CBS’de Proje Tasarımı ve Yönetimi 2 Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Coğrafi Bilgi Sistemi Tabanlı Afet Yönetimi Uygulamaları

1. Soru

Afet Yönetimine yönelik Coğrafi Bilgi Sitemi Tabanlı uygulamalar hangi yazılım yardımıyla yapılır?

Cevap

Afet Yönetimine yönelik Coğrafi Bilgi Sitemi Tabanlı uygulamalar ArcGIS Desktop Coğrafi Bilgi Sistemi yazılımı kullanılarak gerçekleştirilecektir. ArcGIS for Desktop yazılımı; veri üretimi, veri dönüşüm işlemleri, projeksiyon tanımlama ve projeksiyon dönüşüm işlemleri, veri görüntüleme ve etiketlendirme, sorgulama, raporlama, ölçekli/ölçeksiz harita oluşturma ve coğrafi analiz işlemlerini gerçekleştirebileceğiniz fonksiyonları sunan ve birçok ülkede yaygın kullanıma sahip bir masaüstü ticari coğrafi bilgi sistemi yazılımıdır.


2. Soru

Afet yönetiminde coğrafi bilgi teknolojileri hangi amaçlarla kullanılır?

Cevap

Afet yönetiminde coğrafi bilgi teknolojileri, özellikle afet öncesi bütünleşik afet tehlike ve risk haritalarının oluşturulmasında, afet anında süreçlerin yönetimi, sorgulama ve istatistiki verilerin değerlendirilmesinde afet sonrasında ise iyileştirme hasar tespit ve yer seçimi çalışmalarında önemli bir karar destek sistemi olarak kullanılmaktadır.


3. Soru

Coğrafi Bilgi Sistemi tabanlı Afet Yönetimi süreçlerinin etkin, doğru ve hızlı bir şekilde yönetilebilmesi için nasıl bir veri alt yapısı kurulmasına bağlıdır?

Cevap

Coğrafi Bilgi Sistemi tabanlı Afet Yönetimi süreçlerinin etkin, doğru ve hızlı bir şekilde yönetilebilmesi ise; Standartlara dayalı ulusal mekânsal bir veri altyapısının kurulması ile mümkündür.


4. Soru

Mekânsal Veritabanı Tasarımı Kavramsal Modelinde Hidrografya kategorisi altında hangi alanlar bulunur?

Cevap

Mekânsal Veritabanı Tasarımı Kavramsal Modelinde Hidrografya kategorisi altında şu alanlar bulunur:

  • Akarsu
  • Göller
  • Barajlar ve Göletler
  • Sulama Alanları
  • Su Kalite İstasyonları
  • İçme Suyu
  • İshale Hatları
  • Dere
  • Sulama Kanalları
  • Akım Gözlem İstasyonları
  • Havza Sınırları Kuyu

5. Soru

ArcMap arayüzü hangi fonksiyonları içerir?

Cevap

Başlat (Start) > Tüm Programlar (All Programs) > ArcGIS altından ulaşabildiğiniz ArcMap arayüzü; grafik ve grafik olmayan verilerin üretilmesi, güncellenmesi fonksiyonları, veri görüntüleme, etiketlendirme, sorgulama fonksiyonları, raporlama ve harita üretim araçları, coğrafi analizler, ArcToolbox’a erişim ve Model Builder işlemlerini gerçekleştirebileceğiniz birçok fonksiyonu içerir.


6. Soru

ArcGIS ArcMap arayüzünde yer alan hangi fonksiyon ile grafik verilerin birbirleri arasındaki kompleks mekânsal ilişkiler sorgulanabilir?

Cevap

ArcGIS ArcMap arayüzünde yer alan Select By Location fonksiyonu kullanılarak grafik verilerin birbirleri arasındaki kompleks mekânsal ilişkiler sorgulanabilir.


7. Soru

Global Mekânsal Veri Altyapısı: GSDI hangi tür mekansal veri alt yapılarındandır?

Cevap

Global Mekânsal Veri Altyapısı: GSDI, global düzeyde mekansal veri alt yapılarındandır.


8. Soru

Bina Katmanını Dayanım Değerini hesaplarken tüm Ara Değer Bilgileri Bina Katmanının ilgili Field’larına girilmesi için hangi fonksiyon kullanılır?

Cevap

Bina Katmanını Dayanım Değerini hesaplayabilmek için Zemin Dayanım Değerlerinin ve Faydan Uzaklık Ara Değerlerinin de Bina Katmanının veritabanına aktarılması gerekecektir. Bunun için aşağıdaki uygulamalarda Spatial Join Fonksiyonu kullanılacaktır. Bu sayade tüm Ara Değer Bilgileri Bina Katmanının ilgili Field’larına girilmiş olacaktır.


9. Soru

Bina Katmanını Dayanım Değerini hesaplayabilmek için hangi verilerin veri tabanına aktarılması gerekir?

Cevap

Bina Katmanını Dayanım Değerini hesaplayabilmek için Zemin Dayanım Değerlerinin ve Faydan Uzaklık Ara Değerlerinin de Bina Katmanının veritabanına aktarılması gerekecektir.


10. Soru

Bina Dayanım Değerinin hesaplanabilmesi için hangi fonksiyon kullanılır?

Cevap

Dayanım Değerinin hesaplanabilmesi için Bina Katmanının veritabanına yeni bir (Bina_Dayanım_Degeri) Field açılarak hesaplama Field Calculater Fonksiyonu ile gerçekleştirilecektir.


11. Soru

Mekânsal Veritabanı Tasarımı Kavramsal Modelinde jeoloji kategorisi altında hangi alanlar bulunur?

Cevap

Mekânsal Veritabanı Tasarımı Kavramsal Modelinde jeoloji kategorisi altında şu alanlar bulunur:

  • Jeolojik Formasyonlar 
  • Fay Hatları
  • Kraterler
  • Kıvrım Eksenleri
  • Özel Jeolojik Alanlar
  • Volkanik Alanlar
  • Deprem Katalog

12. Soru

Afet tehlikelerinin önlenmesi ve zararlarının azaltılması için CBS hangi amaçlarla kullanılır?

Cevap

Afet tehlikeleri açısından hassas bir coğrafyada bulunan ülkemizde, gerek kırsal gerekse yerleşim alanlarında afet tehlikelerinin önlenmesi ve zararlarının azaltılmasında en akılcı ve etkin yöntemin, planlama ve uygulama sürecinin afete duyarlı planlama yaklaşımlarının ve risk yönetiminin Coğrafi Bilgi Teknolojileri kullanılarak yönetilmesi gerekliliği ortaya çıkmış ve bu kapsamda birçok kurum, kuruluş çalışmalarını bu eksende sürdürmeye başlamıştır.


13. Soru

Coğrafi Bilgi Sistemi nasıl tanımlanır?

Cevap

Coğrafi Bilgi Sistemi ise, mekândaki konumu belirlenmiş (x,y,z) verilerin (parsel, bina, yol, dere, direk, fay, yükseklik gibi) üretimi, depolanması, görüntülenmesi, sorgulanması, analiz edilmesi ve yayınlanması gibi işlemleri kapsayan yazılım, donanım ve yöntemler sistemi olarak tanımlayabiliriz. Kısacası, bilginin mekân ile ilişkilendirilerek yönetilmesini sağlayan karar destek sistemleridir. Daha basit bir ifade ile, “dünya üzerindeki bölgeleri tarif eden, verileri saklayan ve kullanan bilgisayar sistemi” olarak da tanımlanabilir.


14. Soru

Deprem şiddeti nedir?

Cevap

Deprem Şiddeti; Depremlerin insanlar, çevre, yapılar ve doğa üzerinde meydana getirdiği etkiler, hasarlar veya değişimlerin gözleme dayalı olarak derecelendirilmesidir. Şiddet yalnızca depremin büyüklüğüne değil merkez üssünden uzaklığa ve o yerin yerel zemin yapısına bağlıdır. Depremin şiddeti tek bir yapı veya yapı gurubu üzerindeki etkiyi değil, bir yerleşmedeki farklı yapı türlerinde meydan gelen toplam hasarları göstermektedir.


15. Soru

Deprem büyüklüğü nedir?

Cevap

Deprem Büyüklüğü; Depremin ortaya çıkardığı toplam enerjiyi karakterize eden, aletsel ölçüm ve hesaplama sonucunda bulunan değerdir. İlk olarak 1936 yılında ‘Richter‘ tarafından tanımlandığı için bu adla anılır. Farklı sismik dalga verilerini ve belirli kriterleri kullanarak çeşitli deprem Magnitüdü hesaplama yöntem ve formülleri geliştirilmiştir .Md, Ms, Ml, Mb, Mw şeklindeki kısaltmalarla ifade edilirler. Sismolojide en çok kullanılan büyüklük değerleri, cisim dalgası fazından hesaplanan mb, yüzey dalgasından hesaplanan Ms ve dalga şekilleri modellemesinden hesaplanan Mw değerleridir


16. Soru

Coğrafi Bilgi Sisteminde yeryüzüne ait bilgiler hangi formatlarda ne şekilde depolanır?

Cevap

Coğrafi Bilgi Sisteminde yeryüzüne ait bilgiler, vektör ve raster formatlarda birbirlerinden soyutlanmış farklı tabakalar şeklinde depolanırlar.


17. Soru

Mekânsal Veritabanı Tasarımı Kavramsal Modelinde idari yapı altında hangi alanlar bulunur?

Cevap

Mekânsal Veritabanı Tasarımı Kavramsal Modelinde idari yapı altında şu alanlar bulunur:

  • Devlet Alanı
  • İl Alanı
  • İlçe Alanı
  • Mahalle Alanı
  • Köy Alan

18. Soru

Mekânsal Veritabanı Tasarımı Kavramsal Modelinde koruma alanları altında hangi alanlar bulunur?

Cevap

Mekânsal Veritabanı Tasarımı Kavramsal Modelinde koruma alanları altında şu alanlar bulunur:

  • Milli Parklar 
  • Tabiat Alanı
  • Sulak Alanlar
  • Turizm Alanları
  • Antik Yerleşimler
  • Tabiat Parkı
  • Tabiat Koruma Alanları 
  • Yaban Hayatı Kor. ve Geliş. Alanı

19. Soru

Avrupa Mekânsal Veri Altyapısı: INSPIRE ve Birleşmiş Milletler Mekânsal Veri Altyapısı: UNSDI hangi mekânsal veri altyapılarına görnek olarak gösterilebilir?

Cevap

Avrupa Mekânsal Veri Altyapısı: INSPIRE ve Birleşmiş Milletler Mekânsal Veri Altyapısı: UNSDI bölgesel düzeyde mekânsal veri altyapılarındandır.


20. Soru

ArcGIS ArcMap arayüzünde yer alan hangi fonksiyon ile verilerin öznitelik bilgilerinden mantıksal ifadeler ( =, >,<, <>, and , or gibi) kullanarak basit sorgulamalar gerçekleştirilebilir?

Cevap

ArcGIS ArcMap arayüzünde yer alan Select By Attributes fonksiyonu ile verilerin öznitelik bilgilerinden mantıksal ifadeler ( =, >,<, <>, and , or gibi) kullanarak basit sorgulamalar gerçekleştirilebilir.


Güz Dönemi Dönem Sonu Sınavı
18 Ocak 2025 Cumartesi
v