Ev Teknolojisi Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Ev Işıklandırma Sistemleri

1. Soru

Ev nedir?

Cevap

Ev, bir ailenin içinde barındığı, kendini güvende hissettiği, yaşamsal her türlü aktivitede bulunduğu ve nihayet sevinciyle acısıyla her türlü duygu ve düşüncesiyle yaşamını devam ettirdiği çok özel bir mekândır. Ev aileyi oluşturan bireylerin dinlendiği, geleceğini planladığı, kendisini korumaya aldığı, yaşamsal ihtiyaçlarını giderdiği bir mekândır. Bu nedenle ev dünyada var olan her türlü teknolojinin kullanıldığı uygulandığı bir mekân olma özelliği gösterir; çünkü teknoloji insan içindir ve insan evde yaşamaktadır.


2. Soru

Bütün aktiviteler için evin ilgili mekânlarının aydınlatılmış olması gerekir. Söz konusu bu aydınlatma yapılırken üzerinde durulan iki konu nedir?

Cevap

Bütün aktiviteler için evin ilgili mekânlarının aydınlatılmış olması gerekir. Söz konusu bu aydınlatma yapılırken iki konu üzerinde durulur. Bunlar; • Aydınlatmanın teknik ve • Estetik yönüdür. Bir başka değişle, aydınlatma yeterli olmak durumundadır. Eğer aydınlatma yapılan işin kolay rahat bir şekilde yapılması için yeterli değilse ortada eksik bir durum vardır. Yapılacak iş rahat bir şekilde yapılamamaktadır. Bu işin teknik yönüdür. O halde evin aydınlatılması için işin teknik yönünün bilinmesine gerek vardır. İkinci konu ise aydınlatmanın görselliğidir. Aydınlatma ve aydınlatmayı sağlayan elemanlar görsel olarak göze hoş gelen kişiyi rahatsız etmeyen bir yapıda olmalıdır. Aydınlatmayı sağlayan ama görselliği olmayan bir sistemde aydınlatma ne kadar yeterli olursa olsun insan rahat olamaz; çünkü görsellik, estetik insan için esasdır. İnsan daima güzelliği arar. Kullandığı sahip olduğu her şeyin güzel estetik olmasını görsel olarak kendisini rahatsız etmemesini ister. Bu durum da aydınlatmanın görsel yönüdür.


3. Soru

Aydınlatma ya da ışıklandırma nedir?

Cevap

Türk Dil Kurumu büyük sözlüğü ışıklandırma sözcüğünü aydınlatma sözcüğü ile karşılamaktadır. Işıklandırma sözcüğü aydınlatma sözcüğü ile eş anlamlı olarak kabul etmek mümkündür. Nesnelere, çevrelerine ve ufak ya da büyük bölgelere, bunların görülebilmesi için, ışık uygulamak aydınlatma, ya da ışıklandırma olarak tanımlanmaktadır. Aydınlatmayı, kısaca nesnelerin ve çevrenin gereği gibi görülebilmesini sağlamak amacı ile ışık uygulamak şeklinde tanımlamak mümkündür. Günlük yaşamımızda, herhangi bir eylemi gerçekleştirmek için ışık yayan, yansıtan ya da geçiren bir nesnenin varlığı çoğunlukla yeterli olmaz. Bir başka değişle, bir mekânı herhangi bir kaynakla ışıklandırmak, aydınlatma değildir. Herhangi bir eylemin aydınlatma olabilmesi için aydınlatma tekniğine uygun olarak yapılmış olması gerekir.


4. Soru

Aydınlatma tekniği nedir?

Cevap

Aydınlatan ışığın spektral (tayfsal) ve fotometrik tüm özelliklerini; nesnelerin ışığı yansıtma, yutma ya da geçirme ile ilgili tüm özelliklerini ve insan gözünün ışık ve renk görme özelliklerini bir bütün olarak ele alan ve bunları, görsel algılama ihtiyacına göre kullanma yollarını belirlemek aydınlatma tekniği olarak isimlendirilir. Böylece aydınlatma tekniği bir yandan en uygun görme koşullarını sağlarken, diğer yandan bu işlemin, en az harcama ile gerçekleştirilebilmesini de olanaklı kılar.


5. Soru

Aydınlatma tekniğinin uygulanması faydaları nelerdir?

Cevap

Aydınlatma tekniğinin uygulanması ekonomiden sağlığa, verimlilikten güvenliğe kadar çok geniş bir alanda önemli yararlar sağlar. Bunun dışında, aydınlatma tekniği, bu tekniği uygulayanın proje mimarı ile birlikte çalışması, koşulu ile iç ya da dış mekânlarda, mimari düşüncenin, aydınlatma ile doğru bir biçimde yansıtılmasını, gerekiyorsa mimari anlatımın güçlendirilmesini, ya da bu doğrultuda belli ışıklı vurgulamaların doğru yapılmasını olanaklı kılar. Bir mimar ile çalışma olanağının olmadığı durumlarda bile aydınlatma tekniğini bilen bilinçli bir ev ekonomisti evlerin ışıklandırma sistemlerinin efektif olarak kurulmasında önemli başarılar elde eder.


6. Soru

Aydınlatma türleri nelerdir?

Cevap

Aydınlatma türleri kısaca şöyle açıklanabilir: • Doğal Aydınlatma: Ana kaynağı güneş olan gün ışığının, görsel konfor ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanmış aydınlatma sistemidir. Günışığı, eskiden beri binaların iç hacimlerinin aydınlatılması için kullanılan en temel ışık kaynağıdır. • Yapma (Yapay) Aydınlatma: Yapma ışık kaynaklarından üretilen ışığın, görsel konfor ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanmış aydınlatma sistemidir. • Bütünleşik Aydınlatma: Görsel konfor ihtiyaçlarını karşılamada, doğal aydınlatmanın, gün ışığının yetersiz kaldığı durumlarda takviye edici olarak yapma ışığın kullanıldığı aydınlatma sistemi.


7. Soru

Günışığının faydaları nelerdir?

Cevap

Günışığı doğru ve uygun bir şekilde kullanıldığı zaman, bina kullanıcılarının konforlu bir görüş alanı içinde kolaylıkla ve verimli olarak eylemlerini gerçekleştirmelerini sağlayan etkin bir doğal aydınlatma tasarlanmış olur. İyi tasarlanmış doğal aydınlatma ile mekânların iç görünümü geliştirilir. Böyle mekânlar daha kolay algılanabilir. Günışığı, insan sağlığını ve eylemleri destekleyici dinamik mekânlar oluşturur. Ayrıca binanın enerji ihtiyacını da azaltır. Binanın içinde dağılan günışığı, doğal bir ısı kazancı sağladığı için, mekanik ısıtma sistemleri de daha verimli bir şekilde çalışır.


8. Soru

Aydınlatmayı aydınlatılan yere göre ise kaç türde sınıflandırmak mümkündür?

Cevap

Aydınlatma, aydınlatılan yere göre iki türde sınıflandırılabilir: • İç Aydınlatma: Çeşitli yapısal öğelerle dış çevreden ayrılmış, iç mekânların aydınlatılması • Dış Aydınlatma: Bina dışı çeşitli ölçekteki yapma çevrenin aydınlatılması


9. Soru

Işık nedir?

Cevap

Işığı göz retinasına düştüğünde görme duyumuna yol açan elektromanyetik ışınım şeklindedir. Görünür ışık, elektromanyetik tayfta 380 ile 760 nanometre arasındaki dar bir bölgeyi oluşturur. Işık terimi tayfın görünür bölgesinin dışında kalan dalga boyları için de kullanılır. Görünür ışığınkinden daha büyük enerjiye sahip olanlar morötesi, daha az enerjiye sahip olanlar da kızılötesi ışık olarak adlandırılır. Beyaz ışık, görünür tayfın bir karışımıdır. Kendileri ışık saçmayan cisimler, yansıttıkları ışıkla görünürler. Hiç ışık yansıtmayan cisimler siyah görünür. Işığın yapısı fizikçiler arasında uzun yıllar tartışma konusu olmuştur.


10. Soru

Işık konusunda çalışma bilim adamları kimlerdir?

Cevap

Huygens dalga kuramını getirirken, Newton, ışığın parçacıklardan oluştuğunu söylemiştir. Young, girişim deneyleriyle dalga varsayımını öne çıkarmıştır. Fresnel buna matematik bir temel kazandırmıştır. 20. yüzyıl başlarında Planck ve Einstein’ın kara cisim ışınımı ve fotoelektrik olayı açıklamalarıyla ışığın yapısı yeniden tartışma gündemine gelmiştir. Bu kez ışığın kuvanta (foton) hâlinde enerji taşıdığı öne sürülmüştür. Günümüzde fizikçiler ışığı, hem dalga yani optik olaylar, hem de kuvanta (kara cisim ışınımı, fotoelektrik yayınım gibi olaylar) yaklaşımıyla ele alırlar.


11. Soru

Işığın birimleri nelerdir?

Cevap

Işık birimleri kısaca şöyle açıklanabilir: • Işık Şiddeti-I (Candela): Bir ışık kaynağının herhangi bir doğrultusundaki ışık akışının miktarıdır. Bir ışık kaynağının verdiği ışık akısı sabit olduğu halde çeşitli doğrultulardaki ışık şiddetleri farklı olabilir. Bu durumu şekildeki gibi gösterebiliriz. Sembolü I, birimi Candela’dır (cd). • Işık Akışı-Ø (Lümen): Bir ışık kaynağının her doğrultuda verdiği toplam ışık miktarıdır. Başka bir deyimle ışık kaynağına verilen elektrik enerjisinin ışık enerjisine çevrilen kısmıdır. Işık akışı Ø (fi) ile gösterilir. Birimi lümen’dir (Lm). • Aydınlık Düzeyi-E (Lüks): Aydınlanan bir yüzeyin 1 metresine bu yüzeyi aydınlatan ışık kaynaklarından gelen ışık akılarının toplamıdır. E ile gösterilir. Birimi lüks’dür (Lx). • Aydınlık Şiddeti-L (Cd/m2): Aydınlatma kaynaklarının veya aydınlattığı cisimlerin birim yüzeylerinden göze gelen ışık şiddetine aydınlık şiddeti (parıltı, lüminans) denir. Kısaca ışık yayan bir yüzeyin aydınlık ölçüsüdür. L ile gösterilir. Birimi cd/m2 dir.


12. Soru

Standartlara uygun, iyi ve doğru bir aydınlatma yapıldığında; hangi yararları elde etmek mümkündür?

Cevap

Standartlara uygun, iyi ve doğru bir aydınlatma yapıldığında; şu yararları elde etmek mümkündür: • Gözün görme yeteneği, bir başka değişle görüş keskinliği, görme hızı artar. • Göz sağlığı korunur, görme bozuklukları önlenir. • Görsel performans artacağından, yapılan işin verimi artar. Bu durum ekonomik yarar sağlar. • Psikolojik açıdan da görsel konfor sağlanır. Yararlanıcı içinde bulunduğu ortamda kendini daha mutlu hisseder. • İyi görememe ya da görme yanılgılarından doğabilecek kazalar azalır. • Güvenlik duygusu sağlanır.


13. Soru

Aydınlatma tekniği hangi bilimsel verilerden ve bilgilerden yararlanır?

Cevap

Aydınlatma tekniği, insan gözünün ışık ve renk görme özelliklerinden, ışık kaynaklarının, lambaların ve aydınlatma aygıtlarının türlü özelliklerine; yüzeylerin ve gereçlerin ışık yansıtma ve geçirme özelliklerinden, estetik ve mimari kavramlara, türlü ölçme tekniklerinden, oldukça karmaşık hesap biçimlerine uzanan, çok geniş bir alana yayılmış bilimsel verilerden ve bilgilerden yararlanır.


14. Soru

Tekniğine uygun yapılmış bir aydınlatmanın faydaları nelerdir?

Cevap

Tekniğine uygun yapılmış bir aydınlatma, okullarda başarıyı, üretim merkezlerinde ve iş yerlerinde verimi artırır. İş ve trafik kazalarını, kusurlu üretim ve yanlış teşhisleri azaltır. Gereksiz yorgunlukları, baş, göz ağrılarını, sinirlilikleri ortadan kaldırır. Genel olarak yaşantıyı daha hoş daha verimli ve daha sağlıklı kılar. Aydınlatma tekniğine ilişkin bu gerçekler, günümüzde, ileri sanayi ülkelerinde anlaşılmış ve gereği yapılır olmuştur. Burada, üretim ve başarı oranlarının yükselmesi, türlü kayıpların azalması gibi, genel ekonomiyi etkileyen konular bir yana bırakılıp, doğrudan doğruya aydınlatma amacı ile kullanılan enerjinin azaltılması bakımından bile konu incelense, aydınlatma tekniğinin geniş bir biçimde uygulanması ile aydınlatma giderlerinin çok büyük oranda azalacağı kolaylıkla görülebilir.


15. Soru

Bilinen armatür tiplerinden bazıları nelerdir?

Cevap

Bilinen armatür tiplerinden bazıları şunlardır: • Tip A Tijli (Sarkıtlı) Armatür: 25-30 cm çapında opal cam globlu, 150 cm uzunluğunda, tijli (sarkıtlı) alüminyumdan yapılmış armatürdür. • Tip B1 Tavan Armatürü: 25-30 cm çapında opal cam globlu armatürdür. • Tip B2 Tavan Armatürü: 25-30 cm çapında opal cam globlu, alüminyumdan yapılmış, sürgülü tutuculu, 0,50 mm kalınlığında DKP sac gövdeli armatürdür. • Tip C Porselen Kaideli Armatür: 16-21,5 cm çapında, lastik contalı, vidalı opal cam globlu duvar veya tavan armatürüdür. • Tip E Çelik Telli Kafesli Etanş Armatür: Üzerinde çelik tel kafes bulunan, camlı, lastik contalı, özel alüminyum altlıklı, kolayca açılmayacak şekilde üretilen armatürdür. Tavan ve duvar için iki ayrı tipte üretilir.


16. Soru

Normal Akkor Flamanlı Ampuller kısaca nasıl açıklanabilir?

Cevap

İç mekânlarda en çok kullanılan akkor flamanlı ampulde elektrik akımı, ısıya dayanıklı ve direnci yüksek bir metal tel üzerinden, havası alınmış bir ortamda geçirildiğinde metal tel akkor hâle gelerek ısı üretirken aynı zamanda ışık yayarak çevresini aydınlatır. Cam tüp içerisindeki hava boşaltılıp yerine kripton, argon veya azot gazı kullanılırsa uzun süre çalışan aydınlatma tesisatlarında kullanılan ampuller elde edilmiş olur. Akkor flamanlı ampullerin yapısında kullanılan metal ise wolfram (tungsten) adı verilen maddedir.


17. Soru

Normal akkor flamanlı ampullerin üstünlükleri nelerdir?

Cevap

Normal akkor flamanlı ampullerin üstünlükleri şunlardır: • Bağlantısı kolaydır. • Az yer kaplar. • Anında ışık verir. • Montaj maliyeti ucuzdur. • Doğru akımda ve alternatif akımda kullanılabilir. • Ampulün çalışma gerilimi değiştirilerek (dimmer anahtarla) ampulün ışık akısı ayarlanabilir. • Kullanım alanı geniştir. • Ortam sıcaklığından etkilenmez. • Az kullanılan (yılda 500 saatten az) tesisler için uygundur. Ampul sık sık yakılıp söndürülmeye uygundur.


18. Soru

Halojen Akkor Flamanlı Ampuller kısaca nasıl açıklanabilir?

Cevap

Akkor ampullere oranla yaklaşık % 20 daha fazla ışık veren ampullere halojen akkor flamanlı ampul adı verilmektedir. Halojen akkor flamanlı ampullerin yapısında flaman olarak wolfram (tungsten) maddesi, cam tüpteki gazın içinde de iyot ya da brom gibi bir halojen bulunur.


19. Soru

Florasan ampullerin üstünlükleri nelerdir?

Cevap

Florasan ampullerin üstünlükleri şunlardır: • Kullanılışı ekonomiktir. • Fazla ısınmaz. • Yüksek aydınlıklar elde edilir. • Armatürsüz kullanıldığında göz kamaştırmaz. • Ömrü uzundur (yaklaşık 10000 saat).


20. Soru

Florasan ampullerin sakıncaları nelerdir?

Cevap

Florasan ampullerin sakıncaları şunlardır: • Yardımcı araçlara ihtiyaç gösterir (balast, starter). • Hemen ışık vermezler. • Tesis maliyeti pahalıdır. • Verdiği ışığa göre boyu büyüktür. • Doğru ve iyi bağlantı yapılmadığı zaman ışığın titremesi ve stroboskopik (ışıksal görüntü yanılmalarını) etki görülür.


21. Soru

Enerji tasarruflu ampullerin özellikleri nelerdir?

Cevap

Enerji tasarruflu ampullerin özellikleri şunlardır: • Standart şeffaf ampullere göre %80 daha az enerji harcarlar. • Ömürleri uzundur (yaklaşık 5000 saat). • Gerilim ve ısı değişiminden etkilenmezler.


22. Soru

Gazlı deşarj ampul çeşitleri nelerdir?

Cevap

Gazlı deşarj ampul çeşitleri şunlardır: • Civa buharlı ampul, • Sodyum buharlı ampul, • Metal hâlide ampul, • Neon ampul.


23. Soru

Civa buharlı ampul üstünlükleri nelerdir?

Cevap

Civa buharlı ampul üstünlükleri şunlardır: • Işık etkinliği fazladır. • Ömrü uzundur (6000–9000 saat). • Kullanımı ucuzdur. • Verimi yüksektir. • Sarsıntı ve darbelere karşı dayanıklıdır.


24. Soru

Civa buharlı ampul sakıncaları nelerdir?

Cevap

Civa buharlı ampul sakıncaları şöyle sıralanabilir: • Işık verme süresi uzundur (ısınması gerekir). • Armatür bağlantısı zordur. • Özellikle kırmızıya bakan renkleri göstermez. • İlk tesisi pahalıdır.


25. Soru

Sodyum buharlı ampulün üstünlükleri nelerdir?

Cevap

Sodyum buharlı ampulün üstünlükleri şunlardır: • Işık etkinliği en fazla olan ampuldür. • Uzun ömürlüdür (9000- 12000 saat). • Kullanımı ucuzdur. • Verimi yüksektir. • Sisli havalarda görüşe yardım eder.


26. Soru

Sodyum buharlı ampul sakıncaları nelerdir?

Cevap

Sodyum buharlı ampul sakıncaları şöyle sıralanabilir: • İlk tesisi pahalıdır. • Renklerin ayırt edilmesine olanak vermez.


27. Soru

Metal Hâlide Ampuller kısaca nasıl açıklanabilir?

Cevap

Metal hâlide ampullerin yapısında kuvars tüp ve bu tüpün içinde sodyum ve talyum ile birlikte kalay iyodür halojenleri bulunmaktadır. Kuvars deşarj tüpü tek veya çift uçludur. Bu ampuller çift zarflıdır. Çift uçlu olan ampuller saydam ve silindirik bir kuvars tüpün içine yerleştirilmiştir ve dış zarfının havası alınmıştır. Ampulün yanması için bir ateşleyici ve bir balasta ihtiyaç duyarlar. Metal hâlide tip ampullerin güçleri 70–3500 watt arasında değişir. Metal hâlide ampuller dekoratif iç aydınlatma, mağaza, vitrin ve müze aydınlatmasında kullanılır. Ayrıca şeffaf camlı olan bu ampuller çok güçlü ışık verebilir. Bu özellikleri sayesinde büyük alanların, spor sahalarının aydınlatılmasında kullanılırlar.


28. Soru

Sıva Altı Anahtar nedir?

Cevap

Bu anahtarlar sıva altı tesisatlarda kullanılır. Sıva altı anahtarın anahtar kapağının ön kısmında bulunan tespit vidaları vardır. Bu vidalara tutturulmuş kancalar ile anahtar kasaya tutturulur. Sıva altı anahtarın kapağının arka kısmında bulunan anahtar gövdesi ve bağlantı klemensleri açıktadır. Anahtar, tespit vidasıyla tutturulunca bu kısım kasa içinde kalır.


29. Soru

Adi anahtar nedir ve özellikleri nelerdir?

Cevap

Adi anahtar; bir lamba veya lamba grubunu bir yerden aynı anda yakıp söndürmeye yarayan anahtardır. Adi anahtarın özellikleri şöyle sıralanabilir: • Tek kutupludur. • Anahtar gövdesi üzerinde iki adet bağlantı klemensi vardır.


30. Soru

Komütatör anahtar nedir ve özellikleri nelerdir?

Cevap

Komütatör Anahtar: İki ayrı lambayı veya lamba grubunu bir yerden, tek tek veya aynı anda yakıp söndürmeye yarayan anahtardır. Örneğin bir sınıftaki lambaları iki ayrı grup hâlinde yakıp söndürmek için kullanılır. Komütatör anahtarın özellikleri şunlardır: • İki kutupludur. • Anahtar gövdesi üzerinde dört veya köprülü üç adet bağlantı klemensi vardır.


31. Soru

Vaviyen anahtar nedir ve özellikleri nelerdir?

Cevap

Vaviyen Anahtar: Bir lambayı veya lamba grubunu iki ayrı yerden yakıp söndürmeye yarayan anahtardır. Örneğin, iki kapılı salonların, mutfakların vb. yerlerin lambalarını iki ayrı yerden yakıp söndürmek için kullanılır. Vaviyen anahtarın özellikleri şöyle sıralanabilir: • Konum değiştiren üç kutupludur. • Anahtar gövdesi üzerinde üç adet bağlantı klemensi vardır. • Tesisatta faz ucu anahtarın ortak (sabit) ucuna bağlanır. Diğer anahtarın sabit ucu lambaya bağlanır.


32. Soru

Dimmer anahtar nedir ve özellikleri nelerdir?

Cevap

İç aydınlatma tesislerinde bir ampulü ışık şiddetini ayarlayarak yakıp söndüren anahtardır. Dimmer anahtar ampulün çalışma gücünü ayarlayarak ışık şiddetini değiştirir. Dimmer Anahtar Bu anahtarın bağlantı uçlarının yanında (v ve ^) işaretleri vardır. Anahtar tesisata bağlanırken bu işaretlere dikkat edilerek bağlanacaktır. Örneğin, abajur ampulü gibi akkor flamanlı ampullerin ışıklarını arttırıp azaltmak için kullanılır. Akkor flamanlı ve halojen lamba devrelerinde kullanılır. Anahtar gövdesi üzerinde iki adet bağlantı klemensi vardır.


33. Soru

Doğal aydınlatma ne demektir?

Cevap

Ana kaynağı güneş olan gün ışığının, görsel konfor ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanmış aydınlatma sistemidir. Günışığı, eskiden beri binaların iç hacimlerinin aydınlatılması için kullanılan en temel ışık kaynağıdır. Günışığı doğru ve uygun bir şekilde kullanıldığı zaman, bina kullanıcılarının konforlu bir görüş alanı içinde kolaylıkla ve verimli olarak eylemlerini gerçekleştirmelerini sağlayan etkin bir doğal aydınlatma tasarlanmış olur. İyi tasarlanmış doğal aydınlatma ile mekânların iç görünümü geliştirilir. Böyle mekânlar daha kolay algılanabilir. Günışığı, insan sağlığını ve eylemleri destekleyici dinamik mekânlar oluşturur. Ayrıca binanın enerji ihtiyacını da azaltır. Yapay aydınlatma sistemleri daha kısa süreli kullanıldığı için elektrik enerjisi tüketimi de azalır. Ancak günışığının yetersiz olduğu zamanlarda yerel olan yapay bir aydınlatma sistemine, destekleyici olarak ihtiyaç duyulur. Binanın içinde dağılan günışığı, doğal bir ısı kazancı sağladığı için, mekanik ısıtma sistemleri de daha verimli bir şekilde çalışır. Hem günışığının bahşedilen faydalarından dolayı hem de çeşitli tasarım araçlarının (ölçekli maket, matematiksel formüller ve bilgisayar programları) gelişimi ile binaların doğal aydınlatma tasarımı çalışmalarına ilgi gittikçe artmaktadır. İç hacmin aydınlanması için yeterli ve uygun günışığı, sadece kullanıcıların çevreyi rahat görmesini değil, aynı zamanda herhangi bir yorgunluk ve görsel rahatsızlık olmadan eylemlerin verimli ve etken bir şekilde gerçekleştirilmesini de sağlamalıdır. Bu bağlamda, yeterli aydınlık düzeyi ile görsel konfor koşulları, binanın enerji tüketimi ve enerji performansı kavramlarıyla beraber düşünülmelidir. Ancak görsel konforu sağlamak için parıltı oranlarının da uygun seviyelerde sağlanmalıdır ki bu da ışık kaynakları ve tüm yüzeylerin yansıtıcılıklarını içeren faktörlerin incelenmesini gerektirir. Parıltı oranlarının dengeli bir dağılım içinde olması mekânın görsel performansını artırır. Performans değerlendirme çalışmalarında yöntem oluşturulurken öncelikle yapılması gereken günışığı her an değişiklik gösterdiği için gün, saat, meteorolojik durum, güneşin konumu ve bina lokasyonu gibi değişkenleri; ışığın binanın içine geçebilme özelliği için binanın yönelimi, pencere boyutları ve konumu; ışığın mekânda düzgün dağılımı için yüzeylerin ışığı yansıtıcılıkları ve renksel özellikleri gibi değişkenlerin tanımlanması ve incelenmesi gereklidir.


34. Soru

Yapma (yapay) aydınlatma ne demektir?

Cevap

Yapma ışık kaynaklarından üretilen ışığın, görsel konfor ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanmış aydınlatma sistemidir.


35. Soru

Bütünleşik aydınlatma ne demektir?

Cevap

Görsel konfor ihtiyaçlarını karşılamada, doğal aydınlatmanın, gün ışığının yetersiz kaldığı durumlarda takviye edici olarak yapma ışığın kullanıldığı aydınlatma sistemi


36. Soru

İç aydınlatma ne demektir?

Cevap

İç Aydınlatma: Çeşitli yapısal öğelerle dış çevreden ayrılmış, iç mekânların aydınlatılması


37. Soru

Dış aydınlatma ne demektir?

Cevap

Dış Aydınlatma: Bina dışı çeşitli ölçekteki yapma çevrenin aydınlatılması


38. Soru

Işığın birimlerinden Işık Şiddeti (Candela) ne demektir?

Cevap

Işık Şiddeti (Candela): Bir ışık kaynağının herhangi bir doğrultusundaki ışık akışının miktarıdır. Bir ışık kaynağının verdiği ışık akısı sabit olduğu halde çeşitli doğrultulardaki ışık şiddetleri farklı olabilir. Bu durumu şekildeki gibi gösterebiliriz. Sembolü I, birimi cd (Candela) dır.


39. Soru

Işığın birimlerinden Işık Akısıne demektir?

Cevap

Işık AkısıØ (Lümen): Bir ışık kaynağının her doğrultuda verdiği toplam ışık miktarıdır. Başka bir deyimle ışık kaynağına verilen elektrik enerjisinin ışık enerjisine çevrilen kısmıdır. Işık akışı Ø (fi) ile gösterilir. Birimi lümen (Lm)’ dir.


40. Soru

Işığın birimlerinden Aydınlık Düzeyi ne demektir?

Cevap

Aydınlık Düzeyi E (Lüks): Aydınlanan bir yüzeyin 1 metresine bu yüzeyi aydınlatan ışık kaynaklarından gelen ışık akılarının toplamıdır. E ile gösterilir. Birimi lüks dür. (Lx).


41. Soru

Işığın birimlerinden Aydınlık Şiddeti ne demektir?

Cevap

Aydınlık Şiddeti (Cd/m2): Aydınlatma kaynaklarının veya aydınlattığı cisimlerin birim yüzeylerinden göze gelen ışık şiddetine aydınlık şiddeti (parıltı, lüminans ) denir. Kısaca ışık yayan bir yüzeyin aydınlık ölçüsüdür. L ile gösterilir. Birimi cd/m2 dir.


42. Soru

Aydınlık şiddetinde birincil yayıcılar ne demektir?

Cevap

Işık kaynağının kendisidir. (güneş, lamba)


43. Soru

Aydınlık şiddetinde ikincil yayıcılar ne demektir?

Cevap

Işık kaynağından gelen ışığı yansıtan yüzeylerdir. (Duvar, tavan, eşyalar)


44. Soru

Tip A Tijli (Sarkıtlı) Armatürü tanımlayınız.

Cevap

Tip A Tijli (Sarkıtlı) Armatür: 25-30 cm çap


45. Soru

Tip B1 Tavan Armatürünü tanımlayınız.

Cevap

Tip B1 Tavan Armatürü: 25- 30 cm çapında opal cam globlu armatürdür.


46. Soru

Tip B2 Tavan Armatürünü tanımlayınız.

Cevap

Tip B2 Tavan Armatürü: 25- 30 cm çapında opal cam globlu, alüminyumdan yapılmış, sürgülü tutuculu, 0,50 mm kalınlığında DKP sac gövdeli armatürdür.


47. Soru

Tip H Atelye Armatürünü tanımlayınız.

Cevap

Tip H Atelye Armatürü: Tavan yüksekliği fazla olan atölye, spor salonu fabrika gibi yerlerde kullanılan yapısında yaklaşık 40 cm çapında 1mm sacdan emaye fırın boyalı, kontak iticili ve soket sıkıştırma yayı, porselen duyu bulunan armatürdür. Yapısına ek olarak gerektiğinde kondansatör, balast, tij ve cam takılabilir.


48. Soru

Tip J 1 Asma Tavan Armatürünü tanımlayınız.

Cevap

Tip J 1 Asma Tavan Armatürü: Yapısında yuvarlak kordon, duy ve rozansı bulunan armatürdür. Tavan armatürüdür.


49. Soru

Tip L Etanş Armatürü tanımlayınız.

Cevap

Tip L Etanş Armatür: Dökme demir veya alüminyum gövdeli, opal cam veya şeffaf globlu, lastik contalı armatürdür. Gövdesi nemli ve tozlu yerler için özel üretilir.


50. Soru

Tip N Avize Armatürünü tanımlayınız.

Cevap

Tip N Avize Armatürü: Tij uzunluğu 60 ile 80 cm arasında değişen, madeni kolları ve porselen duyu bulunan armatürdür. N 1 tipi bir kollu, N2 iki ve üç kollu, N3 tipi 4 ve 5 kolludur.


51. Soru

Tip O Aplik Armatürünü tanımlayınız.

Cevap

Tip O Aplik Armatürü: Yapısında madeni kol, opal cam glob ve porselen duy olan armatürdür.


52. Soru

Projektör Armatürleri tanımlayınız.

Cevap

Projektör Armatürler: Kullanım yerleri cephe aydınlatmaları, tarihi binalar, limanlar, şantiyeler, otoparklar, spor salonları, depolar, müzeler vb. yerlerdir.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v