Giysi Seçimi Dersi 3. Ünite Özet

Giriş

İnsanoğlunun giyinme nedenleri ihtiyaçlarına göre değişmiş ve farklılaşmıştır. Giysiler, giyenlerin sosyoekonomik durumlarını, kişiliğini, alışkanlıklarını, zevklerini, hayata bakış açılarını, seçimlerini, kariyerlerini ve diğer sosyal, psikolojik ve ekonomik özelliklerini yansıtan sözsüz iletişim araçlarıdır ve kişisel imajın ögelerindendir. Kişisel imaj, kişinin kendisi ve başkalarının gözünde görüntüsüdür ve öz imaj, algılanan imaj ve ideal imaj olarak üçe ayrılır. Kişisel gerçeklik öz imaj, algılanan imaj ve istenen imajla tutarlı olmalıdır ve giysi seçimlerinde bu durum göz önünde bulundurulmalıdır. Kişisel imaj görsel yolla oluşur. Giysiler, görünümün parçası olarak, kişilerle ilgili ulaşılan yargıların olumlu ya da olumsuz olmasını etkilemektedir. Doğru ya da uygun giysi seçimi ve tarz (üslup) oluşturmada; kişisel zevkler, beden yapıları, sanat ya da tasarım ilkeleri, giysi türlerini tanıma, model özelliklerini çözümleyebilme, renk kullanımı, ortamlara göre giyim özelliklerini bilme ve gardırop oluşturma ön plana çıkan önemli noktalardır.

Giyim Tarzları ve Giyimde Kişisel Tarz Oluşturma

Giyim tarzları; siluet, renk, doku, detay ve süslemeler gibi tasarım ögelerinin, tasarım ilkeleri doğrultusunda çeşitli biçimlerde kullanımı ile oluşan ve belli yönleri ile ortak bir dile sahip olan giysilerin bir arada kullanılmasından doğan biçimler, kullanımlar ya da görünümler olarak tanımlanabilir.

Giyimde Çeşitli Tarzlar

Başlıca giyim tarzları;

• Klasik Giyim,
• Spor-Şık, Serbest Giyim (Casual Smart Wear),
• Rahat Serbest Giyim (Relaxed Casual Wear),
• Erkeksi (Maskulen) Giyim,
• Etnik Giyim olarak sınıflandırılabilir.

Klasik Giyim: Tasarım öğeleri açısından modası geçmeyen sade ve resmi giyim eşyalarının bir arada kullanılmasıdır. İlettiği mesajlar ciddi, kurallara bağlı, işini bilen ve otoriter b imaj olarak tanımlanabilir. (S:44, Resim 3.1 ve 3.2).

Spor-Şık, Serbest Giyim (Casual Smart Wear): Klasik tarz kadar resmi değildir. Klasik giysiler ve spor giysiler bir arada kullanılır. Amaç güven veren, yarı resmi, şık ve rahat bir görünümdür. (S:45, Resim 3.3 ve 3.4).

Rahat Serbest Giyim (Relaxed Casual Wear): Çalışma hayatında en az tercih edilen tarzdır. Pek çok tarzdaki giyim eşyaları bir arada kullanılabilir. Özgün bir tarzın oluşmasına en yatkın tarzdır. Rahat, özgür, bohem yaratıcı, sanatkâr ruhlu, bağımsız imajı verebildiği gibi, yanlış kullanımlarda sorumsuz, rüküş ve dağınık izlenimi yaratabilir (S:45, Resim 3.5).

Erkeksi (Maskulen) Giyim: Genellikle kadınların erkeksi bir giyim tarzını benimsemesini ifade etmektedir. Bu tarzda kadınlar erkelere özgü Giysi ve aksesuarları kullanarak bir tarz oluştururlar.

Etnik Giyim: Bu tarzda giysiler kültürlere özgü desenlere, renklere, formlara ve yerel dokulara sahiptir. Kültürlere yönelik doğal malzemeler ve üretim teknikleri ile el işçiliği ön plandadır. Doku, renk, desen ve süslemeler toplumların uzun yıllara dayanan birikimlerinin yansımasıdır. Bu tarz giysilerin yerel törenler ve özel günlerde aslına uygun kullanımları olduğu gibi stilize edilerek günlük kullanıma yönelik yorumları da mevcuttur (S:46, Resim 3.6 ve 3.7).

Çocuklarda Giyim Tarzları: Çocuk giysilerini üretmede, satın almada ve tarz oluşturmada bazı kurallar bulunmaktadır.

• Giysilerde model ve kalıp, çocuğun rahat giyip çıkarabileceği şekilde, çocuk gelişimi, rahatlık ve ergonomi ön planda tutularak tasarlanmalıdır.
• Kullanılan kumaşların cilde zarar vermemeli, ekolojik ürün standartlarına uygun olmalı ve yıkama, buruşma, desen ve renk haslıkları ise yüksek olmalıdır.
• Renk desen ve süslemeler çocukların beğenisine uygun, psikolojilerini güçlendirecek şekilde tasarlanmalıdır.
• Fermuar, çıtçıt, kapama araçları gibi detaylar, anti alerjik, dayanıklı, renk haslığı yüksek ve kolay açılıp kapanabilir olmalıdır.

Giyimde Kişisel Tarz Oluşturma

Giyimde kişisel tarz, kişinin kendi zevki doğrultusunda seçtiği giysileri beğeni yaratabilecek ve özgün biçimde kullanabilmesidir. Bir tarzın kişiye özgü olabilmesi için benzerlerinden farklı olması gerekmektedir. Doğru bir kişisel tarz oluşturmada bilinmesi gereken bazı öncelikler şu şekilde sıralanabilir:

• Vücut özellikleri tanınarak kusurları kapatıp güzel tarafları ön plana çıkaracak giysiler seçilmelidir.
• Karakter, zevk, beğeni, çalışma koşulları, ekonomik durum ve sosyal çevre gibi konular objektif bir şekilde analiz edilmelidir.
• Moda körü körüne takip edilmemelidir. Satın alınan giysilerin kişiye uygunluğu sorgulanmalıdır.
• Tavsiye almaya hazır bilmediği konuların farkında ve eleştiriye açık olunmalıdır.
• Başkalarını kopya etmek ya da beğenilen bir kişiye öykünmek yerine kişi özgün tarzını bulmaya çalışmalıdır.
• Bulunulan sosyal çevre ve ortamların, çalışılan kurumun giyim kurallarına önem verilmelidir.
• Yaşa uygun seçimler yapılmalıdır.
• Fiziksel ya da duygusal açıdan eskiyen giysiler gardıroptan çıkarılmalıdır.

Beden Yapılarına Göre Giyim

Giyim ve fiziksel özellikler (beden yapısı, yüz özellikleri, saç, ten ve göz rengi vb.) birbiri ile ilişkidirler. Benzer özelliklere göre vücut yapılarını gruplandırıp tipler oluşturarak, bunlara göre giysi seçim kuralları geliştirmek mümkündür. Vücut tipleri aşağıdaki şekilde gruplandırılmaktadır.

Uzun Boylu Zayıflar

Daha kısa ve kilolu gösterecek kıyafetler seçilerek daha orantılı bir görünüm sağlanmalıdır. Tek renk ve vücuda oturan giysilerden kaçınılmalıdır. Farklı ve parlak renklerin bol tunik tarzı ve yuvarlak kulplu üstlerin kalın, tüylü, enine çizgili ve büyük desenli kumaşların kullanımı, büzgü, pili, drape ve büyük aksesuar ve kalın kemer seçimleri daha doğrudur.

Uzun Boylu Şişmanlar

Sade boyuna kulplu vücuda hafif oturan modeller ile ince dokulu az tüylü, boyuna ince çizgili, küçük desenli ve mat kumaşlar seçilmelidir. İnce ve giysi kumaşından kemerler ile büyük ve fazla gösterişli olmayan takıların kullanımı bu grup için uygundur.

Kısa Boylu Şişmanlar

Tüysüz, ince dokulu, mat, boyuna ince çizgili, küçük desenli ve koyu renk kumaşlar ile tek renk, boyuna kulplu, vücudu hafifçe saran, v yakalı modeller tercih edilmelidir. Kapri kol ya da paçalı giysiler, çok ince kumaştan çok dar ve kolsuz giysilerden kaçınılmalıdır. İnce koyu renk kemerler, beden korseleri, yüksek ve orta boy topuklu ayakkabılar ve büyük boyutlu olmayan takılar tercih edilebilir. Saçlarda kısa ve sade modeller uygulanmalıdır.

Kısa Boylu Zayıflar

İnce, boyuna çizgili, parlak, tüylü, kalın ve küçük desenli kumaşlar ile düşük bel çizgisine sahip, yuvarlak ya da uzun kulplu giysiler tercih edilmelidir. Küçük yakalı, cepli, düğmeli modeller ile küçük boyuttaki aksesuarlar ve topuklu ayakkabıların kullanımı bu grup için uygundur.

Orantısız Vücutlar

Bu vücut tiplerinde vücut oranları diğer gruplara göre farklılık göstermektedir. Bu nedenle sorunun vücudun hangi kısmında olduğu belirlenerek buna uygun çözümler getirilmelidir.

Bazı vücut yapıları ve bu yapıya sahip olanların dikkate alması gerekenler şu şekilde sıralanabilir:

• Uzun boyna sahip olanlar boyuna doğru tırmanan, dik, hacimli ve kalın yakaları ve büyük desenli fularları tercih etmelidir.
• Dar omuzlara sahip olanlar, omzu çevreleyen ve taşan yakaları, düşük ya da büzgülü kollu giysileri tercih etmelidir. Ayrıca vatka kullanımı ve alt üst kombinlerde üstte açık renk kullanımı bu grup için uygundur.
• Geniş kalçaya sahip olanlar dar ve kulplu modeller ile alt bedende koyu ve mat renkleri tercih etmelidir.

Yüz Şekillerine Göre Giysi Tercihleri

Yüzler oval, yuvarlak, kare, dikdörtgen, üçgen gibi geometrik şekillere göre sınıflandırılabilmektedir (S:50, Şekil 3.1). Yüz şekillerine göre yaka seçimlerinde dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

Oval yüzler; bütün yaka türlerini tercih edebilirler. Kayık yaka kullanımı ise en iyi sonucu verecektir.

Yuvarlak yüzler; Boyuna hafif uzunluk verecek şekilde bağlanmış fularları ve U ve V yaka türlerini kullanabilirler.

Kare yüzler; dörtgen yaka türlerinden kaçınmalıdırlar. U ve V yaka türlerini dengeleyici olarak kullanabilirler.

Baklava yüzler; yüz şeklini dengelemek için uygun saç modeli seçimi ile alın sivriliğini azaltmalı ve çene sivriliği için ise V yaka kullanımından kaçınmalıdır.

Dikdörtgen yüzler için; kâkül kullanımı uygundur. Dörtgen yakalardan kaçınılmalı derin yakalar tercih edilmemelidir. Yuvarlak, kayık ya da derin olmayan V yakalar bu grup için uygundur.

Üçgen yüzler; iki farklı gruptan oluşur. Alın geniş çene sivri ise yuvarlak yakalar tercih edilmeli, uzun, oval yüz çizgisini tekrarlayan yakalardan kaçınılmalıdır. Alın da çene geniş ise yuvarlak ve dörtgen yakalardan kaçınılmalı, V yakalar tercih edilmelidir.

Bulunulan Ortama Göre Giyim

Giyimi etkileyen bir başka önemli konu ise bulunulan ya da bulunulacak ortamdır.

İş Yerinde Giyim

İş görüşmelerine giderken ya da iş yerinde çalışırken bireylerin kurum kimliklerine, görevlerine ve kendilerine en uygun giysileri tercih etmeleri gerekmektedir. Bununla birlikte meslek gereği olarak üniforma giymek durumunda olan gruplar da söz konusudur.

Evde Giyim

Ev kişiler için en özel ve kendilerini rahat hissetmek isteyecekleri mekândır. Daha çok rahat ve spor giysiler tercih edilmekte ve giyime en az önem evde verilmektedir. Fakat aile bireylerine ve kendine olan görsel sorumluluktan dolayı giysilere dikkat etmek durumu söz konusudur. Sade Günlük, spor ve renk açısından uyumlu giysiler tercih edilebilir. Bununla birlikte evde yapılacak aktivite, temizlik, tamir vb. işler için yıpranma ve lekelenme gibi durumlara karşı duygusal ya da ekonomik zarar vermeyecek giysi tercihleri yapılmalıdır.

Spor Yaparken Giyim

Spor yaparken tercih edilen giysi ve aksesuarlar yapılan sporun özelliklerine uygun, ter emme özelliğine sahip, esnek doğal ya da özel üretilmiş kumaşlarla tasarlanmış, uyumlu renklerde, beden ölçülerine uygun ve vücut hareketlerine izin verecek ergonomiye sahip modeller olmalıdır (S:51, Resim 3.8 ve S:52 Resim 3.9).

Kokteylde Giyim

Hafta içi etkinliklerinde iş giyimleri ya da iş giyimlerini tamamlayan şık aksesuarlar kullanılarak bir kombin kullanmak mümkündür. Bazı etkinliklerde ise mekân ve katılımcıların özellikleri daha şık seçimlerin yapılmasını gerektirebilir (S:52, Resim 3.10).

Özel Davetler ve Balolarda Giyim

Özel davet ve balolarda varsa temalar, davet veren kişinin istekleri ve mekâna uygun seçimler yapılmalıdır. Sade ve seçkin tarzda resmi giysilerin seçiminin yanı sıra özel temalar doğrultusunda tematik kostümler ve dönemsel giysiler de kullanılabilmektedir.(S:53, Resim 3.11 ve 3.12).