Finans Matematiği Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yüzde,Maliyet Ve Kar Hesaplamaları, Oran Ve Orantı

1. Soru

Alış fiyatı, masraf, maliyet fiyatı, satış fiyatı, kâr, zarar gibi terimler işletmeler için neden önemlidir?

Cevap

İşletmelerin kârlı, verimli, etkin çalışabilmesi, gelişip büyüyebilmesi doğru maliyet hesaplamaları yapmalarına, doğru ve rekabetçi satış fiyatı belirlemesine bağlıdır. Bu nedenle işletme sahip ve yöneticilerinin bu kavramları iyi anlamaları ve hesaplama yöntemlerini bilmeleri gereklidir.


2. Soru

Yüzde ne demektir?

Cevap

Bir bütünü yüz eş parçaya ayırıp o eş parçaların kaçını aldığımızı ifade eden bir kavrama yüzde denir


3. Soru

Binde ne demektir?

Cevap

Bir bütünü bin eşit parçaya ayırdığımızda o eş parçaların kaçını aldığımızı ifade eden bir kavrama binde denir.


4. Soru

Yüzde oranı ne demektir?

Cevap

Paydası 100 olan sayılara yüzde oranı denir.


5. Soru

Binde oranı ne demektir?

Cevap

Paydası 1000 olan sayılara binde oranı denir.


6. Soru

Yüzde olarak yazılan bir değer binde olarak nasıl ifade edilir?

Cevap

Yüzde ile yazılan bir değeri binde olarak ifade etmek için 10 ile çarpılır. Örneğin; %4, binde şeklinde söylenmek istenirse; 4, 10 ile çarpılarak binde 40 olarak ifade edilir.


7. Soru

Binde ile yazılan bir değer yüzde olarak nasıl ifade edilir?

Cevap

Binde ile yazılan bir değer yüzde olarak ifade edilmek istenirse 10’a bölünür. Örneğin; binde 60, yüzde şeklinde söylenmek istenirse; 60, 10’a bölünerek %6 olarak ifade edilir.


8. Soru

Oran nedir?

Cevap

Aynı cinsten iki kıymetin birinin diğerine bölünmesinden elde edilen sonuca oran denir.


9. Soru

Oranların özellikleri nelerdir?

Cevap

Oranların özellikleri şu şekilde sıralanabilir: • Bir kesrin pay ve paydası aynı sayı ile çarpılır veya bölünürse değeri değişmez. • Kesirlerde toplama veya çıkarma işlemlerinden önce paydalar eşitlenir, sonra işlem yapılır. • İki kesri birbiriyle çarparken, bu kesirlerin payları ve paydaları birbiriyle ayrı ayrı çarpılır. • İki kesri birbiriyle bölmek için, ikinci kesrin aksi alınarak, birinci kesirle çarpılır.


10. Soru

Orantı nedir?

Cevap

İki oranın eşitliğine orantı denir.


11. Soru

Orantının özellikleri nelerdir?

Cevap

Bir orantının özellikleri aşağıdaki gibidir: • Her orantıda içler çarpımı dışlar çarpımına eşittir. • İkişer ikişer çarpımları birbirine eşit olan dört sayıdan bir orantı kurmak mümkün olur. • Her orantıda, birinci oranın paydasını, aynı oranın payına katar veya çıkarırsak yine bir orantı elde edilir. • Bir orantıda içler ve dışlar, sıralarına göre değiştirilebilirler. Her orantıda, birinci terimlerle ikinci terimler toplamları ve farkları yine orantı teşkil eder. • Her orantıda, paylar toplamının kendi farklarına oranı, paydalar toplamının kendi farklarına oranına eşittir. • Her orantıda, her dört teriminin aynı dereceden kuvveti veya kökü alınırsa, orantı yine mevcuttur.


12. Soru

Doğru orantı nedir?

Cevap

Orantı çokluklarından biri artarken diğeri de aynı oranda artarsa veya biri azalırken diğeri de aynı oranda azalırsa bu çokluklar doğru orantılıdır denir.


13. Soru

Aynı hızla çalışan 5 işçi bir işi 10 günde bitirebilmektedir. Bu işin 5 günde bitirilebilmesi için kaç işçiye ihtiyaç vardır?

Cevap

5 işçi 10 günde bitiriyorsa X işçi 5 günde bitirir. 5*10 x*5 ise x 10 işçi


14. Soru

Alış, maliyet, satış ve kâr kavramları arasındaki matematiksel ilişkiler nelerdir?

Cevap

Alış fiyatı, alınan mallar için ödenen bedel; masraf, alınan malların satış yerine getirilmesi için ödenen taşıma, sigorta, benzeri giderler olmak üzere; • Maliyet Fiyatı Alış Fiyatı + Masraflar • Maliyet Fiyatı Satış Fiyatı – Kâr • Maliyet Fiyatı Satış Fiyatı Zarar • Satış Fiyatı Maliyet Fiyatı + Kâr • Satış Fiyatı Maliyet Fiyatı – Zarar • Brüt Kâr Satış Fiyatı – Alış Fiyatı • Net Kâr Satış Fiyatı – Maliyet Fiyatı


15. Soru

Maliyet üzerinden kar veya zarar hesaplamaları nasıl yapılır?

Cevap

Maliyet üzerinden kâr hesaplamaları, malın maliyet fiyatı esas alınarak yapılan hesaplamalardır. Hesaplamalarda satılan malın maliyet fiyatı 100 kabul edilir; kâr payı eklenip, zarar payı çıkarılarak satış fiyatı bulunur. Satış fiyatı ile maliyet fiyatı arasındaki olumlu fark kâr, olumsuz fark tutarı ise zarardır. M Maliyet fiyatı, F Satış fiyatı, K Kâr tutarı, Z Zarar tutarı ve Y Kâr veya zarar yüzdesi olmak üzere; Satış kârlı ise F M * (1+Y) Satış zararına ise F M * (1–Y)’dir.


16. Soru

Yüzde kavramı ile ifade edilmek istenen nedir?

Cevap

Yüzde, bir bütünü yüz eş parçaya ayırıp o eş parçaların kaçını aldığımızı ifade eden bir kavramdır. Mesela bir bütünün yüzde 30'u demek o bütünün 100 eş parçasından 30'unu ifade eder. Yüzdeler kesirleri yazmanın bir başka yoludur. Yüzde sözcüğü 100 eşit parçaya bölünen bir büyüklüğün o sayı kadarlık parçası anlamına gelir. Yüzde işareti olan “%”, 100 sayısının rakamlarından oluşur.


17. Soru

Binde kavramı ile ifade edilmek istenen nedir?

Cevap

Binde bir bütünü bin eşit parçaya ayırdığımızda o eş parçaların kaçını aldığımızı ifade eden bir kavramdır. Mesela bir bütünün binde 70’i demek o bütünün 1.000 eş parçasından 70’ini ifade eder. Binde işareti olan “‰”, 1000 sayısının rakamlarından oluşur.


18. Soru

Basit yüzde nasıl hesaplanır?

Cevap

Yüzde tutarı T, esas değeri A ve yüzde oranı Y ile gösterilirse, bunlardan ikisi bilindiğinde bilinmeyen aşağıda verilen eşitlikle rahatlıkla bulunabilir

T=A x Y


19. Soru

İç yüzde hesaplamaları nedir?

Cevap

Bildirilen değerde yüzde tutarı da dâhilse, bu tür yüzde hesaplarına iç yüzde hesapları denir. Yüzde tutarını da içine alan değeri A1 ile gösterirsek, esas değer ve yüzde tutarın toplamı aşağıdaki gibi gösterilir:



20. Soru

Yüzde tutarının hesaplanması için kullanılan formül nedir?

Cevap

Bazı ticari işlemlerde toplam maliyet içerisinde satın alma maliyeti dışında yapılan diğer maliyet unsurları da olabilir. Toplam maliyet ve diğer maliyet unsurlarının esas maliyete oranı biliniyorsa, diğer maliyet unsurları aşağıdaki formül yardımıyla hesaplanabilir:


21. Soru

Yüzde hesaplamalarında esas değer nasıl hesaplanır?

Cevap

Esas değere yapılan ilavelerle birlikte toplam değer ve ilavelerin esas değere oranı biliniyorsa, esas değer aşağıdaki gibi formül yardımıyla bulunabilir:


22. Soru

Dış yüzde hesabı nedir?

Cevap

Bildirilen miktardan yüzde tutarı indirilmişse bu tür yüzde hesaplarına Dış Yüzde Hesapları denir. Yüzde tutarın indirildiği değeri A2 ile gösterirsek, esas değerden yüzde tutarın farkı aşağıdaki gibi gösterilir:



23. Soru

Dış yüzde hesabında yüzde tutarı nasıl hesaplanır?

Cevap

Yüzde Tutarının Hesaplanması
Ticari hayatta malın satış fiyatı üzerinden bazı indirimler yapılabilir. Genellikle iskonto olarak nitelendirilen indirim oranı ve iskonto edilmiş değer biliniyorsa, indirim tutarı aşağıdaki formül yardımıyla hesaplanabilir:


24. Soru

Dış yüzde hesaplamalarında esas değer nasıl hesaplanır?

Cevap

Esas değerden yapılan indirimler sonucu elde edilen değer ve indirimlerin esas değere oranı biliniyorsa, esas değer aşağıdaki gibi formül yardımıyla bulunabilir:


25. Soru

Dış yüzde hesaplamalarında yüzde payı nasıl hesaplanır?

Cevap

Esas değer ve esas değerden yüzde tutarın farkı biliniyorsa, yüzde payı aşağıdaki şekilde hesaplanabilir:



26. Soru

Oran nedir?

Cevap

Aynı cinsten iki kıymetin birinin diğerine bölünmesinden elde edilen sonuca oran denir. Örneğin, a sayısının b sayısına oranı demek, a sayısının b sayısına bölünmesi ( a/b ) demektir. 3 sayısının 4 sayısına oranı demek ( 3/4 ) demektir. ( 3/4 ) kesrinde 3 sayısına pay, 4 sayısına da payda denir.


27. Soru

Orantı nedir?

Cevap

İki oranın eşitliğine orantı denir.


28. Soru

Orantının özellikleri nelerdir?

Cevap

1. Her orantıda içler çarpımı dışlar çarpımına eşittir.

2. İkişer ikişer çarpımları birbirine eşit olan dört sayıdan bir orantı kurmak mümkün olur.

3. Her orantıda, birinci oranın paydasını, aynı oranın payına eklenir veya çıkarılırsa yine bir orantı elde edilir.

4. Bir orantıda içler ve dışlar, sıralarına göre değiştirilebilirler.

5. Her orantıda, birinci terimlerle ikinci terimler toplamları ve farkları yine orantı teşkil eder.

6. Her orantıda, paylar toplamının kendi farklarına oranı, paydalar toplamının kendi farklarına oranına eşittir.

7. Her orantıda, her dört terimin aynı dereceden kuvveti veya kökü alınırsa, orantı yine mevcuttur.


29. Soru

Doğru orantı nedir?

Cevap

Orantı çokluklarından biri artarken diğeri de aynı oranda artarsa veya biri azalırken diğeri de aynı oranda azalırsa bu çokluklar doğru orantılıdır denir.


Birbirleri ile doğru orantılı olan iki değerin birbirlerine bölünmelerinin sonucu daima sabit bir değerdir.


30. Soru

Ters orantı nedir?

Cevap

Orantı çokluklarından biri artarken diğeri azalırsa veya biri azalırken diğeri artarsa bu çokluklar ters orantılıdır denir.


31. Soru

Bileşik orantı nedir? 

Cevap

Birden fazla orandan oluşan orantıya bileşik orantı denir.

Örnek: 3 işçi günde 8 saat çalışarak 100 metre kanal kazabilmektedir. 5 işçi günde 10 saat çalışarak kaç metre kanal kazabilir? sorusunun cevabı bir bileşik orantıdır.


32. Soru

Maliyet üzerinden kâr ve zarar hesaplamaları nasıl yapılır?

Cevap

Maliyet üzerinden kâr hesaplamaları, malın maliyet fiyatı esas alınarak yapılan hesaplamalardır. Hesaplamalarda satılan malın maliyet fiyatı 100 kabul edilir; kâr payı eklenip, zarar payı çıkarılarak satış fiyatı bulunur. Satış fiyatı ile maliyet fiyatı arasındaki olumlu fark kâr, olumsuz fark tutarı ise zarardır.


33. Soru

Satış üzerinden kâr ve zarar hesaplamaları nasıl yapılır?

Cevap

Satış fiyatı üzerinden %y kazanmak demek, (100 - y) fiyatına mal olan bir malı 100 TL'ye satmak demektir.


Satış Kârlı ise   


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi