Finansal Yönetim 2 Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Birleşme Ve Satın Almalar

1. Soru

İç büyüme nedir?

Cevap

İşletmelerin normal faaliyetleri sonucu oluşturdukları ya da dışarıdan sağladıkları kaynakları yeni yatırımlara yönelterek gerçekleştirdikleri büyümelerdir.


2. Soru

Dış büyüme nedir?

Cevap

Bir işletmenin diğer bir işletme veya işletmelerin tamamını veya bir bölümünü ele geçirerek veya yönetimlerini denetim altına alarak büyümesi olarak tanımlanmaktadır.


3. Soru

Dış büyüme nasıl gerçekleştirilebilir?

Cevap

• Faaliyetlerin birleştirilmesi ve tam kontrol olmamakla birlikte tröstleşme yönünde iş birliğine gitme şekilleri. • Bağımsız birimlerin bağımsızlıklarını koruyarak oluşturdukları iş birliği şekilleri. • Bağımsız birimlerin bağımsızlıklarını ortadan kaldırarak oluşturdukları işbirliği şekilleri.


4. Soru

Konsolidasyon nedir?

Cevap

İki veya daha fazla işletmenin yeni bir tüzel kişilik altında bir araya gelmesi olarak tanımlanır.


5. Soru

Devralma nedir?

Cevap

Bir işletmenin başka işletmeleri satın alarak, bünyesine katması olarak tanımlanır.


6. Soru

Kaç tür birleşme vardır?

Cevap

Literatürde birleşmeler; yatay birleşmeler, dikey birleşmeler, karma (çapraz) birleşmeler ve sınır ötesi birleşmeler olmak üzere dört şekilde sınıflandırılmaktadır.


7. Soru

Yatay birleşme nedir?

Cevap

Aynı mal ya da hizmeti üreten iki işletmenin birleşmesi yatay birleşmedir.


8. Soru

İşletmeler neden yatay birleşmeyi tercih ederler?

Cevap

Pazar payını artırmak, • Piyasada tekel yaratmak ya da bütünleşme derecesini yükseltmek, • Pazarlamada ek tasarruflar sağlamak, • Rekabeti azaltmak, • Ölçek ekonomilerinden yararlanmak.


9. Soru

Dikey birleşme nedir?

Cevap

Birbiri ile alıcı-satıcı ilişkisi bulunan ya da daha genel bir ifadeyle, bir ürünün üretim süreci üzerinde farklı aşamalarda faaliyet gösteren işletmelerin birleşmesi dikey birleşmedir.


10. Soru

Karma birleşme nedir?

Cevap

Benzer ürün satan, ortak bir piyasayı paylaşan, dağıtım kanalları ve üretim aşamaları ortak olan işletmelerin ya da hiçbir ortak bağları bulunmayan işletmelerin birleşmesidir.


11. Soru

Karma birleşmeler kaça ayrılır?

Cevap

Üç gruba ayrılır; • Ürün genişletme • Pazar genişletme • Saf Karma birleşmeler


12. Soru

Ürün genişletmenin özellikleri nelerdir?

Cevap

Bu tür birleşmelerde, birleşen şirketlerin üretim veya dağıtım bölümleri fonksiyonel olarak birbirine benzemektedir ve üretilen ürünler bakımından şirketler arasında doğrudan bir rekabet bulunmamaktadır.


13. Soru

Pazar genişletmenin özellikleri nelerdir?

Cevap

Bu tür karma birleşmelerde, birleşen şirketler aynı ürünü üretirler fakat farklı coğrafi pazarlarda pazarlama faaliyetlerinde bulunurlar. A Bölgesinde ürünlerini üreten ve pazarlayan bir firmanın, B Bölgesinde aynı faaliyette bulunan bir işletme ile birleşmesi bu tür birleşmeye bir örnek olabilir. Böylece birleşme yoluyla şirketler ürünlerini daha geniş alanlarda pazarlama olanağına kavuşmaktadırlar.


14. Soru

Saf Karma birleşmelerin özellikleri nelerdir?

Cevap

Bu tip birleşmelerde, şirketler arasında ne üretim ne de pazarlama alanında herhangi bir ilişki bulunmamakta, birleşme tamamen farklı alanlarda faaliyette bulunan şirketler arasında yapılmaktadır.


15. Soru

Türkiye’de karma birleşme örnekleri neler verilebilir?

Cevap

Arçelik, Türk Elektrik Endüstrisi, Atılım ve Gelişim işletmelerinin birleştirilmesi, karma birleşmeye örnek gösterilebilir.


16. Soru

Sınır ötesi şirket birleşmeleri nedir?

Cevap

Ülke sınırları dışında yatay-dikey ya da karma şekillerde birleşerek uluslararası boyutta faaliyet göstermeyi amaçlayan birleşmelerdir.


17. Soru

İşletmeleri birleşmeye sevk eden nedenler nelerdir?

Cevap

• Büyüme • Çeşitlendirme • Sinerji • Büyük ölçekte faaliyette bulunmak • Kaynakların verimli kullanımı • İşletme başarısızlıkları • Rekabetin azalması • Atıl fonların kullanımı • İyi bir yönetime sahip olma • Psikolojik etmenler • Diğer sınai haklara sahip olma • Vergi avantajları • Diğer etmenler


18. Soru

Birleşme nedenlerinden büyüme ne anlam ifade eder?

Cevap

Bu amacın genel bir şekilde ifadesi; işletmenin piyasa değerini maksimize etmektir.


19. Soru

Birleşme nedenlerinden çeşitlendirme ne anlam ifade eder?

Cevap

Çeşitlendirme, genel olarak, bir işletmenin faaliyette bulunduğu sanayi dallarının sayısını arttırarak gelirlerindeki istikrarsızlığı ve dalgalanmaları gidermesi amacıyla tercih edilen bir yoldur.


20. Soru

Birleşme nedenlerinden sinerji ne anlam ifade eder?

Cevap

Sinerji bütünün ayrı ayrı parçaların toplamından fazla olmasını ifade eder.


21. Soru

Birleşme nedenlerinden büyük ölçekte faaliyette bulunmak ne anlam ifade eder?

Cevap

Birleşme sonucu büyük ölçekte faaliyette bulunma, mevcut makine ve gereçlerin daha verimli bir şekilde kullanılmasına olanak verdiği gibi üretimin, pahalı olmakla beraber, verimi ve kapasitesi daha yüksek makinelerle gerçekleştirilmesini ekonomik açıdan haklı kılabilir.


22. Soru

Birleşme nedenlerinden kaynakların verimli kullanımı ne anlam ifade eder?

Cevap

Her işletme diğerinin ihtiyacı olana sahiptir ve birleşmek ekonomik açıdan anlamlıdır. Bu iki işletmenin birleşerek oluşturacakları değer, birleşme öncesi toplam değerlerinden daha fazla olacaktır (sinerji etkisi). Her iki işletme kendinde olmayan ve kendi başına temin etmeye çalışsa da çok daha pahalıya mal edeceği bir şeye, birleşme sayesinde daha az maliyetle kavuşmuş olacaktır.


23. Soru

Birleşme nedenlerinden işletme başarısızlıkları ne anlam ifade eder?

Cevap

Başarısızlık ekonomik ya da finansal sebeplere bağlı olarak gerçekleşebilir. Ekonomik başarısızlık gelirlerin maliyetleri karşılayamama durumudur. Ekonomik olarak başarısız olan işletmeler için yapılacak en iyi şey, tasfiye yoluna gitmektir.


24. Soru

İşletme sermayesi yetersizliğinin sıkça neden olduğu problemler nelerdir?

Cevap

• Tam kapasite ile çalışılmasını engeller. • Üretimde kesintilere neden olur. • Maliyetleri yükseltir. • Müşteri isteklerinin, siparişlerinin zamanında ve tümüyle karşılanmasını olanaksız hâle getirir, böylece satış fırsatlarının kaçırılmasına yol açar. • İşletmenin süresi gelmiş yükümlülüklerini yerine getirememesine de yol açar.


25. Soru

Birleşme nedenlerinden rekabetin azaltılması ne anlam ifade eder?

Cevap

İşletmelerin birleşme amaçları rekabeti azaltarak tekelci güç oluşturmak değil, yalnızca biraz daha güçlenerek, ayakta kalabilmek konusunda bir adım daha atmak olmaktadır.


26. Soru

Birleşme nedenlerinden atıl fonların kullanımı ne anlam ifade eder?

Cevap

Nakit fazlası olup, iyi yatırım fırsatları olmayan işletmeler, başka işletmelerle sermayelerini yeniden planlamak, dağıtmak amacıyla nakit karşılığı birleşmeyi düşünebilirler.


27. Soru

Birleşme nedenlerinden iyi bir yönetime sahip olma ne anlam ifade eder?

Cevap

Yetenekli bir yönetimden yoksun olan ve yüksek yetenekli yöneticileri istihdam etme olanakları sınırlı olan işletmeler, birleşme yoluyla yönetim sorunlarına çözüm arayabilirler.


28. Soru

Birleşme nedenlerinden psikolojik etmenler ne anlam ifade eder?

Cevap

Kişinin, yönetim veya finans alanındaki yeteneklerini gösterme arzusu, daha büyük bir organizasyonu yönetme tutkusu, işletmenin devamını emniyet altına alma duygusu, demode olma kaygısı gibi kişisel güdülenmeler de birleşme kararlarında etkili olabilmektedir.


29. Soru

Birleşme nedenlerinden değerli sınai haklara sahip olma ne anlam ifade eder?

Cevap

İşletmeler, değerli sınai haklardan, onlara sahip diğer işletmelerle birleşerek yararlanabilir, yeni buluş kapasitelerini genişletebilirler ya da patent açısından gelecekte sorun yaratabilecek işletmeleri satın alarak patent durumlarını güçlendirebilirler.


30. Soru

Birleşme nedenlerinden vergi avantajları ne anlam ifade eder?

Cevap

Birleşme ve satın alma durumlarında vergisel yönden bazı avantajlar söz konusu olabilir.


31. Soru

Birleşme nedenlerinden diğer etmenler ne anlam ifade eder?

Cevap

Birleşme nedenleri arasında yukarıdakilerin yanı sıra bir ürüne aşırı bağlılığı azaltmak, parçalanan bir sanayi iş kolunu yeniden düzenlemek, işletmenin stratejik örgütlenmesini yapabilmek, işletmenin stratejik yönünü değiştirmek, içsel geliştirmeye oranla zamandan tasarruf etmek, piyasada işletmeye prestij sağlamak, hedef işletme hakkında diğer işletmeler tarafından bilinmeyen önemli bilgilere sahip olma isteği, ekonomik krizlere karşı daha dayanıklı hâle gelmek gibi nedenler de yer almaktadır.


32. Soru

İşletme birleşmelerinde başlıca başarısızlık nedenleri nelerdir?

Cevap

• Başlangıçta, birleşmenin yararlı olup olmadığının ve uygulama olanağının yeterince veya gerçekçi bir şekilde analiz edilmemesi, • Devralınan işletmenin üstün ve sakıncalı yönlerin iyi değerlendirilmemesi, özellikle alınan işletmenin çeşitli eksikliklerinin (yönetim, finans, yetenekli, personel gibi) iyi saptanamaması, • Birleşen işletmelerin büyüklüklerinin çok farklı olması nedeniyle işletme yöneticileri arasında diyaloğun kurulamaması ve küçük işletmenin yöneticilerine hakim olan tereddütlere karşı büyük işletme yöneticilerinin küçük işletmenin sorunları hakkında yeterince bilgi sahibi olmamasının, politikaların birleştirilmesinde ve her iki işletmeyi da kapsayacak bir planın geliştirilmesinde yarattığı güçlükler. • Devir alınan işletmenin başarısız yöneticilerinin değiştirilmemesi veya mevcut yönetimin daha verimli çalışması için özendirici tedbirlerin alınmaması, • Birleşen işletmelerin yönetici kadrolarının, yeni kuruluşun yönetici gereksinmesini karşılayamaması, yönetim fonksiyonlarının başarılı şekilde yürütülmesine yeterli olmaması. • Devir alan işletme ile devir alınan işletme arasında iyi bir raporlama sisteminin kurulamaması, bilgi akışının sağlanamaması, devralınan işletmenin etkili bir şekilde kontrol edilememesi, • Devir alan işletmenin bilinçli bir birleşme programı, stratejisi olmaması, sırf cazip gördüğü şartlardan yararlanmak amacıyla gelişigüzel işletme satın alma girişimlerinde bulunması, • Devir alan işletmenin, izlediği strateji ile tutarlı olarak işletme satın alınmasıyla ilgili kriterleri saptamamış olması veya bu kriterleri titizlikle uygulamaması, • Satın alınan işletmenin ek fon gereksinmesinin, olduğundan daha az tahmin edilmesi ve birleşmeden sonra ana işletmeden bağlı kuruluşa önemli ölçüde kaynak aktarılması zaruretinin duyulması, ayrıca satın alınan işletmenin sorunlarının çözümlenmesinin ana işletme yöneticilerinin uzun zamanını alması. • Ölçek ekonomilerinin, diğer bir deyimle büyük ölçekte faaliyette bulunmanın yaratacağı ekonomilerin, uygulamada teoride görüldüğü şekilde ve ölçüde gerçekleşmemesi olarak verilebilir.


33. Soru

İşletme değerinin belirlenmesinde kullanılabilecek yöntemler nelerdir?

Cevap

• Defter Değeri Yöntemi • İşleyen Teşebbüs Değeri Yöntemi • Tasfiye Değeri Yöntemi • Net Aktif Değeri • Piyasa Değeri Yöntemi • Gerçek Değer Yöntemi • İskonto Edilmiş Nakit Akışları Yöntemi • Yeniden Yapma Değeri Yöntemi • Emsal Değeri Yöntemi • Ekspertiz Değeri Yöntemi • Temettü Verimi Yöntemi • Fiyat/Kazanç Oranı yöntemi • Fiyat/Nakit Akım Oranı Yöntemi • Piyasa Değeri /Defter Değeri Oranı Yöntemi


34. Soru

Defter Değeri nedir ve nasıl hesaplanmaktadır?

Cevap

Defter değeri (muhasebe değeri), belirli bir tarihte, tarihî değerle kayıtlı varlıkların muhasebe kayıtlarına göre belirlenmiş değeridir. Bu değer, bilanço kalemleri kullanılarak hesaplanmaktadır.


35. Soru

İşleyen Teşebbüs Değeri nedir ve nasıl hesaplanmaktadır?

Cevap

İşleyen teşebbüs değeri, pazar değerinin araştırılmasında kullanılan bir kavramdır. işletmenin bir bütün olarak devredilmesi hâlinde bulunacak değer olarak tanımlanır.


36. Soru

Tasfiye Değeri nedir ve nasıl hesaplanmaktadır?

Cevap

Tasfiye değeri, faaliyetin kesin bir şekilde durdurulması durumunda işletmenin değeridir. Tasfiye değerini hesaplarken işletmenin tasfiyesiyle ilgili bütün maliyetleri dikkate almak gerekmektedir.


37. Soru

Net Aktif Değeri nedir ve nasıl hesaplanmaktadır?

Cevap

Net aktif değer, en basit şekilde varlıkların cari piyasa koşullarında satılmaları durumunda elde edilebilecek nakit miktarı olarak tanımlanabilir. Varlıkların elde tutulmayıp, normal koşullar altında satılmaları durumunda sağlanacak gelirlerden, yapılan giderlerin çıkarılması ile net aktif değere ulaşılmaktadır.


38. Soru

Piyasa Değeri nedir ve nasıl hesaplanmaktadır?

Cevap

Bir işletmenin hisse senetlerinin piyasa değeri piyasa koşullarında arz ve talebe bağlı olarak oluşan bir değerdir. Bir işletmenin piyasa değerini, birleşmek amacıyla taraflar arasında üzerinde anlaşmaya varılan değer olarak yorumlanabilir.


39. Soru

Gerçek Değer nedir ve nasıl hesaplanmaktadır?

Cevap

Bir hisse senedinin ve dolayısıyla işletmenin gerçek değeri, işletmenin sahip olduğu varlıkların kârlılık durumu, dağıtılan kâr payları, sermaye yapısı gibi değişkenlerin belirlediği değer olarak tanımlanır.


40. Soru

İskonto Edilmiş Nakit Akışları nedir ve nasıl hesaplanmaktadır?

Cevap

İskonto edilmiş (indirgenmiş) nakit akışları yöntemi, gelecekteki nakit akışlarının (kârların değil) değerlemesi işlemi olup yöntemin temeli paranın zaman değerine dayanmaktadır. iskonto Edilmiş Nakit Akışları: Gelecekte elde edilecek nakit akışlarının belli bir faiz oranı üzerinden bugünkü değerinin bulunmasıdır.


41. Soru

Yeniden Yapma değeri nedir ve nasıl hesaplanmaktadır?

Cevap

Kurulu bir tesisin yeni baştan inşa edilebilmesi için yapılacak harcamaların toplamı yeniden yapma değerini verecektir. Diğer bir ifade ile değerlemeye konu tesisin değerleme tarihinde, bütün özellikleri ile özdeş olduğu bir tesisi elde etmenin maliyetidir.


42. Soru

Emsal değeri nedir ve nasıl hesaplanmaktadır?

Cevap

Emsal değer (benzer alım satımlar), gerçek bedeli bilinmeyen veya bilinemeyen bir varlığın, satılması durumunda benzerlerine göre sahip olacağı değer olarak tanımlanabilir. Değerlenecek varlığa emsal teşkil edecek benzer bir varlığın piyasada alınıp satılması durumunda, piyasada oluşan değer baz alınarak bir değer tespiti yapılabilir.


43. Soru

Ekspertiz değeri nedir ve nasıl hesaplanmaktadır?

Cevap

Eksper, bilgi ve uzmanlığı nedeniyle görüşüne başvurulan kişidir. Değer tespitine konu varlığın eksperler tarafından tespit edilmesiyle ulaşılan değer, ekspertiz değerdir. işletme açısından ekspertiz değer, sabit varlıkların piyasa fiyatları ile elden çıkarılması hâlinde elde edilecek değerdir. Bu yöntemde, işletmelerin PD/DD oranının, aynı sektörde bulunan işletmeler için aynı olduğu varsayımından hareket edilerek işletme değeri tespit edilmektedir.


44. Soru

Temettü Verimi Yöntemi nedir ve nasıl hesaplanmaktadır?

Cevap

Kâr dağıtımının hisse senetleri değeri üzerinde etkili olduğu ve hisse senedinin bugünkü değerinin, beklenen temettülerin bugünkü değerine eşit olacağı kabul edilmektedir.


45. Soru

Temettü Verimi yaklaşımına hangi eleştiriler yapılabilir?

Cevap

• Sadece dağıtılan kâr payının dikkate alınıp işletme bünyesinde bırakılmış kâr paylarının dikkate alınmaması, • Hisse senetlerinin alım satımında ikincil pazarın varlığının ihmal edilerek hisse senedi satış kazançlarının yok varsayılması, • Gelecekteki temettüleri tahmin etmenin çok zor olması, • Yöntemde kullanılan formülün sübjektiflik içermesi, • Temettü ödeme oranının bazı işletmeler için düzenli olmaması, • Temettü büyüme oranı, temettü veriminden büyük olduğunda işletmenin değerinin sonsuz çıkması. Yüksek büyüme potansiyeli olan işletmeler için bu yöntemin uygulanamaması, • İşletme değeri için önemli olanın temettü ödemesi değil, temettü ödeyebilme kapasitesinin olmasıdır.


46. Soru

Fiyat/Kazanç Oranı nedir?

Cevap

Bir hisse senedi başına elde edilecek kâra karşı, hisse senedine ne kadar ödenmesi gerektiğini gösteren oranına Fiyat/Kazanç oranı denir.


47. Soru

Fiyat/Nakit Akım Oranı nedir ve nasıl hesaplanmaktadır?

Cevap

F/K oranı yönteminde, işletme kazancı ile piyasa değeri arasındaki ilişkiden yararlanılarak işletme değeri hesaplanırken Fiyat/Nakit Akımı (F/NA) yönteminde, piyasa değeri ile nakit akımları arasında ilişki kurularak, bu ilişki yardımıyla benzer işletmelerin değeri tahmin edilmektedir.


48. Soru

Piyasa Değeri /Defter Değeri Oranı nedir ve nasıl hesaplanmaktadır?

Cevap

PD/DD oranı, hisse senedinin piyasa değerinin hisse başına öz varlıklara bölünmesi ile bulunmaktadır. Bu yöntemde, işletmelerin PD/DD oranının, aynı sektörde bulunan işletmeler için aynı olduğu varsayımından hareket edilerek işletme değeri tespit edilmektedir.


97. Soru

İç ve dış büyümenin tanımı nedir?

Cevap

İşletmenin öz veya yabancı kaynaklarla faaliyetlerini artırmasına iç büyüme denilirken, işletmelerin başka işletmelerle birleşerek veya işletmeleri satın alarak büyümesine dış büyüme denilmektedir.


98. Soru

Dış büyüme gerçekleştirme şekilleri nelerdir?

Cevap

Dış büyüme pek çok şekilde gerçekleştirilebilir. Bunları aşağıda belirtildiği gibi üç ana grupta incelemek mümkündür:

  1. Faaliyetlerin birleştirilmesi ve tam kontrol olmamakla birlikte tröstleşme yönünde iş birliğine gitme şekilleri.
  2. Bağımsız birimlerin bağımsızlıklarını koruyarak oluşturdukları iş birliği şekilleri.

  3. Bağımsız birimlerin bağımsızlıklarını ortadan kaldırarak oluşturdukları iş birliği şekilleri.


99. Soru

Bağımsız birimlerin bağımsızlıklarını koruyarak oluşturdukları iş birliği şekillerine verilecek en önemli örnekler nelerdir?

Cevap

Tröst ve holdingler bu gruba verilecek başlıca örneklerdir.


100. Soru

Holdingler ne tür işletmelerdir?

Cevap

Holdingler ticari veya sınai bir faaliyette bulunmayan, başka işletmelerin pay senetlerini elde ederek, o işletmelerin yönetimini ele geçirmek amacıyla faaliyet gösteren işletmelerdir.


101. Soru

Holdinglerde kanunen işletme sayısı en az kaç olmalıdır?

Cevap

Holdinglerde işletme sayısı en az yedi (kanuni gereklilik) iken işletmeler grubunda genellikle işletme sayısı fazla değildir.


102. Soru

Birleşmeler hangi yollar ile gerçekleşir?

Cevap

Birleşmeler, devralma yolu ile (bir işletmenin diğer bir işletmeyi-işletmeleri- devralması durumu), ya da yeni bir işletmenin kurulması (iki veya daha fazla işletmenin varlığı sona ererken yeni bir işletme kurulması durumu) ile gerçekleşir.


103. Soru

Konsolidasyon neye denir?

Cevap

İki veya daha fazla işletmenin yeni bir tüzel kişilik altında bir araya gelmesine konsolidasyon denir.


104. Soru

Kaç tür birleşme şekli vardır?

Cevap

Literatürde birleşmeler; yatay birleşmeler, dikey birleşmeler, karma (çapraz) birleşmeler ve sınır ötesi birleşmeler olmak üzere dört şekilde sını andırılmaktadır.


105. Soru

Dikey birleşmenin ne tür faydaları vardır?

Cevap

Dikey yolla birleşen işletmeler ürettikleri ürünün tedarik, üretim veya pazarlama kaynaklarının kontrolünü sağlamış olurlar.

Eğer birleşme-satın alma geriye doğru dikey ise, yani işletme kendine ham madde, yarı malzeme sağlayan bir işletme ile birleşiyor ya da bu işletmeyi satın alıyor ise, gerekli girdileri istenen zamanda, istenen kalitede ve istenen miktarda temin edebilme imkânı yaratır. Bunun yanında önceden daha yüksek maliyetle sağlanan girdiler bu yolla daha düşük maliyetle üretilebilir.

Birleşme-satın alma ileriye doğru dikey ise bu hâlde, işletme ürettiği malın pazarlanmasında karşılaştığı sorunlar konusunda birtakım avantajlar kazanır. Mamul stokunu azaltabilir, üretim planlarını daha gerçekçi yapabilir.


106. Soru

Şirket birleşmelerinin başlıca nedenleri nelerdir?

Cevap

Başlıca nedenler; büyüme, çeşitlendirme, sinerji, büyük ölçekte faaliyette bulunmak, kaynakların verimli kullanımı, işletme başarısızlıkları, rekabetin azaltılması, borçlanma şartlarını iyileştirmek, atıl fonların kullanımı, iyi bir yönetime sahip olma, psikolojik etmenler, değerli sınai haklara sahip olma ve vergi avantajlarıdır


107. Soru

Şirket birleşmelerinde etkili olan psikolojik etmenler neler olabilir?

Cevap

Birleşmelerde ekonomik nedenlerin ön planda olmasına karşın zaman zaman psikolojik etmenlerin de rol oynadığı görülüyor. Kişinin, yönetim veya finans alanındaki yeteneklerini gösterme arzusu, daha büyük bir organizasyonu yönetme tutkusu, işletmenin devamını emniyet altına alma duygusu, demode olma kaygısı gibi kişisel güdülenmeler de birleşme kararlarında etkili olabilmektedir. Bazı yöneticilerin hızlı büyümedikleri takdirde, rakipleri tarafından ezilecekleri korkusuna kapılmaları da birleşmelere neden olmaktadır.


108. Soru

İşletme birleşmelerinde başlıca başarısızlık nedenleri nelerdir?

Cevap

  • Başlangıçta, birleşmenin yararlı olup olmadığının ve uygulama olanağının yeterince veya gerçekçi bir şekilde analiz edilmemesi,
  • Devralınan işletmenin üstün ve sakıncalı yönlerin iyi değerlendirilmemesi,
  • Birleşen işletmelerin büyüklüklerinin çok farklı olması nedeniyle işletme yöneticileri arasında diyaloğun kurulamaması,
  • Devir alınan işletmenin başarısız yöneticilerinin değiştirilmemesi veya mevcut yönetimin daha verimli çalışması için özendirici tedbirlerin alınmaması,
  • Birleşen işletmelerin yönetici kadrolarının, yeni kuruluşun yönetici gereksinmesini karşılayamaması,
  • Devir alan işletme ile devir alınan işletme arasında iyi bir raporlama sisteminin kurulamaması,
  • Devir alan işletmenin bilinçli bir birleşme programı, stratejisi olmaması,
  • Devir alan işletmenin, izlediği strateji ile tutarlı olarak işletme satın alınmasıyla ilgili kriterleri saptamamış olması veya bu kriterleri titizlikle uygulamaması,
  • Satın alınan işletmenin ek fon gereksinmesinin, olduğundan daha az tahmin edilmesi,
  • Ölçek ekonomilerinin, diğer bir deyimle büyük ölçekte faaliyette bulunmanın yaratacağı ekonomilerin, uygulamada teoride görüldüğü şekilde ve ölçüde gerçekleşmemesi.
     


109. Soru

Birleşme ve satın almalarda kullanılan defter değeri yöntemi nasıl hesaplanır?

Cevap

Defter değeri (muhasebe değeri), belirli bir tarihte, tarihî değerle kayıtlı varlıkların muhasebe kayıtlarına göre belirlenmiş değeridir. Bu değer, bilanço kalemleri kullanılarak hesaplanmaktadır.


110. Soru

Defter değeri ile piyasa değerinin birbirinden farklı olma sebepleri nelerdir?

Cevap

Defter değeri ile piyasa değeri; enflasyon, demode olma ve organizasyon sermayesi gibi nedenlerden dolayı farklı olabilmektedir.


111. Soru

İşleyen teşebbüs değeri nedir?

Cevap

İşleyen teşebbüs değeri, pazar değerinin araştırılmasında kullanılan bir kavramdır. İşletmenin bir bütün olarak devredilmesi hâlinde bulunacak değer olarak tanımlanır.


112. Soru

Tasfiye değeri nedir?

Cevap

Tasfiye değeri, faaliyetin kesin bir şekilde durdurulması durumunda işletmenin değeridir.


113. Soru

Net aktif değer nedir?

Cevap

Net aktif değer, en basit şekilde varlıkların cari piyasa koşullarında satılmaları durumunda elde edilebilecek nakit miktarı olarak tanımlanabilir.


114. Soru

Net aktif değeri yöntemi hangi durumlarda kullanılır?

Cevap

Net aktif değeri yöntemi genelde şu durumlarda kullanılmaktadır:

  • İşletme kötü bir durumda ve zarar etmekteyse,
  • İşletme yükümlülüklerini yerine getiremeyecek kadar nakit oluşturamıyorsa,
  • İşletme faaliyetlerini durdurmuş veya yavaşlatmışsa,
  • İşletmenin varlıkları çok değerliyse,
  • İşletme know-how, patent gibi maddi olmayan duran varlıklara sahipse.

115. Soru

Birleşmelerde iskonto edilmiş nakit akışları yöntemi kullanılırken karşılaşılan zorluklar nelerdir?

Cevap

Bu zorluklar;

  • Birleşmenin doğuracağı sinerji etkisinin önceden tahmin edilmesinin ve bu değerin analize katılmasının zorluğu,
  • İskonto oranının belirlenmesinin zorluğu,
  • Nakit akışlarının tahmininin zorluğu olarak kısaca özetlenebilir.
 

116. Soru

Birleşme ve satın almalarada işletme değeri belirlenirken F/K oranı yöntemi kullanılacaksa bu oran nereden elde edilir?

Cevap

F/K oranı kullanılırken aşağıdaki seçeneklere göre tercih yapılabilir:

  • Aynı sektörde faaliyet gösteren ve birbirine benzeyen işletmelerin F/K oranlarının ortalaması seçilebilir.
  • Genel piyasa (BİST) F/K oranının ortalaması alınabilir,
  • Yurtdışındaki benzer işletmelerin F/K oranının ortalaması alınabilir.

Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi