CBS İçin Ofis Uygulamaları 2 Dersi 6. Ünite Özet

Apache Openoffice Base: Tablolar

Bir veritabanında verinin tutulduğu yer tablolardır. Öncelikle tasarım aşamasında tablo sayısının ve içindeki alanların iyi belirlenmesi gerekir.

Veritabanına ait bir tablonun bir satırı varlık (entity) olarak tanımlanmaktadır. Tablonun içerebileceği mümkün tüm varlıklara varlık sınıfı (entity class) denmekte ve verilen varlık sınıfına ait varlıkların kümesi varlık kümesi (entity set) olarak adlandırılmaktadır. Tablonun isimlendirilmiş bir sütunu öznitelik (attribute), tablo içindeki öznitelik sayısı derece (degree), tablodaki varlık sayısı ise kardinalite (cardinality) olarak isimlendirilmektedir. Bir ya da daha çok öznitelik için geçerli olan mümkün tüm değerlerin kümesi domain olarak tanımlanabilir.

Base’de Tablo Oluşturmak

Tablolarla çalışmak için öncelikle ana menü penceresinden sol tarafta bulunan Tablolar sekmesi tıklanır. Görevler penceresinde tablo oluşturmak için üç farklı seçenek mevcuttur.

Tablo Oluşturmak İçin Sihirbazı Kullanmak

Profesyonel veritabanı tasarımcılarının tercih etmediği, fakat amatör olarak veritabanı tasarlayanlar için oldukça iyi bir yardımcı olan sihirbaz kullanarak tabloları oluşturmak Base yazılımında oldukça başarılı sonuçlar elde edilmesini sağlar.

Sihirbazda ilk adım, özniteliklerin seçilmesi adımıdır. Apache OpenOffice Base Base’de öznitelikler “alan” olarak Türkçe’ye çevrilmiştir. Bu adımda örnek tablolar bulunmaktadır. Söz konusu örnek tablolar İş ve Kişisel olmak üzere iki kategoride toplanmıştır. Her tabloda mevcut alanların bir listesi vardır.

Ayrıca tasarlayacağınız bu veritabanında söz konusu örnek tablo içinde istediğiniz alanı (özniteliği) bulamazsanız farklı örnek tablolardan istenilen alanı seçebilirsiniz.

Veritabanındaki bir tablo ile basit bir hesap tablosu arasındaki farklardan bir tanesi, veritabanındaki tabloda verilerin yazıldığı alanların önceden açıkça tanımlanmış olmasıdır.

Veritabanı yönetiminde önemli olan ilişki anahtarları hakkında bilgi vermekte yarar vardır:

• Süper Anahtar: Bir varlığın, varlık sınıfında tek türlü tanınmasını sağlayan bir ya da birden çok öznitelik kümesidir.
• Aday Anahtar: İlişki için süper anahtar olacak bir özalt nitelik kümesine sahip olmayan süper anahtardır.
• Birincil Anahtar (Primary Key): Tablodaki varlıkların tek türlü tanınması için seçilen aday anahtardır.
• Yabancı Anahtar (Foreign Key): Bir başka tablonun aday anahtarı olan bir ya da birden çok öznitelik kümesidir.

Bu anahtarların veritabanı tasarım aşamasında mutlaka belirlenmesi gerekir. Buna göre tablolar arasındaki ilişkiler ortaya konur.

Tablo oluşturmak için sihirbaz kullanmadan tabloyu tamamen kendiniz tasarlayacaksanız, bu durumda tablo oluşturma seçeneklerinden “Tasarım görünümünde tablo oluştur” seçeneği işaretlenmelidir. Kapsamlı veritabanı tasarımı söz konusu olduğunda bu seçenek daha uygundur.

Veritabanı Tablolarında Normalizasyon

Normalizasyon, gereksiz veri tekrarını engellemek ve küçük, iyi yapılandırılmış ilişkiler üretmek için anormal ilişkileri artarda azaltma işlemidir. Normalizasyonun başlıca amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

1. Gereksiz veriyi minimize etmek, böylelikle anormallikleri önlemek ve depolama alanını korumak.

2. Bilgi tutarlılığını sağlamak.

3. Ekleme, güncelleme ve silme gibi işlemlerle verilerin bakımını kolaylaştırmak.

4. Gelecekte meydana gelecek büyümeye güçlü bir temel oluşturarak iyi bir tasarım oluşturmak.

Normalizasyon, verilerin görüntülenmesinde, sorgulanmasında veya raporlanmasında nasıl kullanılacağı konusunda hiçbir varsayımı gözönünde bulundurmaz. Normalizasyon, normal formlar ve işlevsel bağımlılıklar temelinde, veri kullanımına değil iş kurallarına göre tanımlanır. Ayrıca, verilerin mantıksal veritabanı tasarımının sonuna kadar normalleştirildiğini unutmamak gerekir. Normalizasyon aşamalar halinde gerçekleştirilerek veri daha anlaşılır hale getirilir ve veritabanı daha etkin bir şekilde kullanılabilir. Söz konusu aşamalar normal form olarak isimlendirilir. Sırasıyla; 1NF (Birinci Normal Form), 2NF (İkinci Normal Form,), 3NF (Üçüncü Normal Form), BCNF(Boyce-Codd Normal Form), 4NF (Dördüncü Normal Form), 5NF (beşinci Normal Form) şeklinde ifade edilir.

Tablolar Arası İlişkiler Ve Base'de İlişkilerin Tanımlanması

Tablolar arasındaki ilişkiler belirtilirken üç farklı tipte ilişkiden söz etmek mümkündür. Söz konusu ilişkiler, Bire bir (1-1), birden çoğa (1-n) ve çoktan çoğa (n-n) şeklinde ifade edilebilir. Tasarım yapılırken bunlardan hangisinin kullanılacağının iyi belirlenmesi gerekmektedir.

Base’de İlişkilerin Tanımlanması

Veritabanının gerektirdiği kadar tablo oluşturulduktan sonra, tablolarımız arasındaki ilişkiler Base’de Araçlar menüsünde İlişkiler sekmesine tıklayarak tanımlanır.

Tablolar arasındaki ilişkileri göstermek için iki yol kullanılır. Birincisi, hangi alanlar eşleştirilecekse fare aracılığıyla bir tablodaki alanın tutulması ve diğer tablodaki eşleştirilecek alanın üzerine bırakılmasıdır. Böylece ilişki tanımlanmış olur. İkinci yol ise Yeni İlişki simgesine veya Ekle menüsünden Yeni İlişki sekmesine basılmasıdır. Açılan pencerede hangi alanlar birbiri ile eşleştirilecekse seçilir ve Tamam butonu tıklanır. Burada ayrıca tablo verileri girilirken güncelleme ve silme eylemleri için veritabanının nasıl davranacağı belirlenir.