Bina ve Yapım Bilgisi Dersi 7. Ünite Sorularla Öğrenelim

Yapım Yöntemleri Ve Uygulama

1. Soru

Yapım nedir?

Cevap

Sözlük anlamıyla yapım, el veya makine ile yapma işi, imalat veya inşa işi olarak tanımlanabilir.


2. Soru

Üretim eyleminde kullanılan unsurlar nelerdir?

Cevap

Üretim eyleminde kullanılan unsurlar şöyle sıralanabilir: • İşgücü, • Hammadde ve • Sermaye.


3. Soru

Kalıcı kalıplara örnek veriniz

Cevap

Kalıcı kalıplara örnek olarak fligran döşemeler verilebilir. Fligran döşemeler, projeye bağlı olarak şantiyede veya fabrikada üretilen bir tür betonarme kalıptır. Üzerine beton döküldüğünde betonarme döşeme olarak hizmet verir.


4. Soru

Tünel kalıp üretiminde hangi malzeme kullanılır?

Cevap

Tünel kalıp sistemlerinin üretiminde çelik malzeme kullanılır.


5. Soru

Yöntem nedir?

Cevap

Yöntem, bir amaca ulaşmak için tutulan yol, sistem veya metot olarak tanımlanabilir.


6. Soru

Tünel kalıp sistemlerin üretiminde nelere dikkat edilir?

Cevap

Tünel kalıp sistemlerinin üretilmesinde 3-6 mm. kalınlıktaki çelik saç levhalar kullanılır. Bu levhalar kalıp yüzeylerini oluşturur. Kalıplar nervürlü metal profiller ile desteklenerek dayanıklılık kazanır.


7. Soru

Yapının hangi yöntemle yapılacağı hangi aşamada belirlenmektedir?

Cevap

Yapının hangi yöntemle yapılacağı tasarım aşamasında belirlenmektedir.


8. Soru

Tünel kalıp sisteminin dezavantajları nelerdir?

Cevap

Tünel kalıp sisteminin dezavantajları şöyle sıralanabilir: • Kirişsiz sistemlerin üretilmesine olanak verdiği için 5-6 m. daha uzun açıklıkların geçilmesine olanak vermemektedir. • Boyutsal olarak kalıpların büyüklüğü sınırlıdır. • Yayın olarak konut yapımında kullanılır. • Diğer üretimlerde pek tercih edilmez.


9. Soru

Kayar kalıp sistemleri yaygın olarak hangi yapıların üretiminde kullanılır?

Cevap

Kayar kalıp sistemleri yaygın olarak; • Çok katlı konut ve işyerleri, • Soğutma kuleleri, • Fabrika bacaları ve • Su kuleleri gibi yapıların inşasında kullanılır.


10. Soru

Kayar kalıp sistemlerindeki çalışma platformu nedir?

Cevap

Kayar kalıp sistemlerindeki çalışma platformu, tesisat elemanlarının yerine konulması, duvarda bırakılacak olan boşluklar için takozların yerleştirilmesi vb. işlemlerin yapılmasını sağlayan alandır.


11. Soru

Tırmanır kalıp sistemi nasıl monte edilir?

Cevap

Tırmanır kalıp sistemi el işçiliği, vinç yardımı veya otomatik olarak yapılabilir.


12. Soru

Kalıcı kalıp sistemi nedir?

Cevap

Kalıcı kalıp sistemi, şantiye veya fabrikalarda üretilen ve kalıp kullanımını azaltmak için veya tamamen ortadan kaldırmak amacıyla yarı bitmiş yapı bölümlerine verilen isimdir.


13. Soru

Geleneksel yapım yöntemlerinin genel özellikleri nelerdir?

Cevap

Geleneksel yapım yöntemlerinin genel özellikleri şöyle sıralanabilir: • Sermaye yatırımlarının düşük olması, • Yarı mamul, mamul, yapı malzemelerinin kullanılması, • Yarı mamul ve mamul yapı bileşenlerinin kullanılması, • Üretimin büyük oranda şantiyede gerçekleşmesi, • İş bölümü bulunması, • Nitelikli işgücü oranının yüksek olması, • Basit yapı makineleri ve ekipman kullanımı, • Geleneksel kalıp kullanımı.


14. Soru

Yapı malzemelerinin tarihsel gelişimini açıklayınız.

Cevap

Yapı malzemeleri ilk çağlarda büyük ve ağır olduğu için yakın çevreden tedarik edilmiştir. Zamanla yöresel malzemeler azalmış ve uzak mesafelerden malzeme tedarik edilmiştir. Günümüzde yapılsa da kullanılan malzemelerin çeşidi ve sayısı ise daha da artmıştır. Ayrıca yapı malzemesi ve elemanları ve bileşenlerin elde edilme teknikleri de değişmiştir


15. Soru

Geleneksel yapım yöntemi nedir?

Cevap

Geleneksel yapım yöntemi, el işçiliğinin egemen olduğu, tüm temel işlemlerin, şantiyede gerçekleştirildiği, bazı yarı mamul yapı malzemeleri ve yapı bileşenlerinin kullanıldığı, iş bölümünün yer aldığı yapım yöntemlerine verilen isimdir.


16. Soru

Geleneksel yapım yöntemlerine örnek veriniz.

Cevap

Geleneksel yapım yöntemlerine; • Tuğla yığma yapım sistemi, • Betonarme veya ahşap iskelet yapım sistemi örnek verilebilir.


17. Soru

Endüstrileşmiş yapımın amacı nedir?

Cevap

Endüstrileşmiş yapımın amacı, daha az iş gücü ile daha kısa sürede, daha çok, daha kaliteli ve daha ucuz bir yapı üretimini gerçekleştirmektir.


18. Soru

Kayar kalıp sistemlerinin yararları nelerdir?

Cevap

Kayar kalıp sistemlerinin yararları şöyle sıralanabilir: • Kayar kalıp sistemleri ile kesintisiz olarak 24 sat beton dökümü yapılabilir. • Zemine bağlı iş iskelesi gerektirmez. • İş iskelesine gereksinim duyulmaması nedeni ile yüksek yapılarda maliyeti düşürür.


19. Soru

Kayar kalıp sisteminin sunduğu olanaklar nedir?

Cevap

Kayar kalıp sistemi, betonarme yapılarda tüm düşey taşıyıcı perdelerin zeminden yukarı doğru kesintisi olarak üretilmesine olanak sağlar.


20. Soru

Rasyonalize edilmiş yapım yöntemlerinin tercih edilmesinin nedenleri nelerdir?

Cevap

Rasyonalize edilmiş yapım yöntemlerine; • Toplu üretimde yapım kalitesini arttırmak, • Seri ve ekonomik üretim aşamalarını daha kolay denetleyebilmek amacıyla başvurulur.


21. Soru

Tünel kalıp sistemleri ile üretim nasıl yapılır?

Cevap

Tünel kalıp sistemleri büyük parçalardan oluşur ve vinçler ile kaldırılarak yerleştirilir. Kalıp yerleştirildikten sonra çelik donatı döşenir ve beton dökülür. Kalıplar bir gün sonra sökülerek üst kata yerleştirilerek üretime devam edilir.


22. Soru

Rasyonelize edilmiş yapım tekniklerinin kullanıldığının göstergeleri nelerdir?

Cevap

Rasyonelize edilmiş yapım tekniklerinin kullanıldığının göstergeleri; • Yapı üretiminde kullanılan betonun şantiyede veya şantiye dışında kurulan beton üretim tesislerinde elde edilmesi, • Betonun el işçiliği yerine beton pompaları ile yerine yerleştirilmesi ve • Hazır kalıpların kullanılmasıdır.


23. Soru

Prefabrike iskelet sistemlerde taşıyıcı elemanların montajı nasıl yapılır?

Cevap

Prefabrike iskelet sistemlerde taşıyıcı sistem elemanları fabrikada önceden üretilirler. Şantiyeye getirilir, vinç yardımı ile kaldırır ve birleştirilirler.


24. Soru

Yapım yöntemleri, yapı üretimin hangi aşamasının parçasıdır?

Cevap

Yapım yöntemleri, yapı üretiminde planlamanın bir parçası olarak kabul edilir.


25. Soru

Geleneksel yapım yöntemlerinin dezavantajları nelerdir?

Cevap

Geleneksel yapım yöntemlerinin dezavantajları şöyle sıralanabilir: • İklim koşullarından etkilenir, • Aynı yapının eşdeğer bölümlerinde kalite farkı olur, • Denetim güçtür, • Malzeme kaybı olur


26. Soru

Yapım yöntemi nedir?

Cevap

Yapım yöntemi, yapı elemanlarının, bileşenlerinin ve malzemelerinin birbiriyle olan ilişkileri ve bağlantı özellikleri dikkate alınarak bir yapı strüktürünü ortaya çıkarmak için bir araya getirilmesidir.


27. Soru

Endüstrileşmiş yapım kaç gruba ayrılır?

Cevap

Endüstrileşme aşamasına göre; • Kısmi ve • Tam endüstrileşmiş yapım sistemleri olarak iki grupta incelenebilir.


28. Soru

Üretim eyleminde örgütlenme neden gereklidir?

Cevap

Üretim sürecinde birçok insan farklı aşamalarda ve çeşitli araçlar ile birlikte kullanılmaktadır. Bu da üretimi örgütlü bir çabaya dönüştürür.


29. Soru

Kayar kalıp sistemi nedir?

Cevap

Yapım sırasında beton döküldükçe yükseltilen kalıp sistemine kayar kalıp adı verilmektedir.


30. Soru

Prefabrike kapalı hücre sistemi nedir?

Cevap

Prefabrike kapalı hücre sisteminde yüzeyin tamamı kapalı olarak üretilir. Kapalı hücre sistemler ile daha büyük mekânlar elde edilemez.


31. Soru

Üretim nedir?

Cevap

Üretim, bir fiziksel varlık üzerinde onun değerini arttırıcı bir değişiklik yaparak hammadde ve yarı mamulün mamule dönüştürülmesidir.


32. Soru

Kayar kalıp sistemlerinde kalıp malzemesi olarak ne kullanılır?

Cevap

Kayar kalıp sisteminde kalıp malzemesi saç veya kompozit ahşap malzemelerden hazırlanır. Kalıp kısmı ahşap kuşaklar ile desteklenir.


33. Soru

Yapım yöntemlerinin geliştirilmesindeki amaç nedir?

Cevap

Yapım yöntemlerinin geliştirilmesindeki amaç, yapının kısa sürede ve ekonomik olarak elde edilmesini sağlamaktır.


34. Soru

Yapım yöntemler neye dayanarak ve nasıl incelenir?

Cevap

Yapım yöntemleri gelişmişlik düzeyine göre gruplanır: • Geleneksel yapım yöntemleri, • Rasyonalize edilmiş yapım yöntemleri, • Endüstrileşmiş yapım yöntemleri.


35. Soru

Prefabrike yapım sistemi nedir?

Cevap

Prefabrike yapım sistemi, günümüzde yapıları seri bir şekilde ve çok sayıda üretmek için geleneksel yapım teknikleri dışında uygulanan bir yapım sistemidir.


36. Soru

Prefabrike iskelet sistemlerde, taşıyıcı elemanlar nelerdir?

Cevap

Prefabrike iskelet sistemlerde, taşıyıcı elemanlar; • Prefabrike Kolon, • Kiriş ve • Döşemelerdir.


37. Soru

Tünel kalıp sistemleri ile gerçekleştirilen üretimin hızlı olmasının nedeni nedir?

Cevap

Kalıp sisteminin kurulmasının kolay oluşu ile betonun sertleşmesini sağlayan işlemlerin uygulanmasıdır


38. Soru

Yapım yöntemlerinin gelişmesini sağlayan etmenler nelerdir?

Cevap

Yapım yöntemlerinin gelişmesini sağlayan etmenler şöyle sıralanabilir: • Ekonomik yapı elde etme isteği, • Yapıya olan talepteki artış, • Yapı tipi çokluğu, • Kaliteli yapıya olan talep, • Yönetmelikler, • Teknikteki ve teknolojideki gelişmeler, • Nitelikli işgücü bulma zorluğu.


39. Soru

Rasyonelize edilmiş yapım yöntemleri nedir?

Cevap

Rasyonelize edilmiş yapım yöntemleri, geleneksel yapım yöntemlerinin rasyonelleştirilmesini öngören yöntemlerdir. Rasyonelize edilmiş yapım yöntemlerinin özellikleri şöyle sıralanabilir: • Yapımda organizasyon ve planlama bilimsel tekniklere bağlı olarak gerçekleştirilir. • Gelişmiş malzemeler ve araçlar kullanılır. • Yapımda hazır malzeme ve bileşenler yaygın olarak kullanılır. • Hazır kalıplar kullanılır.


40. Soru

Hazır kalıp sistemlerinin avantajları nelerdir?

Cevap

Geleneksel sistemlerde kalıplar parçaların yerinde birleştirilmesi ile uygulanır. Buda malzeme ve zaman kayıplarına neden olur. Kalıp giderlerinin önemli bir yere sahip olduğu betonarme sistemlerde hazır kalıpların kullanılması zaman ve malzeme kayıplarını önemli ölçüde azaltır.


41. Soru

Döşeme kaldırma sistemi nedir?

Cevap

Döşeme kaldırma sistemi, kat döşemelerinin, yapının inşa edileceği yerde, zemin kat döşemesi üzerinde döküldükten sonra yapıdaki yerlerine yükseltilerek sabitlenmesi prensibine dayanan döşeme yapım sistemidir.


42. Soru

Döşeme kaldırma sisteminde döşemeler nasıl üretilir?

Cevap

Döşeme kaldırma sisteminde döşemeler üst üste dökülerek elde edilirler. Alttaki döşeme plağı üstteki döşeme plağı için kalıp görevi görür. Döşeme plaklarının birbirine yapışmasını önlemek için alçı sıva veya kalıp yağı kullanılır.


43. Soru

Duvar kaldırma sisteminin avantajı nedir?

Cevap

Duvar kaldırma sistemi, duvarların yerde yatay olarak üretilmesi kalıp kullanımını ortadan kaldırdığı için maliyet avantajı sağlamaktadır.


44. Soru

Yapım teknik ve yöntemlerinin endüstrileşmesi nasıl mümkündür?

Cevap

Yapım teknik ve yöntemlerinin endüstrileşmesi; • Makineleşme, • Standartlaşma, • Rasyonelleşme ve • Prefabrikasyon ile mümkündür.


45. Soru

Tırmanır kalıp sistemleri nedir?

Cevap

Tırmanır kalıp sistemleri, yapıya gereken kısımda ankre edilen düşey elemanların kanallarda ilerlemesi ile yukarıya doğru kesintisiz bir devamlılık sağlayan kalıplardır.


46. Soru

Prefabrike hücre sistemi nasıl monte edilir?

Cevap

Prefabrike hücre sistemi bitmiş mekânsal hücrelerden oluşmaktadır. Karkas sistem veya panel sistem elemanların birleşim tekniği ile hücre kuruluşu gerçekleştirilir.


47. Soru

Prefabrike hücre sistemleri kaça ayrılır?

Cevap

Prefabrike hücre sistemleri, bitmişlik ve mekân özellikleri açısından; • Kapalı ve • Açık hücre sistemleri olmak üzere ikiye ayrılır.


48. Soru

Modüler kalıplar kaç farklı şekilde üretilir? Bunlar nelerdir?

Cevap

Modüler kalıplar üç farklı şekilde üretilir. Bunlar; • Küçük parçalı, • Büyük parçalı ve • Özel biçimli kalıplardır.


49. Soru

Endüstrileşme nedir?

Cevap

Endüstrileşme, herhangi bir üretim kesiminde girişimci veya kullanıcıların yerini piyasaya hazır mal veya hizmet sunmak amacı güden profesyonel girişimcilerin alarak; sürekli, büyük ölçekte üretime geçilmesi, bunun için üretkenliği arttırmaya yönelik belli teknik ve ekonomik çözümlerin yaygın biçimde uygulanmaya başlanmasıdır.


50. Soru

Tünel kalıp sisteminde taşıyıcı elemanlar hangileridir?

Cevap

Tünel kalıp sisteminde duvarlar hem taşıyıcı, hem de bölücü elaman görevini yerine getirir.


51. Soru

Modüler kalıpların özellikleri nelerdir?

Cevap

Modüler kalıpların özellikleri şöyle sıralanabilir: • Çok kez kullanılabilirler. • Malzemeden tasarruf sağlar. • Kalıp maliyetlerini azaltır. • Uygulaması kolaydır. • Endüstriyel olarak üretildikleri için düzgün yüzeyler elde edilmesini sağlarlar. • Boyutsal olarak farklı olsalar da birbirleri ile uyumlu oldukları için istenen boyut ve ölçülerde kalıp yapılmasını olanaklı kılar.


52. Soru

Prefabrike karma sistemler nedir?

Cevap

Prefabrike karma sistemler, birden fazla prefabrike yapım yönetiminin kullanıldığı sistemlerdir.


53. Soru

Prefabrike döşemelerin özellikleri nelerdir?

Cevap

Farklı açıklılar için farklı tiplerde yapılan prefabrike döşeme tipleri şöyle sıralanabilir: • Plak döşeme, • Kirişli döşeme, • Kaset döşeme, • T plak döşeme, • Çift T plak döşeme (pi plak), • Boşluklu döşeme, • U plak döşeme.


54. Soru

Duvar kaldırma sistemi hangi yapılarda kullanılır?

Cevap

Duvar kaldırma sistemi, iki ve üç katlı yapılarda duvarların bir seferde dökülerek üretilmesinde kullanılabilir. Çok katlı yapı sistemleri için uygun değildir.


55. Soru

Endüstrileşmenin özellikleri nelerdir?

Cevap

Endüstrileşmenin özellikleri şöyle sıralanabilir: • İşbölümü, • İşlemlerin sıralanması, • Kesintisiz ve sürekli üretim, • Tekrar ve işlemlerde uzmanlaşma, • Makineleşme, • Standartlaşma, • Kaynakların en az kayıpla kullanımı, • Yönetim işlevlerinin yerine getirilmesi.


56. Soru

Prefabrike açık hücre sistemi nedir?

Cevap

Prefabrike açık hücre sisteminde yüzeyin bir bölümü açık olarak üretilir. Diğer hücreler ile birleştirildiğinde daha büyük mekânlar elde edilir.


57. Soru

Zeminde dökülüp kaldırılan döşemeler ile yapı üretimi nasıl gerçekleştirilir?

Cevap

Zeminde dökülüp kaldırılan döşemeler sisteminde (Lift-Slab), döşeme imalatı tamamlandıktan sonra üst kat döşemlerinin tümü kaldırma aletleri yardımı ile bir kat seviyesinde kaldırılır ve betonarme prefabrike kolonlar yerleştirilir. Bu işlem, tüm katlar tamamlanıncaya kadar tekrarlanır.


58. Soru

Tünel kalıp sisteminde duvar ve döşemeler nasıl üretilir?

Cevap

Tünel kalıp sisteminde duvar ve döşemeler bütün ve betonarme olarak üretilir.


59. Soru

Hazır kalıp sistemlerinin çeşitleri nelerdir?

Cevap

Hazır kalıp sistemlerinin çeşitleri; • Modüler kalıplar, • Tünel kalıplar, • Kayar kalıplar, • Tırmanır kalıp sistemleridir. Ayrıca; • Döşeme kaldırma (lift-slab) ve • Duvar kaldırma sistemleri de (tilt-up) kullanılan diğer yöntemlerdir.


60. Soru

Tünel kalıp sistemleri nedir?

Cevap

Tünel kalıp, duvarlar ve döşemelerin bir defada dökülerek elde edilmesine olanak sağlayan yapım sistemidir.


61. Soru

Tünel kalıpları nerelerde yaygın olarak kullanılır?

Cevap

Tünel kalıpları, yaygın olarak çok katlı bloklardan oluşan toplu konut üretiminde kullanılır.


62. Soru

Kalıpların çıkarılması için boş bırakılan yüzeyler nasıl kapatılır?

Cevap

Kalıpların çıkarılması için bırakılan boş yüzeyler yapının dış yüzeyleridir. Bu bölümler hazır cephe panelleri monte edilerek kapatılır.


63. Soru

Tünel kalıp sisteminde boş bırakılan yüzeyler yapının hangi bölümüdür?

Cevap

Tünel kalıp sisteminde boş bırakılan yüzeyler yapının dış yüzeyleridir. Bunlar kapatılarak dış duvarlar oluşturulur.


64. Soru

Tünel kalıp sisteminin avantajları nelerdir?

Cevap

Tünel kalıp sisteminin avantajları şöyle sıralanabilir: • Tünel kalıp sistemi kısa sürede çok sayıda ekonomik yapı üretilmesini sağlar. • Kalıp giderlerini azaltır. • Malzeme kayıplarını düşürür. • Taşıyıcı perde duvarlı sisten oluşturularak deprem kuşağına uygun yapılar üretilmesini sağlar. • Kirişsiz sistem ile yapı üretilmesini sağlar.


65. Soru

Kalıcı kalıplar en çok hangi yapı elemanlarının üretiminde tercih edilirler?

Cevap

Kalıcı kalıplar genellikle döşemelerin üretiminde tercih edilirler.


66. Soru

Prefabrike iskelet sistemlerde cepheler nasıl kapatılır?

Cevap

Prefabrike iskelet sistem oluşturulduktan sonra taşıyıcı olmayan prefabrike cephe panelleri yerleştirilir.


67. Soru

Endüstrileşmiş yapım nedir?

Cevap

Endüstrileşmiş yapım, yapı sürecinin tasarımından yapı ürününün oluşmasına kadar uygulanan işlemlerin tümünü kapsamakta ve bu işlemlerin gerçekleştirilmesinde de endüstriyel üretim sistemleri geçerli olmaktadır.


68. Soru

Tünel kalıp sistemleri nerede üretilir?

Cevap

Tünel kalıp sistemleri, fabrika veya atölyelerde yapı üretimine başlanmadan önce yapılır.


69. Soru

Tırmanır kalıp sistemi ile kayar kalıp sistemi arasındaki fark nedir?

Cevap

Tırmanır kalıp sistemleri kayar kalıp sistemleri le benzerlik gösterir. Ancak tırmanır kalıplarda beton dökümünden sonra kalıp yüzeyden ayrılarak bir üst seviyeye yeniden monte edilmektedir.


70. Soru

Prefabrike panel sistemler hangi tür yapılarda kullanılırlar?

Cevap

Prefabrike panel sistemler, büyük açıklıkları geçmek olanaklı olmadığı için genellikle konut yapımında tercih edilirler.


71. Soru

Prefabrikasyon nedir?

Cevap

Prefabrikasyon, yapıyı oluşturan elemanların önceden fabrikalarda veya şantiyelerde kurulan atölyelerde, topluca ve yoğun olarak üretilip stok edilmesidir.


72. Soru

Prefabrike yapılar nasıl üretilir?

Cevap

Prefabrike yapılarda yapı üretimi prefabrike elemanların şantiyede bir araya getirilip birleştirilmesi ile sağlanır


73. Soru

Prefabrike hücre sistemlerin sağladığı avantaj nedir?

Cevap

Prefabrike hücre sistemlerinde döşeme, duvar tavan gibi yüzeyler oluşturulurken kaplama ve tesisatında sistem içerisinde bitirilmesini sağladıkları için şantiyedeki işçilik düzeyini en aza indirgemektedirler.


74. Soru

Zeminde dökülüp kaldırılan kalıp sisteminin önemli avantajları nelerdir?

Cevap

Zeminde dökülüp kaldırılan kalıp sisteminin en önemli avantajı kalıp kullanılmadan döşeme elde edilmesini sağlamasıdır. Döşeme plakları kirişsiz olarak üretildiği için kullanımda serbestlik sağlaması önemli bir diğer avantajıdır.


75. Soru

Modüler kalıp sistemleri hangi malzemelerden üretilir?

Cevap

Modüler kalıp sistemleri; • Çelik veya • Ahşap malzeme kullanılarak imal edilirler.


76. Soru

Tünel kalıp sisteminde tesisat kanalları nasıl uygulanır?

Cevap

Tünel kalıp sisteminde tesisat kanalları duvarların içinde kalacak şekilde kalıpların üzerine monte edilir. Beton döküldüğünde duvar içerisinde kalır.


77. Soru

Duvar kaldırma sistemi nedir?

Cevap

Duvar kaldırma sistemi (Tilt-Up), şantiyede uygulama yapılacak olan yerin yanında yatay olarak betonarme duvarın dökülmesi ve daha sonra da vinçler yardımı ile kaldırılıp montajının yapıldığı yapım sistemidir.


78. Soru

Endüstrileşmiş yapımın kapsamı nedir?

Cevap

Yapımda endüstrileşme, ham maddeden bitmiş ürüne (yani yapıya) geçiş sürecinde, malzeme, emek ve zamanın en rasyonel (yani en az ve en iyi biçimde) kullanımını sağlamak için alınacak önlemlerin tamamını kapsar.


79. Soru

Kayar kalıp sistemlerindeki asma-kaldırma bölümü nedir?

Cevap

Kayar kalıp sistemlerindeki asma-kaldırma platformu, hidrolik kollar aracılığı ile kalıpların yukarıya kaldırılmasını sağlar.


80. Soru

Kayar kalıp sistemleri kaç bölümden oluşur?

Cevap

Kayar kalıp sistemleri; • Kayar kalıp sistemi, • Kalıp, asma-kaldırma sistemi ve • Çalışma platformu olmak üzere üç bölümden oluşur.


81. Soru

Prefabrike panel sistemlerde taşıyıcı elemanlar hangileridir?

Cevap

Prefabrike panel sistemlerde taşıyıcı sistem elemanları; • Düşey ve • Yatay olmak üzere iki çeşittir. Düşey paneller duvarları ve yatay paneller döşemeleri oluşturur.


82. Soru

Prefabrike hücre sistemlerde hangi malzemeler kullanılır?

Cevap

Prefabrike hücre sistemlerin yapımında; • Betonarme, • Ahşap, • Metal (alüminyum, çelik) ve • Güçlendirilmiş plastik malzemeler kullanılabilir. Ayrıca bir kaç farklı malzeme bir araya getirilerek de hücre sistemi oluşturulabilir. Örneğin çerçeve elemanlarının çelik; duvar ve döşeme elemanlarının ahşap olması gibi.


83. Soru

Prefabrike yapılar hangi malzemelerde yapılırlar?

Cevap

Prefabrike yapılar; • Betonarme, • Ahşap, • Metal (çelik, güçlendirilmiş alüminyum) ve • Güçlendirilmiş plastik malzemeler ile yapılabilirler.


84. Soru

Prefabrike panel sistemler nedir?

Cevap

Prefabrike panel sistemleri, taşıyıcı elemanları büyük boyutlu prefabrike panellerden oluşan sistemlerdir.


85. Soru

Prefabrike yapım yöntemleri nelerdir?

Cevap

Prefabrike yapılarda birçok yapım yöntemi geliştirilmiştir. En yaygın olarak kullanılan prefabrike yapım yöntemleri şöyle sıralanabilir: • İskelet sistemler, • Panel sistemler, • Hücre sistemler, • Karma sistemler.


86. Soru

Prefabrike karma sistemlere örnek veriniz.

Cevap

Prefabrike karma sistemlere; • Panel-hücre, • Panel-iskelet ve • İskelet-hücre sistemleri örnek verilebilir.


87. Soru

Prefabrike hücre sistemler nedir?

Cevap

Prefabrike hücre sistemler, endüstrileşme düzeyi yüksek prefabrike sistemlerdir. Hücreyi oluşturan konstrüksiyon, fabrika ve atölyelerde büyük oranda tamamlanarak şantiyeye getirilir ve monte edilir.


88. Soru

Yapım yöntemlerinin gelişmesini etkileyen etmenler nelerdir?

Cevap

Yapım yöntemlerinin gelişmesini etkileyen etmenler: • Ekonomik yapı elde etme isteği • Yapıya olan talep artışı • Yapı tipi çokluğu • Kaliteli yapıya talep • Yönetmelikler • Teknik ve teknolojideki ilerlemeler • Nitelikli işgücü bulma zorluğu


89. Soru

Yapım yöntemi nedir?

Cevap

Yapı elemanlarının, bileşenlerinin ve malzemelerinin birbirleriyle olan ilişkiler düzeninde ve yönteme özgü bağlantı teknikleriyle yapı strüktürlerini meydana getirecek biçimde bir araya getirilmesine “yapım yöntemi” adı verilir


90. Soru

Yapım yöntemleri gelişmişlik düzeyine göre kaç ana grupta incelenebilir?

Cevap

Yapım yöntemleri gelişmişlik düzeyine göre üç ana grupta incelenebilir. • Geleneksel yapım yöntemleri • Rasyonalize edilmiş yapım yöntemleri • Endüstrileşmiş yapım yöntemleri


91. Soru

Geleneksel yapım yöntemlerinin genel özellikleri nelerdir?

Cevap

Geleneksel yapım yöntemlerinin genel özellikleri: • Sermaye yatırımlarının düşük olması • Yarı mamul, mamul yapı malzemeleri kullanımı • Yarı mamul, mamul yapı bileşenleri kullanımı • Üretimin büyük oranda şantiyede gerçekleşmesi • İş bölümü bulunması • Nitelikli işgücü oranının yüksek olması • Basit yapı makineleri ve ekipman kullanımı • Geleneksel kalıp kullanımı


92. Soru

Geleneksel yapım yöntemlerinin dezavantajları nelerdir?

Cevap

Geleneksel yapım yöntemlerinin dezavantajları: • İklim koşullarından etkilenme • Aynı yapının eşdeğer bölümlerinde kalite farklılıkları • Denetim güçlüğü • Malzeme kaybı


93. Soru

Rasyonalize edilmiş yapım yöntemlerini açıklayınız.

Cevap

RASYONALİZE EDİLMİŞ YAPIM YÖNTEMLERİ Geleneksel yapım sürecinin rasyonelleştirilmesini öngören yöntemlerdir. Yapımda organizasyon ve planlama bilimsel tekniklere bağlı olarak yapılır. Gelişmiş malzemeler ve araçlar kullanılır. Yapımda hazır malzeme ve bileşen kullanımı artar. Hazır kalıplar kullanılır.


94. Soru

Hazır kalıplar nelerdir?

Cevap

Hazır kalıplardan bazıları şu şekilde sıralanabilir; modüler kalıplar, tünel kalıplar, kayar kalıplar, tırmanır kalıp sistemleri.


95. Soru

Modüler kalıp sistemini açıklayınız.

Cevap

Modüler kalıplar, betonarme yapıda, genel veya özel amaçlı kullanım için yapılmış kalıp takımlarıdır. Modüler kalıplar farklı şekillerde birleştirilerek, kolon, kiriş, perde duvarı, döşeme gibi yapı bölümlerinin oluşturulmasında kalıp işlevini görürler.


96. Soru

Modüler kalıp sistemlerinin özellikleri nelerdir?

Cevap

Çelik veya ahşap malzeme kullanılarak yapılırlar. Modüler kalıpların en önemli özelliği çok kez kullanılabilmesidir, böylece; malzemede tasarruf ve kalıp maliyetinde düşüş sağlanır. Uygulanması kolaydır. Endüstriyel olarak üretildikleri için düzgün yüzeyler elde edilir. Boyutsal olarak farklı ancak birbiri ile uyumlu modüler kalıp elemanları, istenen boyut ve ölçülerde kalıp yapımını mümkün kılar. Modüler kalıplar; küçük parçalı, büyük parçalı ve özel biçimli kalıplar olarak üretilmektedir.


97. Soru

Tünel kalıp sistemini açıklayınız.

Cevap

Tünel kalıp, duvar ve döşemelerin bir defada dökülerek elde edilmesine olanak sağlayan yapım sistemi olarak tanımlanabilir. Yaygın olarak çok katlı bloklardan oluşan toplu konut üretiminde kullanılır.


98. Soru

Tünel kalıp sistemlerinin özelliklerini açıklayınız.

Cevap

Kalıpların üretimi, fabrika veya atölyelerde önceden yapılır. Tünel kalıp elemanlarının yapımında çelik malzeme kullanılır. Kalıp yapımında kullanılan, 3-6 mm kalınlıktaki çelik saç kalıp yüzeyleri, nervürlü metal profillerle desteklenerek, kalıp sistemine dayanıklılık kazandırılır ve düzgün yüzey elde edilmesi sağlanır. Tünel kalıp sistemleri büyük parçalardan oluşur ve kule vinçler aracılığı ile yerleştirilirler. Kalıp yerleştirildikten sonra demir donatı döşenir ve beton dökümü gerçekleştirilir. Genellikle bir gün sonra kalıplar yerlerinden sökülerek üst kata monte edilir ve işlem tekrarlanır. Geleneksel yöntemlerle beton dökümünde haalarca süren bu işlemler tünel kalıp sistemi ile kısa sürede tamamlanabilmektedir. Üretimin hızlı olmasının nedeni, kalıp sisteminin kurulma kolaylığı yanında betonun çabuk sertleşmesine olanak veren işlemlerin uygulanması ile ilgilidir.

Tünel kalıp sisteminin önemli özelliklerinden biri de, kısa sürede çok sayıda ekonomik yapı üretilmesine olanak sağlamasıdır.


99. Soru

Kayar kalıp sistemi nedir? Açıklayınız.

Cevap

Yapımda, beton döküldükçe yükseltilen kalıp sistemine “kayar kalıp” adı verilir. Betonarme yapıda tüm düşey taşıyıcı perdelerin zeminden yukarıya doğru kesintisiz dökülmesine (yapımına) olanak sağlar. Çok katlı konut ve işyerleri, soğutma kuleleri, fabrika bacaları, su kuleleri gibi yapıların inşasında kullanılan bir sistemdir.


100. Soru

Tırmanır kalıp sistemi nedir? Açıklayınız.

Cevap

Yapıya gereken kısımda ankre edilen düşey elemanların kanallarında ilerleyerek aşağıdan yukarıya kesintisiz bir devamlılık sağlayan kalıplara “tırmanan kalıplar” adı verilir. Sistem olarak kayar kalıp sistemleri ile benzerlik gösterir, ancak; tırmanır kalıplarda beton dökümünden sonra kalıp yüzeyden ayrılarak bir üst seviyeye yeniden monte edilir. Kalıp montajı, el işçiliği, vinç yardımıyla veya otomatik olarak yapılabilmektedir.


101. Soru

Kalıcı Kalıplar nedir? Açıklayınız.

Cevap

Kalıcı kalıplar, şantiye veya fabrikalarda üretilen ve kalıp kullanımını azaltmayı ya da tamamen ortadan kaldırmayı amaçlayan yarı bitmiş yapı bölümleridir. Bu amaç için firmalar kendi yöntemlerini veya ürünlerini geliştirerek piyasaya sunarlar. Özellikle, döşeme sistemleri için geliştirilen bu yöntemler kalıp maliyetlerinde önemli avantaj sağlarlar.


102. Soru

Duvar kaldırma sistemi nedir? Açıklayınız.

Cevap

Şantiyede; uygulama yapılacak yerin yanında, yerde yatay olarak betonarme duvarın dökülmesi ve daha sora vinçler aracılığı ile duvarın kaldırılarak monte edilmesi prensibine dayalı yapım tekniğine “duvar kaldırma sistemi” adı verilir. Bu uygulama ile iki ve üç katlı yapıların duvarları bir defada dökülerek elde edilebilir. Çok katlı yapı inşasına uygun bir sistem değildir.


103. Soru

Döşeme kaldırma sistemi nedir? Açıklayınız.

Cevap

Kat döşemelerinin, yapının inşa edileceği yerde, zemin kat döşemesi üzerinde döküldükten sonra yapıdaki yerlerine yükseltilerek sabitleştirilmesi prensibine dayanan döşeme yapım sistemine “döşeme kaldırma sistemi” adı verilir. Bu sistemde tüm döşemeler üst üste dökülerek elde edilirler, yani; alttaki döşeme plağı üstteki döşeme plağının kalıbını oluşturur. Döşeme plaklarının birbirine yapışmasını önlemek için alçı sıva veya kalıp yağı kullanılır.


104. Soru

Endüstrileşme nedir?

Cevap

Endüstrileşme, herhangi bir üretim kesiminde girişimci ya da kullanıcıların yerini piyasaya hazır mal veya hizmet sunmak amacını güden profesyonel girişimcilerin alarak; sürekli, büyük ölçekte üretime geçilmesi ve bu doğrultuda üretkenliği arttırmaya yönelik belli teknik ve ekonomik çözümlerin yaygın bir biçimde uygulanmaya başlanmasıdır.


105. Soru

Endüstrileşmiş üretimin özellikleri nelerdir?

Cevap

Endüstrileşmiş üretimin özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir  • İşbölümü • İşlemlerin sıralanması • Kesintisiz ve sürekli üretim • Tekrar ve işlemlerde uzmanlaşma • Makineleşme • Standartlaşma • Kaynakların en az kayıpla kullanımı • Yönetim işlevlerinin yerine getirilmesi (planlama, örgütleme, yürütme ve denetleme)


106. Soru

Yapım teknik ve yöntemlerinin endüstrileşebilmesi hangi özellikler ile mümkündür?

Cevap

Yapım teknik ve yöntemlerinin endüstrileşebilmesi; • makineleşme • standartlaşma • rasyonelleşme • prefabrikasyon ile mümkündür.


107. Soru

Prefabrikasyon nedir? Açıklayınız.

Cevap

Prefabrikasyon, yapıyı oluşturan elemanların, önceden fabrikalarda veya şantiyelerde kurulan atölyelerde, topluca ve yoğun olarak üretilip, stok edilmesidir. Yapı üretiminin tamamlanması bu elemanların şantiyede bir araya getirilerek birleştirilmesi ile sağlanır (Koncz, T., 1979:1). Prefabrike yapılar; betonarme, ahşap, metal (çelik, güçlendirilmiş alüminyum), güçlendirilmiş plastik malzemeler ile yapılabilirler. Bazı sistemlerde birden fazla malzeme bir arada kullanılabilir. 


108. Soru

Prefabrike yapım yöntemleri kuruluş şekline göre kaça ayrılır? Nelerdir?

Cevap

Prefabrike yapım yöntemleri, kuruluş şekline göre, dört ana başlıkta sınıandırılırlar. Bunlar; iskelet sistemler, panel sistemler, hücre sistemler ve karma sistemlerdir.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi