Çalışma İlişkileri Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Çalışma İlişkileri: Bağlantıları Ve Etkileyen Unsurlar

1. Soru

Piyasa ne demektir?

Cevap

Piyasa (pazar) kelime anlamı ile bir malın veya faktörün alıcılarının ve satıcılarının alım-satım konusunda birbirleri ile ilişki kurmalarını sağlayan her imkândır.


2. Soru

Bir ekonomide piyasalar arasındaki ilişkileri sağlayan üç temel aktör nedir?

Cevap

Bir ekonomide piyasalar arasındaki ilişkileri sağlayan üç temel aktörün olduğu kabul edilir: Bunlar; işçiler ve sendikaları, işverenler ve sendikaları ile devlet’tir.


3. Soru

İşçi sendikaları ile işverenler veya işveren sendikaları arasındaki ilişkilerin incelendiği alana ne denir?

Cevap

İşçi sendikaları ile işverenler veya işveren sendikaları arasındaki ilişkilerin incelendiği alana ise “toplu çalışma ilişkileri” denilmektedir.


4. Soru

Gerçek anlamda işçi-işveren ilişkisi ilk ne zaman şekillenmeye başlamıştır?

Cevap

Bilim adamlarının üzerinde hem fikir oldukları husus gerçek anlamda işçi-işveren ilişkisinin 18. yy. da Batı Avrupa’da Sanayi Devrimi ile birlikte şekillenmeye başlamasıdır.


5. Soru

Endüstri ilişkileri nedir? Açıklayınız.

Cevap

Endüstri ilişkileri genelde endüstri ilişkileri sisteminin üç önemli aktörü olan işçi, işveren ve devlet arasında bağımlı çalışmadan doğan üç taraflı bir ilişkiler bütünü ve çalışma yaşamına ilişkin kuralların konulmasında tarafların güç mücadelesini ve taraflar arasındaki etkileşimleri inceleyen bir disiplindir.


6. Soru

Çalışma ilişkileri hangi grup işçileri kapsamaktadır?

Cevap

Çalışma ilişkileri sadece endüstri ilişkileri kavramının kapsadığı işçileri değil, genelde sendikalaşma oranı daha düşük olan ve ticaret ve hizmet sektörlerinde çalışan beyaz yakalıları, fikir işçilerini, hatta tarım işçilerini de kapsamaktadır.


7. Soru

Çalışma ilişkileri disiplinin en fazla ilişki içinde olduğu bilim dalı hangisidir?

Cevap

Çalışma ilişkileri disiplinin en fazla ilişki içinde olduğu bilim dalı ekonomidir.


8. Soru

Çalışma ilişkileri disiplininin ilgili olduğu bilim dallarından biri olan sosyal politika hangi hizmetleri kapsamaktadır?

Cevap

Çalışma ilişkileri disiplininin ilgili olduğu bilim dallarından birisi de sosyal politikadır. Sosyal politika genel olarak sağlık, eğitim, konut, sosyal güvenlik, istihdam ve sosyal hizmetler alanlarındaki kamu hizmetlerini kapsamına alır.


9. Soru

Aktif nüfus nedir?

Cevap

Aktif nüfus 15 ve daha yukarı yaşta bulunan, herhangi bir kurumun bakım, denetim ve gözetimi altında bulunmayan ve sivil kimselerin oluşturduğu gruptur.


10. Soru

TÜİK’ e göre bir kimsenin işsiz sayılabilmesi için uyması gereken kıstaslar nelerdir?

Cevap

Türkiye’de işsizlik ölçümlerini yapan TÜİK’ e göre bir kimsenin işsiz sayılabilmesi için şu kıstaslara uyması gerekir:
• Kişinin işi olmamalıdır.
• Aktif olarak iş aramalıdır. İşsizin istatistiğin yapıldığı son üç ay içinde iş arama kanallarından en az birini kullanarak iş aramış olması gerekir.
• En az 15 gün içinde işbaşı yapabilecek durumda olmalıdır.


11. Soru

İşgücünde olmayanlar arasında sayılan öğrenciler ve ev kadınlarına birlikte verilen isim nedir?

Cevap

İşgücünde olmayanlar arasında buraya kadar saydığımız öğrenciler ve ev kadınlarına birlikte verilen isim "ikincil işgücü"dür.


14. Soru

İşveren ne demektir?

Cevap

Sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara işveren denir.


15. Soru

İmalat sanayinde bedensel çabalar sonucunda mal ve hizmet üretildiği durumda çalışanlara ne denir?

Cevap

İmalat sanayinde bedensel çabalar sonucunda mal ve hizmet üretildiği durumda çalışanlara mavi yakalılar denilir ve onlara yapılan ödemeler “ücret” olarak adlandırılır.


16. Soru

Bir başkasının işinde ayni (mal) ya da nakdi (para) bir gelir elde etmek amacıyla günlük ücret üzerinden çalışanlara ne denir?

Cevap

Yevmiyeli çalışanlar bir başkasının işinde ayni (mal) ya da nakdi (para) bir gelir elde etmek amacıyla günlük ücret üzerinden çalışanlardır.


17. Soru

Ücretsiz aile işçileri ne demektir?

Cevap

Ücretsiz aile işçileri (ÜAİ), hane halkı fertlerinden biri veya bir kaçı tarafından yürütülen bir ekonomik faaliyete yardım etmek amacıyla ücret almaksızın işgücü olarak katkıda bulunan hane halkı fertleridir.


18. Soru

Bir ekonominin genel durumu veya performansı genelde hangi gelişme hızı ile anlaşılır?

Cevap

Bir ekonominin genel durumu veya performansı genelde gayri safi yurt içi hâsılasının (GSYİH) gelişme hızı ile anlaşılır.


19. Soru

Gayri safi yurt içi hasılanın daraldığı döneme ne denir?

Cevap

Gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH)'nın büyüdüğü dönemlere genişleme dönemi, daraldığı dönemlere ise resesyon (duraklama-gerileme) dönemi denilir.


20. Soru

Geleneksel olarak sendikalar hangi esas üzerine pazarlıklarını yürütmektedirler?

Cevap

Geleneksel olarak sendikalar “kıdem” esası üzerine pazarlıklarını yürüten örgütlerdir.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v