Ortaçağ Felsefesi 1 Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Francisco Suarez

1. Soru

Francisco Suarez hangi tarihte nerede öldü?

Cevap

25 Eylül 1617’de Portekiz’in başkenti Lizbon’da öldü.


2. Soru

Francisco Suarez hangi tarihte nerede dünyaya gelmiştir?

Cevap

5 Ocak 1548 tarihinde İspanya’nın Granada şehrinde dünyaya gelmiştir.


3. Soru

Francisco Suarez, felsefenin hangi alanında yaptığı çalışmalarla tanınır?

Cevap

Francisco Suarez bir Ortaçağ filozofudur. Bazı felsefe tarihi kitaplarında Rönesans Skolastisizminin en önemli temsilcisi olarak tanıtılır.


4. Soru

Francisco Suarez yaşamının önemli bir kısmını ders vermeye harcamıştır diyebilir miyiz?

Cevap

Francisco Suarez hayatı boyunca felsefe ve ilahiyat dersleri vermiştir ancak yazılarından dolayı ders vermeye yeterince zaman ayıramamıştır.


5. Soru

Francisco Suarez hocalık yapmaya hangi yıl başladı, nerelerde hangi dersleri verdi?

Cevap

Francisco Suarez 1572 yılında hocalık yapmaya başladı. Sırasıyla Avila ve Segovia (1571), Valladolid (1576), Roma (1580-1597) ve Coimbra (1597-1616) ‘da felsefe ve ilahiyat dersleri vermiştir.


6. Soru

Rönesans döneminin Ortaçağ felsefesiyle nasıl bir ilişkisi vardır?

Cevap

Rönesans temel olarak içinde çok önemli bir skolastik ağırlık taşımıştır ve o dönemi anlamak için ciddi Ortaçağ felsefesi okumalarına gereksinim duyulmalıdır.


7. Soru

Francisco Suarez 16 Haziran 1564 tarihinde Cizvitlere katılmıştır. Cizvitler hakkında ne söylenebilir?

Cevap

Hristiyan dininin en etkili tarikatlarından biridir. 15 Ağustos 1534 tarihinde Ignatius Loyola tarafından kurulmuştur. Papaya bağlı olarak çalışan Cizvitler dünyanın her yerinde, dini faaliyetleri yanında özellikle eğitim ve sağlık alanında açtıkları veya destekledikleri okullar ve hastaneler ile ön plandadırlar.


8. Soru

Francisco Suarez ile Descartes arasında bir bağlantı kurulabilir mi?

Cevap

Francisco Suarez, Descartes’in yaşadığı dönemde yaşamıştır (31 Mart 1596-11 Şubat 1650). Büyük bir ihtimalle Suarez, La Fleche adlı okulda Descartes ile tanışmıştır.


9. Soru

Aristotales’ten itibaren Metafiziğin konusu neydi?

Cevap

Aristotalles’ten itibaren dolayısıyla ortaçağ felsefesinde Metafiziğin konusu varlık olarak varlıktır.


10. Soru

Francisco Suarez, eğitimini hangi yıllar arasında nerede, ne üzerine almıştır?

Cevap

Eğitimini Salamanca şehrinde 1565 ile 1570 yılları arasında felsefe ve ilahiyat üzerine almıştır.


11. Soru

Francisco Suarez’in en önemli yapıtlarından biri olan “Disputationes Metaphysicae” (Metafizik Tartışmaları) ile ilgili Schopenhauer ve Leibniz’in görüşleri nelerdir?

Cevap

Bu yapıt ile ilgili Schopenhauer; skolatizmin gerçek bir giriş kitabıdır demiştir. Leibniz ise; çoğu insanın roman okuduğu rahatlıkta okunabilir olduğunu söylemektedir.


12. Soru

Francisco Suarez’in Metafizik Tartışmaları adlı yapıtının dışında hangi yapıtlarından bahsedilebilir?

Cevap

De Defensio Fidei (İmanın Savunması Hakkında) ve De Deo İncarnato (İsa’nın Yeniden Vücut Bulması Hakkında) adlı yapıtları önemlidir.


13. Soru

Ortaçağ filozoflarının çoğu varlığın tanımlanamayacak yapıda olduğundan bahsederler, bunun sebebi nedir?

Cevap

Varlığın tanımlanamayacak yapıda olduğunu düşünmelerinin sebebi en genel ve yalın bir kavrayış olmasından kaynaklanmaktadır. Bununla birlikte İbn Sina’nın da etkisiyle gerçek varlık ile mantıksal varlık arasında da ciddi bir gerilim farkı bir dinamizm ortaya çıkmıştır.


14. Soru

Aristotales’in Metafizik kitabında varlıktan nasıl bahsedilmiştir?

Cevap

Varlığın iki anlamı olduğundan bahseder, bir anlamıyla on kategoriye ayrılan varlık, bir başka anlamıyla da önermelerdeki doğruluğu gösteren varlık. Bu iki anlam arasındaki fark şudur: ikincisinde kendisi hakkında olumlu bir önerme oluşturulabilen her şeye nesnel bir karşılığı olmasa bile varlık denir.


15. Soru

Francisco Suarez varlık konusunda ne Thomistae ne de Scotistae’nin yanında olmuştur. Düşüncesini hangi yapıtında açıklamıştır?

Cevap

Francisco Suarez varlığın tanımlanması konusunda üçüncü bir yolun olabileceğine inanmıştır. Disputatae Metaphysicae adlı eserinde açıklama yapmıştır.


16. Soru

Varlığı işaret ettiği düşünülen Descartes’in ünlü deyişi nedir, açıklayınız?

Cevap

Descartes’in ünlü deyişi “cogito ergo sum”dur. Dilimize çevrildiğinde “düşünüyorum öyleyse varım” şeklinde ifade edilir. Latincede ens(varlık) kelimesi, “esse” fiilinin şimdiki zamanda sıfat fiil halidir. Ortaçağda, insanın kendisiyle veya çevresindeki her hangi bir şeyle kurulan her yargının, tam da bu gramer özelliğinden dolayı aynı zamanda varlığı işaret ettiği düşünülmekteydi.


17. Soru

Francisco Suarez’in görüşlerine karşı çıktığı Thomas Aquinas Tanrı varlığı kanıtlamasını hangi yapıtında ele almıştır?

Cevap

Dilimize beş yol olarak çevrilen, “quinque Viae” adlı yapıtında Tanrı varlığını kanıtlamıştır.


18. Soru

Francisco Suarez üretilmişlikle ilgili olarak ne düşünür?

Cevap

Francisco Suarez tıpkı Duns Scrotus’un yaptığı gibi etrafımızdaki her şeyin üretilmiş olduğunu düşünür. Her üretilmiş şey bir başka şey tarafından üretilir. Bununla birlikte evrendeki her şeyin de üretilmiş olduğunu var saymak olanaksızdır. Bundan dolayı en azından bir tane üretilmemiş veya yaratılmamış bir varlığın bulunması gerekir. O zaman şunu öne sürmek mümkündür, her şey üretilmiştir.


19. Soru

Metafizik bir bilim midir?

Cevap

Aristotales ‘ten itibaren ortak olarak kabul edildiğine göre Metafizik bir bilimdir. Konusu ya da nesnesi de varlık olarak tarif edilir.


20. Soru

Varlık terimi, var olan anlamında nasıl düşünülür açıklayınız?

Cevap

Ens yani varlık, bazı durumlarda olmak (sum) fiilinin sıfat hali gibi kullanılır. Bu türden kullanımıyla varlık, var olma eylemini sergiler. Bu durum aynı zamanda var oluş edimi anlamına da gelmektedir. Başka kelimelerle varlık gerçekten var olan anlamında düşünülür.


21. Soru

Thomas Aquinas’ın varlığı tanımladığı yapıtı ve varlık tanımı nedir?

Cevap

Thomas Aquinas’ın varlığı tanımladığı yapıtı “De Ente et Essentia” adını taşır. Gerçeklik anlamında karşılığı olmayanın varlığından söz edemeyeceğimizi ifade etmiştir. Varlık, gerçek anlamda görebildiğimizdir.


22. Soru

Scotusçular kimlerdir, hangi görüşü benimsemişlerdir?

Cevap

Duns Scotus felsefesini takip edenlerin bulunduğu gruba, gelenek içinde Scotistae (statusçular) adı verilmiştir. Bu grup, Thomasçıların üzerinde durduğu ayrımı temel olarak benimsemişlerse de ayrımdaki öz-var oluş çatışmasını azaltmayı tercih etmişlerdir. Sorunu gerçeklikteki bir sorun olarak görmek yerine daha biçimsel bir konu olarak görmeyi tercih etmişlerdir.


23. Soru

Francisco Suarez Metafizik incelemeyi konu alan ilk skolastik filozof olma özelliğini nasıl kazanmıştır?

Cevap

Francisco Suarez’den önceki bütün filozoflar Aristotales’in Metafizik adlı eserinin üzerine yorumlar kaleme almışlardı. Bu tür bir davranışın en temel nedeni hemen hepsinin, Aristotales’i gelmiş geçmiş ve gelecek filozoflar arasındaki en akıllısı olarak kabul etmeleridir. Büyük bir kısmının düşüncesine göre, Aristotales o kadar akıllıdır ki, ondan daha akıllısının gelmesine imkân yoktur


24. Soru

Francisco Suarez’e göre varlık neden formeldir?

Cevap

Eğer Metafizikçinin ilgi alanında hem maddi hem de maddi olmayan nesneler söz konusuysa, o takdirde varlığın formel bir kavrayışının bulunması zorunludur. Bu öyle bir kavrayış olmak durumundadır ki, gerçek olan her şey için ortak olmalıdır. İşte hem gerçeklikte hem de anlamda bir olan bu kavrayış, bu varlık kavramı, kavramların içinde en yalın olanı ve aynı zamanda akıl tarafından kavranması en kolay olanıdır.


25. Soru

Francisco Suarez’e göre “Mümkün Varlık” nedir?

Cevap

Sadece gerçekten var olanları değil, fakat aynı zamanda var olsunlar veya olmasınlar kendinde gerçek varlıkları da içermektedir. Bu ifadeden anlaşılması gereken varlık, mümkün varlıktır.


26. Soru

Varlık konusundaki Francisco Suarez ile Thomas Aquinas’ın fikirlerini karşılaştırınız?

Cevap

Thomas Aquinas “gerçeklik alanında bir karşılığı olmayanın varlığından söz edemeyiz” der. Francisco Suarez ise; “şu anda gerçeklik alanında yer almayıp bir zaman sonra yer alma potansiyeline sahip olanları da varlık olarak tanımlamalıyız” der.


27. Soru

Suarez, ‘’İnsan akıllı bir hayvandır’’ derken neyi anlatmak istemiştir?

Cevap

Francisco Suarez’in aktüel varlık tanımı vardır. Aktüel varlık, olası varlığın sadece belli bir durumunu ifade eder. Aktüel varlığın durumuna bakarak, bu durumun mümkün olanın sınırını çizdiğini ileri sürmek anlamsız olur. Gerçek varlık, mümkün varlığın aktüelleşmiş kısmından başka bir şey değildir. Suarez’e göre insan, hayvanın sınırlı, belirli bir durumunu işaret etmektedir.


28. Soru

Francisco Suarez, özü ve var oluşu nasıl tanımlamıştır?

Cevap

Ortaçağda ve dolayısıyla skolastik felsefede ayrım yapılmadan kabul gören şey öz ve var oluşun Tanrı’da bir ve ayrı olduğu düşüncesidir. Francisco Suarez için de Tanrı’nın özü O’nun var olmasıdır. Yarattıklarının var olma sebebi doğrudan doğruya özleri değildir. Yaratılmış olanların var oluşları kendi özlerinden kaynaklanmaz.


29. Soru

Francisco Suarez’e göre zorunlu ve zorunsuz varlık nedir?

Cevap

Tanrı zorunlu varlık olarak tanımlanır, yaratma eylemini gerçekleştirmek için var olması zorunludur. Tanrı’nın var oluşu bizzat kendi özünden kaynaklanır. Tanrı dışındaki diğer varlıklara zorunsuz varlıklar denir, var oluşları kendi özlerinden kaynaklanmaz.


30. Soru

Var oluş ve öz ayrılabilir mi?

Cevap

Varlık konusuyla ilgili Thomas Aquinas ve Duns Scotus’un görüşlerinin dışında Francisco Suarez’in de benimsediği üçüncü bir görüşten bahsedilir. Bu görüşe göre öz ve var oluş gerçekten ayrılmış yapılar değildir. Bunların ayrılması, haklarında ayrıymış gibi konuşulmasının nedeni akıldadır. Yani var oluş ve özün ayrılması sadece düşüncede olur.


31. Soru

Francisco Suarez, Aristotales’in Tanrı kanıtlamasının neden doğru olmadığını düşünür?

Cevap

Aristotales “İlk hareket ettirici”den bahseder. Suarez ise etkiden nedene doğru ilerleyen bir süreci işaret eder. Suarez’e göre ilk hareket ettiricinin beklenmesi anlamsızdır, etrafımızdaki pek çok şey kendi kendine hareket eder; dahası gezegenlerde kaynağı kendilerinde olan bir hareket görülmektedir. Her hareket ettirilen şeyin mutlaka başka bir şeye ihtiyaç duymasından hareketle Tanrı’nın varlığının kanıtlanması olanaksızdır.


32. Soru

Francisco Suarez Tanrı’yı nasıl kanıtlar?

Cevap

Suarez’e göre Tanrı bir tanedir ve bunu da kanıtlamanın iki değişik biçimi vardır. Bunlardan biri aposteriori içeriğe sahiptir. Evrendeki her şeyin kendi içinde bir düzeni ve şeyler arasında da bir sıradüzeni bulunmaktadır. Bunu idare eden bir güç bulunmalıdır ve bu güç Tanrı’dan başkası değildir. İkinci yol a priori nitelik taşır. Tanrı evrendeki tek zorunlu varlıktır. Tanrı’nın özü var olmaktır. Evrenin tümünde bu özelliği taşıyan ikinci bir varlığın bulunması olanaksız olduğundan Tanrı tektir.


33. Soru

Ortaçağ felsefesinde yasa kavramı neden önemlidir?

Cevap

Ortaçağ felsefesi dini kaygıların çok ağır şekilde hissedildiği bir dönemdir. Tanrı’nın bu çerçevedeki yeri en üsttedir. Tanrı’nın idaresi altındaki evrenin ve o evrendeki yaratılmış varlıkların, O’na yönelmeleri ve O’nu anlamaları, her şeyden önce Tanrı’nın kurallarını ve yasalarını bilmekle ilgilidir. Yasa bilinmeden, o yasanın sahibi anlaşılmaz ve O’na yönelmek mümkün olmaz. İnsanlar yapmamaları, sakınmaları gerekenleri de bu yasa aracılığıyla ortaya koyarlar. Bu yüzden bütün filozoflar yasa kavramını ele almış ve bu kavram ahlak anlayışının çerçevesini belirlemiştir.


34. Soru

Francisco Suarez’in “Tractatus de Legibus ac Deo Legislatore” adlı çalışmasının içeriği nedir?

Cevap

Suarez, doğal ve ilahi yasaları soruşturduğu bu çalışmasında Thomas Aquinas’ın ortaya koymuş olduğu yasa tanımını eleştirir.


35. Soru

Francisco Suarez’in eleştirdiği Aquinas’ın yasa tanımı nasıldır?

Cevap

Thomas Aquinas’a göre “yasa, insanın eylemlerinin ölçüsü ve kuralıdır. Buna göre insan, bir eylemi gerçekleştirmeye meyleder veya ondan uzaklaşır”.


36. Soru

Francisco Suarez’in Aquinas’ın yasa tanımına eleştirisi nedir?

Cevap

Suarez, Aquinas’ın tanımını dar bulur. Bu tanım sadece insanlarla ilgili değildir; her şeye uygulanabilir. Bu tanım aracılığıyla yasa ile tavsiye arasındaki ayrım da yeterince net bir şekilde ortaya çıkmaz.


37. Soru

Francisco Suarez’in yasa tanımı nasıldır?

Cevap

Suarez’e göre yasa, adil ve düzgün bir irade eylemidir ve bunun aracılığıyla, insandan daha yüksek bir iradeyi sergileyen Tanrı, daha aşağıdakileri şöyle ya da böyle eylemde bulunmaya mecbur kılmaktadır. İrade bu kadar ön planda olduğunda da, yükümlülük veya sorumluluk önemli kavrayışlar olarak belirginlik kazanır. Yani yasa, herhangi birine ahlaki sorumluluklar yüklemekte ve onu şu veya bu şekilde düzgün davranmak konusunda yönetmektedir.


38. Soru

Suarez’e göre sorumluluğun yasa tanımında nasıl bir yeri vardır?

Cevap

Suarez’e göre, yasanın en merkezi özelliği olarak sorumluluğu gösterebiliriz. Burada dikkat edilmesi gereken şey, sorumluluğun yasa koyucunun iradesinden kaynaklanıyor olmasıdır. İradenin ve belli bir ölçüde aklın işin içinde olması, yasanın ve dolayısıyla yasa koyucunun adil ve düzgün olması zorunluluğunu getirir.


39. Soru

Francisco Suarez’e göre yasanın akıl ve iradeyle nasıl bir ilişkisi vardır?

Cevap

Suarez’in yasaya yüklemiş olduğu moral bağ sonucu, yasa akıl ile değil, fakat irade ile bir buyruk ilişkisine girer. Aklın yargısında ahlaki hiçbir unsur yoktur; oysa yasanın birincil özelliği iradedir. İradenin görevi, insanın belli bir amaca doğru ilerlemesini, yol almasını sağlamak adına araçların kullanılması eylemini düzenlemektir.


40. Soru

Francisco Suarez iradeyi insani ve Tanrısal açıdan nasıl irdeler?

Cevap

Suarez’e göre irade, bütün “insan eylemlerinin biricik ölçütü ve kuralıdır”. İnsan iradesinde gözlemlenen durumun en üstün biçimi Tanrı’da da kendisini gösterir. Bu noktada insani iradenin İlahi İradeden pay aldığını söylemek mümkündür. Bütün insani iradeye hâkim olan, onların tümünü ve evreni idaresi altında tutan da Tanrı’nın iradesidir. Bu irade, aynı zamanda evrendeki bütün yaratılmışların iradelerini belirler.


41. Soru

Francisco Suarez’in yasa anlayışı nasıldır?

Cevap

Suarez’in anlayışına göre yasa Tanrı’nın iradesinin bir sonucudur. Bu yasa türüne ezeli-ebedi yasa adını veren Suarez’e göre doğal yasanın buyrukları da bu yasaya göre biçimlenir. İlahi yasa dışındaki bütün yasalar ondan türerler ve ondan pay alırlar. Nasıl ki ilahi yasa Tanrı’nın iradesi sonucu ortaya çıkmaktaysa; aynı şekilde insani yasalar da insan yasa koyucular tarafından yapılır.


42. Soru

Francisco Suarez’in doğal yasa hakkındaki düşüncesi nedir?

Cevap

Aquinas ile benzer düşünceleri paylaşan Suarez’e göre doğal yasa, akılsal özellikleri olan yaratılmış bir varlıkta ezeli-ebedi yasadan pay alma yoluyla ortaya çıkmaktadır. Bu yasa bizzat Tanrı’nın insanın içine yerleştirmiş olduğu (insan) doğasında kurulmaktadır.


43. Soru

Suarez’in öğrencisi Vasquez’in doğal yasa ve ahlak hakkındaki görüşü nedir?

Cevap

Vasquez, doğal yasa ile akılsal doğayı birbirine özdeş kabul etmiştir. Ona göre, iyi eylemler, o eylemlerin ideal insan doğası ile olan upuygunluğu sonucunda ortaya çıkmaktadır. Kötü eylemler ise bu ideal doğayı bozar niteliktedir. Ahlakın temeli de o takdirde insanın akılsal doğasıdır.


44. Soru

Suarez görüşleriyle tümeller tartışması içinde hangi kanattadır?

Cevap

Öz ve varoluş arasındaki ayrımı ortaya koyması ve bunun sadece akılda ortaya çıktığını söylemesi, onu adcı kanata yaklaştırmaktadır.


45. Soru

Francisco Suarez neden pek çok felsefe kitabında yer almaz?

Cevap

Francisco Suarez  Ortaçağ Felsefe Tarihi kitaplarının pek ço¤unda yer almayan bir filozoftur. Bunun nedeni, felsefenin bölümlendirilmesinin, sadece kronolojik olarak yapılmasıdır.


46. Soru

Cizvit tarikatının temel özellikleri nelerdir?

Cevap

Cizvitler Hıristiyan dininin en etkili tarikatlarından biridir. 15 Ağustos 1534 yılında Ignatius Loyola tarafından kurulmuştur. Papaya bağlı olarak çalışan Cizvitler dünyanın her yerinde, dini faaliyetleri yanında özellikle eğitim ve sağlık alanında açtıkları veya destekledikleri okullar ve hastaneler ile ön plandadır.


47. Soru

Schopenhauer, Suarez’in yapıtlarından hangisi için “Skolastisizmin gerçek bir giriş kitabıdır” demiştir?

Cevap

Schopenhauer, Suarez’in yapıtlarından biri ve belki de en önemlisi olan Disputationes Metaphysicae (Metafizik Tartışmaları) için “Skolastisizmin gerçek bir giriş kitabıdır” demiştir.


48. Soru

Varlık anlayışında İbn Sina’nın etkisi nedir?

Cevap

İbn Sina’nın da etkisiyle, gerçek (aktüel) varlık ile mantıksal varlık arasında da ciddi bir gerilim farkı, bir dinamizm ortaya çıkmıştır.


49. Soru

Varlık konusunda daha sonraları Thomasçı çizgi olarak anlaşılacak felsefi hareketin ana karakterini ne oluşturmaktadır?

Cevap

Thomistae, (Thomasçılar) olarak adlandırılan filozoflara göre, sınırlı yani fizik dünyada yer alan varlıkta (ens finitum) varoluş ve öz şeklinde bir açık ayrım bulunmaktadır.


50. Soru

Scotistae (Scotusçular)'ın varlık anlayışı nedir?

Cevap

Yaratılmış varlık gerçeklikte, ancak formel olarak özden ayrı bir varoluş sergilemektedir. Dolayısıyla, herhangi bir varolan, kendi özüne ilişkin varoluştan gerçekten ayrı değildir; bu ikisi arasındaki fark bir tarz farkıdır.


51. Soru

Francisco Suarez felsefesinde hangi alandaki konuyu ilk ele alan skolastik filozoftur?

Cevap

Francisco Suarez’in başlıbaşına bir metafizik incelemeyi kaleme alan ilk skolastik filozof olduğudur. Ondan önceki bütün skolastik filozoflar, Aristoteles’in Metafizik adlı eserinin üzerine yorumlar kaleme almışlardır.


52. Soru

Francisco Suarez’e göre, eğer metafizikçinin ilgi alanında hem maddi hem de
maddi olmayan nesneler söz konusuysa varlık kavrayışı nasıl olmalıdır?

Cevap

Francisco Suarez’e göre, eğer metafizikçinin ilgi alanında hem maddi hem de
maddi olmayan nesneler söz konusuysa, o takdirde varlığın formel bir kavrayışının bulunması zorunludur. Bu, öyle bir kavrayış olmak durumundadır ki, gerçek
olan her şey için ortak olmalıdır.


53. Soru

Francisco Suarez ile  Thomas Aquinas’ın varlık kavrayışında temel ayrım nedir?

Cevap

Thomas Aquinas’ın “gerçeklik alanında bir karşılığı olmayanın varlığından söz
edemeyiz” tarzındaki yaklaşım Francisco Suarez tarafından kabul görmez.


54. Soru

Francisco Suarez'in  Thomas Aquinas’ın varlık kavrayışından farklı baktığı nokta nedir?

Cevap

Francisco Suarez, varlık, şu anda gerçeklik alanında yer almayıp bir zaman sonra yer alma potansiyeline sahip olanları da kapsamaktadır.


55. Soru

Francisco Suarez’e göre aktüel varlığın özelliği nedir?

Cevap

Francisco Suarez’e göre aktüel varlık, olası varlığın sadece belli bir durumunu ifade etmektedir. Başka kelimelerle dile getirilecek olursa, aktüel varlığın durumuna bakarak, bu durumun mümkün olanın sınırını çizdiğini ileri sürmek anlamsız olacaktır.


56. Soru

Francisco Suarez’e göre, gerçek varlığın temel özelliği nedir?

Cevap

Francisco Suarez’e göre, gerçek varlık, mümkün  varlığın aktüelleşmiş kısmından başka bir şey değildir.


57. Soru

Francisco Suarez'in öz ve varoluşa bakışı nasıldır?

Cevap

Francisco Suarez'e göre öz ve varoluş gerçekten ayrılmış yapılar değildir. Bunların ayrılması, haklarında ayrıymışlar gibi konuşulmasının nedeni akıldadır (in ratio). Başka bir şekilde ifade edilecek olursa, varoluş ve özün ayrılması sadece düşüncede mümkündür.


58. Soru

Thomas Aquinas, “Quinque Viae” (Beş Yol) adı verilen Tanrı kanıtlamalarında neyi temel almıştır?

Cevap

Thomas Aquinas, “Quinque Viae” (Beş Yol) ad› verilen kanıtlamalarının tümünde de hareketi önemli bir tutamak noktası olarak kabul etmiştir. Onun Tanrı kanıtlaması, Etki’den Neden’e doğru ilerleyen bir süreci işaret etmekteydi.


59. Soru

Francisco Suarez’e göre,  Tanrı bir tanedir kanıtlamasının a posteriori nedeni nedir?

Cevap

Tanrı bir tanedir  a posteriori kanıtlaması, evrendeki her şeyin kendi içinde bir düzeni ve şeyler arasında da bir sıradüzeni bulunmaktadır. Bunu idare eden bir güç olmalıdır ve bu da Tanrı’dan başkası değildir.


60. Soru

Francisco Suarez’e göre,  Tanrı bir tanedir kanıtlamasının a priori nedeni nedir?

Cevap

Francisco Suarez’e göre,  Tanrı bir tanedir kanıtlamasının a priori nedeni, Tanrı evrendeki tek zorunlu varlıktır; zira O’nun özü varolmaktır. Evrenin tümünde bu özelliği taşıyan ikinci bir varlığın bulunması olanaksız olduğundan Tanrı tektir.


61. Soru

Thomas Aquinas’a göre yasanın ölçüsü nedir?

Cevap

Thomas Aquinas’a göre “yasa, insanın eylemlerinin ölçüsü ve kuralıdır. Buna göre insan, bir eylemi gerçekleştirmeye meyleder veya ondan uzaklaşır”


62. Soru

Francisco Suarez’e göre yasa nedir?

Cevap

Francisco Suarez’e göre yasa, adil ve düzgün bir irade eylemidir ve bunun aracılığıyla, insandan daha yüksek bir iradeyi sergileyen Tanrı, daha aşağıdakileri şöyle veya böyle eylemde bulunmaya mecbur kılmaktadır. Yasa, herhangi birine ahlaki sorumluluklar yüklemekte ve onu şu veya bu şekilde düzgün davranmak konusunda yönetmektedir


63. Soru

Francisco Suarez'e göre iradenin görevi nedir?

Cevap

Francisco Suarez'e göre iradenin görevi, insanın belli bir amaca doğru ilerlemesini, yol almasını sağlamak adına araçların kullanılması eylemini düzenlemektir.


64. Soru

Francisco Suarez'e göre doğal yasa nereden çıkmaktadır?

Cevap

Francisco Suarez'e göre doğal yasa akılsal özellikleri olan yaratılmış bir varlıkta ezeli-ebedi yasadan pay alma yoluyla ortaya çıkmaktadır. Bu türden yasaya doğal yasa denmesinin nedeni; bu yasanın sadece doğa-üstü bir varlıktan ayrı bir kuruluşa sahip olması değil; fakat aynı zamanda onun insandan bağımsız bir
şekilde ortaya çıkmamasıdır.


65. Soru

 Francisco Suarez’in etkisi,  Suarezcilik şeklinde ifade edilebilecek anlayış nedir?

Cevap

Suarezcilik şeklinde ifade edilebilecek bir anlayış içinde Thomas Aquinas’tan, Duns Scotus’tan etkiler, izler görmek mümkündür. Öz ve varoluş arasındaki ayrımı ortaya koyması ve bunun sadece akılda ortaya çıktığını söylemesi, onu elbette tümeller tartışması içinde adcı kanata yaklaştırmaktadır.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi