Çoklu Engellilerin Bakım ve Rehabilitasyonu Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Değerlendirme nedir?

Değerlendirme, ölçme sonucunu bir ölçüt ile karşılaştırarak ölçülen özellik hakkında bir karara varma işlemidir. Bu karar verme süreci ölçülmek istenen özelliğe ilişkin elde edilen ölçümlerin ölçüt veya ölçütlerle karşılaştırılarak olumlu veya olumsuz kararların verilmesine dayanmaktadır. Önceden ölçütün belirlenmesi ve bu ölçüte göre olumlu ve olumsuz karar verilmesinde bir yorum söz konusu olmaktadır. Diğer bir deyişle değerlendirme; bireylerin akademik, davranışsal ya da fiziksel özellikler gibi gelişim alanlarına yönelik bilgilerin toplanması ve önceden belirlenmiş olan ölçüte göre bu bilgilerin birey açısından ne anlama geldiğine (olumlu veya olumsuz) ilişkin karar verilmesi işlemidir

Değerlendirmenin amaçları nelerdir?

Değerlendirme bize kimin ek değerlendirmeye ihtiyacı olduğunu göstermektedir. Ayrıca, değerlendirme başka uzmanlar ya da özel eğitim ortamlarına yerleştirilmeyi de zenginleştirmektedir. Değerlendirmenin ilk amacı genel eğitim müfredatına çocuğun
erişimi için akranlarının seviyesini temel alan bir araç işlevi görmesidir. Değerlendirme başkaları tarafından tekrar gözlemlenebilen objektif ve işlevsel delillere dayalı bir süreçtir. Değerlendirme; tanılama amaçlı olabildiği gibi, bireyin yeteneklerini, güçlü ve zayıf yanlarını ortaya çıkarmada da yardımcı olmaktadır. Öğrenmenin etkililiğinin değerlendirilmesi ve çocukla çalışanların çocuğun gelişimini izlemesi amacıyla belirlenen bir aralıkta değerlendirmeler tekrar edilmektedir. Ayrıca, çocukla daha önce gerçekleştirilen uygulamaların gözden geçirilmesi ve çocuk için uygunluğunun incelenmesi de değerlendirme ile sağlanmaktadır. Kısacası, değerlendirme çocuğun öğrenmesinin sürekli gözden geçirilmesini ve öğrenme sürecindeki ilerlemesinin belirlenmesini sağlamaktadır. Değerlendirmenin anahtar noktalarından birisi ise çocukla çalışan uygulamacı ya da uzmanlar tarafından uygulamanın zenginleştirilmesi için gözlemlerin sıkça, doğru ve uygun şekilde yapılmasıdır. Çocuğun yeteneğinin doğru şekilde belirlenmesi, çocuğa ilişkin hatalı tahminlerde bulunmanın ve başarısızlığın önüne geçilmesini sağlamaktadır.

Özel eğitimde değerlendirme hangi konularda yapılmaktadır?

1. Tarama
2. Tanılama
3. Özel eğitime uygunluğu belirleme
4. Öğretimi planlama
5. Programdaki gelişmeleri izleme
6. Programı değerlendirme

Norma dayalı Yaklaşıma göre değerlendirme nasıl yapılmaktadır?

Çocuğun performansı, becerisi ve yeteneği, akranları ile ilişki içerisinde ölçülmektedir. Norma dayalı değerlendirme; belirli bir yaşta başarılması gereken becerilerin belirlenerek değerlendirilmekte olan çocuğun performansı ile karşılaştırılması şeklinde gerçekleşmektedir. Bu becerilere öğrencinin yeterli seviyede ulaşamamış olması ise “ortalama altı beceri” olarak isimlendirilmekte ve öğrencinin başarısızlığını göstermektedir. Böylece değerlendirme yapılan bireyin gelişimi, gelişimde izlenen genel sıralamalar esas alınarak karşılaştırılmaktadır. Norma dayalı değerlendirme yaklaşımında, standardize edilmiş testlerden elde edilen sonuçlar, ortalama standart puan ile olan sapma belirlenip referans grup ile karşılaştırılarak yorumlanır. Aşağıda norma dayalı testler için örnekler verilmiştir:
• Psikometrik testler – eğitim psikologları tarafından kullanılan zekâ testleri (örneğin WISC-dil ve zekâ testi)
• Okuma testi – Neale, Spar, Salford ve McMillan
• Heceleme testi – Vernon
• Dil testi – Aston ve Reynell

Ölçüte Dayalı Yaklaşıma göre değerlendirme nasıl yapılmaktadır?

Öğrencinin başarı ve kazanımlarını çocuğun yapabildikleri ve yapamadıklarını temel alarak ölçmektedir. Bireyin performansını belirlenmiş olan bir ölçütle ilişkili olarak ölçmektedir. Norma dayalı yaklaşımla kıyaslandığında bu yaklaşım daha bireyseldir ve bireysel gelişim ve başarıyı daha fazla desteklemektedir. Değerlendirme sürecine öğrencileri daha aktif bir şekilde katmakta ve çok sayıda uzman tasarlanma sürecine katılmaktadır. Daha gelişime açık ve sürekli değerlendirme için çok uygun bir yaklaşımdır.
Bu yaklaşımın doğası bir beceri kontrol listesini ve öğrencinin bir dizi beceri setine ilişkin başarısının ölçülmesini içermektedir. Bu yaklaşım bireyin güçlü ve zayıf yönlerini tanımlamakta ve öğrenme başarısını değerlendirmeye ilişkin bir temel sağlamaktadır.
Özel eğitimde bu yaklaşım en sık kullanılan ve en favori yaklaşımlardan biridir. Ayrıca bu yaklaşıma ilişkin çok sayıda ve çeşitli değerlendirme araçları yer almaktadır. Ölçüt bağımlı testler farklı alanlara yönelik olabilmektedir. Bunlardan bazılarına aşağıdaki örnekler verilebilir:
Gelişimsel Beceriler (Erken Yıllar)
• Dale’s Gelişimsel Rehberi
• Portage Erken Eğitim Programı

Dil
• RL Ölçeği – Broch ve League
• Aktif İletişim Tekniği (Active Communication Technique – ACT) – Helen Bradley
• Derbshire

Sosyal ve Günlük Yaşam Becerileri
• Bağımsızlığa Adım (Steps to Independence) – Best
• Bağımsızlığa Giden Yol (Pathways to Independence) – Jeffrey ve McConkey

Çoklu engellilerin değerlendirilmesinde nelere dikkat edilmelidir?

Bu bireylerin değerlendirilmesi konusunda sınırlı sayıda uzman ve değerlendirme aracı bulunmaktadır. Eğitimde kullanmakta
olduğumuz pek çok test ve ölçme aracı çok engelli bireyler için uygun değildir çünkü bu ölçme araçları normal gelişim gösteren bireyleri esas alarak geliştirilmiştir. Dolayısıyla, ölçme aracının genel yapısı nedeniyle aracın kullanımı çok engelli bireyler için uygun olmayabilmektedir. Ayrıca çoğu zaman çok engelli birey ile sağlıklı bir şekilde iletişim kurulamadığından uzman, ideal bir değerlendirme gerçekleştirememektedir. Duruma öğrenci açısından bakıldığında ise değerlendirme süreci öğrenci için heyecan verici ve keyifli olmayabilmekte ve bazen de materyaller öğrenci tarafından kolayca anlaşılmayabilmektedir. Bununla birlikte,
öğrencinin zekâ puanı ve yaş düzeyi bireyin gerçek performansının maskelenmesine neden olabilmektedir.

Değerlendirme sürecine başlamadan önce aşağıda belirtilmiş olan konulara ilişkin olabildiğince çok bilgi toplanmalıdır:
• Genel fiziksel yetenek ve motor yetersizlik,
• Tıbbi geçmiş ve alınan ilaçlar,
• Geniş çaplı bilişsel işlev,
• Gün içerisindeki uyarılma seviyesi,
• En sevilen çevresel koşullar,
• Çocuğun sevdiği ve onu motive eden şeyler.

Değerlendirme sürecinde uyarılma düzeyi büyük bir önem taşımaktadır. Çocuk uykulu ya da düşük uyarılma düzeyindeyken onu değerlendirmek için çok az fırsat yakalanabilecektir (Örneğin yemek sonrası ya da ilaç aldıktan sonra). Oysaki çocuk, motivasyonu ve ihtiyaçlarını artıracak bir ortama yerleştirildiğinde daha fazla eylem sergileyecek, böylece de uzman, değerlendirme yaparken gerçek performansı belirleme açısından daha fazla fırsat yakalayabilecektir. Ayrıca çocuğun değerlendirme esnasında kendini rahat hissetmesi ve sakin olması da diğer önemli noktalardandır. Aksi takdirde çocuğun kontrol altına alınması güçleşecek, bu da değerlendirmeyi başarılı bir şekilde yapmayı zorlaştıracaktır. Tüm bunlara ek olarak çocuğun ortamda bulunduğu pozisyonu da değerlendirme sürecini etkilemektedir. Örneğin çocuğun denge problemini en aza indirecek, baş ve vücudun duruş şeklini kontrol altında tutacak bir oturma pozisyonu seçmek önemli olmaktadır.

Yapılan her bir değerlendirme açık ve detaylı bir şekilde tanımlanmalıdır. Çünkü çoklu engellilerin değerlendirme gereksinimleri çok büyük bireysel farklılıklar gösterebilmektedir. En doğru aracı seçebilmek için ise kapsamlı bir değerlendirme yapmak gerekmektedir. Pek çok değerlendirme aracı oyun becerisini esas almakta, dolayısıyla tecrübe gerektirmektedir. Bununla birlikte, çoklu engelliler değerlendirme sürecine ilişkin bir tecrübeye sahip olmadığından dolayı değerlendirildiğinin farkında olmamaktadır. Çoklu engellilerin yaşları sebebi ile değerlendirme geçmişlerine sahip olduklarını düşünmek yanlış bir varsayım olarak görülmektedir. Çünkü çevremizde dokuz - on yaşlarında olmasına rağmen oyun davranışları hiç değerlendirilmemiş çocuklara rastlanabilmektedir.

Çoklu engellilerin değerlendirilme alanları nelerdir?

Çoklu engelliler ile gerçekleştirilecek olan değerlendirme
bireyin bilişsel, duyusal motor, iletişimsel,
akademik ve sosyal alanlardaki performans
ve işlev düzeyine ilişkin bilgiler sağlamalıdır. Uzmanlar
bu alanlarda bireyin performansını belirleyebilmek
amacıyla genellikle şu değerlendirme
yöntem ve araçlarından yararlanmaktadırlar:
1. Gözlemler,
2. Görüşmeler,
3. Kontrol listeleri,
4. Ölçekler,
5. Beceri analizleri.

Bilişsel becerilere yönelik gerçekleştirilen değerlendirmeler
genellikle genel bilgi, hafıza, hesaplama,
muhakeme, görsel-motor koordinasyon
(yazma ve çizim gibi), sınıflama, problem çözme
(yapboz gibi) ve görsel algıyı içermektedir.

Erken duyusal motor gelişimine ilişkin değerlendirme
bebek ve küçük çocukların çevrelerindeki
nesneleri nasıl keşfettikleri ve elleri ile hareket ettikleri,
çevrelerinde olan görsel, dokunsal ve işitsel
olayları nasıl algıladıkları ve tepki verdikleri, motor
eylemleri nasıl kontrol ettikleri (Örneğin erişme
ve kavrama), yeni kavramları nasıl edindikleri ve
sosyal oyuna nasıl katıldıklarını içermektedir. Bu
becerilerin değerlendirilmesi eğitimcilerin ve terapistlerin
erken eğitim programlarında uygun amaç
ve etkinliklere karar vermelerini sağlamaktadır.

İletişim becerileri, değerlendirmede en önemli
alanlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Çoklu yetersizliğe sahip çoğu birey konuşmanın
dışındaki alternatif iletişim şekilleriyle kendilerini
ifade etmektedir. Bu açıdan bakıldığında çocuğun
başkaları ile nasıl iletişim kurduğunun anlaşılması
uzmanlar için büyük bir öneme sahiptir. Uzmanlar
öğrencinin ortalama ifadelerini (örneğin jestleri,
kelimeleri, dokunsal işaretleri), kelime hazinesini,
anlama düzeyini, sembolleri kullanımını ve sosyal
etkileşim becerilerini incelemektedir.

Kişisel, davranışsal ve duyuşsal işlevde bulunma
becerisi; öz saygı, problem davranışlar, dikkat aralığı,
çalkantılı ruh hâli, temel rutinlerde dengesizlik
(uyku ve yemek zamanı gibi), değişim ve geçişlere
uyum sağlama gibi konularda sorun yaşandığında
değerlendirilmektedir.

Sosyal ve uyumsal becerilerin ölçülmesi ise özbakım,
oryantasyon, oyun, rutinler, giyinme, yeme,
iletişim deneyimi, serbest zaman, iş ve kişiler arası
etkileşim üzerine yoğunlaşmaktadır.

Çoklu engellilerin değerlendirilmesinde değerlendirme araçları ve süreçleri açısından önemli hususlar nelerdir?

Değerlendirme araçları ve süreçlerinde değerlendirme yapılacak olan çocuğa ilişkin talepler önemlidir. Bu talepler görme, işitme, dil, zekâ ve iş birliği davranışlarını içerebilmektedir. Aynı zamanda çocukla ilgili olduğu kadar, değerlendirme sürecinde yer alacak olan yetişkinlerden beklenenler de önemli olmaktadır. Bu beceriler arasında, değerlendirme süreci ve araç gereçlere ilişkin yetenek ve bilgi sahibi olma, çocukla etkileşim kurabilme ve diğer uzmanlar ile iş birliği yapabilme öne çıkmaktadır. Zaman kavramı ise değerlendirme sürecinde önemli bir yere sahiptir çünkü bazı araçlar haftalar sürebilecek ve sürekli ölçümleri gerektirecek bir yapıya sahip olmaktadır. Bu nedenle, değerlendirme sonuçları elde bulunan mevcut zaman dilimi dikkate alınarak değerlendirilmelidir. Materyaller ve çevre bir diğer önemli faktördür. Örneğin eğer değerlendirme bir duyusal algı odası gerektiriyorsa ve değerlendirme yapılan çevrede böyle bir oda yok ise başka bir aracın kullanılması düşünülmelidir. Ayrıca kullanılacak olan değerlendirme araçları çocuğun yaşına uygun olmalıdır. Bloklardan bir kule yapmak 2-3 yaşındaki bir çocuk
için eğlenceli bir etkinlik olabilirken 15 yaşındaki bir çocuk için bu etkinlik eğlenceli olmayacaktır. Dolayısıyla, bu etkinliği video ya da oyun cd kutularından kule yapma olarak değiştirmek daha uygun olacaktır.

Son olarak değerlendirme araçları esnek olmalıdır çünkü değerlendirme süreci boyunca farklı değerlendirme araçlarından yararlanma ihtiyacı duyulabilmektedir. Belli bir değerlendirme testini kullanmadan önce ise aracın çocuğun gelecek gelişimi ile ilişkisi de düşünülmelidir. Ayrıca unutulmamalıdır ki yapılan değerlendirme; çocuk, aile ve eğitimcileri kapsadığında anlamlı olmaktadır.

Callier- Azusa Ölçegi- G Baskısı özellikleri nelerdir?

1972 yılında güncellenmiş olan Callier- Azusa-
G kapsamlı bir gelişimsel ölçektir. Bu ölçek özellikle
hem görme hem de işitme engeline sahip olan ya
da ağır ve çoklu yetersizliğe sahip çocuklar için geliştirilmiştir.
Öğretmenlerin eğitim programlarını ve
ilerlemeyi ölçmeleri için tasarlanmış olan bu ölçekte
değerlendirme çocuğun sınıf içindeki aktivitelerde
gözlenmesi yoluyla yapılmaktadır. Bu araç motor gelişim,
algısal yetenekler, günlük yaşam becerileri, bilişsel,
iletişimsel, dilsel ve sosyal gelişim gibi alt ölçekleri
içermektedir. İletişim bölümü ise hem alıcı hem de
ifade edici dil ölçeklerini kapsamaktadır. Ancak, ölçek
ağır derecede görme, işitme ya da fiziksel motor bozukluğu
olan çocuklar için uygun olmayabilmektedir.

Callier- Azusa Ölçeği- H Baskısı'nın özellikleri nelerdir?

1985 yılında güncellenmiş olan Callier- Azusa
Ölçeği H; özellikle hem işitme hem de görme
engeline sahip olan çocukların iletişim becerilerini
değerlendirmek amacıyla geliştirilmiştir. Bu ölçek;
temsili ve sembolik gelişim, alıcı dil, amaçlı iletişim
ve karşılıklılık gibi iletişim becerilerinin oldukça
ayrıntılı olarak değerlendirilmesini sağlamaktadır.
Değerlendirme, çocuğun sınıf içi etkinliklerde gözlenmesiyle
yapılmaktadır. Ancak, hareket becerileri
üzerinde vurgu yapılması ölçeğin ağır derecede fiziksel-
motor bozuklukları olan çocuklarda kullanılmasını
zorlaştırmaktadır.

Carolina Müfredatı'nın özellikleri nelerdir?

2007 yılında güncellenmiş olan Özel Gereksinimli Bebekler ve Küçük Çocuklar İçin Carolina Müfredatı, gelişimsel bir değerlendirmeyi içeren kapsamlı bir müfredattır. Bu paket program doğumdan 3 yaşa kadarki gelişimsel aralıkta bulunan çocuklar için tasarlanmıştır. Öncelikli olarak erken müdahaleciler tarafından kullanılan araçlar görme ve işitme engeline sahip çocuklar için özel olarak tasarlanmamıştır. Bu programın değerlendirme bölümü normal gelişim gösteren bebek ve küçük çocukların becerilerinin gözlenmesinden oluşmaktadır. 0- 3 yaş arası 24, 2- 5 yaş arası ise 22 alt ölçekten oluşan iletişim, biliş, sosyal, ince motor ve kaba motor gibi beş gelişimsel alanı kapsamaktadır. Bu müfredat, çocukla çok fazla vakit geçiremeyecek olan ancak çok hızlı bir şekilde müdahale önerilerinde bulunması gereken değerlendirmeciler için uygundur. Ayrıca hafif derecede bozukluğu olan ve sözel dil becerilerini edinebilen çocuklar için son derece kullanışlıdır.

İletişim Matrisi'nin özellikleri nelerdir?

2004 yılında güncellenmiş olan İletişim Matrisi,
gelişimin erken basamaklarında bulunan bireylerin
ifade edici dil becerilerini değerlendirmek için
tasarlanmıştır. Sembolik öncesi ve alternatif iletişim
gibi her türlü iletişim şekliyle uyumlu olan bu
araç hem işitme hem de görme engeli olan çocuklar
için çok uygundur. Araç, normal gelişim gösteren
çocukların ilk iki yılında meydana gelen iletişim
gelişimindeki kritik aşamaları kapsamaktadır ve çocuğun
davranışını doğrudan gözlemleyerek iletişim
becerilerini ortaya çıkaran ya da çocuğun ailesi ve
eğitmenlerinden görüşme yoluyla bilgi edinen uzmanlar
tarafından kullanılabilmektedir. Değerlendirme
dört temel iletişim gerekçesine odaklanmaktadır.
Bunlar: reddetme, nesneleri elde etme, sosyal
etkileşim ve bilgi verme ya da araştırmadır. Ancak
ifade edici dile odaklanılması çocuğun alıcı dildeki
gelişiminin göz ardı edilmesine neden olabilmekte
ve çocuğun amaçlı olarak iletişim kurmak isteyip
istemediğine karar vermek zorlaşabilmektedir.

İletişim Boyutları değerlendirme aracının özellikleri nelerdir?

2009 yılında güncellenen İletişim Boyutları aracı; öğretmenler, eğitim uzmanları, dil ve konuşma terapistleri, psikologlar ve diğer hizmet sağlayıcıların ağır ya da ileri derecede zekâ geriliği ve görme ile işitme engeli olan çoklu yetersizliğe sahip çocukların, gençlerin ve genç yetişkinlerin iletişim becerilerini değerlendirmeleri için tasarlanmış kapsamlı bir iletişimsel değerlendirme ve müdahale kılavuzudur. Araç, hem işitme hem de görme yetersizliğine sahip çocukların iletişim becerilerini değerlendiren geleneksel dil ve konuşma değerlendirmelerine bir alternatif olarak geliştirilmiştir. Değerlendirme verileri çocuğun gözlenmesi, iletişim davranışlarının ortaya çıkarılması ve hizmet sağlayıcılar ile bakıcılarıyla görüşülerek bilgi toplanması yoluyla sağlanmaktadır. Araç, altı iletişim boyutuna göre düzenlenmektedir: İşaret kullanımı, niyet, karmaşıklık, sosyal eylem, kelime kullanımı ve anlama. Bu boyutların her biri: çok iyi tanımlanmış ve beceriler hiyerarşik olarak sunulmuştur.

Hawaii Erken Öğrenme Profili değerlendirme aracının özellikleri nelerdir?

Doğumdan 3 yaşa kadar ve 3-6 yaş arası olmak üzere iki versiyonu bulunan Hawaii Erken Öğrenme Profili kapsamlı bir gelişimsel temelli değerlendirme sağlamaktadır. Araç birbiriyle ilişkili gelişimsel olarak sıralanmış 600’den fazla maddeyi içermekte ve aracın kontrol listesi aynı maddeleri yaş düzeyine göre gruplandırmaktadır. Aracın her iki versiyonu da altı gelişimsel alanı değerlendirmekte ve dil alanının altında 10 alt ölçek bulunmaktadır ancak erken gelişim düzeyini hedefleyen çok az madde içermektedir. Maddelerin pek çoğu sağlam görme ve işitme becerisini gerektirmektedir. Bilişsel alan ise 16 alt ölçekten oluşmakta ve bazı temel farkındalık ve duyusal beceriler ile motor becerilerini kapsamaktadır. Ancak hem işitme hem de görme engeline sahip bireylerin değerlendirilebilmesi için aracın uyarlanmasına ihtiyaç vardır.

Kaynaşmış Beceri Değerlendirmesi aracının özellikleri nelerdir?

Araç; hem işitme hem de görme engeline sahip çocuklar ile çoğunlukla ağır düzeyde bilişsel bozuklukları
olan çocukların değerlendirilmesi amacıyla tasarlanmıştır. Sosyal İletişim Etkileşimleri, Duygusal Gelişim, Duyu/Motor Becerileri, Temel Kavramlar ve Anlatım / Biliş olmak üzere beş alandan oluşmakta ve müdahale yaklaşımlarının kapsamlı bir taramasını sunmaktadır. En güçlü yönü ise değerlendirmede kullanılan terimlerin net tanımlarını içermesidir. Ancak, becerilerin belgelenmesinde uygulanan yöntemler oldukça karmaşıktır.

INSITE Gelişimsel Kontrol Listesi'nin özellikleri nelerdir?

0- 2 yaş ile 0- 6 yaş aralığındaki çocuklar için iki farklı versiyonu bulunan INSITE; kaba motor, ince motor, sosyal, duygusal, kişisel gelişim ve biliş, iletişim, görme, işitme ve dokunma gelişimini içeren kapsamlı bir gelişim ölçeğidir. Ev temelli müdahalelerin planlanabilmesi amacıyla hizmet verenler ile ebeveynlerin ortaklaşa evde değerlendirme yapmaları için tasarlanmıştır ancak, sınıf uygulamalarında da kullanılabilmektedir. Uygulama öncelikli olarak yapılan gözlemlere dayanmakta ve genellikle de bir ebeveyn tarafından ya da çocukla daha çok iletişim kuran bir eğitimci tarafından sağlanan kapsamlı çocuk
bilgisini gerektirmektedir. Ölçeğin iletişim bölümü alıcı ve ifade edici dile hitap etmekte ve erken gelişim düzeyinde pek çok maddeyi içermektedir çünkü araç; motor, duyusal ve çoklu yetersizlikleri olan çocuklar için geliştirilmiştir. Ancak ölçekte çok
fazla sayıda madde bulunması müdahale sırasında hangi güçlü ya da zayıf yönlerin ele alınması gerektiğine karar vermeyi zorlaştırmaktadır ve bir taban puan belirlemeyi güçleştirmektedir.

Vineland Uyumsal Davranış Ölçeği'nin özellikleri nelerdir?

Vineland Uyumsal Davranış Ölçeği, 0-90 yaş arası bireylerin uyumsal davranışlarını yaşa bağlı olarak değerlendiren standartlaştırılmış, kapsamlı bir araçtır. Bu araç; farklı tanı, program ve müdahale planı, gelişimsel ölçüm gibi çoklu amaçlara hizmet etmek için tasarlanmıştır. Ayrıca araç; iletişim, günlük yaşam becerileri, sosyalleşme ve motor beceriler
gibi alanlarda değerlendirme yapmakta ve becerilere değil performansa odaklanmaktadır. Ancak ölçeğin görme ve işitme bozukluğu olan çocuklar için uyarlanması zordur. Ayrıca özel bir deneyim ve eğitim gerektirdiğinden dolayı uygulanarak puanlanması karmaşıktır ve eğitim planına dönüştürülmesi açık ve net değildir.

Günlük Çözümleme nedir ve nasıl yapılmaktadır?

Günlükler uzman ya da eğitimci tarafından yazılan ve öğrencinin dosyasına koyulan genel yorumlar ve düşünceler olarak ifade edilebilmektedir. Bu kayıtlar tarih, saat ve yer belirtilerek yapılmaktadır. Bu sayede analiz edilip incelenmesinde daha detaylı bilgiler elde edilmesine imkân sağlamaktadır. Günlük kayıtları ile genel ilerleme, dikkat çekici olan durum ve olaylar, problemler ve çocuğun gelişimine ilişkin dikkat çekici detaylar kayıt altına alınabilmektedir. Belirlenmiş olan zaman aralıkları sonrasında kayıt edilmiş olan günlükler analiz edilmekte ve çok engelli bireyin değerlendirilmesinde bu analiz sonuçlarından yararlanılmaktadır.

ABC Kaydı nedir ve nasıl uygulanmaktadır?

Davranış öncesi ve davranış sonrasında neler olup bittiğine ilişkin, ayrıntılı bir biçimde veri toplamak için doğrudan gözlemlere yer veren kayıt türüdür. ABC kaydı ile hedef davranışa ya da davranışlara karar verilir. Problem olduğu öne sürülen bir davranışın gerçekten problem olup olmadığının belirlenmesinde ABC kayıtları önemlidir. ABC kayıtları sayesinde bir davranış ya da
becerinin birey için önemi ve işlevine ilişkin veri elde edilmesi de mümkündür.

Zaman Örneklemi nedir nasıl uygulanmaktadır?

Bu gözleme dayalı kayıt tekniği, hedef olarak seçilmiş bir davranışın belirlenmiş zaman aralıklarında gözlemlenerek kaydedilmesini içermektedir. Genellikle sabit bir zaman aralığı belirlenerek, bu aralık esas alınarak hedeflenmiş olan davranışa ilişkin kayıt tutulmaktadır. Bu kayıt tekniğinden yararlanırken belirlenmiş zaman aralığında bir alarm sesi çıkaracak bir cihazdan (telefon, sayaç vb.) yararlanılmaktadır. Belirlenmiş olan aralıkta alarm sesini duyduğunda öğretmen öğrenciye bakmakta ve hedef davranışın sergilenip sergilenmediğini kayıt altına almaktadır.