Finansal Yönetim 1 Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Finansal piyasaların temel fonksiyonları nelerdir?

Finansal piyasaların üç temel fonksiyonu şunlardır:

• Fiyat belirleme, piyasalarda alıcı ve satıcılar karşı karşıya gelerek finansal varlıkların getiri oranları ve buna dayalı olarak fiyatları belirlenir.
• Likidite sağlama alıcı ve satıcıların piyasada kolaylıkla işlem yapabilmeleri için finansal varlıkların likiditesini artırır.
• Bilgi elde etme maliyetini düşürme, finansal piyasalar hem finansal varlıkların çıkartılan kurumları hem de tasarruf sahiplerine finansal varlıklarla ilgili bilgilere kolaylıkla uyum sağlayarak maliyet tasarrufu sağlar.

Finansal piyasalarda birincil ve ikincil piyasalar olarak sınıflandırılır. Bu sınıflamaya göre birincil ve ikincil piyasalar arasındaki en önemli fark nedir?

Birincil ve ikincil piyasalar arasındaki en önemli fark, birincil piyasalarda finansal varlıklar yaratılır ve fon girişi sağlanır. Birincil piyasalardaki işlemlerden bu finansal varlıkları ihraç eden kurumlara fon girişi olur.

Ama ikincil piyasalarda işlemler sonucu varlıklar ihraç edilmezler ve alım satımda fon girişi olmaz. İkincil piyasalardaki işlemler sonucunda işletmelere fon girişi olmamasına rağmen önemlidir. Çünkü ikincil piyasada oluşan fiyatlar ve işlem hacmi işletmenin değerini doğrudan etkileyecek, yeni ihraçlarda ihraç fiyatının belirlenmesinde baz oluşturacaktır. Ayrıca bir işletmenin menkul değerleri borsada ne kadar kolay alınıp satılabiliyorsa o menkul kıymetlerin likiditesi, işletmenin prestijini artıracağından yeni ihraçları kolaylaştıracaktır.

Organize piyasalar ve organize olmayan piyasalar arasındaki fark nedir?

Organize piyasalar-organize olmayan piyasalar, belirli fiziki bir mekânlarının ve kurumlarının olduğu piyasalara organize piyasalar, bu özeliklere sahip olmayan piyasalara organize olmamış ya da tezgâh üstü piyasalar denir.

Organize piyasalar, yatırımcıların bilgilere kolay ve düşük maliyetli olarak erişmeleri, alıcı ve satıcıların çok sayıda olması nedeniyle tam rekabet koşullarına daha yakın piyasalardır. Bu piyasalarda alıcı ve satıcıların tek başına piyasayı etkileyebilme gücü¨ bulunmaz. Dolayısıyla örgütlenmiş piyasalarda finansal varlıklar daha doğru fiyatlanır. Örgütlenmiş piyasalarda borsaya kote olmuş şirketlerin menkul kıymetleri belirli kurallar çerçevesinde alınıp satılır.

Halbuki örgütlenmemiş piyasalarda pek çok finansal kurum telefon, faks ve bilgisayarlarla birbirleriyle iletişime geçerek fonların transferi gerçekleşir.

Spot piyasa denilince ne anlaşılır?

Ödemenin ve teslimin hemen ya da 2 iş gününde piyasalara spot piyasa denir.

Gerçekte finansal varlıklar ve menkul kıymetler aynı şey değil ve belirli özelliğe sahip finansal varlıklardır. Buna göre varlıkların menkul kıymetler özelliği göstermesi için SPK tarafından belirlenen hangi nitelikleri taşıması lazımdır?

Genellikle finansal varlıklarla (finansal araçlar) menkul kıymetler kavramı eş anlamlı olarak kullanılmaktadır. Ancak, gerçekte finansal varlıklar ve menkul kıymetler aynı şey değildir. Menkul kıymetler belirli özelliklere sahip finansal varlıklardır. Sermaye Piyasası Kanununa (SPK) göre menkul kıymetler, ortaklık veya alacaklılık hakkı sağlayan, belirli bir meblağ temsil eden, yatırım aracı olarak kullanılan, dönemsel gelir getiren, misli nitelikte, seri halinde çıkarılan, ibareleri aynı olan ve şartları SPK tarafından belirlenen kıymetli evraktır. Bu durumda tüm finansal varlıklar menkul kıymet özelliği göstermeyebilir.

Finansal kurumların işlevleri nelerdir?

Finansal kurumların başlıca işlevleri, maliyetleri azaltmak, finansal varlıklar ve bu finansal varlıkları ihraç eden kurumlar konusunda bilgilerin elde edilmesidir.

Miktar ayarlaması yapmak, finansal kurumlar küçük miktarlarda sağlayacakları tasarrufları bir araya getirerek büyük miktarlarda fon talep eden birimlere sunabilirler.

Vade ayarlaması yapmak ise, fon arz edenlerle fon talep edenlerin vade konusunda uyum içinde olmaları çok küçük bir olasılıktır. Finansal kurumlar çeşitli vadelerdeki finansal varlıklarla hem fon sunanların hem de fon arz edenlerin isteklerine cevap verebilirler

Risk ayarlaması yapmak, tasarruf sahipleri sınırlı tasarruflarıyla az sayıda finansal varlığa yatırım yapabilirler. Finansal kurumlar ise çok sayıda finansal varlıklardan oluşan portföyler oluşturarak kolaylıkla çeşitlendirme yapabilirler.

Finansal danışmanlık hizmeti sunmak, finansal kurumlar portföy analizi, piyasa analizi, finansal analiz gibi konularda hem fon sunanlara hem de fon talep edenlere danışmanlık hizmetleri de sunabilirler.

Finansal piyasalarda düzenleyici ve denetleyici kurumlar hangileridir?

Ekonominin nabzını oluşturan finansal piyasalar, özünde kaynakların ekonomiye kazandırılmasında önemli fonksiyonlar üstlenirler. Türkiye’de finansal piyasaları düzenleyen ve denetleyen kurumlar olarak: T.C. Merkez Bankası, Hazine Müsteşarlığı, Sermaye Piyasası Kurulu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu sayılabilir.

Faiz oranı ve faiz oranlarının belirleyicileri nelerdir?

Sermaye piyasası açısından ele alınacak olursa faizin üretimde kullanılan sermayenin bedeli olarak dört ayrı görevi bulunmaktadır.
Faiz, üretim faktörü¨ olan sermayenin bedelidir. Faiz, makro dengeyi sağlayan önemli bir faktördür. Fonların hangi faiz oranında katılaşacağı ekonominin tümü¨ için önemlidir. Faiz oranı para piyasası ile reel piyasa arasında ilişki kurar. Sermayenin iç verim oranıyla piyasa faiz oranı arasındaki ilişki yatırım talebini etkiler. Ekonomide reel faiz oranlarının aşırı yükselmesi yatırımların ve buna bağlı olarak üretimin düşmesine neden olur.
Faiz, para talebini ve likidite tercihini etkileyen önemli bir faktördür. Tasarruf sahipleri tasarrufları konusunda karar verirken faiz oranlarının etkisi büyüktür, faiz oranları ne kadar yüksekse spekülatif para talebi de o kadar düşük olmaktadır. Faiz bir maliyet unsurudur. Faiz, sermayeyi kullanan birimler açısından bir maliyettir. İşletmeler ne kadar fazla sermaye ödünç alırlarsa o kadar fazla faiz giderleriyle karşılaşacaklardır.

Reel faiz oranı nedir?

Enflasyon beklentisinin olmadığı ve riskin sıfır olduğu durumdaki faiz oranını ifade eder. Reel faiz oranları zaman içinde ekonomik koşullara bağlı olarak değişir. Reel faizler yatırımcıların yatırım fırsatlarının getiri oranının ve tasarruf sahiplerinin bugünkü¨ tüketimle gelecekteki tüketim arasındaki tüketim tercihlerinin bir fonksiyonudur. Reel faiz oranını tam olarak belirlemek zordur. Finansal piyasalarda faiz oranı fon arzıyla fon talebinin karşılaşmasıyla oluşur. Faiz oranıyla fon talebi ters yönde, fon arzı ile aynı yönde hareket eder. Diğer bir ifade ile, diğer koşullarda değişle olmaksızın faiz oranları arttığında fon arzı artarken, fon talebi düşme yönünde hareket eder.

Enflasyon primi yatırımcı için neyi ifade eder?

Faiz oranlarını etkileyen faktörlerden en önemlisi enflasyondur.  Enflasyon yükseldiğinde genellikle nominal faiz oranları da yükselir. Eğer nominal faiz oranı enflasyonun gerisinde kalırsa tasarruflar eriyeceğinden yatırımlar olumsuz etkilenecektir. Dolayısıyla enflasyon ortamlarında fon arz edenler, enflasyonun olumsuz etkisinden kurtulmak için reel faize enflasyon pirimi ilave ederler. Ödenmeme riskinin olmadığı kısa vadeli devlet bankalarının nominal faiz oranı, reel faize enflasyon primi ilave edilerek bulunur.

Likitide nedir? Para piyasalarında işlem gören finansal varlıkların likitidesi nasıl değerlendirilir? 

Finansal varlıkların fiyatlarının farklılaşmasına sebep olan temel özellikleri nelerdir?

Ticari Bankalar ve Katılım Bankaları ile Kalkınma ve Yatırım Bankaları arasında finansal kurum sınıflandırması açısından temel farklılık nedir?

Finansal kurumlar için bilgi edinme maliyeti nedir? Finansal kurumların, tasarruf sahiplerine göre bilgi edinme birim maliyetinin düşük olmasının sebebi nedir?

Bu meslek birlikleri, finansal piyasalarda, haksız rekabeti önlemek, mesleki konularda üyelerini aydınlatmak ve piyasanın gelişimi konusunda işbirliğine gitmek amaçlarıyla kurulmuşlardır. Yasalarca tanınırlar.

Türkiye Sermaye Piyasası ve Türkiye'de borsanın gelişimi açısından İstanbul Menkul Kıymetler Borsası öncesi atılan ilk adımlar nelerdir?