Sosyal Güvenlik Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Sosyal güvenlik sistemleri nelerle ilgili sistemlerdir?

Sosyal yapı ve sosyal hayatla ilgili sistemlerdir.

Sosyal güvenliğin iktisadi ve mali boyutunu önemli hâle getiren bir başka faktör 1970’li yıl­larda yaşanan kriz olmuştur. Özellikle neo-liberal iktisatçıların artan sosyal güvenlik harcamalarını ekonomik krizin sebebi olarak göstermeleri, ne ile ilgili tartışmaları hızlandırmıştır?

Sos­yal güvenliğin iktisadi boyutu ile ilgili tartışmaları hızlandırmıştır.

ILO’ya göre neler sosyal güvenliğin finansmanı ile ilgili tartışmaları artırmıştır?

Ekonomik krizler

Bugün gelinen noktada, sosyal güvenliğin iktisadi boyutu, diğer taraflardan daha fazla ILO’nun gündemindedir ve ekonomik büyümeyi hızlandıran bir faktör olarak sosyal güvenliği nereye yerleştirmeyi amaçlamaktadır?

Sosyal güvenliği tartışmaların odağına yerleştirmeyi amaçlamaktadır.

Nelerin seviyesi millî gelirden (GSYİH) bu amaçla ayrılan pay, yani tahsis edilen kaynakların seviyesi ile ölçülür?

Sosyal güvenlik için yapılan harcamaların seviyesi

Millî gelirden ayrılan payın büyüklüğü dikkate alınınca, tarihî gelişim süreci içinde gelişme sevi­yesi, siyasi rejimi ve sosyal yapısı ne olursa olsun, hemen hemen bütün ülkelerde zaman içinde sosyal güvenlik harcamalarının ne olduğu görülmüştür?

Arttığı görülmüştür.

Zaman içinde koruma kapsamı­na alınan kişi sayısı artarken sosyal güvenlik garantisi sağlanan sosyal risklerin de sayısı artmıştır. Kişi ve sosyal riskler bakımından kapsamın genişlemesi, neleri de artırmıştır?

Sosyal güvenlik har­camalarını da artırmıştır.

Nüfusun yaşlanma­sı ve yaşlı nüfus içinde de daha yaşlı olan nüfusun artışı (75 yaş ve üzeri) bir yandan sağlık harcamalarını artırırmış, diğer yan­dan daha uzun sürelerle neler ödenmesine yol açmıştır?

Emekli aylıkları ödenmesine yol açmıştır.

 1950-1975 yılları arasında tam is­tihdam hedefi peşinde koşan, işsizlik oran­larını % 2-4 arasında tutan ekonomiler 1970’lerden sonra nasıl oranlar ile karşılaşmışlardır?

 % 10 ve daha yüksek işsizlik oranları ile karşılaşmışlardır.

Sosyal güvenlik için ayrılan kaynakların etkin kullanılamaması, suisti­mal edilmesi ve israf edilmesi, aynı sonuçla­rı elde etmek için ne yapıl­masını gerektirmiştir?

Daha fazla harcama yapıl­masını gerektirmiştir.

Eğitim sürelerinin uzamasına bağlı olarak işgücü­ne girme yaşı ve bağımlılık oranları ne olmuştur?

İşgücü­ne girme yaşı da, bağımlılık oranları da her ikisi de yükselmiştir.

Ülkelerin iktisadi gelişme seviyesi ile sos­yal güvenlik harcamalarının seviyesi nasıl bir ilişki vardır?

Doğrudan ve güçlü bir ilişki vardır.

Gelişmiş ülkeler içinde de sosyal güvenlik har­camalarının seviyesi farklılık göstermiştir. Aynı gelişme seviyesine sahip Avrupa ülkelerinde sosyal güvenlik harcamaları, daha liberal politikalar izleyen ne ülkelerinden oldukça yüksek­tir?

Kuzey Amerika ülkelerinden oldukça yüksek­tir.

Sosyal güvenlik harcamalarının seviyesi, sosyal güvenlik sistemlerinin kurumsal ya­pısı, kişi olarak kapsamı, kapsama alınan sosyal risklerin sayısına bağlı olarak da ül­keler arasında neler göstermektedir?

Farklılıklar göstermektedir.

Fon biriktirme sosyal güvenlik sistemleri­nin birincil amacı değildir, ancak finans­man yöntemi olarak ne yön­teminin seçilmesi dolayısıyla ortaya çıkar?

Fon biriktirme yön­teminin seçilmesi dolayısıyla ortaya çıkar.

Kamu sosyal güvenlik kurumlarının, neyi, milli gelir seviyesi yanında sosyal güvenlik kapsamına alınanların sa­yısı, programların kuruluş tarihi ve oluş­turulan fon sayısına bağlı olarak da değişir?

Fon büyüklüğü

Sosyal güvenlik fonları, uzun dönemli ve istikrarlı fonlar olduğu için, tasarruf eğilimi düşük ve sermaye birikimi yetersiz olan ge­lişmekte olan ülkelerde hangi ya­tırımların finansmanı için kullanılabilirler?

Uzun dönemli ya­tırımların finansmanı için kullanılabilirler.

Sosyal güvenlik ku­rumlarının kısa dönemli harcamalarını karşılamak için hesaplarında nakit para tutmaları veya kolay nakde çevrilebilir alanlara yatırım yapmaları ile il­gilidir tabiri bize hangi kriteri tanımlamaktadır?

Likidite (nakde çevrilebilirlik, akışkanlık) veya ko­lay paraya çevrilebilme kriteri

Sosyal güvenlik, işgücünün verimliliğini artırdığı ve sosyal istikrarı sağladığı ölçüde neye katkıda bulunur?

Ekonomik büyümeye katkıda bulunur.

Yaşlılık sigortaları, emekli aylığı alma hakkını kazananların çalışma hayatından ayrılması dolayısıyla neyi daraltıcı etki yapar.

Emek arzını daraltıcı etki yapar?