Temel Bakım ve Rehabilitasyon 2 Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Engelli bireylerde en sık karşılaşılan beslenme sorunları nelerdir?

Engelli bireylerde malnutrisyon, obezite, çiğneme ve yutma güçlüğü, diş problemleri, gastroösefagal reflü, pika sorunu (tebeşir, toprak gibi şeyleri yeme isteği/yeme), aşırı yemek yeme isteği, kendi yemeğini yiyememe gibi yeme sorunları görülmektedir. Engelli bireylerde, aşırı beslenme ya da yetersiz beslenme en sık karşılaşılan beslenme sorunlarıdır.

Engelli bireylerin fiziksel bakımı nelerden oluşur?

Engelli bireylerin fiziksel bakımı bireyin beslenme, boşaltım, solunum, hareket gereksinimi, ilaçların kullanımı, akut veya kronik sağlık sorunlarına müdahale ve girişimlerini içerir.

Engelli bireylerde görülen beslenme problemleri nelerdir?

Engelli bireylerde malnutrisyon, obezite, çiğneme ve yutma güçlüğü, diş problemleri, gastroösefagal reflü, pika sorunu (tebeşir, toprak gibi şeyleri yeme isteği/yeme), aşırı yemek yeme isteği, kendi yemeğini yiyememe gibi yeme sorunları görülmektedir.

Engelli bireylerde en sık karşılaşılan beslenme problemi nedir?

Engelli bireylerde, aşırı beslenme ya da yetersiz beslenme en sık karşılaşılan beslenme sorunlarıdır.

Obezitenin önlemesi için ne önerilebilir?

Obezitenin önlemesi için düşük kalorili ve proteinden zengin diyet ve engel türüne uygun fiziksel aktivite önerilmelidir.

Çiğneme ve yutma güçlüğü olan birisine nasıl bakım planı uygulanabilir?

• Sıvı ve yumuşak besinler verilmesi
• Oral motor terapi
• Uygun beslenme pozisyonu ve sıklığının düzenlenmesi
• Yüksek yoğunluklu besin takviyelerinin kullanılması
• Ailelere beslenme tüpü ile nasıl besleyeceklerinin öğretilmesi
• Bireyin yaşına ve hastalık/engeline
• Uygun yeterli ve dengeli beslenme önerilerinde bulunulması
• Besin grupları, içerikleri ve besinlerin hazırlanmasının anlatılması

Hangi durumlardan herhangi birine sahip olan bireylere özel ağız/diş sağlığı bakımı gereklidir?

Down sendromu, serebral palsi, epileptik nöbet ya da bozuklukları, yarık dudak ya da yarık damak, baş, yüz ve/ya da ağız bölgesi diğer yapısal anomalileri, öğrenme ya da gelişimsel yetersizlik, görme ya da işitme bozuklukları olan bireylerde gereklidir.

Engellilerin uyku problemi yaşama sebepleri nelerdir?

Engelli bireyler; ilaç kullanımı, aşırı hiperaktivite, bipolar bozukluk, idrar-dışkı kaçırma gibi sorunların olması nedeniyle uyku sorunu yaşayabilmektedir.

Solunum sistemi kasları ya da toraksın etkilendiği durumlarda kronik solunum yetmezliği görülür. Bireye ventilasyon ve trakeotomi gerekebilir bu durumda ailelerin hangi konularda eğitilmesi gerekmektedir?

Hemşirenin aileye trakeotomi, aspirasyon ve ventilasyondaki hasta bakımını öğretmesi gerekir. Ayrıca, ailenin solunum enfeksiyon belirtileri, cilt bakımı, aspirasyonun nasıl yapılacağı, solunum egzersizleri, bol sıvı alması, ilaçlarını düzenli alması konularında da eğitime gereksinmesi olacaktır. Gerekli ise evde nebülizasyonla ilaç uygulaması ya da buhar uygulamaları konularında aileye eğitim verilmelidir.

Bazı engelli bireylerde gastroözofageal reflü (mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçması) ya da oral motor sorunlar nedeniyle tükürük, besin veya mide içeriğinin akciğerlere kronik aspirasyonu nedeniyle pnömoniye ya da “kronik akciğer hastalığı” adı verilen akciğer hasarı görülebilir böyle bir durumda aile hangi yöntemleri izlemelidir?

Düzenli bir şekilde öksürme ve derin nefes alma egzersizleri yaptırılmalı ve postural drenaj uygulanmalıdır. Aileye aspirayonu önlemek için dikkat edilecek hususlar anlatılmalıdır.

Kabızlık görülmesinde birçok faktör etkili olabilir bu faktörler nelerdir?

Yetersiz lifli besin ve sıvı alımı, hareketin azalması, bağırsak hareketleri üzerine bazı ilaçların etkisi (örneğin, nöbet için kullanılan ilaçlar), karın kaslarının zayıf olması, defekasyon eylemini koordine etmede zorluk, defekasyon için uygun poziyonu almada zorluk.

Çocuğun en kolay ve en doğal öğrenme yolu nedir?

Oyun, çocuğun en kolay ve en doğal öğrenme yoludur.

Sporun engelli bireye ne gibi yararları olur?

Spor çocuklarda engeliyle başa çıkma ve hafifletme yollarını öğretirken kas ve sinir sistemini, zihinsel reaksiyonlarını ve motor gelişimini desteklemektedir. Spor etkinliklerine katılan bireyde kaslar güçlenir. Koordinasyon gelişimi, denge gelişimi, duruş kontrol gelişimi, solunum ve dolaşım sisteminin gelişimi gibi alanlarda büyük yararlar sağlanır.

En sık görülen psikososyal sorunlardan birisi nedir?

En sık görülen psikososyal sorunlardan biri iletişim sorunudur.

Engellilerin en çok karşılaştığı problem olan damgalama nedir?

Damgalanma, toplumun “normal saydığı” ölçülerin dışında olan bireylere, toplumdaki diğer bireyler tarafından saygınlığı azaltıcı nitelikte atıflarda bulunulmasıdır.

Öz bakım becerileri bireyin hayatını rahat bir biçimde devam ettirebilmek, sağlığını korumak ve devam ettirmek, kendi ihtiyaçlarını yardım almadan karşılayabilmek için öğrenmesi gereken becerilere denir. Bu beceriler nelerdir ?

Tuvalet eğitimi, kendi başına soyunup-giyinme, yeme-içme ve vücut temizliğidir (el ve yüzü yıkama, tırnağı kesme, saçın taranması ve bakımı, diş fırçalama ve banyo alışkanlığı).

Engelli bireylerin yaşadığı ortamlar (ev, araç/ trafik, iş yeri, okul, rehabilitasyon merkezi) güvenli hâle getirilmesi için ne gibi önlemler alınmalıdır?

Merdivenlerde tırabzanların olması, köşeli mobilyalardan kaçınılması, geniş hareket alanının sağlanması için yaşanılan çevrede minimum düzeyde eşya bulundurulması, eşyaların kaymaması için sabitlenmesi örnek olarak verilebilir. Kesici aletleri tek başına denetimsiz olarak kullanmaması, denetimsiz yüzme havuzuna girmemesi, karşıdan karşıya geçmemesi gibi. Ailelere acil tıbbi tedavi ve bakım uygulamaları öğretilmelidir.

Baladerian ve ark. (2013)'a göre yetersizliği olan bireylerin yaklaşık yüzde kaçı istismar mağdurudur?

Baladerian ve ark. (2013) yetersizliği olan bireylerin yaklaşık %70’inin istismar mağduru olduğunu saptamışlardır.

Fiziksel engelli çocukların bakım vericilerinde  ne gibi sorunlar oluşur?

Yorgunluk, kol ve boyun ağrıları, bel fıtığı, migren, hipertansiyon, ülser ve ürtiker gibi fiziksel sağlık sorunları oluşur.

Ailede engelli bireyin olması aileyi hangi açılardan olumsuz olarak etkilemektedir?

Ailede engelli bireyin olması ailenin fiziksel, psikososyal ve ekonomik iyiliğini etkilemektedir. Aileler sosyal etkinliklerin kısıtlanması, aile rutinlerinin bozulması, gelir kaybı ve duygusal sıkıntı gibi sorunlar yaşayabilmektedir.