Elektrik Tesisat Planları Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Elektrik kuvvet tesisat planlarına ait şemalarda neler yer almalıdır?

Elektrik kuvvet tesisat planlarına ait şemalarda, kuvvet tesisat bağlantıları, kuvvet priz bağlantıları, aydınlatma lamba ve priz bağlantıları, varsa telefon, tv vb. zayıf akım bağlantıları yer almalıdır. Bu bağlantıların tümü kuvvet tesisat planında gösterilebileceği gibi, çizim kolaylığı bakımından ayrı çizim şemaları halinde de gösterilebilir. Elektrik kuvvet tesisat şemalarında kullanılan semboller, Elektrik kuvvet projesinin başlangıç kısımlarında yer almalıdır. Elektrik kuvvet tesisatında bütün yükler tek tek ayrı linyelerden beslenmelidir. Bir linyeden ek alınarak, çok sayıda linye beslenmek istendiğinde ise, tali dağıtım panosu kullanılarak alt linyeler oluşturulmalıdır. Ana panolar, dağıtım panoları, mümkün olduğunca kolay ulaşılır yerlerde olmalıdır.

Elektrik kuvvet tesisatının içeriğinde neler bulunmaktadır?

Elektrik kuvvet tesisatı, bir yapının çoğunlukla iç kısımlarında yer alan kuvvet prizi, bir fazlı priz, üç fazlı motor, 1 fazlı motor ve diğer endüstriyel cihazları barındırır.

Elektrik kuvvet tesisatı kablolarının taşınmasında kullanılan yöntemler nelerdir?

Elektrik kuvvet tesisatlarında kullanılan tek damarlı 4 mm² den büyük kesitli kabloların ve çok damarlı tüm kabloların sıva altı tesisat dışında alternatif bir yöntemle taşınmaları gerekir. Bu taşınma işlemleri;
• Kablo kanalı
• Kablo konsolu
• Kablo tavası
• Busbar sistemler tarzı metotlarda olabilir.

Kuvvet tesisatı mimari planlarının içeriğinde hangi ayrıntılar gösterilmelidir?

Bu planlarda, taşıyıcı kolonlar ve kirişler, duvarlar, kapılar ve pencereler, merdivenler, boşluklar, bacalar, asma katlar vb. ayrıntılar gösterilmelidir.

Elektrik kuvvet proje kapağı içerisinde neler yer alır?

Elektrik kuvvet projesini hazırlayan mühendis yada mühendislik firmasınca hazırlanan, bir elektrik tesisat planının en başında yer alarak, elektrik tesisatının yapılacağı veya yapıldığı yapıyı, adresini, yapı sahibini, proje sorumlusunu ve mesleki kayıt bilgilerini, projenin temel elektriksel büyüklüklerini gösteren kapak sayfasıdır. Kapak sayfası, gerek proje sorumlularının, Elektrik Mühendisleri Odasının, Uygulama Sorumlularının, Elektrik Dağıtım Şirketinin, Yapı Denetim Şirketinin isim ve onaylarını üzerinde
taşıdığından önemlidir.

Topraklama direncinin 1 ohmdan küçük ya da büyük olduğu durumlarda neler yapılmaktadır?

Topraklama direnci 1 ohmdan küçük olursa TT koruma sistemi oluşturulabilir. 1 ohmdan büyük olursa TN koruma sistemi zorunludur. 

Elektrik kuvvet tesisat planlanırken nelere dikkat edilmelidir?

Elektrik kuvvet tesisat planları, mimari planlar esas alınarak yönetmeliklere uygun olarak çizilir. Elektrik kuvvet tesisat planlarında, Elektrik Dağıtım Şirketi bağlantısının yapıldığı yapı bağlantı hattı, ana pano, dağıtım panoları ve kumanda edici anahtarları, elektriksel kuvvet cihazlarının enerji alabileceği üç fazlı prizler yer almalıdır. Elektrik kuvvet tesisatı her makineye yada kuvvet prizine ayrı linyeden besleme yapılmalıdır. Ana pano, dağıtım panoları ve prizler, planlarda görüldüğü konumlarda yerleştirilmelidir.

Elektrik tesisat yönetmeliklerine uygun ölçütler nelerdir?

• Elektrik kuvvet tesisatı TT olarak gerçekleştirilecekse, her alıcı yada üç fazlı prize 4 hat (3 faz +1 nötr&koruma) götürülmelidir.
• Elektrik kuvvet tesisatı TN olarak gerçekleştirilecekse, her alıcı yada üç fazlı prize 5 hat (3 faz +1 nötr + 1 koruma) götürülmelidir.
• Koruma özelliği taşıyan hiçbir hat, anahtar ve sigorta üzerinden geçirilmemelidir.
• Üç faz hatları ile birlikte nötr hattı kaçak akım rölesi selenoidi içerisinde yer almalıdır.
• Koruma hattı, selenoid içerisinde yer almamalıdır.
• Koruma hattı, TT sistemde nötr özelliği de taşısa, selenoid içerisinde yer almamalıdır.
• Elektrik kuvvet tesisatı gerçekleştirilecek yapılar, atmosfere karşı kapalı, yarı açık yada tamamen açık olabilir.
• Açık, yarı açık yada kapalı olma durumu elektriksel olarak izolasyon konusunu ilgilendirir. Açık olan tesisler için çok daha fazla izolasyon hassasiyeti sağlanması gerektiği açıktır.
• Sayaçların da yer aldığı ana pano, yapı girişi zemin katta kolay ulaşılır bir yerde yer almalıdır.
• Topraklama çubukları, topraklama bara sisteminde uç noktalarda uygun şekillerde tesis edilerek, ana topraklama iletkeni, ana panoda yer alan bara üzerinden dağıtılmalıdır.
• 4 mm² kesitinden küçük tek damarlı hatlar sıva altı boru içerisinden çekilebilir.
• 4 mm² kesitinden büyük tek damarlı hatlar ve çok damarlı tüm kablolar sıva üstü çekilmek zorundadır.
• Elektrik kuvvet tesislerinden beslenen tüm alıcılar ve üç fazlı prizler ayrı linyelerden
beslenmelidir.
• Linyelerden ek alınması zorunlu hallerde, dağıtım panosu kullanılarak alt linyeler elde edilebilir.
• Sıva üstü hat çekimi kablo konsollu, kablo tavalı yada kablo kanallı olabilir.
• Elektrik kuvvet tesisatının gerçekleştirildiği yapının aydınlatma elektrik tesisatı, elektrik kuvvet tesisatından ayrıca ele alınmalıdır.
• Kuvvet tesisi gerçekleştirilen yapıların aydınlatmasında kullanılan lamba dizileri için, yüksek akım sebebiyle normal anahtarların kontakları kısa sürede ark ile tahrip olacağından, anahtar olarak W otomat sigortalar kullanılabilir.
• Aydınlatma elektrik tesisatı, elektrik kuvvet tesisatı ile aynı mimari plan üzerinde olabileceği gibi, ayrı ayrı da çizilebilir.
• Aydınlatma elektrik tesisatı genel aydınlatmayı kapsadığı gibi, idari birimler WC gibi kısımların aydınlatma elektrik tesisatını da içine almalıdır.
• Dış aydınlatma yapılmışsa, aydınlatma elektrik tesisatı içerisinde gösterilmelidir.

Gerilim düşümü hesabı yapmanın esasları nelerdir?

Gerilim düşümü hesabı, kuvvet tesisat planları için de en uzun ve yüklü linye bu linye ile bu linye öncesi kolon hattı esas alınarak yapılır. Kuvvet elektrik tesisatları gerilim düşümü hesabında, kofra sonrası gerilim düşümünün, %3’ü geçmemesi gerekir. Eğer hesaplanan değer %3’den fazla olacak olursa, iletken kesiti arttırılmalıdır.

Güç dağılım cetvelleri ne işe yarar?

Güç dağılım cetvelleri, elektrik kuvvet tesisat planları ve kolon şemalarına uygun olarak, güç dağılımını ayrıntılı olarak gösteren tablodur.

Tek hat şeması neden kullanılır?

Elektrik kuvvet projelerinde kuvvet tesisat planı ve kolon şeması, çoğu kez tüm sistemi gösterme adına yeterli olmaz. Bu sebeple tek hat şemalarından yararlanılır. Tek hat şemalarında, enerji girişinden çıkışlara kadar, pano içleri dahil ayrıntılı şemalatik gösterim yapılır.

Panoların elektrik sistemlerindeki görevi nedir?

Elektrik kuvvet tesislerinde elektrik enerjisinin yapıya ilk geldiği ve dağıtıldığı elemanların panolar olması zorunludur.

Selenoid bobin ne işe yarar?

Açma bobinli termik manyetik şalterlere kaçak akım koruma özelliği kazandıran selenoid bobindir. Selenoid bobin içerisinden üç adet faz ve nötr iletkeni birlikte geçirilerek, simetrisiz durumda açma bilgisi elde edilir ve termik manyetik şalterin açma bobinini tetikleyerek açma yaptırır. 

Hem akım hem gerilim transformatörü kullanılmasının zorunlu olduğu durumlar nasıl açıklanır?

Panolarda yer alan sayaçlar ve ölçü aletlerine ait akım ve gerilim değerleri ölçü aletleri için uygun olduğunda, direkt olarak primer bağlantı gerçekleştirilebilir. Kuvvet tesisi panolarında ise yüksek akım nedeniyle çoğu kez akım transformatörü kullanmak zorunludur. Ölçümler OG tarafından yapılıyorsa, hem akım hem gerilim transformatörü kullanılması zorunludur.