kullanarak fotoğraf üretme süreci kaç aşama olarak irdelenebilir?

Sayısal fotoğraf makinesi kullanarak fotoğraf üretme süreci üç aşama olarak irdelenebilir. Bu aşamalar çekim öncesi, çekim ve çekim sonrasıdır.

Sayısal fotoğraf makinesi kullanarak fotoğraf üretme sürecinde “Çekim Öncesi” nelere dikkat edilmelidir?

Çekim çok iyi planlanmalıdır. Donanım bu plana göre hazırlanmalıdır. Bu aşamanın her zaman en önemli iki başlığı bellek kartları ve pillerdir. Günümüz makinelerinde Li-Ion (Lityum iyon) yeniden doldurulabilir piller kullanılmaktadır. Bu piller doğru kullanılmazsa fotoğraf üretimini sürekli olumsuz etkiler. Li-Ion pilin doluluğu %40’ın altına düşmeden yeniden doldurulmalıdır. Fotoğraf çekimlerinde neyle karşılaşılacağını öngörmek çoğunlukla zordur. Her zaman şarj aleti bulundurmak gereklidir. Sayısal fotoğraf makinesinde üretilen fotoğraflar sayısal veri olarak bellek kartlarına kaydedilir. Bellek kartı sorunları fotoğrafları kaybetmek anlamına geleceği için çok dikkatli olunmalıdır.

Sayısal fotoğraf makinesi kullanarak fotoğraf üretme sürecinde Çekim sırasında nelere dikkat edilmelidir?

Çekim sırasında her şey kontrol altında olmalıdır. Panik ya da özensizlik her tür üretim sürecini etkilemekle birlikte sayısal fotoğraf sürecinde görece daha yıkıcı olabilmektedir. Filmli makinelerdeki kontrollerin üzerine sayısal fotoğraf makinelerinde birçok yeni kontrol eklenmiştir. Bunların başında beyaz ayarı, format, ISO ve çözünürlük gelmektedir. Diğer ilgili alt kontroller genelde bu kontrollere bağlıdır. Çekilmiş fotoğrafların izlendiği ve birçok sayısal fotoğraf makinesinde bakaç görevi de gören LCD ekranın parlaklığı ortam ışığına göre çok dikkatli değerlendirilmelidir. Aydınlık bir ortam gerektirdiği için çok parlak bir ayarda kullanıldıktan sonra o ayarda unutulursa daha düşük şiddetindeki ortam ışığı altında az pozlanmış bir fotoğrafı doğru pozlanmış gibi göstererek yanıltıcı olabilir.

Çekim amacı ve çekim koşulları doğrultusunda fotoğrafın keskinlik, kontrast, parlaklık, doygunluk gibi özelliklerinin nasıl olması gerektiği doğru seçilmeye çalışılırken makineyi tanıma ve deneyim çok yararlı olacaktır. Örneğin bazı makinelerin keskinliği düşüktür. Bunun yanında, fotoğrafın renk niteliği ile ilgili standart, doğal, canlı, siyah-beyaz gibi alternatifler arasından da çekimin amacı gözetilerek bir seçim yapılmalıdır.

Sayısal fotoğraf makinesi kullanarak fotoğraf üretme sürecinde “Çekim sonrası” nelere dikkat edilmelidir?

Fotoğraf bilgisayar monitörü, yansıtım aracı, televizyon ekranı ya da sayısal fotoğraf çerçevesi gibi bir ortamda izlenebilir. Fotoğraf işleme yazılımları kullanılarak fotoğraf üzerinde yapılan bir değişiklik bilgisayar monitöründe izlendiğinde olması gerektiği gibi göründüğü halde, başka bir monitörde, televizyon ekranında, yansıtım aracında izlendiğinde ya da kâğıda basıldığında ise hiç istenmeyen bir sonuçla karşılaşılabilir. Fotoğraf aynı monitörde hiçbir ayar değişmediği halde yalnızca ortam ışığı değiştiği için dahi farklı görünebilir. Bu tür sorunları önlemek amacıyla monitör ölçümleme cihazları kullanılmaktadır. Üretimin ilk adımından son adımına kadar her şey birbiriyle uyumlu ve aynı standartlarda olmalıdır. Ancak özellikle baskı için her zaman deneme baskısı alınmalıdır.

Fotoğraf, çekimi izleyen aşamada sayısal olarak işlendikten sonra taşınabilir bellek, CD/DVD, hafıza kartı ya da internet aracılığıyla taşınabilir ya da saklanabilir. İstendiği zaman basılabilir ya da monitör gibi bir göstericiyle izlenebilir.

Sayısal fotoğraf makinelerinin kullandığı formatlar nelerdir? Karşılaştırınız.

JPEG az yer tutan, bu yüzden internet trafiğinde de avantajlı ancak sıkıştırılmış bir formattır. Kimi sayısal fotoğraf makineleri ise RAW (ham, bitmemiş) ve TIFF (Tagged Image File Format) formatlarında da fotoğraf çekebilmektedir. RAW ham bir formattır, TIFF ise sıkıştırılmamış bir formattır. TIFF formatı JPEG’in sıkıştırılmamış hali olarak düşünülebilir. RAW ise henüz bitmemiş olduğu için çekim sonrasında birçok değişikliği fotoğrafın görüntü kalitesini kayba uğratmadan yapmaya izin verir. Örneğin RAW formatında çekilmiş bir fotoğrafın poz değeri ±2EV değiştirilebilir ya da beyaz ayarı hiçbir kısıtlama olmadan istendiği gibi değiştirilebilir. Bunlar JPEG formatıyla çekilmiş fotoğraflar üzerinde kısıtlı olarak yapılabilir ve görüntü kalitesinde kayıplar olur. RAW formatının sunduğu bu olanaklar değerlendirilecekse çekim sonrasında uzunca bir süre bu işe ayrılacak demektir. Her tür çekim için bu tür işlemler gerekli değildir. Bugün birçok profesyonel fotoğrafçı aynı fotoğrafın JPEG formatının yanı sıra RAW halini de kaydeden format seçeneğini kullanmaktadır.