Finansal Yönetim Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Paranın Zaman Değeri

1. Soru

Basit faiz nasıl hesaplanır?

Cevap

Basit faiz aşağıdaki gibi hesaplanır: BF= NA*i*n Burada BF basit faiz tutarını, NA bugünkü nakit akışını, i yıllık faiz oranını v n süre (yıl) ifade etmektedir.


2. Soru

Bireysel emeklilik sisteminden emekli olduğunuz zaman size ?50.000 ödeneceği tahmin edilmektedir. 15 yıl sonra emekli olacağınıza göre ve 15 yıl boyunca faiz oranının %10 olarak kalacağı beklendiğine göre, ?50.000nın bugünkü değeri ne olur?

Cevap

Bugünkü değer formülü yardımıyla emeklilik priminin bugünkü değeri şu şekilde hesaplanır: BD = GDn (1/(1+i)^n) BD = 50.000 (1/(1+0,1)^15) BD = 50.000 (1/(1,1)^15) BD = 50.000/0,239 BD = ?11.950 olarak bulunur.


3. Soru

Yapılan bir yatırımdan yıllar itibariyle beklenen nakit akışı: birinci yıl için ?1000, ikinci yıl için 2000 ve üçüncü yıl için ?5000dır. Güncel %10 faiz sabit kalacağı bilindiğine göre bu yatırımdan sağlanan nakit akışlarının 3. yıl sonundaki değeri nedir?

Cevap

Nakit akışları incelendiğinde düzensiz bir niteliğe sahip olduğu görülmektedir. Düzensiz nakit akışlarının gelecekteki değeri formülünü kullanarak bu nakit akışlarının gelecekteki değerine ulaşmak mümkündür. GD = ?NAt(1+i)^(n-t) GD = 1000(1,1)^(3-1) + 2000(1,1)^(3-2) + 5000(1,1)^(3-3) GD = 1000(1,1)^(2) + 2000(1,1)^(1) + 5000(1,1)^(0) GD = 1000(1,21) + 2000(1,1) + 5000(1) GD = 8410 olarak bulunur.


4. Soru

Yılda birden fazla faiz ödemesi durumunda gelecekteki değer nasıl hesaplanır?

Cevap

Yıl içinde faiz ödemelerinin sıklığına göre yatırımcının eline geçen getiri oranına efektif (gerçek-eşdeğer) faiz oranı denir, efektif faiz oranını göstermektedir. ( 1+ ie ) = ( 1+ in/m)^(m+n) Burada m faiz ödeme sıklığını göstermektedir.


5. Soru

Nakit akışı düzensizken gelecekteki değer nasıl hesaplanır?

Cevap

Nakit akışları düzensizken gelecekteki değer aşağıdaki formül yardımı ile hesaplanmaktadır: GD = ?NAt(1+i)^(n-t)


6. Soru

Basit faiz oranı %10 ve 5 yıl vadeli olan 5000 lira tutarındaki borcun toplam basit faiz tutarı nedir?

Cevap

Basit faiz formülünü kullanırsak: BF= 5000*0,10*5 BF= 2500 lira olarak bulunur.


7. Soru

Sonsuz anüitelerin bugünkü değeri nasıl hesaplanır?

Cevap

Sonsuza kadar yapılan ödemelerin bugünkü değeri anüitenin faiz oranına bölünmesi yolu ile hesaplanır: BD = Anüite / Faiz


8. Soru

Enflasyonun olmadığı durumda paranın zaman değeri var mıdır?

Cevap

Enflasyon  olsun  ya  da  olmasın paranın zaman  değeri vardır. Yani enflasyonun sıfır olması  halinde bile paranın zaman değerini yansıtan bir bedeli  vardır.

Paranın zaman değeri faiz  oranı ile ölçülür. Burada faiz  oranı;

  • Tüketimden vazgeçmenin bedelini ve
  • Geleceğe ilişkin belirsizliği yansıtır.

9. Soru

Fisher’a göre nominal faiz bileşenleri nelerdir?

Cevap

Fisher, 1930 yılında yaptığı çalışmasında nominal faiz oranının reel faiz oranı ve beklenen enflasyon oranı bileşenlerinden oluştuğu ve reel faiz oranlarını sabit kılacak düzeyde nominal faiz oranlarıyla beklenen enflasyon oranları arasında birebir pozitif bir ilişki olduğunu ileri sürmüştür.


10. Soru

Anüitelerin bugünkü değeri nasıl hesaplanır?

Cevap

Anüitenin bugünkü değeri aşağıdaki formül yardımı ile hesaplanmaktadır. BD = NA ((1-1/(1+i)^n)/i)


11. Soru

Basit faiz nasıl hesaplanır?

Cevap

Basit faiz oranı yalnız anaparaya uygulanan faizi dikkate almaktadır. Bu yöntemde faizin faizi hesaplanmamaktadır. Basit faiz uygulamalarına sık rastlanmamaktadır. Basit faiz, parasını bankaya yatıran ve vade sonunda faiz gelirini anaparaya eklemeyen yatırımcılar tarafından kullanılabilir. Basit faiz aşağıdaki gibi hesaplanır:

BF = NA × i × n

Formülde;

BF = Basit Faiz Tutarı

NA = Bugünkü nakit  akışı (nakit  akışı, nakit  girişi/nakit çıkışını)

i = Yıllık  faiz oranı

n = Süre (yıl)  ifade  etmektedir.


12. Soru

Faiz oranı neyi yansıtır?

Cevap

Paranın zaman değeri faiz oranı ile ölçülür. Burada faiz oranı; ? Tüketimden vazgeçmenin bedelini ve ? Geleceğe ilişkin belirsizliği yansıtır.


13. Soru

Basit faiz kavramı ne demektir?

Cevap

Basit faiz oranı yalnız anaparaya uygulanan faizi dikkate almaktadır. Bu yöntemde faizin faizi hesaplanmamaktadır. Basit faiz uygulamalarına sık rastlanmamaktadır. Basit faiz, parasını bankaya yatıran ve vade sonunda faiz gelirini anaparaya eklemeyen yatırımcılar tarafından kullanılabilir.


14. Soru

Paranın zaman değerinin temel dayanağı nedir?

Cevap

Paranın bir zaman değeri vardır. Bugün elde edilecek 1 lira daima gelecekte elde edilecek edilecek1 liradan daha değerlidir. Çünkü gelecekteki paranın elde edilmesi risklidir. Riskli para, garanti olan paradan daha az değer taşır. Gelecekte ödemek üzere bugün daha fazla harcayan kişilerin/kurumların bunun bedelini ödemesi gerekir. Aksi durumda herkes tüketimi öne almaya çalışır. işte tüketimin zamanlamasına ilişkin tercihlerdeki bu farklılık paranın zaman değerini ortaya çıkarır. Görüldüğü gibi paranın zaman değeri kişilerin / kurumların zaman tercihinden ortaya çıkmaktadır.


15. Soru

Gelecekteki değer nasıl hesaplanır?

Cevap

1 liralık bir yatırımın yıllık i faiz oranıyla n yıl sonraki değeri aşağıdaki formül ile hesaplanır: DGn = BD(1+i)^n Burada: GD gelecekteki değer, BD bugünkü değer, i yıllık faiz oranı, n vade (yıl) olarak ifade edilmektedir.


16. Soru

Enflasyonla paranın zaman değeri arasında nasıl bir ilişki vardır?

Cevap

Enflasyonla paranın zaman değeri arasında doğrusal bir ilişki vardır. Yani: enflasyonun yüksek olduğu durumda bu günkü 1 lira gelecekte daha az değersiz olacaktır. Dolayısıyla paranın zaman değeri artacaktır. Öte yandan enflasyonun sıfır olması halinde bile paranın zaman değerini yansıtan bir bedeli vardır.


17. Soru

Risksiz faiz oranı nedir?

Cevap

Geri ödeme riskinin sıfır olduğu durumdaki faizi ifade eder. Risksiz faiz oranı, geri ödenme riski bulunmayan ancak enflasyonun etkisini de hesaba katan faiz oranıdır. Hazinenin ihraç ettiği hazine bonosu, devlet tahvilleri gibi borçlanma araçları için geri ödenme riskinin bulunmadığı varsayılır ve faiz oranı da risksiz faiz oranı olarak tanımlanır.


18. Soru

Gelecekteki değer kavramı nedir?

Cevap

Gelecekteki değer, bugün yatırılan bir paranın ya da borcun belirli bir faiz oranıyla belirli bir dönem sonundaki değeridir.


19. Soru

Efektif faiz oranı ne ifade ederi?

Cevap

Efektif faiz, faiz ödeme sıklığına göre elde edilen getiri oranıdır.


20. Soru

Bileşik faiz oranı nedir?

Cevap

Bileşik faiz oranı faizin de faizini dikkate alan bir faiz hesaplama türüdür. Dönem içinde önceden belirlenen sayıda faizin faizi hesaplanabilmektedir. Bu gün, finansal kurumlarda genellikle bileşik faiz kullanılmaktadır.


21. Soru

Anüite nedir?

Cevap

Anüite; her dönem sonunda yatırılan ya da çekilen ve birbirine eşit olan nakit akışlarıdır.


22. Soru

Beş yıl boyunca her dönem sonunda 1000 liralık nakit akışının %10 faiz oranı ile 5. yılın sonundaki değeri ne olur?

Cevap

Beş yıl boyunca her dönem sonunda 1000 liralık nakit akışının %10 faiz oranı ile 5. yılın sonundaki değerini anüitelerin gelecekteki değerinde kullanılan eşitsizlik yardımıyla bulabiliriz. Nakit akışları düzenli bir niteliğe sahiptir. GD = NA?(1+i)^(n-t) = NA((1+i)^n -1/i) GD = 1000 ((1,1)^5 -1/0.1) GD = 1000 ((1,61) -1/0.1) GD = 1000 (0,61/0.1) GD = 6105 lira olarak bulunur.


23. Soru

Yıllık nominal faiz oranı %12 iken ve yılda 3 kez faiz ödemesi varken efektif faiz oranı ne olur?

Cevap

Efektif faiz formülünü kullanacak olursak: ( 1+ ie ) = ( 1+ in/m)^(m+n) ( 1+ ie ) = ( 1+0,12/3)^3 ( 1+ ie ) = ( 1+0,04)^3 ( 1+ ie ) = ( 1,04)^3 ( 1+ ie ) = 1,125... ie =%12.5 olarak bulunur.


24. Soru

Paranın zaman değeri nasıl ortaya çıkar?

Cevap

Paranın bir zaman değeri vardır. Bugün elde edilecek 11 daima gelecekte elde edilecek edilecek 11’den daha değerlidir. Çünkü gelecekteki paranın elde edilmesi risklidir. Riskli para, garanti olan paradan daha az değer taşır.

Ekonomik birimler bugünkü tüketimlerini artırmak için gelecekteki tüketim olanaklarından vazgeçebilirler. Öte yandan bugünkü tüketimlerini geleceğe ertelemek isteyen bireyler de vardır. Ancak bu kişileri bu paralarını tüketmekten vazgeçirebilmek ve geleceğe ertelemelerini sağlamak için, bugünkünden daha fazla tüketim olanağı sağlamak gerekir. Bu olanak da faiz ile sağlanmaktadır.

Gelecekte ödemek üzere bugün daha fazla harcayan kişilerin/kurumların bunun bedelini ödemesi gerekir. Aksi durumda herkes tüketimi öne almaya çalışır. İşte tüketimin zamanlamasına ilişkin tercihlerdeki bu farklılık paranın zaman değerini ortaya çıkarır.

Görüldüğü gibi paranın zaman değeri kişilerin / kurumların zaman tercihinden ortaya çıkmaktadır.


25. Soru

Bir firmanın bir vakfa sonsuza kadar her yıl 10.000 lira bağış yapacaktır. Faiz oranının %10 olduğu bilindiğine göre bu bağışların bugünkü değeri ne olacaktır?

Cevap

Sonsuz bir anüite söz konusu olduğu için sonsuz anüitelerin bugünkü değer eşitliği kullanılarak bugünkü değere ulaşılabilir. BD= Anüite/ Faiz BD= 10.000/0,10 BD= 100.000 lira olacaktır.


26. Soru

Düzensiz nakit akışlarının bugünkü değeri nasıl hesaplanır?

Cevap

Düzensiz nakit akışlarının bugünkü değeri aşağıdaki formül yardımı ile hesaplanmaktadır. BD = ?NAt(1/(1+i))^n


27. Soru

Fisher’ın nominal faiz eşitliği nasıldır?

Cevap

Fisher, nominal faiz oranlarının bile- şenlerini aşağıdaki gibi ifade etmiştir: (1+in) = (1+ig)(1+e) Burada in nominal faiz oranını, ig reel faiz oranını ve e ise enflasyonu göstermektedir.


28. Soru

Bu günkü değer kavramı ne demektir?

Cevap

Bugünkü Değer, gelecekteki bir nakit akışının belirli bir faiz oranıyla bugüne indirgenmiş değeridir.


29. Soru

Faiz oranları neye göre belirlenir?

Cevap

Faiz  oranları, fon arz  ve talebine göre belirlenmektedir.


30. Soru

Paranın zaman değeri nasıl ölçülür?

Cevap

Paranın zaman değeri faiz oranı ile ölçülür. Faiz oranı, paranın fiyatını gösterir.


31. Soru

Enflasyonu dikkate alan ve almayan faiz oranları hangileridir?

Cevap

Enflasyonu hesaba katan faiz oranına nominal faiz oranı, enflasyondan arındırılmış faiz oranına da reel faiz oranıdır.


32. Soru

Nominal faiz nedir?

Cevap

Nominal faiz, paranın zaman değerini, geri ödenmeme riskini ve enflasyon beklentilerini de yansıtan en geniş kapsamlı faiz oranıdır.


33. Soru

%10 faiz oranıyla bugün 10.000 lira yatırırsanız basit faiz esasına göre 3 yıl sonra ne kadar faiz kazanırsınız?

Cevap

Basit faiz formülünü kullanırsak: BF= 10000*0,10*3 BF= 3000 lira olarak bulunur.


34. Soru

Nominal faiz oranı %15 ve enflasyon oranı %8 iken reel faiz oranı kaçtır?

Cevap

Fisher eşitliğini kullandığımızda: (1+0,15) = (1+ ig)(1+0,08) (1,15)=(1+ig )(1,08) 1+ ig = 1,15/1,08 1+ ig =1,065.. ig= %6,5 olarak bulunur.


35. Soru

Bazı varlıklı kişilerin, üniversitemize her yıl, sonsuza kadar 100.000 TL bağışlamaya karar verdiklerini hayal edelim. Faiz oranı %10 iken bunun bugünkü değeri nedir?

Cevap

100.000/0,10  = 1.000.000 TL


36. Soru

Bankacılıkta 72 kuralı nedir?

Cevap

Bankalar ikiye katlamayı 72 kuralı ile çözmüşlerdir. 100 TL’nin %10 faiz oranı ile kaç yılda ikiye katlanacağı 72/faiz oranı şeklinde hesaplanır. Buna göre;

72/10 = 7,2 yıldır.

Yani 100 TL, %10 Faiz oranı ile 7,2 yıl sonra 200 TL olur. Bunun yaklaşık bir değer olduğu unutulmamalıdır.


37. Soru

12.000 lira kredi çeken bir kişi, kredi borcunu eşit taksitler olarak ödemek istemektedir. %10 faiz ile 5 yıl da geri ödenecek bu borcun eşit taksit tutarı ne olacaktır?

Cevap

Anüitelerin bugünkü değer formülü yardımıyla bunu hesaplamak mümkündür. Çünkü eşit taksit tutarlarıyla gelecekte bir nakit akışı oluşturulmak istenmekte ve bu nakit akışının bugünkü değeri 12.000 lira olarak zaten bilinmekte. Yani: BD = NA ((1-1/(1+i)^n)/i) 12.000 = NA ((1-1/(1+0,10)^5)/0,10) NA = 12.000 / 3.791 = 3.165 lira olarak bulunur.


38. Soru

Nominal faiz oranı nedir?

Cevap

Nominal faiz oranı piyasalarda en yaygın kullanılan faiz oranıdır. İşlem anında belirtilen ve o anda geçerli olan faiz oranını ifade etmektedir. Nominal faiz, paranın zaman değerini, geri ödenmeme riskini ve enflasyon beklentilerini de yansıtan en geniş kapsamlı faiz oranıdır.


39. Soru

Basit faiz nedir?

Cevap

Basit faiz, sadece anapara üzerinden kazanılan faizdir.


40. Soru

Bileşik faiz nedir?

Cevap

Bileşik faiz oranı faizin de faizini dikkate alan bir faiz hesaplama türüdür. Dönem içinde önceden belirlenen sayıda faizin faizi hesaplanabilmektedir. Bu gün, finansal kurumlarda genellikle bileşik faiz kullanılmaktadır. Bileşik faiz ile elde edilen büyüme oranı ile bakteri büyüme oranı arasında büyük bir benzerlik vardır. Bakteriler bölünerek çoğalır; bir bakteri iki olur, iki dört olur ve böylece devam eder. Diğer bir deyişle, bir bakteriler topluluğu her dönem %100 çoğalır. Burada bakterilerden hiçbirinin ölmediği varsayılır. Bileşik faizde de kazanılan faizlerin çekilmediği, yatırıma eklenerek aynı faiz oranı ile faiz kazanmaya devam ettiği varsayılır.


41. Soru

Paranın zaman değeri ne ile ölçülür?

Cevap

Paranın zaman değeri faiz oranı ile ölçülür. Faiz oranı, paranın fiyatını gösterir.


42. Soru

Faiz kavramı ne zaman ortaya çıkmıştır?

Cevap

Faiz kavramının MÖ yaklaşık 1800’lerde varolduğu; kredilerde uygulanacak faiz oranlarının Hammurrabi yasaları ile belirlendiği bilinmektedir.


43. Soru

Bugünkü Değer nedir?

Cevap

Bugünkü Değer, gelecekteki bir nakit akışının belirli bir faiz oranıyla bugüne indirgenmiş değeridir.


44. Soru

Faiz oranını belirleyen faktörler nelerdir?

Cevap

Faiz oranları, fon arz ve talebine göre belirlenmektedir. Fon arz ve talebini dolayısıyla faiz oranlarını belirleyen faktörler aşağıdaki gibi sıralanabilir: Merkez bankası para politikaları, ? Hane halkı tasarruf eğilimi, ? Bütçe açıkları, ? Dış ticaret açıkları, ? işletme faaliyetlerinin düzeyi, ? Uluslararası para akımları.


45. Soru

Reel faiz oranı nedir?

Cevap

Reel faiz oranı, nominal faiz oranının enflasyondan arındırılmış şeklidir.


46. Soru

Bankacılıkta 72 kuralı ne ifade etmektedir?

Cevap

Bankalar ikiye katlamayı 72 kuralı ile çözmüşlerdir. ?100’nin %10 faiz oranı ile kaç yılda ikiye katlanacağı 72/faiz oranı şeklinde hesaplanır. Yani ?100, %10 Faiz oranı ile 7,2 yıl sonra ?200 olur. Bunun yaklaşık bir değer olduğu unutulmamalıdır.


47. Soru

Risksiz faiz oranı nedir?

Cevap

Risksiz Faiz  Oranı (RF):  Geri ödenmeme riskinin  (d)  sıfır olduğu durumdaki faizi ifade  eder. 
Risksiz faiz oranı, geri ödenme riski bulunmayan ancak enflasyonun etkisini de hesaba katan faiz oranıdır. Hazinenin ihraç ettiği hazine bonosu, devlet tahvilleri gibi borçlanma araçları için geri ödenme riskinin bulunmadığı varsayılır ve faiz oranı da risksiz faiz oranı olarak tanımlanır.


48. Soru

3 yıl sonra elinize geçecek 10.000 TL’nin, enflasyon oranı %10 iken reel değeri nedir?

Cevap

Reel Değer = 10.000 / (1+0,10)^3  = 7.513


49. Soru

10,000 liranın %10 faiz oranıyla bileşik faiz esasına göre 5. yıl sonunda değeri ne olur?

Cevap

Bugünkü değer formülü yardımıyla 10.000 liranın 5. yıl sonundaki değeri belirtilen faiz oranıyla şu şekilde hesaplanır: BD = GDn (1/(1+i)^n) BD = 10.000 (1/(1+0,1)^5) BD = 10.000 (1/1,611) BD = 10.000 /1,611 BD = ?6.207 olarak bulunur.


50. Soru

%15 basit faizle 5 yıl vadeli olan 15.000 TL tutarındaki borcun toplam faizi kaçtır?

Cevap

BF = 5.000 × 0,15 × 5
BF = 3.750 TL


51. Soru

Bir yatırımcı bankaya %10 faiz ile 100 lira yatırmıştır. Bu yatırımcının birleşik faiz ile 3. ve 5. Yıllardaki kazancı ne olacaktır?

Cevap

Yatırımcının 3 yıl sonundaki kazancı: GD3 = 100(1+0,1)^3 GD3 = 100(1,1)^3 GD3 = ?133,1 Yatırımcının 5 yıl sonundaki kazancı ise: GD5 = 100(1+0,1)^5 GD5 = 100(1,1)^5 GD5 = ?161,05 olarak bulunur.


52. Soru

Yıllar itibariyle, 10.000, 12.000, 15.000, 20.000 ve 12.000 lira nakit akışı sağlayan bir yatırımın sağladığı bu nakit akışının bugünkü değeri nedir?

Cevap

Nakit akışı incelendiğinde düzensiz bir niteliğe sahip olduğu görülmektedir. Düzensiz nakit akışlarının bugünkü değer formülü yardımıyla bu nakit akışının bugünkü değerini hesaplamak mümkündür. BD = ?NAt(1/(1+i))^n BD = 10.000(1/1+0.10)^1 + 12.000(1/1+0.10)^2 + 15.000(1/1+0.10)^3 + 20.000(1/1+0.10)^4 + 12.000(1/1+0.10)^5 BD = 10.000(0,909)+ 12.000(0,826)+ 15.000(0,751)+ 20.000(0,683)+ 12.000(0,621) = 51.379 lira olarak bulunur.


53. Soru

Bugünkü değer nasıl hesaplanır?

Cevap

Bugünkü değer aşağıdaki eşitlik yardımıyla hesaplanabilir: BD = GDn (1/(1+i)^n), Burada BD bugünkü değeri, GD gelecekteki nakit akışını, i faiz oranını ve n süreyi ifade etmektedir.


54. Soru

Anüite ne demektir?

Cevap

Anüite; her dönem sonunda yatırılan ya da çekilen ve birbirine eşit olan nakit akışlarıdır.


55. Soru

Anüitelerin gelecekteki değeri nasıl hesaplanır?

Cevap

Her dönem sonunda birbirine eşit nakit akışları söz konusu ise bu nakit akışlarına anüite denilmekte ve bunlara ilişkin gelecekteki değeri aşağıdaki formül yardımı ile hesaplanmaktadır. GD = NA?(1+i)^(n-t) = NA((1+i)^n -1/i)


56. Soru

Efektif Faiz nedir?

Cevap

Efektif faiz, faiz ödeme sıklığına göre elde edilen getiri oranıdır.

Efektif Faiz Oranı: Genel olarak nominal faiz oranı yıllık olarak ifade edilir. Bir yıl içinde birden fazla faiz ödemesi yapılıyorsa yatırımcıya önerilen yıllık faiz oranı ile yatırımcının gelecekte elde edeceği faiz oranı arasında fark olacaktır. Yıl içinde faiz ödemelerinin sıklığına göre yatırımcının eline geçen getiri oranına efektif (gerçek-eşdeğer) faiz oranı denir.


57. Soru

Faiz oranını belirleyen faktörler nelerdir?

Cevap

Fon arz  ve talebini dolayısıyle faiz  oranlarını belirleyen faktörler  aşağıdaki gibi sıralanabilir:

  • Merkez bankası para politikaları,
  • Hane halkı tasarruf eğilimi,
  • Bütçe açıkları,
  • Dış ticaret açıkları,
  • İşletme faaliyetlerinin düzeyi,
  • Uluslararası para akımları.

58. Soru

Reel faiz nedir?

Cevap

Reel faiz oranı, nominal faiz oranının enflasyondan arındırılmış şeklidir.


59. Soru

Gelecekteki değer nedir?

Cevap

Gelecekteki değer, bugün yatırılan bir paranın ya da borcun belirli bir faiz oranıyla belirli bir dönem sonundaki değeridir.


60. Soru

Sonsuz anüitenin bugünkü değeri nasıl hesaplanır?

Cevap

Sonsuza kadar yapılan ödemelerin bugünkü değeri anüitenin faiz oranına bölünmesi yolu ile hesaplanır: BD = Anüite / Faiz


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v