Devre Analizi Laboratuvarı Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Direnç Değerlerinin Belirlenmesi Ve Breadboard İle Devre Kurma

1. Soru

Direnç nedir?

Cevap

Direnç kelimesi genel olarak bir güce karşı direnme olarak tanımlanabilir. Dirençler elektronikte sık kullanılan en basit devre elemanlarıdır.


2. Soru

Dirençler ne için kullanılır?

Cevap

Elektriksel devrelerde akım ve gerilim düşürücü görevi yaparlar. Devrede herhangi bir noktadaki gerilimi veya herhangi bir noktadan geçen akımı düşürmek için dirençler kullanılır. Bu amaçla seri, paralel ve seri-paralel karışık olmak üzere üç şekilde bağlanırlar. Elektrik enerjisi direnç üzerinde ısı enerjisine dönüşerek harcanır. Direncin değeri kadar gücü de önemlidir. Direnç üzerinde topladığı enerjiyi ısıya çevirerek etrafa yayabilecek güçte olmalıdır.


3. Soru

Direncin birimi nedir?

Cevap

Dirençler devrede R harfi ile gösterilir ve birimi ohm ?’dur (omega diye okunur).


4. Soru

Direncin değeri nasıl bulunabilir?

Cevap

Bir direncin değeri iki farklı yöntem kullanılarak bulunabilir. Bir multimetre (ohmmetre) yardımıyla verilen bir direncin değeri ölçülebilir. Diğer bir yöntem ise direnç üzerindeki renk bandlarını renk kodları tablosu yardımı ile yorumlayarak direnç değerini belirlemektir.


5. Soru

Breadboard nedir?

Cevap

Breadboard (bredbord diye okunur), üzerinde devre elemanlarını birleştirip bir devre oluşturulabilen alettir. Breadboard üzerindeki küçük bağlantı noktaları (delikler) yardımı ile bir devre kurulup gerekli ölçümler yapılabilir.


6. Soru

Multimetre nedir?

Cevap

Multimetre Kullanımı Multimetre elektriksel olarak çok çeşitli ölçümler yapabilen bir cihazdır. Bir multimetre kullanarak akım, direnç, indüktans, sığa ve voltaj (gerilim, potansiyel farkı) gibi çeşitli ölçümler yapılabilir. Multimetre genel olarak ekran, kadran ve çıkış uçları olmak üzere üç kısımdan oluşur. Ekran üzerinde yapılan ölçümün sonucu görülür.


7. Soru

Multimetre ile ölçüm nasıl yapılır?

Cevap

Multimetrenin kırmızı ve siyah olmak üzere iki probu vardır. Kırmızı prob (+) kutbu, siyah prob (-) kutbu ifade etmektedir. Bu iki probun bağlantı uçları ölçülecek niceliğe bağlı olarak uygun çıkış uçlarına bağlanır. Multimetre ekranında (-) değer okunuyorsa, probların ters tutulduğu anlaşılmalıdır. Kademe anahtarı (düğmesi) dairesel olarak hareket ettirilerek ölçülmek istenen niceliğe göre ayarlanır. Kadran üzerinde akım A, direnç ?, indüktans H, sığa F ve voltaj V ile gösterilmiştir. Direnç EID184U-DEVRE ANALİZİ LABORATUVARI Ünite 1: Direnç Değerlerinin Belirlenmesi ve Breadboard ile Devre Kurma 2 değerini ölçmek için kademe anahtarı ? kademesine getirilmelidir. Multimetre direnç değeri belirlemek amacıyla kullanıldığında ohmmetre olarak adlandırılır. ? kademesinde ohm, kiloohm ve megaohm mertebesinde direnç değerleri ölçülebilir. Direnç değeri ölçülürken öncelikle kademe anahtarı en yüksek değere (4000 M? mertebesi) ayarlanır. Bu kademede direnç değeri okunamıyorsa kademe anahtarı daha küçük değere çevrilerek direnç değeri belirlenir. Ölçülen direnç değerinin K? mertebesinde olması durumunda ekranda K harfi ve M? seviyesinde olması durumunda ekranda direnç değeri ile birlikte M harfi görülür.


8. Soru

Multimetre hangi durumda voltmetre halini alır?

Cevap

Akım ve voltaj ölçümleri için multimetrenin A ve V kademelerini kullanmak gerekir. Multimetre akım okumak üzere ayarlandığında ampermetre, voltaj okumak için ayarlandığında voltmetre adını alır. AC akım ölçmek için ac-dc düğmesi basılı olmalıdır. Kademe anahtarı ise akım kademesine ayarlanmalıdır. Benzer şekilde ac voltaj ölçmek için ac-dc düğmesi basılı iken kademe anahtarı voltaj kademesinde olmalıdır. Her iki durumda da ekranda AC uyarısı görülür. DC akım veya voltaj ölçümü yapmak için ac-dc düğmesi kapalı konumda iken akım veya voltaj kademesi ayarlanır. Bu durumda ise ekranda DC uyarısı görülür.


9. Soru

Multimetre ölçüm yapılacak devre elemanına nasıl bağlanır?

Cevap

Multimetreyi ölçüm yapılacak devre elemanına bağlamak için prob adı verilen kırmızı ve siyah renkli bağlantı kabloları multimetrenin çıkış uçlarına (yuvalarına) bağlanır. Cihazın dört adet çıkış ucu vardır. Ölçümü yapılacak niceliğe göre doğru çıkış uçlarının kullanılması gerekir. Siyah renkli bağlantı kablosu her zaman COM isimli çıkış ucuna, kırmızı renkli kablo ise ölçülecek niceliğe göre uygun çıkış ucuna bağlanmalıdır. Akım ölçümü amper mertebesinde yapılacaksa kırmızı bağlantı kablosu 1 numaralı çıkış ucuna, akım miliamper mertebesinde ise 2 numaralı çıkış ucuna bağlanmalıdır. Siyah bağlantı kablosunun bağlanacağı çıkış ucu 3 numaralı uçtur. Direnç ve voltaj ölçümü için kırmızı bağlantı kablosu 4 numaralı çıkışa bağlanmalıdır. Multimetre ile ölçüm yaparken kadranın uygun kademede olmasına dikkat edilmelidir. Bağlantı kablolarının doğru çıkış uçlarına bağlanması çok önemlidir. Akım kademesi seçilip çıkış uçları voltaj çıkışlarına bağlanırsa, bu durumda multimetrenin sigortası atabilir. Artarda yapılan farklı niceliklerin ölçümü sırasında bağlantı kablolarının yerleri sık sık kontrol edilmeli ve varsa hata düzeltilmelidir.


10. Soru

Sabit direnç nedir ve türleri nelerdir?

Cevap

Sabit Dirençler: Sabit direnç değerleri gerektiren uygulamalarda tercih edilirler. Bu tür dirençlerin hassasiyetleri yüksektir. Dirençler yapıldıkları maddeye göre üç gruba ayrılır. ? Karbon Dirençler ? Film Dirençler ? Tel Dirençler


11. Soru

Değişken dirençler nedir ve türleri nelerdir?

Cevap

Değişken Dirençler: Bu tip dirençler devrede akım ve gerilim ayarlayıcı olarak kullanılır. Hareket ettirilebilen ortak uçları yardımı ile değerleri değiştirilebilen dirençlerdir. Potansiyometre ve trimpot en sık kullanılan türleridir. ? Potansiyometre ? Trimpot


12. Soru

Multimetre ile direnç değeri ölçümü nasıl yapılır?

Cevap

Kadran ? kademesine ayarlanır. Kademe 40 k? mertebesine getirildiğinde ekranda k? yazısı görülür. Ölçülecek direnç değeri bu değerden küçükse, kademe anahtarı saat ibresinin dönüş yönünün tersi yönde döndürülür. Eğer direnç değeri daha büyükse kademe anahtarı saat ibresi dönüş yönünde çevrilmelidir. Direnç değeri asla devreye voltaj uygulandığı zaman ölçülmemelidir. Aksi takdirde yüksek akım nedeniyle multimetre zarar görür. Devreye voltaj uygulanmışsa herhangi bir direncin değerini ölçmek için öncelikle direncin bir ucu devreden çıkarılmalı ve ölçüm bu işlemden sonra yapılmalıdır. Ohmmetrenin ? ve COM çıkış uçlarına bağlanmış probları potansiyometrenin sırasıyla ac ve b-c uçlarına temas ettirilir. Böylece ohmmetre kullanarak potansiyometrenin direnç değeri ölçülür. Potansiyometrenin direnç değerinin okunması için ohmmetre potansiyometrenin a-b uçlarına bağlanarak ölçüm yapılırsa hatalı sonuç verir.


13. Soru

Renk bandlarından yararlanarak direncin değeri nasıl anlaşılır?

Cevap

Bir direncin değerini belirlemenin bir diğer yolu, direnç üzerinde renk bandı denilen renkli şeritlerden yararlanmaktadır. Dirençlerin değerine bağlı olarak üzerinde değişik sayıda renk bandı bulunur. Elektrik devresi kurarken kullanılan dirençler çoğunlukla dört veya beş renk bandlı dirençlerdir. Direncin üzerinde bulunan her rengin rakamsal bir karşılığı vardır. ? Dört renk bandlı direnç için R1 2 x 4 5 ? Beş renk bandlı direnç için R1 2 3 x 4 5 formüllerinde yerine konularak direnç değerleri kolayca bulunabilir. Bir direncin tolerans değeri hata payını yani direncin alabileceği maksimum ve minimum değeri gösterir. Direncin tolerans değeri ne kadar düşükse, kararlılığı o kadar yüksek olur. Bu nedenle hassas devrelerde toleransı düşük dirençler tercih edilir. Renk kodunun akılda tutulması için kolay bir yol olarak SOKAKTA SAYAMAM GİBİ kelimelerinden faydalanılır. SOKAKTA SAYAMAM GİBİ kelimeleri aralarında boşluk bırakılmadan yazıldığında kelimelerde bulunan sesli harfler çıkarılıp geriye kalan sessiz harfler dikkate alınır. Sessiz harfler ile renkler alfabetik sıra dikkate alınarak eşleştirilir. Bu kurala göre Kahverengi , Kırmızı renkten önce ve Mavi renkte Mor renkten önce gelir. Renklerin karşısına 0’dan 9’a kadar karşılık gelen rakamlar yazılır.


14. Soru

Breadboard kullanımı nasıldır?

Cevap

Breadboard değişik devre elemanlarını bir araya getirip devre kurmak için en pratik yoldur. Breadboard direnç, kondansatör gibi devre elemanları ve kabloların bağlanacağı küçük delikler ile güç kaynağı gibi devre elemanlarının bağlanabileceği bağlantı noktalarından oluşmaktadır. Breadboard üzerindeki mavi çizginin sağ ve solundaki kısımlar birbiriyle bağlantılı değildir. Karmaşık devreler kurulurken her iki kısımdan yararlanılabilir. Devreye voltaj uygulanması gerektiğinde yeşil, kırmızı ve siyah bağlantı noktaları kullanılır. Breadboard üzerinde mavi çizginin alt ve üst kısımları birbiriyle ilişkili değildir. Kırmızı ile gösterilen beşli düşey noktalar birbirleriyle bağlantılıdır. Elektriksel olarak aynı noktayı temsil ederler. Siyah çizgi ile gösterilen iki yatay nokta arasında ise bağlantı yoktur. Her bir sütundaki beş bağlantı noktası birbiriyle ortak iken, aynı satırdaki bağlantı noktalarının birbirleriyle ilişkisi yoktur. Yeşil çizgi ile belirtilen yirmi beşli grup ise birbiriyle bağlantılı noktalardır. Delikler, devre elemanlarının bağlanacağı noktalardır. Mavi çizginin alt ve üstündeki delikler genellikle devre elemanlarının bağlantı noktalarıdır. Yeşil çizgi ile belirtilen noktalar ise daha çok besleme ve toprak bağlantıları için kullanılır. Mavi çizginin alt ve üstünde bulunan düşey noktaların birbiriyle bağlantısı yoktur. Direnci breadboard üzerinde deliklere yerleştirebilmek için direnç bacaklarının uygun şekilde kıvrılması gerekir. Devrenin yerleşimine göre gerekirse direnç bacaklarının boyu kesilerek kısaltılabilir. Değerleri renk kodları yardımıyla veya ohmmetre ile belirlenmiş dirençler kullanılarak seri ve paralel bağlı basit devreler oluşturulabilir. Seri bağlı dört direnç için breadboard üzerinde kurulabilecek devredir. Seri bağlı dirençlerin ortak uçları breadboard üzerinde birbiriyle bağlantılı beş düşey delikten uygun olanlarına yerleştirilerek devre oluşturulmuştur. Düşey olarak aynı sırada olmak koşuluyla boş delikler kullanılabilir. İki direncin seri bağlanabilmesi için ortak uçlarına başka hiçbir direnç bağlanmamalıdır.


15. Soru

Direnç kelimesinin tanımı nedir?

Cevap

Direnç kelimesi genel olarak bir güce karşı direnme olarak tanımlanabilir.


16. Soru

Dirençlerin işlevi nedir?

Cevap

Dirençler elektronikte sık kullanılan en basit devre elemanlarıdır. Elektriksel devrelerde akım ve gerilim düşürücü görevi yaparlar. Devrede herhangi bir noktadaki gerilimi veya herhangi bir noktadan geçen akımı düşürmek için dirençler kullanılır. Bu amaçla seri, paralel ve seri-paralel karışık olmak üzere üç şekilde bağlanırlar. Elektrik enerjisi direnç üzerinde ısı enerjisine dönüşerek harcanır. Direncin değeri kadar gücü de önemlidir. Direnç üzerinde topladığı enerjiyi ısıya çevirerek etrafa yayabilecek güçte olmalıdır. Aksi takdirde direnç üzerindeki ısı artar. Sonuçta direnç değerinde değişme olabilir ve hatta direnç yanabilir.


17. Soru

Bir direncin değeri nasıl bulunur?

Cevap

Bir direncin değeri iki farklı yöntem kullanılarak bulunabilir. Bir multimetre (ohmmetre) yardımıyla verilen bir direncin değeri ölçülebilir. Diğer bir yöntem ise direnç üzerindeki renk bandlarını renk kodları tablosu yardımı ile yorumlayarak direnç değerini belirlemektir.


18. Soru

Breadboard (bredbord) nedir?

Cevap

Breadboard (bredbord diye okunur), üzerinde devre elemanlarını birleştirip bir devre oluşturulabilen alettir. Breadboard üzerindeki küçük bağlantı noktaları (delikler) yardımı ile bir devre kurulup gerekli ölçümler yapılabilir.


19. Soru

Laboratuvar çalışanlarının kendileri ve diğer çalışanların güvenliği için almaları gereken önlemler nelerdir?

Cevap

Laboratuvar çalışanlarının kendileri ve diğer çalışanların güvenliği için laboratuvar güvenlik kurallarına uyması çok önemlidir. Laboratuvar güvenliği, çalışma alanına göre farklı önceliklerde ele alınabilir. Burada çalışma alanı elektrik laboratuvarı olduğundan aşağıdaki güvenlik önlemlerine dikkat ve özen gösterilmelidir.

  • Elektrik laboratuvarında çalışmaya başlamadan önce, laboratuvardaki görevliler öğrencilere bir tehlike anında laboratuvardaki elektriği kesecek ana elektrik panosunun yerini ve elektrik enerjisinin nasıl kesileceğini öğretmelidirler. ?
  • Laboratuvar görevlileri öğrencilere herhangi bir kaza anında gerekiyorsa itfaiyeye ve sağlık görevlilerine nasıl ulaşabilecekleri hakkında bilgi vermelidir. İTFAİYE’ye 110, HIZIR ACİL SERVİS’e 112 ve POLİS’e 155 numaralı telefonlardan doğrudan ve herhangi bir ücret ödemeden ulaşılabilir. ?
  • Giyim eşyaları, çanta ve kitap gibi malzemeler çalışma masası üzerine konmamalıdır. ?
  • Öğrenciler laboratuvara yapacakları deneyi çalışarak gelmelidirler. Laboratuvarda kullanacakları cihazlar hakkında ön bilgiye sahip olmalıdırlar. ?
  • Öğrenciler laboratuvar görevlilerinin yaptığı uyarıları dikkate almalı ve uygulamalıdır. ?
  • Laboratuvar cihazlarının yerleri laboratuvar sorumlusundan izin almadan değiştirilmemeli ve malzemeler laboratuvardan dışarı çıkarılmamalıdır. ?
  • Laboratuvar çalışması tamamlandıktan sonra çalışma masası temiz ve düzenli bırakılmalıdır. ?
  • Laboratuvara yiyecek ve içecek maddesi kesinlikle getirilmemelidir. ?
  • Laboratuvarda kesinlikle ıslak elle çalışılmamalıdır. ?
  • Laboratuvarda başkalarının da çalıştığı düşünülerek gürültü yapılmamalıdır. ?
  • Dirençleri breadboard üzerine yerleştirirken tellerin ele batmaması için pens ?kullanılması önerilir. ?
  • Kablo bağlantıları yapılırken yalıtılmış bölgelerden tutulmalıdır. Deney esnasında cihazların kablolarına takılmamak için, kabloların düzenli yerleştirilmesine dikkat edilmeli, çalışma masasından sarkmamalarına özen gösterilmelidir. ?
  • Devre bağlantıları tamamlandıktan sonra mutlaka kontrol edilmelidir. Gerektiği taktirde laboratuvar görevlisinden yardım istenmelidir.?
  • Bağlantıların tam doğru olduğundan emin olduktan sonra gerekli ölçümler yapılmalıdır.

20. Soru

Multimetre nedir?

Cevap

Multimetre elektriksel olarak çok çeşitli ölçümler yapabilen bir cihazdır. Bir multimetre kullanarak akım, direnç, indüktans, sığa ve voltaj (gerilim, potansiyel farkı) gibi çeşitli ölçümler yapılabilir.


21. Soru

Multimetreyi oluşturan kısımlar nelerdir?

Cevap

Multimetre genel olarak ekran, kadran ve çıkış uçları olmak üzere üç kısımdan oluşur (S:5, Şekil 1.1). Ekran üzerinde yapılan ölçümün sonucu görülür. Multimetrenin kırmızı ve siyah olmak üzere iki probu vardır. Kırmızı prob (+) kutbu, siyah prob (-) kutbu ifade etmektedir. Bu iki probun bağlantı uçları ölçülecek niceliğe bağlı olarak uygun çıkış uçlarına bağlanır. Multimetre ekranında (-) değer okunuyorsa, probların ters tutulduğu anlaşılmalıdır. Kademe anahtarı (düğmesi) dairesel olarak hareket ettirilerek ölçülmek istenen niceliğe göre ayarlanır. Kadran üzerinde akım A, direnç ? , indüktans H, sığa F ve voltaj V ile gösterilmiştir.


22. Soru

Direnç değeri nasıl ölçülür?

Cevap

Direnç değerini ölçmek için kademe anahtarı ? kademesine getirilmelidir. Multimetre direnç değeri belirlemek amacıyla kullanıldığında ohmmetre olarak adlandırılır. ? kademesinde ohm, kiloohm ve ?megaohm mertebesinde direnç değerleri ölçülebilir. (S:5, Şekil 1.2)’de gösterilen ölçüm kademeleri 400, 4K, 40K,?400K, 4000K, 40M ve 4000M mertebesindedir. Direnç değeri ölçülürken öncelikle kademe anahtarı en yüksek değere (4000 M? mertebesi) ayarlanır.?Bu kademede direnç değeri okunamıyorsa kademe anahtarı daha küçük değere çevrilerek direnç değeri belirlenir. Ölçülen direnç değerinin K? mertebesinde olması durumunda ekranda? “K ” harfi ve M? seviyesinde olması durumunda ekranda direnç değeri ile birlikte “M ” harfi görülür.


23. Soru

Akım ve voltaj ölçümleri nasıl yapılır?

Cevap

Akım ve voltaj ölçümleri için multimetrenin A ve V kademelerini kullanmak gerekir (S:6, Şekil 1.3). Multimetre akım okumak üzere ayarlandığında ampermetre, voltaj okumak için ayarlandığında voltmetre adını alır. AC akım ölçmek için ac-dc düğmesi basılı olmalıdır. Kademe anahtarı ise akım kademesine ayarlanmalıdır. Benzer şekilde ac voltaj ölçmek için ac-dc düğmesi basılı iken kademe anahtarı voltaj kademesinde olmalıdır. Her iki durumda da ekranda “AC” uyarısı görülür. DC akım veya voltaj ölçümü yapmak için ac-dc düğmesi kapalı konumda iken akım ve- ya voltaj kademesi ayarlanır. Bu durumda ise ekranda “DC” uyarısı görülür.


24. Soru

Multimetrenin çıkış uçlarının işlevi nedir?

Cevap

Multimetreyi ölçüm yapılacak devre elemanına bağlamak için “prob” adı verilen kırmızı ve siyah renkli bağlantı kabloları multimetrenin çıkış uçlarına (yuvalarına) bağlanır. Cihazın dört adet çıkış ucu vardır. Ölçümü yapılacak niceliğe göre doğru çıkış uçlarının kullanılması gerekir. Siyah renkli bağlantı kablosu her zaman “COM” isimli çıkış ucuna, kırmızı renkli kablo ise ölçülecek niceliğe göre uygun çıkış ucuna bağlanmalıdır. Akım ölçümü amper mertebesinde yapılacaksa kırmızı bağlantı kablosu 1 numaralı çıkış ucuna, akım miliamper mertebesinde ise 2 numaralı çıkış ucuna bağlanmalıdır. Siyah bağlantı kablosunun bağlanacağı çıkış ucu 3 numaralı uçtur. Direnç ve voltaj ölçümü için kırmızı bağlantı kablosu 4 numaralı çıkışa bağlanmalıdır (S:6, Şekil 1.4).


25. Soru

Sabit dirençler hangi durumlarda kullanılır?

Cevap

Sabit Dirençler, sabit direnç değerleri gerektiren uygulamalarda tercih edilirler. Bu tür dirençlerin hassasiyetleri yüksektir. Dirençler yapıldıkları maddeye göre üç gruba ayrılır; karbon, film ve tel dirençler.


26. Soru

Karbon dirençler nedir?

Cevap

Karbon Dirençler, toz haldeki karbona çeşitli değerler elde etmek için katkı maddesi ilave edilerek üretilir. Toleransları yüksektir, en düşük %5 olarak sağlanabilir. Karbon dirençler büyük değerli dirençlerin yapılmasına uygundur. En yaygın kullanılan direnç çeşididir. Bu tür dirençlerin değerleri renk bandları ile üzerine kodlanmıştır. Değerleri kullanıldıkça zamanla değişebilen dirençlerdir.


27. Soru

Film dirençler nedir?

Cevap

Film Dirençler, bir seramik çubuk üzerine elektrik akımına karşı direnç gösteren bir maddenin kaplanmasıyla elde edilirler. Toleransları % 0,1’dir. Film dirençlerin; karbon film, metal film ve metal oksit film dirençler olmak üzere üç çeşidi bulunur. Film dirençler düşük tolerans değerleri ve yüksek kararlılıkları nedeniyle hassas elektronik devrelerde tercih edilirler.


28. Soru

Tel dirençler nedir?

Cevap

Tel Dirençlerin toleransları %1’den küçüktür ve zamanla değer değiştirmezler. Küçük değerli dirençlerin yapılmasına uygundurlar. Güçlü olmaları nedeniyle diğerlerine üstünlük sağlarlar. Tel dirençlerin değerleri üzerlerinde yazılıdır.


29. Soru

Değişken dirençler hangi durumlarda kullanılır?

Cevap

Değişken Dirençler, devrede akım ve gerilim ayarlayıcı olarak kullanılır. Hareket ettirilebilen ortak uçları yardımı ile değerleri değiştirilebilen dirençlerdir. Potansiyometre ve trimpot en sık kullanılan türleridir.


30. Soru

Potansiyometre nedir?

Cevap

Potansiyometre, direnç değeri dairesel olarak döndürülebilen bir mil ile değiştirilebilen dirençlerdir. (S:7, Şekil 1.5)’te görüldüğü gibi potansiyometrelerin üç bacakları vardır. Üstteki siyah çubuğu dairesel olarak sağa sola çevirerek direnç değeri değiştirilir.


31. Soru

Trimpot nedir?

Cevap

Trimpotların çalışma prensibi potansiyometreler ile aynıdır. Tek farkları direnç değerlerinin bir tornavida yardımıyla üstündeki vidanın döndürülmesiyle değiştirilmesidir. Devrede direnç değerinin sık sık değiştirilmesinin gerekmediği durumlarda tercih edilirler.


32. Soru

Multimetre ile direnç değeri nasıl ölçülür?

Cevap

Multimetre devrede direnç okumak için kullanıldığında ohmmetre adını alır. Direncin değerinin okunabilmesi için ohmmetre dirence (S:8, Şekil 1.8)’deki gibi paralel bağlanır. (S: 8, Şekil 1.9)’da direnç değeri okumaya hazır bir ohmmetre görülmektedir. Kadran ? kademesine ayarlanmıştır. Kademe 40 k? mertebesine getirildiğinden ekranda k? yazısı görülmektedir. Ölçülecek direnç değeri bu değerden küçükse, kademe anahtarı saat ibresinin dönüş yönünün tersi yönde döndürülür. Eğer direnç değeri daha büyükse kademe anahtarı saat ibresi dönüş yönünde çevrilmelidir. Ohmmetrenin “?” ve “COM” çıkış uçlarına bağlanmış probları potansiyometrenin sırasıyla a-c ve b-c uçlarına temas ettirilir. Böylece ohmmetre kullanarak potansiyometrenin direnç değeri ölçülür.


33. Soru

Direnç renk kodları ile direnç değeri nasıl belirlenir?

Cevap

Bir direncin değerini belirlemenin bir diğer yolu, direnç üzerinde “renk bandı” denilen renkli şeritlerden yararlanmaktadır. Dirençlerin değerine bağlı olarak üzerinde değişik sayıda renk bandı bulunur. Elektrik devresi kurarken kullanılan dirençler çoğunlukla dört veya beş renk bandlı dirençlerdir. Direncin üzerinde bulunan her rengin rakamsal bir karşılığı vardır. (S:11, Tablo 1)’de her bir renk bandının rakamsal karşılıkları görülmektedir.


34. Soru

Renk kodunun akılda tutulması için nasıl bir yöntem uygulanmalıdır?

Cevap

?Renk kodunun akılda tutulması için kolay bir yol olarak SOKAKTA SAYAMAM GİBİ kelimelerinden faydalanılır. “SOKAKTA SAYAMAM GİBİ” (SKKTSYMMGB) kelimeleri aralarında boşluk bırakılmadan yazıldığında kelimelerde bulunan sesli harfler çıkarılıp geriye kalan sessiz harfler dikkate alınır. Sessiz harfler ile renkler alfabetik sıra dikkate alınarak eşleştirilir. Bu kurala göre “Kahverengi” , “Kırmızı” renkten önce ve “Mavi” renkte “Mor” renkten önce gelir. Renklerin karşısına 0’dan 9’a kadar karşılık gelen rakamlar yazılır.


35. Soru

Bredboard’u oluşturan elemanlar nelerdir?

Cevap

Breadboard değişik devre elemanlarını bir araya getirip devre kurmak için en pratik yoldur. Breadboard direnç, kondansatör gibi devre elemanları ve kabloların bağlanacağı küçük delikler ile güç kaynağı gibi? devre elemanlarının bağlanabileceği bağlantı noktalarından oluşmaktadır.?


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v