XIV-XV. Yüzyıllar Türk Edebiyatı Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Xv. Yüzyıl Batı Türk Edebiyatı-Iı: Anadolu Sahası Türk Edebiyatı (1450-1500)

1. Soru

Bâyezîd, padişahlığı 24 Nisan 1512’de kime bırakmıştır?

Cevap

Bâyezîd, padişahlığı 24 Nisan 1512’de oğlu Selim’e bırakmıştır. 


2. Soru

Osmanlıda, II. Murâd, Fâtih ve II. Bâyezîd devrinde  yaygın olan sade ve açık Türkçe eserler yazma akımın ismi nedir?

Cevap

Osmanlıda, II. Murâd, Fâtih ve II. Bâyezîd devrinde  yaygın olan sade ve açık Türkçe eserler yazma akımın ismi Türkçecilik'tir. 


3. Soru

Avnî mahlası ile şiirler söyleyen ve Divan’ı olan ilk Osmanlı padişahı kimdir?

Cevap

Avnî mahlası ile şiirler söyleyen ve Divan’ı olan ilk Osmanlı padişahı Fâtih'tir.


4. Soru

Tursun Bey’in Târîh-i Ebu’l-Feth’i ve Kıvâmî’nin Fetihnâme-i Sultan Mehmed adlı eseri hangi padişahın isteğiyle yazılmıştır?

Cevap

Tursun Bey’in Târîh-i Ebu’l-Feth’i ve Kıvâmî’nin Fetihnâme-i Sultan Mehmed adlı eseri, II. Bâyezîd’in isteği ile yazılmıştır.


5. Soru

İstanbul fethine katılan şair Ahmed Paşa hangi rütbeleri elde etmiştir?

Cevap

İstanbul fethine katılan şair Ahmed Paşa kazasker ve vezirlik rütbeleri elde etmiştir. 


6. Soru

Padişah’ın nedimlerinden birine ilgi duyduğu şeklindeki bir söylenti üzerine hapse atılan Ahmed Paşa, kendini affettirmeyi nasıl başarmıştır?

Cevap

Padişah’ın nedimlerinden birine ilgi duyduğu şeklindeki bir söylenti üzerine hapse atılan Ahmed Paşa, “Kerem Kasidesi”ni yazarak Fâtih’e kendini affettirmiştir.


7. Soru

Fâtih’in sadrazamlarından olan, aslen Sırp, Edirne sarayında eğitilmiş, Arapça, Farsça, Sırpça ve Rumca bilen şair kimdir?

Cevap

Fâtih’in sadrazamlarından olan, aslen Sırp, Edirne sarayında eğitilmiş, Arapça, Farsça, Sırpça ve Rumca bilen şair Mahmûd Paşa'dır.


8. Soru

Fâtih’in Uzun Hasan’a gönderdiği meşhur mektup hangi şair tarafından yazılmıştır?

Cevap

Fâtih’in Uzun Hasan’a gönderdiği meşhur mektup Karamanlı Mehmed Paşa tarafından yazılmıştır.


9. Soru

Divan, Şeyhî’nin Hüsrev ü Şîrîn’ine yazdığı zeyl, Hümâ vü Hümâyûn, Miftâhu’l-ferec, Resâil, Der-Beyân-ı Meşakkat-ı Sefer ü Zarûret ü Mülâzemet ve Yûsuf u Züleyhâ - bu eserlerin yazarı kimdir?

Cevap

Divan, Şeyhî’nin Hüsrev ü Şîrîn’ine yazdığı zeyl, Hümâ vü Hümâyûn, Miftâhu’l-ferec, Resâil, Der-Beyân-ı Meşakkat-ı Sefer ü Zarûret ü Mülâzemet ve Yûsuf u Züleyhâ - bu eserlerin yazarı Cemâlî'dir.


10. Soru

XV.Yüzyılın ikinci yarısında eser veren şairlerden hangisi, Fazlullah b. Abdullah’ın hicrî VII. yüzyılda yazdığı Târîhü’l-mu’cem fî-Âsâri Mulûkü’lacem adlı eserini, Belâgat-nâme adıyla Türkçeye çevirmiştir?

Cevap

Fazlullah b. Abdullah’ın hicrî VII. yüzyılda yazdığı Târîhü’l-mu’cem fî-Âsâri Mulûkü’lacem adlı eserini, Belâgat-nâme adıyla Türkçeye Sarıca Kemâl (ya da Kemâl-i Zerd) çevirmiştir.


11. Soru

XV.Yüzyılın ikinci yarısında eser veren hangi şair hakkında Fâtih; “güzel yaradılışlı, açık zihinli, şiirlerinde hâl bulunan, çok gazel yazan, divan sahibi, şiir ve söz ilminde hünerli bir kimsedir” diye söz etmiştir?

Cevap

Fâtih devrinde dikkat çeken bir şair olan Fenâyî hakkında; “güzel yaradılışlı, açık zihinli, şiirlerinde hâl bulunan, çok gazel yazan, divan sahibi, şiir ve söz ilminde hünerli bir kimsedir” diye söz etmiştir.


12. Soru

Cem Sultanın ölümünden sonra eşyalarını, maymununu ve papağanını İstanbul’a getiren, hatta onun çok sevdiği ve yanından ayırmadığı beyaz papağanını siyaha boyayıp, diğer eşyaları ile birlikte II. Bâyezîd’e teslim eden şair kimdir?

Cevap

Cem Sultanın ölümünden sonra eşyalarını, maymununu ve papağanını İstanbul’a getiren, hatta onun çok sevdiği ve yanından ayırmadığı beyaz papağanını siyaha boyayıp, diğer eşyaları ile birlikte II. Bâyezîd’e teslim eden şair Cem Sultanın nedimi ve musahibi olan Haydar'dır. 


13. Soru

Sehî, tezkiresinde II. Bâyezîd’in şehzadelerinden hangisinin, ’mûsikî ilminde geniş bilgisi olduğu ve “Gıda-yı rûh” adlı bir de saz icat ettiğini belirtmiştir?

Cevap

Sehî, tezkiresinde şehzade Korkud’un, ’mûsikî ilminde geniş bilgisi olduğu ve “Gıda-yı rûh” adlı bir de saz icat ettiğini belirtmiştir. 


14. Soru

Türk edebiyatında XV. Yüzyılın yarısında eser veren şairlerden hangisi akrostiş şiiri başlatan şair olarak biliniyor?

Cevap

Mihrî Hatun, Akrostiş şiiri başlatan şair olarak biliniyor. 


15. Soru

XV. Yüzyılın ikinci yarısında yaşayan şairlerden hangisi Katırının ölümü üzerine “Mersiye-i Ester” başlıklı şiiri yazmıştır?

Cevap

Katırının ölümü üzerine “Mersiye-i Ester” başlıklı şiiri Necâtî Bey yazmıştır. 


16. Soru

Divan’ı ile Müzekki’n-nüfûs adlı eserler kime aittir? 

Cevap

Divan’ı ile Müzekki’n-nüfûs adlı eserler Eşrefoğlu Rumî'ye aittir. 


17. Soru

İstanbul’un fethinden iki ay sonra 1453 yılında İznik’te Akşemseddîn’in işaretiyle yazılan Münyetü’lebrâr ve Gunyetü’l-ahyâr kimin eseridir?

Cevap

İstanbul’un fethinden iki ay sonra 1453 yılında İznik’te Akşemseddîn’in işaretiyle yazılan Münyetü’lebrâr ve Gunyetü’l-ahyâr Abdurrahîm-i Karahisarî'nin eseridir. 


18. Soru

Ukûdü’l-cevâhir’i, Miftahü’lluga’sı, Tuhfetü’lfakîr gibi Farsça izahlı Arapça lügatler olmaları yanında başka hangi amaçla yazılmışlardır?

Cevap

Ukûdü’l-cevâhir’i, Miftahü’lluga’sı, Tuhfetü’lfakîr gibi Farsça izahlı Arapça lügatler olmaları yanında hükümdarların, emirlerin veya önemli mevki sahiplerinin çocukları için kaleme alınmış manzum ders kitabı niteliğinde yazılmışlardır.


19. Soru

Bahrü’l-garâ’ib adlı Farsça-Türkçe lügatın yazarı kimdir?

Cevap

Bahrü’l-garâ’ib adlı Farsça-Türkçe lügatın yazarı Lutfullah bin Ebî Yûsuf el-Halimî'dir. 


20. Soru

Uslu lakabı ile tanınan bir mollanın, zamanın vezirleriyle olan tartışmalarına ve Uslu’nun hayatını anlatan Har-nâme isimli eser'in yazarı kimdir?

Cevap

Uslu lakabı ile tanınan bir mollanın, zamanın vezirleriyle olan tartışmalarına ve Uslu’nun hayatını anlatan Har-nâme isimli eser'in yazarı Molla Lütfî’dir.


Güz Dönemi Ara Sınavı
7 Aralık 2024 Cumartesi
v