Metafizik Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Durumlar, Olgular Ve Olanaklı Dünyalar

1. Soru

Durum ve olgu anlayışları kaça ayrılır?

Cevap

Durum ve olgu anlayışları soyutçu durum anlayışı ile somutçu durum anlayışı olmak üzere ikiye ayrılabilir.


2. Soru

Somutçu durum anlayışı kaça ayrılır?

Cevap

Somutçu durum anlayışının, olanakçı (possibilist) ile varolancı (actualist) durum anlayışları olmak üzere iki çeşidi vardır.


3. Soru

Olgu nedir?

Cevap

Önümdeki elmanın renginin kırmızı olması, Önümdeki elmanın rengi tropuna ilişkin bir olgu, Titanik gemisinin 14 Nisan 1912 tarihinde buzdağına çarpmasının bir beklenmedik kaza olması ise, Titanik gemisinin 14 Nisan 1912 tarihinde buzdağına çarpması olayına ilişkin bir olgudur.


4. Soru

Somut nesnesine ilişkin olgu nedir?

Cevap

Ahmet’in kumral olma durumu (olgusu), bir birey olan Ahmet somut nesnesine ilişkin bir durumdur.


5. Soru

Soyut nesnesine ilişkin olguya örnek veriniz?

Cevap

2 sayısının çift sayı olduğu olgu, 2 soyut nesnesine ilişkin bir olgudur.


6. Soru

Yalın durumu kısaca tanımlayınız?

Cevap

Yalın özne-yüklem önermesinin karşılığı olan durumdur.


7. Soru

Durum ve olguların doğası konusundaki anlayışları açıklayınız?

Cevap

Durum ve olguların doğası konusunda başlıca iki farklı anlayış vardır. Bir anlayışa göre durumlar, soyut tikeller olup uzay ve zaman dışında zorunlu olarak varolur ve yapı taşları arasında somut şeyler bulunmaz. Bu soyut durumlar ya gerçektir ya da salt olanaklıdır. Bu anlayışa göre olgular gerçek olan durumlardır. Bu görüşe soyutçu durum anlayışı denilmiştir. Somutçu durum anlayışı denilebilen ikinci anlayışa göre, durum, yapı taşları somut nesneler ile somut nesne özellikleri ve bağıntıları olan yapılardır.


8. Soru

Durum kategorisi hangi anlayışı uygundur?

Cevap

Soyutçu durum anlayışına girmektedir.


10. Soru

Olanakçı anlayışı kısaca açıklayınız?

Cevap

Olanakçı anlayışta, durumun yapıtaşları olan somut nesneler birer varlık olabildikleri gibi, salt olanaklı nesneler de olabilir.


11. Soru

Varolancı durum anlayışını kısaca açıklayınız?

Cevap

Varolancı durum anlayışı ise, durumların salt olanaklı yapıtaşlarının olamayacağını, bütün yapıtaşlarının birer varlık olması gerektiğini savunan görüştür.


12. Soru

Varolancı durum anlayışı kaça ayrılır?

Cevap

Varolancı durum anlayışının ılımlı varolancı durum anlayışı (soft actualism) ile sıkı varolancı (hard actualism) durum anlayışı olmak üzere iki çeşidinden söz edilir.


13. Soru

Ilımlı varolancı durum anlayışından kısaca bahsediniz?

Cevap

Ilımlı varolancı durum anlayışında, durumların bütün yapıtaşları birer varlık olması koşuluyla, hem gerçek durumlar, yani olgular, hem de bu koşulu sağlayan salt olanaklı durumlar kabul edilir.


14. Soru

Sıkı varolancı durum anlayışından kısaca bahsediniz?

Cevap

Sıkı varolancı durum anlayışında ise, yalnızca gerçek olan durumlar, yani olgular kabul edilir.


15. Soru

Armstrong’un kuramının temel kategorileri nelerdir? Kısaca açıklayınız.

Cevap

Armstrong’un kuramının temel kategorileri Somut Nesne, Özellik ve Olgu kategorileridir. Armstrong’a göre özellikler soyut tümel olup, yalnız belirlenmiş olanları vardır. Olgular ise, daha sonra göreceğimiz gibi, Somut Nesne’nin belli bir anlayışı ile özdeşleştirileceğinden, somut tikel (yinelenemez) nesnelerdir.


16. Soru

Doğru-kılıcı ilkesi nedir?

Cevap

Doğru-Kılıcı ilkesi: Her olumsal doğru önerme (belki de her doğru önerme) için, onu doğru kılan dil dışı bazı şeylerin varolması gerekir. Bu şeylere doğru-kılıcı denir.


17. Soru

Taşınma ilkesini nedir?

Cevap

Taşınma ilkesi: Özellikler (birli-özellikler ve bağıntılar) yalnız somut nesneler tarafından taşınması yoluyla var olmalıdır. Yani hiçbir somut nesne tarafından taşınmayan özellik bulunmaz.


18. Soru

Çıplak Taşıyıcının Yadsınması ilkesi nedir?

Cevap

Çıplak Taşıyıcının Yadsınması ilkesi: Hiçbir olgunun yapıtaşı olmayan somut nesne bulunmaz.


19. Soru

İnce somut nesnetrop kuramının çıkpak taşıyıcılı trop kuramından farkı nedir?

Cevap

İnce somut nesnetrop kuramının çıplak taşıyıcılı trop kuramı’ndan tek farkı, çıplak taşıyıcı kavramının olumsuzluğunun Armstrong’un yeni kavramlaştırılmasıyla (yani ince somut nesne olarak yorumlanmasıyla) bu kuramda giderilmesidir.


20. Soru

Gerçek dünya tanımını yapınız?

Cevap

Bir metafizik kuramda, somut nesneler, onların özellikleri ve her ikisinden oluşan yalın olguların tümüne gerçek dünya denilir.


21. Soru

Salt olanaklı dünya kavramından kısaca bahsediniz.

Cevap

Salt olanaklı dünya, gerçek dünya gibi, o dünyadavar olan somut nesneleri ve gene o dünyada-olgu olan durumları kapsar. Bir salt olanaklı dünyada varolan bir nesne, gerçek dünyada varolan bir nesne olabildiği gibi, varolmayan salt olanaklı bir nesne de olabilir.


22. Soru

Gerçek dünyada yalın durumlar, bazen birbirinden bağımsız olmayıp aralarında metafiziksel ve bilimsel (fiziksel) yasalardan kaynaklanan bağımlılık ilişkileri bulunur. Bu bağımlılık ilişkileri kaça ayrılır?

Cevap

Bu bağımlılık ilişkilerini bağdaşmazlık ilişkisi ve gerektirme ilişkisi olmak üzere ikiye ayırabiliriz.


23. Soru

Bağdaşmazlık ilişkisi nedir? Örnek veriniz.

Cevap

Bağdaşmazlık ilişkisini, önümdeki elmanın kabuğunun tümünün aynı zamanda hem kırmızı hem yeşil olmaması ile dolayısıyla bu iki durumun bağdaşmazlığı ile örneklendirebiliriz. Başka bir deyişle, aynı zamanda, elmanın kabuğunun kırmızı özelliğini taşıması durumu ile elmanın kabuğunun yeşil özelliğini taşıması durumu gerçek olamaz. Bu iki durum bağdaşmaz durumlardır. Biri bir olgu ise, diğeri salt olanaklı bir durumdur. Olanaklı Nesneler, Olanaklı Durumlar ve Olanaklı Dünyalar


24. Soru

Gene bir olanaklı dünyada olgu olan bir durum, gerçek dünyada olgu olabildiği gibi, başka bir olanaklı dünyada olgu olan bir durum, gerçek dünyada salt olanaklı bir durum da olabilir bu duruma bir örnekle anlatınız?

Cevap

Örneğin D1 olanaklı dünyasında (Ağrı Dağı bu olanaklı dünyanın somut nesnelerin arasında yer aldığı için), Ağrı Dağı’nın en yüksek zirvesinin 5137 m yüksekliğinde-olma özelliğini taşıması bir olgu olup, D0’da (gerçek dünyada) da bir olgudur. ?imdi D0’a (D0’da varolmayan), en yüksek zirvesi 9982 metre olan Mağrı Dağı diye bir dağın eklenmesi ile elde edilen D3 olanaklı dünyasını ele alalım. Bu durumda, Mağrı Dağı’nın en yüksek zirvesinin 9982 m yüksekliğinde-olma özelliğini taşıması D3 olanaklı dünyasında bir olgu olup, D0’da (gerçek dünyada) salt olanaklı bir durumdur.


25. Soru

Gerçek dünyada olgu olan bir durum, bir olanaklı dünyada olgu olabildiği gibi, başka bir olanaklı dünyada salt olanaklı bir durum da olabilir. Bu durumu bir örnekle anlatınız.

Cevap

Örneğin Ağrı Dağı’nın en yüksek zirvesinin 5137 m yüksekliğinde-olma özelliğini taşıması hem D0’da (gerçek dünyada) hem de D1 olanaklı dünyasında bir olgudur. ?imdi D0’dan Ağrı Dağı’nın çıkartılması ile elde edilen D4 olanaklı dünyasını ele alalım. Bu durumda Ağrı Dağı’nın en yüksek zirvesinin 5137 m yüksekliğinde-olma özelliğini taşıması D0’da bir olgu iken, D4’te salt olanaklı bir durumdur.


26. Soru

Olanaklı dünya kaça ayrılır?

Cevap

Olanaklı dünyaları, mantıkça olanaklı, metafizikçe olanaklı ve fizikçe olanaklı olmak üzere üç çeşide ayırabiliriz.


27. Soru

Bir önermenin mantıkça olanaklı olması, bu önermenin en az bir mantıkça olanaklı dünyada doğru olması demektir tanımına bir örnek veriniz?

Cevap

Bu elma kırmızı1dir ve bu elma yeşil1dir. Bu önerme mantıkça olanaklıdır, çünkü D01 mantıkça olanaklı dünyasında doğrudur. Nitekim ve mantıksal değişmezinin doğruluk çizelgesi gereği Önümdeki elma kırmızı1dir ve önümdeki elma yeşil1dir önermesi doğrudur ancak ve ancak Önümdeki elma kırmızı1dir doğru ve Önümdeki elma yeşil1dir doğru ise. Öte yandan bu iki önermenin doğru-kılıcıları olan olgular, yani bu elmanın kırmızı1olma özelliğini taşıması ile bu elmanın yeşil1-olma özelliğini taşıması, D01 dünyasının olgu kümesi olan O1’in öğeleri olduğundan, her iki önerme dolayısıyla da Ö1 önermesi doğrudur.


28. Soru

Önümdeki elma kırmızı1dir ve önümdeki elma kırmızı1 değildir örneği hangi önermeye girmektedir? Neden?

Cevap

Bu örnekte önermenin mantıkça olanaksız olmasıdır. Çünkü bu önermenin hiçbir mantıkça olanaklı dünyada doğru olmaması demektir.


29. Soru

Önümdeki elma kırmızı1dir örneğini P ile simgeleştiriniz.

Cevap

(P? ~P)


30. Soru

Bir önermenin metafizikçe olanaklı olması, bu önermenin en az bir metafizikçe olanaklı dünyada doğru olması demektir tanımına örnek veriniz. Kısaca açıklayınız?

Cevap

Elektron1, + 1/2 spin değerindedir ve Elektron2, + 1/2 spin değerindedir. Bu önerme metafizikçe olanaklıdır, çünkü D03 metafizikçe olanaklı dünyasında doğrudur. Nitekim ve mantıksal değişmezinin doğruluk çizelgesi gereği yukarıdaki örnek önermesi doğrudur ancak ve ancak Elektron1, + 1/2 spin değerindedir doğru ve Elektron2, + 1/2 spin değerindedir doğru ise. Öte yandan bu iki önermenin doğru-kılıcıları olan olgular, yani Elektron1’in, + 1/2 spin değerini taşıması ile Elektron2’nin, + 1/2 spin değerini taşıması D03 dünyasının olgu kümesi olan örneğin öğeleri olduğundan, her iki önerme dolayısıyla da örnek önermesi doğrudur.


31. Soru

Bir önermenin metafizikçe zorunlu olması, bu önermenin bütün metafizikçe olanaklı dünyalarda doğru olması demektir tanımına örnek veriniz. Kısaca açıklayınız.

Cevap

Önümdeki elma kırmızı1 ise önümdeki elma yeşil1 değildir. Bu önermede geçen Önümdeki elma kırmızı1dır özne-yüklem önermesini P ile, Önümdeki elma yeşil1dir özne-yüklem önermesini de Q ile gösterelim. Böylece Ö5 önermesinin (P› ~Q) biçiminde olduğunu görüyoruz. (P › ~Q) önermesi metafizikçe zorunludur ancak ve ancak (i) DO gibi herhangi bir dünya için, DO metafizikçe olanaklı ise, (P › ~Q), DO dünyasında doğrudur. (i)’i kanıtlamak için eşdeğeri olan (ii) DO gibi herhangi bir dünya için, (P ›~Q), DO dünyasında yanlış ise, DO metafizikçe olanaklı değildir savını kanıtlayacağız. (P›~Q) önermesinin olgu kümesi O olan DO dünyasında yanlış olduğunu varsayalım. Buna göre › önerme ekleminin doğruluk çizelgesi gereği, P doğru, ~Q yanlış olur. Dolayısıyla hem P hem Q doğru olur. Böyle olunca hem önümdeki elmanın kırmızı1-olma özelliğini taşıması durumu hem de önümdeki elmanın yeşil1-olma özelliğini taşıması durumu O olgu kümesinin birer öğesi olur. Bu ise bir metafizik ilke olan belirlenmiş özelliklerin bağdaşmazlığı ilkesine aykırıdır. Buna göre DO metafizikçe olanaklı değildir. Böylece, DO herhangi (keyfi) bir dünya olduğundan, (ii), dolayısıyla da (i) kanıtlanmış olur. O halde (P › ~Q) önermesi tüm metafizikçe olanaklı dünyalarda doğrudur.


32. Soru

Bir önermenin metafizikçe olanaksız olması, bu önermenin hiçbir metafizikçe olanaklı dünyada doğru olmaması demektir tanımına örnek veriniz. Kısaca açıklayınız?

Cevap

Örnek Ö6 ile ifade edilen, Önümdeki elma kırmızı1dir ve önümdeki elma yeşil1dir. Önümdeki elma kırmızı1dir ve önümdeki elma yeşil1dir önermesi metafizikçe olanaksızdır ancak ve ancak (i) DO gibi herhangi bir dünya için, DO metafizikçe olanaklı ise, Önümdeki elma kırmızı1dir ve önümdeki elma yeşil1dir DO dünyasında doğru değildir. (i)’i kanıtlamak için DO gibi herhangi (keyfi) bir metafizikçe olanaklı dünyayı ele alalım. Ö6: Önümdeki elma kırmızı1dir ve önümdeki elma yeşil1dir önermesi DO’da doğru olamaz. Nitekim Ö6, DO’da doğru olsaydı, hem önümdeki elmanın kırmızı1olma özelliğini taşıması durumu hem de önüm deki elmanın yeşil1-olma özelliğini taşıması durumu DO’ın O olgu kümesinin birer öğesi olurdu. Bu ise bir metafizik ilke olan belirlenmiş özelliklerin bağdaşmazlığı ilkesine aykırıdır. O halde DO metafizikçe olanaklı değildir. Bu, DO metafizikçe olanaklıdır varsayımıyla çelişir. Dolayısıyla, olmayana ergi metodu gereği, Ö6, DO’da doğru değildir. Böylece, DO herhangi (keyfi) bir dünya olduğundan, (i) kanıtlanmış olur. Dolayısıyla yukarıdaki örnek metafizikçe olanaksızdır.


33. Soru

Önümdeki elma yeşil1dir ve önümdeki armut kırmızı1dir bu örnek fizikçe olanaklı mıdır? Neden? Kısaca açıklayınız?

Cevap

Bu önerme fizikçe olanaklıdır, çünkü D02 fizikçe olanaklı dünyasında doğrudur. Nitekim ve mantıksal değişmezinin doğruluk çizelgesi gereği Ö4 önermesi doğrudur ancak ve ancak Önümdeki elma yeşil1dir doğru ve Önümdeki armut kırmızı1dir doğru ise. Öte yandan bu iki önermenin doğru-kılıcıları olan olgular, yani önümdeki elmanın yeşil1-olma özelliğini taşıması ile önümdeki armudun kırmızı1-olma özelliğini taşıması D02 dünyasının olgu kümesi olan O2’nin öğeleri olduğundan, her iki önerme dolayısıyla da soruda verilen örnek önermesi doğrudur.


34. Soru

Bir önermenin fizikçe zorunlu olması, bu önermenin bütün fizikçe olanaklı dünyalarda doğru olması demektir. Tanımına örnek veriniz. Kısaca açıklayınız.

Cevap

Örneği Ö8 ile ifade edersek; Ö8: Elektron1, + 1/2 spin değerinde ise Elektron2, - 1/2 spin değerindedir. Ö8 önermesi fizikçe zorunludur ancak ve ancak (i) DO gibi herhangi bir dünya için, DO fizikçe olanaklı ise, Ö8, DO dünyasında doğrudur. (i)’i kanıtlamak için eşdeğeri olan (ii) DO gibi herhangi bir dünya için, Ö8, DO dünyasında yanlış ise, DO fizikçe olanaklı değildir savını kanıtlayacağız. Ö8 önermesinin, olgu kümesi O olan DO dünyasında yanlış olduğunu varsayalım. Buna göre ise önerme ekleminin doğruluk çizelgesi gereği, (iii) Elektron1, + 1/2 spin değerindedir önermesi doğru, (iv) Elektron2, - 1/2 spin değerindedir önermesi yanlış olur. Bir elektron ya + 1/2 spin değerindedir ya da - 1/2 spin değerindedir. Dolayısıyla (iv) önermesinin yanlış olması, (v) Elektron2, + 1/2 spin değerindedir önermesinin doğru olması demektir. Böylelikle hem (iii) hem (v) doğru olur. (iii) ile (v) doğru olduğundan, hem Elektron1’in, + 1/2 spin değerini taşıması durumu hem de Elektron2’nin, + 1/2 spin değerini taşıması durumu O olgu kümesinin birer öğesi olur. Bu ise bir mikro-fiziksel yasa olan, Pauli’nin (spin değerleri) bağdaşmazlığı ilkesi’ne aykırıdır. Buna göre DO fizikçe olanaklı değildir. Böylece, DO herhangi (keyfi) bir dünya olduğundan, (ii), dolayısıyla da (i) kanıtlanmış olur. O halde Ö8 önermesi tüm fizikçe olanaklı dünyalarda doğrudur.


35. Soru

Elektron1, - 1/2 spin değerindedir ve Elektron2, - 1/2 spin değerindedir örneği fizikçe olanaksız mıdır? Neden? Kısaca açıklayınız.

Cevap

Elektron1, - 1/2 spin değerindedir ve Elektron2, - 1/2 spin değerindedir önermesi fizikçe olanaksızdır ancak ve ancak DO gibi herhangi bir dünya için, DO fizikçe olanaklı ise, Elektron1, - 1/2 spin değerindedir ve Elektron2, - 1/2 spin değerindedir önermesi DO dünyasında doğru değildir.


36. Soru

Bir önermenin fizikçe olumsal olması, bu önermenin en az bir fizikçe olanaklı dünyada doğru olması ve en az bir fizikçe olanaklı dünyada yanlış olması demektir. Örnek veriniz ve kısaca açıklayınız.

Cevap

Örneği Ö10 ile gösterirsek, Ö10: Önümdeki elma kırmızı1dir ve önümdeki armut yeşil1dir. Bu önerme olumsaldır, çünkü bir fizikçe olanaklı dünya olan D00 minyatür gerçek dünyasında doğru olup, gene bir fizikçe olanaklı dünya olan D02 dünyasında yanlıştır. Nitekim önümdeki elmanın kırmızı1-olma özelliğini taşıması ile önümdeki armudun yeşil1-olma özelliğini taşıması D00 dünyasının olgu kümesi olan O0’ın öğesi olması ile ve önerme ekleminin doğruluk çizelgesi gereği, Ö10 önermesi D00 dünyasında doğrudur. Öte yandan sözü geçen olguların D02 dünyasının olgu kümesi olan O2’nin öğeleri olmaması ile ve önerme ekleminin doğruluk çizelgesi gereği, Ö10 önermesi D02 dünyasında yanlıştır. Dolayısıyla Ö10 önermesi olumsaldır.


37. Soru

Fizikçe olanaklı her önerme, metafizikçe ve mantıkça olanaklıdır. Metafizikçe olanaklı olan her önerme de mantıkça olanaklıdır. Doğru bir ifade midir? Doğru ise bunların evriği doğru mudur? Neden?

Cevap

Fizikçe olanaklı her önerme, metafizikçe ve mantıkça olanaklıdır. Metafizikçe olanaklı olan her önerme de mantıkça olanaklıdır. Ama bunların evriği doğru değildir. Yani, mantıkça ya da metafizikçe olanaklı her önerme fizikçe olanaklı değildir. Gene mantıkça olanaklı her önerme metafizikçe olanaklı değildir. Öte yandan mantıkça zorunlu her önerme, metafizikçe ve fizikçe de zorunludur. Gene metafizikçe zorunlu her önerme, fizikçe de zorunludur. Ancak bunların tersi doğru değildir. Nitekim fizikçe ya metafizikçe zorunlu olan her önerme, mantıkça zorunlu değildir. Gene fizikçe zorunlu her önerme, metafizikçe zorunlu değildir. Aynı biçimde mantıkça olanaksız her önerme, metafizikçe ve fizikçe de olanaksızdır. Gene metafizikçe olanaksız her önerme, fizikçe de olanaksızdır. Ancak bunların tersi doğru değildir. Nitekim fizikçe ya metafizikçe olanaksız olan her önerme, mantıkça olanaksız değildir. Gene fizikçe olanaksız her önerme, metafizikçe olanaksız değildir.


38. Soru

Durum ve olgu anlayışları ikiye ayrılır bunlar nelerdir?

Cevap

Soyutçu durum anlayışı ile somutçu durum anlayışı olmak üzere ikiye ayrılabilir.


39. Soru

Somutçu durum anlayışının iki çeşidi vardır. Bunlar nelerdir?

Cevap

Olanakçı (possibilist) ile varolancı (actualist) durum anlayışlarıdır.


40. Soru

Durum ve olgular, başka ayrımlar dışında, hangi bakımdan sınıf­lanır?

Cevap

Zorunlu veya olumsal önermelerin karşılığı olmaları bakımından sınıflandırılır.


41. Soru

Durum ve olgular, başka ayrımlar dışında, bir de zorunlu veya olumsal önermelerin karşılığı olmaları bakımından sınıf­lanır. Öte yandan özellikle soyutçu durum anlayışı ile somutçu olanakçı görüşleri dikkate aldığımızda, salt olanaklı nesneler ve/veya durumlar karşımıza çıkar. Bunların incelenmesi de hangi kavramlara dayanır?

Cevap

Bunların incelenmesi de birer kiplik olan zorunluluk ve olanaklılık kavramlarına dayanır.


42. Soru

Gerek zorunlu veya olumsal önermelerin metafizik açıklaması gerekse bu önermelerin karşılığı olan durumların ya da olguların zorunlu ya da olanaklı olması neye dayanır?

Cevap

Bu kavramların çözümlenmesine, bunların çözümlenmesi de gerçek dünya ve olanaklı dünya kavramlarına dayanır.


43. Soru

Durum ve olgular, nelere göre ayırılabilir?

Cevap

Durum ve olgular, öznelerinin yapısına göre, karşılığı oldukları önermelerin doğruluk durumuna göre ve yine karşılığı oldukları önermenin karmaşıklığına göre ayırabilir.


44. Soru

Durum ve olguları bir de zorunlu veya olumsal önermelerin karşılığı olmaları bakımından ayırabiliriz. Üçüncü bir açıdan durum ve olguları nasıl ayırabiliriz?

Cevap

Yalın ve yalın-olmayanlara ayırabiliriz.


45. Soru

Yalın durum (olgu), nedir?

Cevap

Yalın durum (olgu), yalın özne-yüklem önermesinin karşılığı olan durumdur.


46. Soru

Durumların soyut tikeller olup uzay ve zaman dışında zorunlu olarak varolduğunu ve yapı taşları arasında somut şeyler bulunmadığını kabul eden anlayışa ne denir?

Cevap

Soyutçu durum anlayışı


47. Soru

Somutçu durum anlayışı nedir?

Cevap

Durumların yapı taşları somut nesneler ile somut nesne özellikleri ve bağıntıları olan yapılar olduğunu kabul eden anlayışa somutçu durum anlayışı denir.


48. Soru

Durum ve olguların doğası konusunda başlıca iki farklı anlayış vardır. Bunlar nelerdir?

Cevap

Soyutçu durum anlayışı ve somutçu durum anlayışı


49. Soru

Hangi anlayışta, durumun yapıtaşları olan somut nesneler birer varlık olabildikleri gibi, salt olanaklı nesneler de olabilir?

Cevap

Olanakçı anlayış


50. Soru

Salt olanaklı nesne nedir?

Cevap

Yalnız şimdiki zamanda değil, geçmiş zamanda da, gelecek zamanda da gerçek dünyada varolmayan, ama varolması olanaklı olan nesnedir


51. Soru

Dünya’nın Ay’dan büyük ikinci doğal uydusu ile Dünya gezegenindeki en yüksek altın dağ hangi nesneye örnek olarak gösterilebilir?

Cevap

Salt olanaklı nesne


52. Soru

Bir durumun yapıtaşları olan somut nesnelerden en az biri salt olanaklı ise bu durum ne olur?

Cevap

Bir durumun yapıtaşları olan somut nesnelerden en az biri salt olanaklı ise, bu durum gerçek olamayıp salt olanaklı bir durum olur


53. Soru

Olanakçı durum anlayışında hangi durumlar kabul edilir?

Cevap

1. Tüm yapıtaşları birer varlık olan gerçek durumlar, yani olgular.

2. Tüm yapıtaşları birer varlık olup gerçek olmayan salt olanaklı durumlar.

3. En az bir yapıtaşı varlık olmayan salt olanaklı durumlar.


54. Soru

Durumların salt olanaklı yapıtaşlarının olamayacağını, bütün yapıtaşlarının birer varlık olması gerektiğini savunan görüş nedir?

Cevap

Varolancı durum anlayışı


55. Soru

Varolancı durum anlayışı ikiye ayrılır. Bunlar nelerdir?

Cevap

Ilımlı varolancı durum anlayışı (soft actualism) ile sıkı varolancı (hard actualism) durum anlayışıdır.


56. Soru

Durumların bütün yapıtaşları birer varlık olması koşuluyla, hem gerçek durumlar, yani olgular, hem de bu koşulu sağlayan salt olanaklı durumların kabul edilmesi hangi anlayıştadır?

Cevap

Ilımlı varolancı durum anlayışında


57. Soru

Yalnızca gerçek olan durumlar, yani olgular hangi durum anlayışında kabul edilir?

Cevap

Sıkı varolancı durum anlayışında


Güz Dönemi Ara Sınavı
7 Aralık 2024 Cumartesi
v