Çalışma Ekonomisi 1 Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Ücret Teorileri

1. Soru

Ücretin tunç kanunu ne ifade eder?

Cevap

Ücret düzeyinin asgari geçim düzeyinin üstüne çıkmayacağını savunan klasik ücret teorisidir.


2. Soru

Malthus'un nüfus teorisi ne ileri sürmektedir?

Cevap

Nüfusun geometrik ve tarım ürünleri üretiminin aritmetik hızla artacağını ve aşırı nüfus artışının beslenme sorunları ve ölümlere yol açacağını ileri süren teoridir.


3. Soru

Ücretin tunç kanunu teorisine göre emeğin doğal değeri ne ifade eder?

Cevap

Emeğin doğal değeri veya fiyatı (doğal ücret) işçilerin geçimlerini sağlamaya ve hayatlarını devam ettirmeye yetecek olan fiyattır.


4. Soru

Ücretin tunç kanunu teorisine göre emeğin piyasa değeri ne ifade eder?

Cevap

Emeğin piyasa değeri diğer mallarda olduğu gibi arz ve talebin kesişmesi ile ortaya çıkan fiyatıdır (piyasa ücreti).


5. Soru

Ücret fonu teorisi ne ifade eder?

Cevap

Ücretin işverenlerin bu amaçla daha önce ayırdıkları fonun bir fonksiyonu olduğunu savunan klasik ücret teorisidir.


6. Soru

Ücret fonu teorisinin oluşmasını sağlayan iktisatçı kimdir?

Cevap

Ücret fonu düşüncesini ilk başta Adam Smith olmak üzere Turgot, Malthus, James Mill gibi iktisatçılar ileri sürseler de teorinin oluşmasını sağlayan iktisatçı John Stuart Mill olmuştur.


7. Soru

J. S. Mill'e göre işgücünün durumunu düzeltmenin yolu nedir?

Cevap

J. S. Mill’ e göre sermaye/nüfus oranını değiştirmenin dışında işgücünün durumunu düzeltmenin başka bir yolu yoktur.


8. Soru

Ücret fonu teorisinin en zayıf halkasını ne oluşturur?

Cevap

Ücret fonu miktarının değişmez kabul edilmesi teorinin en zayıf halkasını oluşturmuştur.


9. Soru

Artık değer teorisinin fikir babası kimdir?

Cevap

Artık değer teorisi Karl Marx tarafından formüle edilmiştir.


10. Soru

Artık değer teorisi ne ifade eder?

Cevap

Malın değerinin tek belirleyicisinin emek olduğunu ve işverenin işçiye ürettiği değerin altında ücret vererek artık değer sağladığını ileri süren Marksist ücret teorisidir.


11. Soru

Marksist Artık Değer Teorisinin Klasik Doğal Ücret Teorisinden farklılaştığı noktalar nelerdir?

Cevap

Marksist Artık Değer Teorisinin Klasik Doğal Ücret Teorisinden iki açıdan farklılaştığını belirtmek gerekir. Birincisi, klasik iktisatçıların bakış açısıyla doğal ücret işçinin çalışma gücünü koruması ve neslini devam ettirebilmesi için gerekli malların tutarı ile ölçülmekte iken, Marx işçinin iklim ve toplumsal gelişme koşullarına göre değişen sosyal ihtiyaçlarının karşılanmasını da doğal ücrete dahil etmiştir.

Marksist teori ile klasik ücret teorisi arasındaki ikinci nüans ‘ücretlerin neden doğal ücret düzeyinde kilitlendiği’ ne yöneliktir. Klasik teoriler bunu Malthus’un nüfus teorisine dayandırmakta iken, Marx bunu kapitalizmin kalabalık bir işsizler ordusu (yedek işçi ordusu) yaratmasına bağlar.


12. Soru

Karl Marx'a göre artık değeri artıran şeyler nelerdir?

Cevap

K. Marx işverenlerin işçilere ücret olarak işgücünün maliyet fiyatını ödediklerini işçileri sömürdüklerini ileri sürmektedir. Bu görüşe göre artık değeri iki şey arttırır. Bunlardan birincisi çalışma sürelerinin uzamasıdır. İkincisi ise işgücünün veriminin artmasıdır.


13. Soru

Marjinal verimlilik teorisi ne ifade eder?

Cevap

Ücretlerin tam rekabet piyasası koşulları altında işgücünün marjinal verimliliğine göre belirlendiğini savunan çağdaş ücret teorisidir.


14. Soru

Marjinal Verimlilik Teorisine göre mal ve hizmet üretim miktarını belirleyen temel unsur nedir?

Cevap

Marjinal Verimlilik Teorisine göre mal ve hizmet üretim miktarını belirleyen temel unsur tüketicilerin faydası veya satın alma isteğidir.


15. Soru

Pazarlık gücü teorisi ne ileri sürmektedir?

Cevap

Ücretlerin bir alt ve üst sınır arasında işçiler ile işverenlerin pazarlık güçlerine bağlı olarak belirleneceğini savunan çağdaş ücret teorisidir.


16. Soru

Pazarlık gücü ne şekilde tanımlanabilir?

Cevap

Nispi bir güç ölçüsü olan pazarlık gücünü ‘kişinin karşı tarafı kendi şartları üzerinde anlaşmaya ikna edebilme yeteneği’ olarak tanımlamak mümkündür.


17. Soru

Grev sigortası ne ifade eder?

Cevap

İşverenlerin önceden kendi aralarında bir sigorta fonu oluşturarak grev esnasında uğranılacak satış geliri kayıpların azaltmak için birbirlerine destek sağladıkları uygulamadır.


18. Soru

Etkin ücret teorisi ne anlama gelir?

Cevap

Etkin Ücret Teorisi işçilere denge ücretinin (piyasayı temizleyen ücret) üstünde ücret verildiği zaman bunun maliyetleri arttırmakla birlikte çeşitli açılardan emek verimliliğini maliyet artışından daha fazla arttıracağını savunur. Dolayısıyla böyle davranmak sonuçta işveren kârlarını arttıracaktır.


19. Soru

Beslenme modeli ne anlama gelir?

Cevap

İşçilere etkin ücret verilmesinin onların daha iyi beslenmelerini ve hastalandıkları zaman daha iyi sağlık hizmeti satın almalarını sağlayarak verimliliği arttırdığını ileri süren etkin ücret modelidir.


20. Soru

Kaytarma modeli ne ileri sürmektedir?

Cevap

Etkin ücret uygulaması ile piyasadaki diğer firmalardan yüksek ücret verilmesi sayesinde kaytaran işçinin işten atılmasının fırsat maliyetinin yükseltileceğini, böylece işçinin daha gayretli çalışacağını ileri süren etkin ücret modelidir.


21. Soru

İşçi devri modeli ne ifade eder?

Cevap

İşgücüne etkin ücret vererek işten ayrılma oranlarının azaltılabileceği ve bu yolla maliyet tasarrufu ve verimlilik artışı sağlanabileceğini savunan Etkin Ücret Modelidir.


22. Soru

Seçim modeli ne anlama gelir?

Cevap

İşgücüne piyasa denge ücretinin üstünde ücret vererek firmayı piyasada cazibe merkezi haline getirerek daha kaliteli ve verimli işçilerin seçilebileceğini ileri süren Etkin Ücret Modeli’dir.


23. Soru

Sosyolojik model ne iddia etmektedir?

Cevap

Etkin Ücret’in işçiler tarafından işverenin hediyesi gibi algılanarak onların firmaya olana sadakatlarını arttıcağını ve verimliliklerini yükselteceğini ileri süren Etkin Ücret Modeli’dir.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v