Felsefe Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Estetik

1. Soru

Piyasa yeni çıkmış bir romanı okumadan arkadaşlarının beğenisi üzerine estetik yargıya varan kişinin estetik yargısı ile ilgili ne söylenebilir?

Cevap

Bu kişinin roman ile verdiği yargı samimiyetle verilmiş bir yargı değildir. Bir nesneyle ilgili estetik bir yargı, bir başkasının fikrine, beğenisine, ikinci elden bir kaynağa dayanmak yerine, doğrudan doğruya kişisel tanıklığı gerektirir.


2. Soru

Estetik tutum nedir?

Cevap

Estetik özneyi estetik nesneye bağlayan, onunla büyük ölçüde özel diyebileceğimiz bir ilişki tesis etmesini mümkün kılan şey estetik tutumdur.


3. Soru

Kurumsal sanat anlayışının eleştirildiği noktalar nelerdir?

Cevap

• Birinci eleştiri noktası, onun hemen her şeyin bir sanat eseri haline gelebilmesine izin vermek suretiyle, iyi sanat ile kötü arasında bir ayrım yapamamasıyla ilgili bir eleştiridir. • İkinci eleştiri noktası, tıpkı anlamlı form kuramı gibi, döngüsel bir sanat tanımından muzdarip olması olgusuna gönderme yaparlar. Buna göre, teori, sanat dünyasını meydana getiren otoritelerin kendisine sanat eseri statüsünü vermeyi uygun gördükleri şeyin sanat olduğunu söyler.


4. Soru

Tarihsel sanat anlayışının öncüsü kimdir?

Cevap

Tarihsel sanat anlayışının öncüsü Amerikalı düşünür Arthur Danto’dur.


5. Soru

Estetik tutumun bilişsel tutumdan farkı nedir?

Cevap

Söz gelimi bağlamcılar her ne kadar sanat eserine ancak bütünsel bağlamı ışığında onun yaratılmış olduğu çağın koşullarına ilişkin tarih ve sosyoloji bilgisi, eserin kendisiyle ilgili teknik bilgi ve yaratıcının kendisine ilişkin otobiyografik bilgi sayesinde değer biçilebileceğini söyleseler bile, sanat eserine bilgi elde etme amacıyla bakmayız. Baksak bile, bunun estetik tutumla doğrudan hiçbir ilişkisi yoktur. Hatta böyle bir bilişsel tavır, estetik tutuma bazen zarar da verebilir.


6. Soru

Danto’nun sanatın gerek ve yeter koşulu olarak gösterdiği 5 koşul nedir?

Cevap

Koşullar: • Sanat eserinin bir şey hakkında olması, yani onun bir konusunun bulunması, temsil ettiği bir şeyin bulunması gerekir. • Temsilin sanatçının temsil edilen içerikle ilgili duygularını, inançlarını, kısacası tutumlarını ifade etmesi gerektiğini öne sürer. • O, sanatta ifadenin metaforla örtüştüğünü söyler. Metaforik temsil ve ifadenin tarihsel bağlamından ayrılmaz olduğunu dile getirir. Buna göre, bir kategori olarak sanat dinamik olup • Neyin sanat sayılacağı tarihsel koşullar tarafından belirlenir. • Sanatsal temsil ve ifadenin içeriğinin büyük ölçüde yorum tarafından oluşturulduğunu söyler.


7. Soru

Klasik güzellik anlayışı hangi zaman dilimleri arasında devam etmiştir?

Cevap

İlk çağda, başlayıp on sekizinci yüzyıla kadar sürer.


8. Soru

Estetik yargı nedir?

Cevap

Estetik yargı, estetik öznenin estetik nesneye, adına estetik tutum dediğimiz özel bir tavırla yöneldikten sonra, gerçekleştirildiği estetik değer yükleme edimini tanımlar.


9. Soru

Kurumsal sanat anlayışı nedir?

Cevap

Kurumsal sanat anlayışı felsefi estetik ile sosyoloji arasında bir yere konumlanır. “evrensel sanat” tasavvurundan uzaklaşarak neyin sanat eseri olarak görüleceğinin zamana ve yere bağlı olarak değiştiğini savunur.


10. Soru

Estetik nesnenin fiziksel boyutunu örnek vererek açıklayınız?

Cevap

Her sanat eseri belli bir fiziki nesneden ya da belli fiziksel özelliklerden meydana gelir; örneğin bir heykelin kendisinden yapılmış olduğu bir madde, tunç ya da bronz; bir resmi meydana getiren farklı renkler bütünü veya bir müzik eserini oluşturan sesler kümesi vardır.


11. Soru

Hume’ın güzellik anlayışında beğeni mekanizmasına sahip insan varlık kavramı nedir?

Cevap

Hume’ın güzellik anlayışında beğeni mekanizmasına sahip insan varlık kavramı beğeni duygusu yeterince gelişmiş ve estetik kavramları yerli yerinde kullanmayı öğrenmiş insanları temsil eder.


12. Soru

Formalist sanat anlayışına göre sanat eserinin boyutları nelerdir?

Cevap

Formalist yaklaşım, her sanat eserinin, biri formel yönü, diğeri ise formel olmayan boyutu olmak üzere, iki ayrı boyutu ya da yönü olduğunu varsayar.


13. Soru

Sanat alanında öne sürülmüş olan en eski teorilerden biri olan mimesis nedir?

Cevap

Platon’un sanat faaliyetini bir tür taklit olarak gören sanat anlayışıdır.


14. Soru

Estetiğin iki ana bölümü nelerden oluşur?

Cevap

İki ana bölümden birincisi estetik olgu ya da fenomenlerin felsefesidir. İkicisi ise sanat felsefesidir.


15. Soru

Estetiğin ontik bütünlüğünü oluşturan parçaları nelerdir?

Cevap

Parçalar: • Estetik Nesne • Estetik Özne • Estetik Değer • Estetik Tutum • Estetik Yargı


16. Soru

Sanata topluma rehberlik etme görevi kim tarafından yüklenmiştir?

Cevap

Sanata topluma rehberlik etme görevi Frankfurt Okulu teorisyenleri tarafından yüklenmiştir.


17. Soru

Kurumsal sanat anlayışına göre sanat eserlerine verilen sanat statüsü zamanla değişebilir mi örnek vererek açıklayınız?

Cevap

Sözgelimi Orta Çağın sanat eserleri veya antik eserler modern sanat kavramı oluşturulmazdan önce yaratıldılar. Demek ki onlara sanat eseri statüsü sonradan verilmiştir; buna mukabil, bir zamanlar sanat eseri olarak değerlendirilmiş olan ürünlerden sanat eseri statüsünün sonradan alındığı da olmuştur.


18. Soru

Estetik yargıyı ilk ve ayrıntılı bir şekilde ele alan düşünürler kimlerdir?

Cevap

Estetik yargıyı ilk ve ayrıntılı bir şekilde ele alan düşünürler Hume ve Kant’dır.


19. Soru

Estetik Nesnelcilik görüşünü kısaca açıklayınız?

Cevap

Estetik nesnelcilik, estetik özellik ya da niteliklerin nesnelerde fiilen veya gerçekten varolduğunu, estetik deneyimin bize bu özelliklerin bilgisini verdiğini, dolayısıyla, estetik yargıların söz konusu nesnel özelliklerle ilgili genel geçer yargılar olduğunu öne süren görüştür.


20. Soru

Marksist sanat anlayışında sanatın ne için yapılır?

Cevap

Marksist veya gerçekçi sanat anlayışı, sanatın sanat için değil de toplum için olduğunu ileri sürer.


21. Soru

İfadeci sanat anlayışı nedir?

Cevap

“Sanatın insani duyguların ifadesi olduğunu” söyleyen ifadeci sanat anlayışı, sanatı içsel dünyaya, sanatçının duygu yaşantılarına ve bu duyguların ifadesine bağlar.


22. Soru

Formalist akımın öncülerinden olan Bell’e göre sanatsal değerin ölçütü nedir?

Cevap

Bell, sanatsal değerin yegâne ölçütünün sanat eserinin formu, formel özellikleri olduğunu iddia eder.


23. Soru

Anti-özcülük sanat anlayışını besleyen kaynaklar nedir?

Cevap

Anti-özcülük anlayışının beslendiği kaynaklar; analitik felsefe ve sanat sosyolojisidir.


24. Soru

Kurumsal sanat anlayışı kim tarafından geliştirilmiştir?

Cevap

Kurumsal sanat anlayışı Amerikalı felsefeci George Dickie tarafından geliştirilmiştir.


25. Soru

Estetik özne nedir?

Cevap

Estetik özne, estetik nesne karşısında estetik tavır alabilen kişiyi tanımlar.


26. Soru

Estetik tutumun tam karşıtı olan pratik tavrı bir örnek üzerinden açıklayınız?

Cevap

Pratik tavır yarar amacına yöneliktir. Örneğin yayınlaması için önüne gelen şahane bir romana, taşıdığı estetik değeri pek dikkate almadan salt ticari kaygılarla yaklaşan bir yayıncının eser karşısındaki tavrı pratik bir tavırdır.


27. Soru

Sanatın şimdisinin sanatın geçmişi tarafından belirlendiğini dile getiren Danto bu tezini temellendirmek için hangi örneği vermiştir?

Cevap

Danto’nun verdiği örnek uyarınca, bizden yeni bir roman yazarı olan Pierre Menard’ın Cervantes’in Don Kişot’unun, özgün eserle neredeyse satır satıra aynı olan tam bir uyarlamasını gerçekleştirmiş olduğunu tasarlamamızı ister. Menard, bu uyarlamayı özgün eserden yana hiçbir bilgisi olmadan yapmıştır. Danto, Menard’ın eserinin aynı roman olmadığını hatta roman olmadığını ileri sürer; bunun nedeni ise içeriği satır satır aynı olsa bile, uyarlamanın yazarının farklı olması, onun farklı deneyimleri bulunması ve romanı farklı bir tarihte sunmasıdır.


28. Soru

Formalist sanat anlayışının güçlüğü nedir?

Cevap

Formalist sanat anlayışının en büyük güçlüğü, “form”kavramını tanımlamakta yatar.


29. Soru

Özcü sanat anlayışının üç ana kategorisi nedir?

Cevap

• Temsil • İfade • Form


30. Soru

Platon sanat anlayışına göre bir ressamın çizdiği masayı nasıl değerlendirir?

Cevap

Masa gibi bir nesne, tek ve gerçek Masa ideasının bir “taklit”idir. Bu tikel masanın bir ressam tarafından yapılmış sureti ya da imgesi, masanın belli bir açıdan görünen ikinci bir “taklit”idir. Ressam masayı olduğu gibi değil, kendisine göründüğü şekliyle yaptığı için, Platon’a göre, onun yaptığı şey, gerçeğin değil, yalnızca görünüşün bir yansımasıdır; o, salt görünüşle ilgili bir benzetmedir. Taklitçi sanatlar, şu halde, idealarla değil, yalnızca tikellerle ilişkilidirler; bu yüzden bize gerçeğin kendisini değil, yalnızca “gölgenin gölgesini” verirler.


31. Soru

Marksist praxis düşüncesi dikkate alındığında sanatın görevi nedir?

Cevap

Marksist praxis düşüncesi dikkate alındığında, bir entelektüel faaliyet olarak sanata, tıpkı felsefeye olduğu gibi, dünyayı anlamak yanında, dünyayı değiştirmek görevi yüklenir.


32. Soru

Estetik Öznelcilik görüşünü kısaca açıklayınız?

Cevap

Estetik öznelcilik, estetik niteliklerin nesnelerde bulunduğu tezini reddeder. Başka bir deyişle, öznelciliğe göre, estetik nesnelerde, herkesin aynı nesneyle ilgili olarak evrensel yargılara varmasını mümkün kılan temel estetik niteliklerin varoluşundan söz edilemez.


33. Soru

Kurumsal sanat anlayışının temel kavramı nedir?

Cevap

Kurumsal sanat anlayışının temel kavramı “sanat dünyası” kavramıdır.


34. Soru

Modern güzellik anlayışı güzelliği nasıl bir değer olarak ele alır?

Cevap

Modern güzellik anlayışı, güzelliği öznel ve göreli bir değer olarak el alır.


35. Soru

Tarihsel sanat anlayışı nedir?

Cevap

Tarihselci sanat anlayışı da sanatı sanat dışı birtakım unsurlara tabi kılar. Çünkü sanatın, sanat eserinin içinde üretilmiş olduğu toplumsal, kültürel ve tarihsel bağlamdan hareketle ele alınması gerektiğini öne sürer.


36. Soru

Estetik terimini felsefeye sokan, onu felsefenin belli bir alanı ya da disiplinini ifade etmek için ilk kullanan kişi kimdir?

Cevap

Alexander Baumgarten


37. Soru

Sanatçının faaliyetini vurgulayan sanat tanımı nedir?

Cevap

Temel işlevi güzeli meydana getirmek, güzellik yaratmak olan öznel faaliyet” olarak tanımlanır.


38. Soru

Hegel’in sanat sınıflandırmasında en altta hangi sanat dalı vardır?

Cevap

Hegel’in sanatı sınıflandırmasında en maddi sanat olan mimari en altta bulunur.


39. Soru

Estetik nesnenin boyutu nedir?

Cevap

Estetik nesnenin, fiziki bir boyutu olduğu kadar anlam boyutu da vardır. Yani, sanat eseri ses, söz, renk benzeri birtakım araçları kullanarak bir anlam aktarır.


40. Soru

Beğeni Problemi nedir?

Cevap

Beğeni problemi, estetik yargının salt hoşlanma ya da hazza dayanan öznel olarak hissedilmiş temelini, neredeyse sınırsız bir rölativizme düşmeden koruyamama problemi olarak bilinir.


41. Soru

İfadeci sanat anlayışının en önemli temsilcileri kimlerdir?

Cevap

İfadeci sanat anlayışının en önemli temsilcilerinden biri Robin George Collingwood diğeri Benedetto Croce’dir.


42. Soru

Schopenhauer’ın sanat sınıflandırmasında en üstte hangi sanat dalı vardır neden?

Cevap

Schopenhauer, sanatların zirvesine, en yüksek sanat olduğunu söylediği müziği yerleştirmiştir. Zira sanatın işlevi, aklın diliyle konuşmaktan ziyade, varlığın derinliklerini harekete geçirmekten oluşur.


43. Soru

Güzellik nasıl değerlendirilmektedir?

Cevap

Güzellik iki ayrı şekilde değerlendirilmiştir. Birinci güzellik anlayışı klasik güzellik anlayışı olup
güzelliği nesnel ve mutlak bir değer olarak alır. Oysa modern güzellik anlayışı, güzelliği öznel ve göreli bir değer olarak görür.


44. Soru

Estetik Öznelciliği desteklemek üzere sunulan argümanlardan estetik yargılarda bir ortaklığa varmak ile ilgili olan argümanı açıklayınız?

Cevap

Nesnelerde birtakım estetik nitelikler gerçekten var olsaydı eğer, beğenilerdeki farklılık bu nitelikleri bulup çıkartmak suretiyle ortadan kaldırılarak estetik yargılarda bir ortaklığa varmak mümkün olurdu. Böyle bir ortaklığın olmadığına iflaret eden öznelcilik, beğeni ve estetik yargılardaki farklılığın estetik alanın temel bir özelliği olmakla kalmayıp burada ortaklık temin edecek yöntemlerin, ölçüt, kural ya da yasaların olmaması olgusunu gözler önüne serdiğini ifade eder.


45. Soru

Sanatı kullandıkları araçlara göre yapılan sınıflandırmada hangi sınıflar vardır açıklayınız?

Cevap

• İşitsel Sanatlar: Sesle ilgili olan sanatlar. • Görsel Sanatlar: Görsel algılarla ilgili olan sanatlar. • Sembolik Sanatlar: Ne görsel ne işitsel olan sanatlar. Edebiyat örnek verilebilir. • Karma Sanatlar: İşitsel, görsel ve sembolik sanatlardan birkaçını birden kullanan sanatlardır.


46. Soru

Sanat eserinin sahip olduğu değerler nelerdir?

Cevap

Sanat eseri, hem duyusal hem de formel birtakım değerlere sahip olmak durumundadır. Eserin
duyusal ve formel değerleri birlikte, en temel estetik değer olarak onun güzelliğine katkı yapar.


47. Soru

Sanat, insanda olan üç ayrı faaliyet türünden biriyle ilişkili olarak ortaya çıkar. Aristotales tarafından sınıflandırılan bu üç faaliyet nedir?

Cevap

• Anlama, ö¤renme veya bilme faaliyetidir (theoria) • Eylemde bulunma (praxis) • bir şeyler vücuda getirme veya üretim faaliyetidir (poiesis)


48. Soru

Sanat eserine ya da ürününe vugu yapan sanat tanımı nedir?

Cevap

Bilinçli bir varlık tarafından meydana getirilen her türlü güzel üretim olarak tanımlanır.


49. Soru

Klasik güzellik anlayışı güzelliği nasıl bir değer olarak ele alır?

Cevap

Klasik güzellik anlayışı güzelliği nesnel ve mutlak bir değer olarak alır.


50. Soru

Öznelci perspektiften, bir nesneyi estetik açıdan değerli kılan şey nedir?

Cevap

Öznelci perspektiften, bir nesneyi estetik açıdan değerli kılan şey onun estetik özne ile olan
ilişkisidir.


51. Soru

Marksist sanat anlayışının diğer adı nedir?

Cevap

Marksist sanat anlayışı, aynı zamanda gerçekçi sanat teorisi olarak da bilinir.


52. Soru

Estetik nesne ya da sanat eseri için form nedir?

Cevap

Estetik nesne ya da sanat eseri için form, onun dış görünüşü veya şeklinden ziyade, parçalarının karşılıklı ilişkilerinin belirlediği genel yapı, bütünsel organizasyondur.


53. Soru

Estetik tutum nedir?

Cevap

Estetik özneyi estetik nesneye bağlayan, onunla büyük ölçüde özel diyebileceğimiz bir ilişki tesis etmesini mümkün kılan şey estetik tutumdur.


54. Soru

İfadeci sanat anlayışının temel kategorileri nelerdir?

Cevap

İfadeci sanat anlayışının temel kategorileri: • sezgi, • ifade, • yaratıcılık • özgünlük • deha kavramlarından oluşur.


55. Soru

Dickie göre geçmişte sanat eseri görülmüş bugün de sanat eseri olarak değerlendirilen eslerin sahip olması gereken özellikler nelerdir?

Cevap

• Eserin insan elinden çıkma bir şey olması • Esere sanat statüsü verecek bir sanat dünyasının varlığı


56. Soru

Sanat felsefesinin konusu nedir?

Cevap

Sanat felsefesi sanat eserleriyle bağlantılı kavram ve problemleri konu edinir.


57. Soru

Marksist sanat anlayışı hangi düşünürler tarafından geliştirilmiştir?

Cevap

• Louis Althusser (1918-1990) • Theodor Adorno (1903-1969) • Georg Lukács (1885-1971) gibi Marksist düşünürler tarafından geliştirilmiştir.


58. Soru

Özcülük nedir?

Cevap

Özcülük, bir şeyi belirleyen, her ne ise o yapan birtakım özellikler bulunduğu görüşüdür.


59. Soru

Özcülük sanat anlayışı nedir?

Cevap

Sanatı başka disiplinlerden ayıran bir özün var olduğunu, yani sanatı belirleyen asli birtakım özellikler bulunduğunu söyleyen sanat teorisidir.


60. Soru

İfadeci sanat anlayışına göre estetik ifadeyi özgün ve biricik yapan nedir?

Cevap

Estetik ifade ya yaşanan belli bir duygu veya deneyimden hareketle belli bir formun yaratılması ya da hissedilen duygunun tutarlı ve belirli bir deneyim biçimi haline getirilmesidir. İşte bu ifade özgün ya da biriciktir.


61. Soru

Felsefi güzellik teorileri nelerdir?

Cevap

• Klasik Güzellik Anlayışı • Modern Güzellik Anlayışı


62. Soru

Estetik özneyi belirleyen temel özellikler nelerdir?

Cevap

• Beğeni duygusuna sahip olması • Estetik bir tutum geliştirmiş olması


63. Soru

Estetik yargı nedir?

Cevap

Estetik yargı, estetik öznenin estetik nesneye, adına estetik tutum dediğimiz özel bir tavırla yöneldikten sonra, gerçekleştirdiği estetik değer yükleme edimini tanımlar.


64. Soru

Estetik değerlemede rol oynayan normlar nelerdir?

Cevap

• Güzellik • Nesnenin görülebilir normları • Nesnenin ölçülebilir normları


65. Soru

Güzel sanatlar, ilk Çağdan bu yana oldukça farklı ilke ya da ölçütlere göre sınıflanmışlardır. Yapılan ilk sınıflama nedir?

Cevap

Hiyerarşik düzene göre sınıflama


66. Soru

Marksist sanat anlayışında sanatın ideoloji ve bilim ile ilişkisi nasıldır?

Cevap

Marksist görüş, sanatı bilim ile ideolojinin ortasına bir yere yerleştirirken, bununla önce sanatın hayal gücüne dayandığını, sonra da sanatın ideolojiye ya da bilime yaklaşabileceğini anlatmak ister.


67. Soru

Estetik nesne nedir?

Cevap

İnsanın estetik ilgisinin veya tutumunun konusu olan her şey, estetik nesne kategorisi içine girer. Estetik nesne, bir sanatkâr tarafından yaratılmış bir sanat yapıtı olabileceği gibi, insanın yaratıcı etkinliğinin sonucu olmayıp tam tersine onun verili ya da hazır bulduğu do¤al bir şey, söz gelimi bir doğa manzarası ya da insan bedeni benzeri bir doğal ürün olabilir. Bununla birlikte estetik nesne denilince, daha ziyade belirli bir estetik değere sahip olan, yani öznenin kendisine kıymet takdir ettiği, değerlediği bir sanat eseri anlaşılır.


68. Soru

Marksist sanat anlayışı sanatı neden ideolojik olarak tanımlar?

Cevap

Marksist sanat anlayışına göre, sanatta her şeyden önce dünyanın bir temsil ya da yansıması söz konusu olur lakin bu yansıma, dünyayı gerçekte olduğu şekliyle gösteren bir temsil olmayıp onu insanların olduğunu sandıkları ya da düşündükleri şekliyle sunan bir yansımadır. Sanat işte bu yüzden, tek tek her toplum ve dönemle ilgili tarihsel olarak sınırlanmış algıları ifade eder. Bu açıdan bakıldığında sanat, gerçekliği olduğu gibi gösteremeyip bir anlamda gizlediği için, hiç kuşku yok ki ideolojiktir.


69. Soru

Güzelliği neler meydana getirmektedir?

Cevap

Estetik nesne veya sanat eserinin söz konusu duyumsal ve formel değerleri, birlikte, onun en temel değeri olarak güzelliği meydana getirir, ona katkı yapar.


70. Soru

Estetiğin iki ana bölümü nelerdir?

Cevap

  • Estetik olgu / fenomenlerin felsefesi,
  • Sanat felsefesi.


71. Soru

Güzellik konusunda ve dolayısıyla estetik yargılarda hangi karşıtlıklar ortaya çıkmaktadır?

Cevap

  • Öznelcilik-Nesnelcilik
  • Görecilik-Mutlakçılık


72. Soru

Alexander Baumgarten estetiği hangi duyusal değer üzerine konumlandırmıştır?

Cevap

Güzellik


73. Soru

Estetik nesnede duyumsal özellik ya da değerler nasıl keşfedilir?

Cevap

Estetik nesnede duyumsal özellik ya da değerler, söz konusu nesnenin dokusundan, renklerinden, tonundan, kısacası fenomenal nesneden hoşlandığımızda, o bize duyumsal bir keyif verdiği zaman keşfedilir.


74. Soru

Estetik özne nedir?

Cevap

Estetik özne, estetik nesne karşısında estetik tavır alabilen kişiyi tanımlar. Estetik özne, her şeyden önce estetik alanı ve bu arada estetik öznenin kendisini anlamaya yönelmiş filozofun kendisidir; o, belli bir sanat eğitimi almış, sanata dair bir kavrayışı olan bir sanat eleştirmeni olabilir. Ve estetik özne, nihayet belli bir beğeniye, bir sanat duyarlılığına sahip sıradan bir insan veya bir estet olabilir. Demek ki estetik özne, nesnenin taşıyıcısı olduğu güzellik değerini alımlayan kişidir.


75. Soru

Beğeni problemi nedir?

Cevap

Estetik yargının salt haz ya da hoşlanmaya dayanan öznel temelini, sınırsız bir rölativizme düşmeden koruyamama problemine, beğeni problemi adı verilir.


76. Soru

Estetiğin ontolojisi nasıl oluşmaktadır?

Cevap

Estetiğin ontolojisi, belli bir beğeni duygusuna sahip estetik öznenin belli bir estetik değer taşıyan estetik nesneye, estetik diye nitelenen özel bir tutum ya da yaklaşımla yönelmesinin
ardından verilen estetik yargıdan oluşur.


77. Soru

Hazcı güzellik geleneğinde güzellik kavramı nasıl konumlandırılır?

Cevap

Hazcı güzellik geleneğinde, bütün estetik kavramlar gibi, güzellik kavramı da estetik deneyimin nesnelerinden ziyade, öznede veya beşeri deneyimde konumlanır.


78. Soru

Estetik nesne kategorisine neler dahil edilebilir?

Cevap

İnsanın estetik ilgisinin veya tutumunun konusu olan her şey, estetik nesne kategorisi içine girer.


79. Soru

Estetik nesnenin anlam boyutu nedir?

Cevap

Estetik nesne bir yönü itibarıyla fiziki bir şeydir ama estetik tutum veya dikkatin konusu olan nesne, fiziki bir şey olmayıp onun ifade ettiği şey veya anlamdır.


80. Soru

İfadeci sanat anlayışının yaratıcılığa verdiği önemi açıklayınız?

Cevap

İfadeci sanat anlayışı açısından önemli olan husus, taklit olmayanı bulup çıkarmaktır. İfadeci sanat anlayışı, işte bu yüzden yaratıcılığa büyük bir önem izafe ederken sanatçıyı gerçek bir yaratıcı düzeyine yükseltir.


81. Soru

Estetik bir kavram olarak güzelliğin tanımı nedir?

Cevap

Sanatsal bir nesnenin şekil, renk, ses, tasarım veya ritim gibi duyusal tezahürlerden doğup insan zihnine bir algısal haz deneyimi, bir anlam ya da doyum sağlayan bir özelliği olarak tanımlanır.


82. Soru

Evrensel geçerliliği olan saf bir beğeni yargısına nasıl ulaşılabilir?

Cevap

Evrensel bakış açısı ya da perspektife, ancak nesneyle ilgili estetik deneyimimizi, nesneden duyduğumuz hoşlanmayı, arzu ve pratik ilgilerden olduğu kadar, ona ilişkin kavramsal bir kavrayıştan bağımsız hale getirdiğimiz zaman ulaşabiliriz. Bu koşulları yerine getirdiğimiz zaman, o, evrensel bir yargı haline gelir.


83. Soru

Sanatın hiyerarşik düzene göre sınıflandırılması hangi ölçüte göre yapılır?

Cevap

Hiyerarşik düzene göre sınıflamada, sanatları sınıflayan filozofun öznel ölçütleri gündeme gelir.


84. Soru

Formalist sanat anlayışı nedir?

Cevap

Formalist sanat anlayışı sanatın özünü, sanat eserinde bulur ve sanat eserini belirleyen şeyin form olduğunu öne sürer.


85. Soru

Estetik bir kavram olarak güzellik nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

Estetik bir kavram olarak güzellik, genellikle sanatsal bir nesnenin şekil, renk, ses, tasarım veya ritim gibi duyusal tezahürlerden doğup insan zihnine bir algısal haz deneyimi, bir anlam ya da doyum sağlayan bir özelli¤i olarak tanımlanır.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v