Çalışma Ekonomisi Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Eğitim Ekonomisi

1. Soru

Eğitimle ilgili yapılan araştırmalar çoğunlukla hangi konular üzerinde yoğunlaşmıştır?

Cevap

Eğitimle ilgili yapılan araştırmalar daha çok farklı eğitim düzeylerindeki getirinin/verimliliğin ölçülmesi sorunları, okul, sınıf, öğretmen kalitesi, sınıfların büyüklüğü, öğrencilerin aile yapısının önemi, eğitimin dışsallıkları, eğitimin finansmanı vb. konularda yoğunlaşmıştır.


2. Soru

Eğitim hizmetinin temel özellikleri nelerdir?

Cevap

Eğitim, sağlık gibi her şeyden önce uluslararası yasalarla teminat altına alınan, evrensel insan hakları arasında sayılan ve kendine has özellikleri olan bir hizmet türüdür.


3. Soru

Kamunun temel zorunlu eğitimi üstlenmesini kolaylaştıran unsurlar nelerdir? Açıklayınız.

Cevap

Eğitimin birikimli, kümülatif doğası, eğitim maliyetlerinin önceden hesaplanabilmesi ve standart müfredatın belirli süre için geçerli olması, kamunun temel zorunlu eğitimi üstlenmesini kolaylaştıran unsurlar olarak analiz edilmektedir.


4. Soru

Eğitim ve sağlık hizmetlerinin piyasa yapısı nasıldır? Açıklayınız.

Cevap

Eğitim ve sağlık hizmetleri için piyasa aksak rekabetçi olarak tanımlanır, zira piyasada bilgi eksikliği olduğu ve bilginin üretici ve tüketiciler arasındaki dağılımının asimetrik olduğu varsayılır. 


5. Soru

Bourdieu'ya göre eğitim sisteminin temel özellikleri nelerdir?

Cevap

Bourdieu ise eğitim sisteminin ve bu sistemin kurumu olan okulun kendisinin eşitsizlik ürettiğini ileri sürmektedir. Okul ekonomik sermaye tarafından belirlenen kültürel sermayeye göre öğrencileri seçmekte ve elemektedir. Bunu yaparken
aynı zamanda “toplumsal uzamı yeniden” üretmektedir.


6. Soru

Eğitim sistemi içinde bireylerin kapitalist toplumsal işleyişi içselleştireceğini ve böylece sistemin yeniden üretimini sağlayacağını öngören düşünür kimdir?

Cevap

Althusser’e göre eğitim sistemi devletin ideolojik aygıtlarındandır. Eğitim sistemi içinde bireyler kapitalist toplumsal
işleyişi içselleştirirler ve böylece sistemin yeniden üretimini sağlarlar.


7. Soru

Schultz (1963)'un eğitimin faydaları üzerine öngördüğü üçlü yaklaşımın bileşenleri nelerdir? Açıklayınız.

Cevap

Schultz (1963) eğitimin faydaları üzerine üçlü bir yaklaşım sergiler: Şu anki tüketim bileşeni, örneğin sadece bilgi elde etmenin hazzı, ikinci olarak geleceğe dair bir tüketim bileşeni yani eğitim sayesinde diğer malları tüketebilme olanağının
artması-sağlık harcamalarının artması vb. gibi-ve son olarak yatırım bileşeni yani beşerî sermaye yatırımı ki Becker’in geliştirdiği modele işaret eder.


8. Soru

Becker’a göre beşerî sermayenin dayanıklılık süresi ne kadardır?

Cevap

Becker’a göre beşerî sermayenin dayanıklılığı ise bir kişinin sahip olduğu yaşam süresi kadar olmaktadır. 


9. Soru

Beşeri sermaye modeline göre bireyler yatırım kararı alırken hangi kriterlerleri göz önünde bulundururlar?

Cevap

Beşerî sermaye modeli, bireyin yatırım kararını şöyle açıklar: Birey, eğitime yatırım yaparken, eğitimin maliyetlerinin ve getirisinin net bugünkü değerlerini karşılaştırarak karar verir, yani maliyet-fayda analizi yapar. Bireyin, başlangıç döneminde eğitime yatırım yaptığı ve takip eden dönem(ler)de bu yatırımın getirisini elde ettiği varsayılır.


10. Soru

Dünya'da eğitimle ilgili başat söylemleri oluşturan üç farklı kurumsal yapı hangileridir?

Cevap

Eğitimle ilgili başat söylemleri oluşturan üç farklı kurumsal yapıdan söz edilebilir: Birincisi, Birleşmiş Milletler (UN), OECD, Dünya Bankası (DB) vb. hükûmetler arası kuruluşlar hayat boyu eğitim, beşerî sermaye ve çok kültürlülükten oluşan global eğitim gündeminin yaratıcısı ve yaygınlaştırıcısı kuruluşlardır.


11. Soru

Eğitimle büyüme arasında doğrudan bir ilişki olmadığını, eğitimin işverenler tarafından doğru işe
doğru insanı yerleştirmede bir filtre görevi üstlendiğini belirten iktisatçı kimdir?

Cevap

Arrow, eğitimle büyüme arasında doğrudan bir ilişki olmadığını, eğitimin işverenler tarafından doğru işe doğru insanı yerleştirmede bir filtre görevi üstlendiğini belirtir.


12. Soru

İşgücü piyasasının ikili yapısına vurgu yaparak, birincil ve ikincil piyasalar olarak nasıl yapılandığını araştıran yaklaşım hangisidir?

Cevap

Tabakalaşmış işgücü piyasaları yaklaşımı (SLM), işgücü piyasasının ikili yapısına vurgu yaparak, birincil ve ikincil piyasalar olarak nasıl yapılandığını araştırmışlardır.


13. Soru

Feminist teorilerin eğitim ve beşeri sermaye donanımı arasındaki bağ hakkındaki görüşleri nelerdir? Hangi noktada Marksist ve Kurumsalcıların eleştirilerine katılmaktadırlar?

Cevap

Feministler, Kurumcuların ve Marksistlerin eleştirilerine katılarak, eğitimin beşerî sermaye donanımını artırmaktan çok, kimin daha yetkin olduğunu ortaya çıkaran bir “sinyal” görevi gördüğünü düşünürler.


14. Soru

Marksistlere göre eğitimin özel sektöre açılmasına ve eğitim-istihdam ilişkisinin güçlendirilmesi taleplerine yol açan koşullar nelerdir?

Cevap

Marksistlere göre ;sermayenin aşırı birikim eğilimi, eğitimin özel sektöre açılmasına ve teknoloji-yoğun üretim de eğitim-istihdam ilişkisinin güçlendirilmesi taleplerine yol açmıştır.


15. Soru

Dünya Bankasının raporlarına göre, bilgi ekonomisi ile ekonomik büyüme arasındaki dolaysız bağlantının anahtarı nedir?

Cevap

Dünya Bankasının raporlarına göre, bilgi ekonomisi ile ekonomik büyüme arasındaki dolaysız bağlantının anahtarı hayat boyu öğrenmedir, yani insanların okul öncesi yaştan başlayarak emekli olana kadar süren dönemde, global ekonominin ve teknolojinin değişen ihtiyaçlarına uygun biçimde eğitim almasıdır.


16. Soru

Hayat boyu eğitim, 1970’lerde hangi kurumun yayınladığı bir raporda “bireysel kültürel büyümenin” bir parçası olarak daha insani boyutta ele alınmıştır?

Cevap

Hayat boyu eğitim, 1970’lerde UNESCO’nun yayınladığı bir raporda “bireysel kültürel büyümenin” bir parçası olarak daha insani boyutta ele alınmıştır.


17. Soru

Beşerî sermaye modeline göre beşerî sermaye yatırımının iki temel boyutu nelerdir?

Cevap

Beşerî sermaye modeline göre; beşerî sermaye yatırımının iki temel boyutu olduğu kabul edilir: Zorunlu eğitim ve işyerinde eğitim.


18. Soru

Kamu otoritesinin yarı-kamu malı olan eğitim ve sağlık hizmetlerinin bir bölümünün üretimini üstlenmesi gerektiğini savunan iktisadi görüş hangisidir?

Cevap

Ortodoks iktisat teorisi, kamu otoritesinin yarı-kamu malı olan eğitim ve sağlık hizmetlerinin bir bölümünün üretimini üstlenmesi gerektiğini söyler.


19. Soru

Eğitimle ilgili hangi konular Ortodoks iktisatçıların araştırma alanına girmez?

Cevap

Eğitim sosyolojisini ilgilendiren, eğitimin toplumsal bir olgu olması ve eğitimin niteliğine ve pedagojisine kimlerin- piyasa, devlet, öğrenciler- karar vermesi gerektiği gibi konular Ortodoks iktisadın araştırma konuları arasına girmez.


20. Soru

Beşeri sermaye yatırımı olarak nitelendirilebilecek bireysel harcamalar hangileridir? Bu harcamalar neden beşeri sermaye olarak tanımlanmaktadır?

Cevap

Bireyin, zorunlu (temel eğitim) eğitim, zorunlu olmayan eğitim (lise, üniversite, lisansüstü, sertifika, kurs vb. eğitim programları), tıbbi bakım vb. faaliyetlerine yaptığı harcama, beşerî sermaye yatırımı olarak tanımlanır. Bu harcamaların
beşerî sermaye olarak tanımlanmasının nedeni şöyle açıklanır: İnsanlar sahip oldukları bilgiden, yetenekten, sağlıktan ya da değerlerden-sahip oldukları mali ve fiziksel değerli varlıklarından ayrıldıkları gibi- ayrılamazlar.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi