Coğrafi Bilgi Sistemleri Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

Coğrafi bilgi sistemlerinin temel amacı nedir?

Coğrafi bilgi sistemlerinin çeşitli araçları
yardımıyla yapılabilecek çalışma süreçleri bulunmaktadır.
Coğrafi bilgi sistemleri destekli bir çalışmanın temel
amacının karar üretme ve verme sürecinde kullanılabilir
sonuçlara ulaşmak olduğu unutulmamalıdır.

Coğrafi bilgi sistemlerinin çıkış noktası, nedir?

Coğrafi bilgi sistemlerinin çıkış noktası,
planlama çalışmalarında kullanılması gereken çok
sayıdaki veriyi aynı anda değerlendirmek ve karar
vermektir.

Planlama ve coğrafi bilgi sistemleri arasındaki ilişki
nasıldır?

Planlama ve coğrafi bilgi sistemleri arasındaki
ilişki;
• CBS,
• Sorunlar,
• İnsan etkileri ve
• Planlama başlıkları altında toplanabilir (S:124,
Şekil 5.2).

Planlama ve coğrafi bilgi sistemleri arasındaki ilişkide
CBS neleri kapsar?

Planlama ve coğrafi bilgi sistemleri arasındaki
ilişkide CBS şunları kapsar:
• Uzaktan algılama ile takip,
• Doğal kaynakların envanteri,
• Sosyal, ekonomik, doğal verilerin toplanması,
envanteri,
• CBS ile gerekli analizlerin ve değerlendirmelerin
yapılması.

Planlama ve coğrafi bilgi sistemleri arasındaki ilişkide
Sorunlar neleri kapsar?

Planlama ve coğrafi bilgi sistemleri arasındaki
ilişkide Sorunlar şunları kapsar:
• Çarpık kentleşme,
• Kontrolsüz sanayileşme,
• Kirlilik,
• Yaşam kalitesinde düşme,
• Doğal kaynakların zarar görmesi,

Planlama ve coğrafi bilgi sistemleri arasındaki ilişkide
İnsan etkileri neleri kapsar?

Planlama ve coğrafi bilgi sistemleri arasındaki
ilişkide İnsan etkileri şunları kapsar:
• Demografik değişim,
• Ekonomik kalkınma,
• Teknolojik gelişim,
• Kentleşme,
• Doğal kaynakların azalması,
• Çevre kirliliği

Planlama ve coğrafi bilgi sistemleri arasındaki ilişkide
Planlama neleri kapsar?

Planlama ve coğrafi bilgi sistemleri arasındaki
ilişkide Planlama şunları kapsar:
• Planların hazırlanması,
• Politikaların ve stratejilerin belirlenmesi

Coğrafi bilgi sistemleri kullanımının getirdiği
yardımlar nelerdir?

Coğrafi bilgi sistemleri yardımıyla, bilgisayar ortamına
aktarılmış veriler üzerinden ne, hangi, kimin, nasıl, neresi,
nerede vb. soruların sorulması ve bunlara ilişkin yanıtlara
hem ilgili yazınsal veri tablosundan ulaşılabilmesi hem de
bu yanıtların harita üzerinde işaretlenmesi olası hale
gelmektedir.

Coğrafi bilgi sistemleri aracılığı ile analizler
yapılarak cevaplanabilecek sorulardan bazıları nelerdir?

Cevaplanabilecek ilgili sorulardan bazıları şöyle
sıralanabilir:
• Bir yol ağı üzerinden iki nokta arasında en hızlı
şekilde ‘NASIL’ gidilebileceği,
• ‘HANGİ’ yolların asfalt olduğu ya da yol
genişliğinin ‘NE KADAR’ olduğu sorgulanarak,
bunların yanıtları yazınsal olarak ya da grafik
olarak alınabilir.
• Benzer şekilde bir noktadan başka bir noktaya
sabit hızla ‘NE KADAR ZAMANDA’
ulaşılabileceği öğrenilebilir.
• Bir konutun ‘KİMİN’ olduğu, bir binanın ‘KAÇ’
katlı olduğu,
• arazi yetenek sınıfları verisinden ‘NERELERİN’
1. sınıf,
• toprak verisi üzerinden ‘NERELERİN’ humuslu
toprak olduğu,
• bu iki veri setinin çakıştırılmasıyla ‘HANGİ’
alanların hem humuslu toprak, hem de 1. sınıf
arazi olduğu harita üzerinde belirlenebilir.
• Ayrıca bir senaryo dâhilinde örneğin bir afet
halinde olası zarar önceden belirlenebilir ve bu
doğrultuda zarar görecek yerler için gerekli
tedbirler alınabilir.
• Benzer şekilde bir konut alanında alan
özelliklerine bağlı olarak bir taşkın ya da doğal
afet olması halinde ‘HANGİ’ binaların zarar
göreceği gerekli analizler yapılarak bulunabilir.

Ian L. McHarg kimdir?

Ian L. McHarg ( 20 Kasım 1920 -5 Mart 2001 )
Clydebank, Scotland’da doğmuş ve doğal kaynakları
kullanarak bölgesel planlama konusunda ünlü bir yazar ve
peyzaj mimarı olmuştur. McHarg Amerika’daki Pennsyylvania Üniversitesinde peyzaj mimarlığı
bölümünün kurucusudur. 1969’da yayınlanan “Design
with Nature” adlı kitabı ekolojik planlama konseptinin
öncülerindendir. “Design with Nature” peyzaj mimarlığı
ve alan kullanımı planlamasında en çok bilinen kitap
olmaya devam etmektedir. Kitapta sonradan coğrafi bilgi
sistemlerinde geliştirilen temel kavramlar ortaya
konmuştur.

Mc Harg’ın söylemiyle yapılacak bir çalışmada,
değerlendirilmesi gereken mekânsal veri sayısı kaçtır?

Mc Harg’ın söylemiyle yapılacak bir çalışmada,
değerlendirilmesi gereken mekânsal veri sayısı beşten
daha fazla ise insanın değerlendirme yetenekleri dâhilinde
bu çalışmanın sağlıklı olarak yapılması mümkün değildir.
Bu fikir, dünyada coğrafi bilgi sistemlerinin ortaya
çıkmasında etkin olan temel unsur olmuştur. Mc Harg’ın
“Design With Nature” isimli kitabında ortaya attığı bu
kuram S:125 Şekil 5.4.’de verildiği gibi coğrafi bilgi
sistemlerinin temelini oluşturan katmanlama ve üst üste
çakıştırma mantığının ilk modellerindendir. Mc Harg’a
göre yapılacak planlama çalışmasında, farklı verilerin
değerlendirilmesi söz konusu ise, insan duyuları ile en
fazla beş katman ile çalışılması halinde doğruya en yakın
sonuç elde edilmesi mümkün olabilecektir. Katmanlar
arttırıldıkça doğruluk oranı giderek azalacaktır.

Birden fazla veriyi aynı anda bir araya getirip doğru
şekilde ifadelendirmek için verilere hangi işlem
uygulanmalıdır?

Coğrafi bilgi sistemleri, planlama çalışmalarında
birden fazla harita ile çalışma gereksinimi sonucu ortaya
çıkarmıştır. Amaç doğrultusunda; analizlerin yapılabilmesi
ve kararların üretilebilmesi amacıyla, gerekli haritaların
katmanlama ve farklı katmanların üst üste çakıştırılması
mantığı üzerine oturtulmuştur. Herhangi bir planlama veya
yer seçimi çalışması yapılacağında, birden fazla veriyi
aynı anda değerlendirmek gereklidir. Fakat “Design With
Nature” adlı kitapta Ian Mc Harg, “değerlendirilecek veri
sayısı beşten fazla ise, insan muhakeme yeteneğiyle doğru
yapılabilme ihtimali yoktur” şeklinde ifade etmiştir.
Birden fazla veriyi aynı anda bir araya getirip doğru
şekilde ifadelendirmek için altı alana ilişkin veriler
karelere (grid) bölünür. Her bir karenin kendi içerisinde
farklı bir değer içermesi söz konusudur. Bu işlem elle
yapılırsa, gridlerin büyüklüğü arttırıldığı anda veri kaybı
fazla olacaktır. Eğer gridler daha küçük yapılacak olursa
değerlendirilmesi gereken grid sayısı çok fazla olacağı için
doğru sonuç elde edilmesi imkânsız olacaktır. Coğrafi
bilgi sistemleri bu mantıkla planlama ve yer seçimi
çalışmalarında kolaylık sağlamak amacı ile ortaya
çıkmıştır.

Hipotetik bir örnek üzerinden, sanayi tesisi yer seçimi
için yapılacak çakıştırma yöntemini incelendiğinde eldeki
veriler şu şekildedir:
• 1. Veri Katmanı: Toprak verileri,
• 2. Veri Katmanı: Jeolojik veriler,
• 3. Veri Katmanı: Yola yakınlık,
• 4. Veri Katmanı: Eğim
Belirlenen strateji kriterlerine göre, Toprak=Killi,
Jeoloji=Granit, Yol=<250 ve Eğim=5-10 eşitliğinin
karşılığını veren alan nedir?

Sayfa 127’deki Şekil 5.7’de verilen her bir
poligona ait öznitelik tablosu kullanılarak;
• Toprak= Killi,
• Jeoloji=Granit,
• Yol=<250 ve
• Eğim=5-10 eşitliğinin karşılığını veren alan, 5
numaralı alandır.

Katmanlardan bazılarının etki faktörleri diğerlerinin
etki faktörlerinden daha fazla olabilir. Bu gibi durumlarda
hangi yöntem kullanılmalıdır?

Katmanlardan bazılarının etki faktörleri
diğerlerinin etki faktörlerinden daha fazla olabilir. Bu
durumda ağırlıklı çakıştırma yöntemi uygulanır.

2.000 m x 2.000 m’lik bir alan için 1m x 1m’lik gridler
alındığı takdirde kaç tane hücre elde edilir?

2.000 m x 2.000 m’lik bir alan için 1m x 1m’lik
gridler alındığı takdirde 4.000.000 tane hücre elde edilir.

Kanal için uygun güzergâh seçimi örneğinde
sorunumuz; alandaki gölün su seviyesinin yükselmesi
sonucu göl ve çevresinde yaban yaşamın ve vejetasyonun
zarar görecek olmasıdır. Bu nedenle, gölden denize giden
bağlantı kanalları inşa edilmesi gerekmektedir. Bu
senaryoya göre Sayfa 129’daki Şekil 5.11 ve Şekil 5.12 ile
Sayfa 130’daki Şekil 5.13 yardımı ile tarım alanları ve
orman alanlarının çakıştırılması neticesinde elde edilen
ekolojik hassasiyet içeren ve ekolojik hassasiyet içermeyen
alanlar nelerdir?

Kullandığımız veri setleri içerisinde, başta
belirlediğimiz stratejiler doğrultusunda, bizim için önemli
olan veriler;
• Orman alanlarının korunması ve bu alanlardan
kanalın geçmemesinin sağlanmasıdır.
• Ayrıca yine kanalın geçmemesi gereken bir diğer
yer, ekolojik açısı olan hassas kumul
vejetasyonudur.
• Yine aynı veri setinde korunması gerekli görülen
diğer alanlar tarımsal açıdan önem arz eden
yerlerdir. Bu kapsamda, tarımsal alanların
korunması amacıyla 1. derecede tarım
alanlarından kanalın geçmemesi
öngörülmektedir.
Bu kapsamda tarım alanları ve orman alanlarının
çakıştırılması neticesinde ekolojik hassasiyet içeren
alanlar bulunacaktır ve 1. derecede ekolojik hassasiyete
sahip bu alanlardan kanal geçmesi istenmeyecektir. Bu
alanlar;
• 1. derece tarım alanları,
• 1. derece orman alanları ve
• Ekolojik yönden hassas kumul vejetasyon
alanlarıdır.
2. derecede hassasiyet gösteren alanlar ise
• 2. derece tarım alanları ve
• 2. derece orman alanlarıdır.
3. derecede ekolojik hassasiyet gösteren alanlar;
• 3. derece orman alanları ve
• 3. derece tarım alanlarıdır.
Ekolojik açıdan hassasiyet göstermeyen alanlar;
• Rekreasyon,
• Ticaret,
• Turizm ve
• Golf amaçlı kullanımlardır.
Sayfa 130’daki Şekil 5.14’de bu çakıştırma sonucu elde
edilen ekolojik hassasiyet paftası verilmiştir.

Sayfa 131’deki Şekil 5.15’te verilen kanal geçmesi
açısından kullanımlara bağlı uygunluk sınıflaması göre
kumsal 1. derece uygun, rekreasyon ve turizm alanları 2.
derece uygun, yerleşim ve ticaret 3. derece uygun alan
olarak belirlenmiştir. Plaj, golf ve turizm yapıları uygun
olmayan kullanımlar olarak belirlenmiştir. Sayfa 130’daki
Şekil 5.14’de verilen ekolojik hassasiyet haritası ile kanal
inşasına yönelik uygunluk derecelendirilmesinin
çakıştırılması sonucu ekolojik hassasiyet ve alan
kullanımlarına göre uygunluk sınıflaması paftası nasıl
elde edilir?

Bu çakıştırmalar sonucu elde edilen ekolojik
hassasiyet haritası ile kanal inşasına yönelik uygunluk
derecelendirilmesinin çakıştırılması sonucu ekolojik
hassasiyet ve alan kullanımlarına göre uygunluk
sınıflaması paftası elde edilecektir. Çakıştırma sonucuna
göre kanal geçirilmesi açısından alanların uygunluk
dereceleri;
• 3. derece tarım alanları ve 3. derece orman
alanları 1. derecede uygun,
• 2. derece tarım ve orman alanları ile kumsal 2.
derecede uygun,
• Rekreasyon alanları 3. derecede uygun,
• Yerleşim ve ticaret alanları 4. derecede uygun
alanlar olarak saptanmıştır.
Uygun olmayan alanların dereceleri;
• 1. derece orman-tarım alanları,
• Ekolojik yönden hassas kumul vejetasyonu,
• Golf alanları,
• Turizm yapıları ve
• Plaj kanal geçirilmesi açısından uygun olmayan
alanlar olarak belirlenmiştir.
Verilen ekolojik hassasiyet haritası ile kanal inşasına
yönelik uygunluk derecelendirilmesinin çakıştırılması
sonucu ekolojik hassasiyet ve alan kullanımlarına göre
uygunluk sınıflaması paftası Sayfa 131’deki Şekil 5.16’da
gösterilmiştir.

Kanal geçirilmesi açısından değerlendirilecek bir
diğer faktör nehirlerdir. Olası taşkınlar açısından riskin
azaltılması için nehirlere 500 metreden yakın alanlar
kanal açısından uygun görülmemiştir. Sayfa 132’deki
Şekil 5.17’de verilen çakışma sonucu ile Şekil 5.18’deki
nehir planlaması zonları paftası çakıştırıldığında kanal
geçirilmesi açısından alanların uygunluk dereceleri
nelerdir?

Kanal geçirilmesi açısından alanların uygunluk
dereceleri;
• 1. derecede uygun alanlar 3. derece tarım alanları
ile 3. derece orman alanları,
• 2. derecede uygun alanlar 2. derece tarım-orman
alanları ile kumsal,
• 3. derecede uygun alanlar rekreasyon alanları,
• 4. derecede uygun alanlar yerleşimler, ticaret
alanları, nehire 1000 metreden uzak olan
alanlardır.
Uygun olmayan alanlar ise;
• 1. derece tarım,
• 1. derece orman alanları,
• Ekolojik yönden hassas kumul vejetasyonu,
• Golf alanları,
• Turizm yapıları,
• Plaj ve nehire 500 metreden yakın yerler olarak
belirlenmiştir.
Çakıştırma sonucu Sayfa 133’deki Şekil 5.20’de
gösterilmiştir.

Kanal açısından değerlendirilecek bir diğer veri eğim
durumudur. Eğim açısından %5-10 eğime sahip alanlar 2.
derecede uygun, %10’dan fazla eğime sahip alanlar ise
uygun değil olarak kabul edilmiştir ve Sayfa 134’deki
Şekil 5.21’de gösterilmektedir. Son aşamada Sayfa
133’deki Şekil:5.20’de verilen çakışma sonucu ve Sayfa
134’deki Şekil:5.21’de verilen eğim durumlarına göre
kanal yapımı için önerilecek alternatif güzergâhlar
nelerdir?

Buna göre alternatiflerin değerlendirilmeleri şu
şekildedir;
• 1. Alternatif: Tüm kriterler açısından uygundur.
Ancak 2. ve 4. Alternatiften daha uzun
olduğundan daha maliyetlidir.
• 2. Alternatif: 500 metrelik kısmı ekolojik
hassasiyet açısından uygun olmayan alandan
geçmektedir.
• 3. Alternatif: Ekolojik hassasiyet ve arazi
kullanım kriterlerine göre uygun olmakla birlikte
çok uzundur. Ayrıca maliyet çok artmaktadır.
• 4. Alternatif: Ekolojik hassasiyet ve arazi
kullanım kriterlerine göre uygundur. Ancak bir kısmı eğim açısından uygun değildir. Alternatif güzergahlar Sayfa 135’deki Şekil 5.22’de
gösterilmektedir.

Bir piknik alanına en uygun olan yerlerin tespiti için
kullanacağımız kriterler;
• Eğim (%0-2 arasında ya da %2-8 arasında
olacak, % 8’den fazlası uygun değil),
• Büyük toprak grubu (IV. sınıf uygun, III. sınıf
ikinci derece uygun, II. sınıf uygun değil) ve
• Yola olan mesafedir (yola mesafesi 300 metre,
çeşmeye mesafesi 400 metreden fazla olan yerler
uygun değildir).
Bu örnekte kullanılacak olan tematik haritalar vejetasyon,
eğim, büyük toprak grupları, çeşmeler ve yollardır. Süreç
için Sayfa 142’deki Şekil 5.37 ile 146’daki Şekil 5.44
arasındaki şekiller referans alınarak, verilen kriterlere
göre CBS karar verme süreci ile alanlar nasıl belirlenir?

Sayfa 142’deki Şekil 5.37’de verilen haritaya
göre uygun ve uygun olmayan alanlar;
• Yapraklı ağaçlar piknik alanları için birinci
derecede uygun,
• Yer örtücülerin bulunduğu alanlar uygun
olmayacak alanlar ve
• İbreli ağaçların bulunduğu alanlar da ikinci
derecede uygun alanlar olarak belirlenmiştir.
Sayfa 143’deki Şekil 5.38’de verilen eğim durumuna göre
uygun ve uygun olmayan alanlar;
• Düz alanlar ve
• %0-2 arası eğime sahip alanlar piknik alanı için
birinci derecede uygun,
• %2-8 arası eğime sahip alanlar piknik alanı için
ikinci derece uygun,
• %8’den yüksek eğime sahip alanlar ise uygun
olmayan alanlar olarak belirlenmiştir.
Sayfa 143’deki Şekil 5.39’da verilen toprak sınıflarına
göre uygun ve uygun olmayan alanlar;
• IV. sınıf araziler piknik alanı için birinci
derecede uygun,
• III. sınıf araziler piknik alanları için ikinci
derecede uygun,
• II. sınıf araziler ise uygun olmayan alanlardır.
Piknik alanları için yer seçiminde dikkate alınacak bir
diğer veri ise çeşmelere yakınlık olarak saptanmıştır. Buna
göre çeşmelere mesafesi 400 metreden fazla olan alanlar
piknik alanı için uygun bulunmamıştır. Yollara göre
mesafesi 300 metreden fazla olan alanlar piknik alanı
olamaz.

Sayfa 146’daki Şekil 5.43’te verilen çakıştırma
süreçlerine göre öncelik ve çakıştırma sonuçları nelerdir?

Sayfa 146’daki Şekil 5.43’te verilen çakıştırma
süreçlerine göre öncelikle, büyük toprak grupları ve
vejetasyon çakıştırılmış, böylece elde edilen uygunluk
paftası eğim durumu ile çakıştırma sonucu yol ve
çeşmelere göre uygun olan alanlarla çakıştırılarak piknik
alanı yapmak için uygunluklar açısından öncelikler ortaya
konmuştur.
Sayfa 146’daki Şekil 5.44’te verilen çakıştırmanın
sonucuna göre;
• Eğim durumu %0-2 ya da %2-8 derece arasında
olan, büyük toprak sınıfı açısından IV. sınıf olan
ve vejetasyon tipi yapraklı ağaç olan yerler
piknik alanı için birinci öncelikli alanlar olarak
ortaya çıkmıştır.
• Eğim durumu %0-2 ya da %2-8 arasında olan
büyük toprak sınıfı III. sınıf olan ve vejetasyon
tipi ibreli (konifer) ya da yapraklı olan yerler
ikinci derecede uygun,
• Eğim durumu %8’den büyük ya da vejetasyon
tipi yer örtücü olan, yol ve çeşmeye uzaklık
kriterlerine uygun olmayan alanlar ise piknik
alanı olamayacak alanlar olarak belirlenmiştir.
Burada verilen kriterler, hiçbir çalışma için sabit olarak
tanımlanmaz. Bu kriterler, yer seçimi yapılacak faaliyet
tipi-tipleri için, oradaki çevrenin özelliklerine bağlı olarak
plancı-karar verici tarafından daha önce belirtilmiş bazı
stratejilere ve bazı bilimsel çalışmalarla ortaya konmuş
uygunluk sınıflarına göre ve her çalışma için özel olarak
belirlenir.

Coğrafi bilgi sistemleri hangi nedenlerden dolayı
plancılar için yararlı olmaktadır?

Planlama ile ilgili meslek disiplinleri çok farklı
veri kaynağını bir arada tutmak ve değerlendirmek
zorundadır. Bu bakımdan bilgi sistemleri kullanımı
plancılar için son derece önem kazanmaktadır.
Planlama açısından düşünüldüğünde araziye ait yazınsal
ve grafiksel verilerin aynı ortamda saklanması, bunlardan
yararlanarak bir takım analizler yapılabilmesi gereklidir.
Coğrafi bilgi sistemleri, yazınsal ve grafiksel verinin aynı
ortamda ilişkilendirilmesi esasına dayanması bakımından
planlama çalışmalarında çok fazla yarar sağlamaktadır.
Planlama çalışmalarında;
• Çok fazla farklı veri katmanı kullanılması,
• Kullanılan verilerin karışık olması, geleneksel
yöntemlerle haritaların ve istatistiklerin çok sık
güncellenmemesi,
• Yapılan çalışmaların farklı kurumlar ya da farklı
meslek disiplinleri arasında etkin bir bilgi
paylaşımı alt yapısı gerektirmesi nedenleriyle, coğrafi bilgi sistemleri geleneksel yöntemlere
göre sağladığı avantajlar açısından plancılar için
son derece yararlı olmaktadır.

CBS kullanımının getirdiği avantajlar nelerdir?

CBS kullanımıyla;
• Mekânsal verilerin kolaylıkla toplanması ve
düzenli şekilde saklanması,
• Bunların standart formatlarda saklanabilmesi,
• Hataların bilgisayar sistemi tarafından bulunması
ve düzeltilmesi,
• Verilerin kolaylıkla güncellenmesi,
• Farklı kişilerle elektronik ortamda paylaşılması,
• verilen kararlarda hata payının son derece az
olması,
• Verilere kolaylıkla ulaşılabilmesi ve gerektiğinde
analiz edilmesi mümkün olabilmektedir.
Bu nedenle coğrafi bilgi sistemleri son yıllarda çok büyük
bir gelişim göstermiş ve planlama sektörü tarafından çok
yaygın kullanılmaya başlanmış, hatta kaçınılmaz hale
gelmiştir.

Planlama sektöründe CBS kullanımının
yaygınlaşmasının temel etkenleri nelerdir?

Planlama sektöründe CBS kullanımının
yaygınlaşmasındaki temel etkenlerden birisi kuşkusuz
bilgisayar endüstrisindeki gelişmelerdir. Bu gelişmelerin
kimi tam anlamıyla devrimsel nitelikte, kimi ise deneysel
boyuttadır. Özellikle;
• Son yıllarda kişisel bilgisayarlardaki hızlı
ilerleyiş,
• Ticari veri tabanı uygulamalarının ve çizim
programlarının kişisel bilgisayarlarda da etkili
kullanılmaya başlaması,
• Bunun yanı sıra iş istasyonlarında UNIX gibi
güçlü ve s işletim sistemi desteği,
• UNIX işletim sisteminin yanı sıra Windows gibi
kullanıcı dostu işletim sistemleri üzerinde de
ticari yazılım seçeneklerinin yaygınlaşması, CBS
teknolojisinin kullanımının artmasındaki temel
etkenler olmuştur.
• Bunlara bir de daha kolay kullanılabilir ve daha
fazla destek veren programlama dilleri sayesinde
yazılım yapısında pull down menulere, kısa
yollara ve ikonlara yer veriliyor olması eklenince,
kullanıcı dostu ve fonksiyonel CBS yazılımları
geliştirilebilmiştir.
• Ayrıca uydu teknolojilerindeki gelişmeler
sonucu, sivil alanda GPS ve uzaktan algılamanın
yaygın kullanımı, sivil amaçlar için de yüksek
çözünürlük sağlanması ve hata payının
azaltılması, bununla birlikte uydu görüntüleri
CBS entegrasyonu ve çakıştırılması, CBS
marketini geliştirmiştir.

Coğrafi bilgi sistemlerinin çıkış noktası nedir?

Coğrafi bilgi sistemlerinin çıkış noktası, planlama çalışmalarında kullanılması gereken çok sayıdaki veriyi aynı anda değerlendirmek ve karar vermektir.

Coğrafi bilgi sistemleri yardımıyla neler yapılabilir?

Coğrafi bilgi sistemleri yardımıyla, bilgisayar ortamına aktarılmış veriler üzerinden ne, hangi, kimin, nasıl, neresi, nerede vb. soruların sorulması ve bunlara
ilişkin yanıtlara hem ilgili yazınsal veri tablosundan ulaşılabilmesi hem de bu yanıtların harita üzerinde işaretlenmesi olası hale gelmektedir.

Üst üste bindirilen haritaları kullanmak suretiyle,  “Bir resim bin kelimeye değer” mantığından yola çıkan bilim adamı kimdir?

Mc Harg’ ın yöntemi üst üste bindirilen haritaları kullanmak olmuştur. “Bir resim bin kelimeye değer” mantığından yola çıkan McHarg, görsel olarak sergilenen mekansal verilerin geniş miktarda bilgi içereceğine dikkati çekmiştir

Coğrafi bilgi sistemleri planlama çalışmalarında hangi mantık üzerine oturtulmuştur?

Coğrafi bilgi sistemleri, planlama çalışmalarında birden fazla harita ile çalışma gereksinimi sonucu ortaya çıkarmıştır. Amaç doğrultusunda; analizlerin yapılabilmesi ve kararların üretilebilmesi amacıyla, gerekli haritaların katmanlama ve farklı katmanların üst üste çakıştırılması mantığı üzerine oturtulmuştur.

Planlama ile ilgili meslek disiplinleri neleri bir arada tutmak ve değerlendirmek zorundadır?

Planlama ile ilgili meslek disiplinleri çok farklı veri kaynağını bir arada tutmak ve değerlendirmek zorundadır.

Coğrafi bilgi sistemleri neleri kullanarak planlama çalışmalarında yarar sağlamaktadır?

Coğrafi bilgi sistemleri, yazınsal ve grafiksel verinin aynı ortamda ilişkilendirilmesi esasına dayanması bakımından planlama çalışmalarında çok fazla yarar
sağlamaktadır.

CBS kullanımıyla neler mümkün olabilmektedir?

CBS kullanımıyla;
• Mekansal verilerin kolaylıkla toplanması ve düzenli şekilde saklanması,
• Bunların standart formatlarda saklanabilmesi,
• Hataların bilgisayar sistemi tarafından bulunması ve düzeltilmesi,
• Verilerin kolaylıkla güncellenmesi,
• Farklı kişilerle elektronik ortamda paylaşılması, verilen kararlarda hata payının son derece az olması,
• Verilere kolaylıkla ulaşılabilmesi ve gerektiğinde analiz edilmesi mümkün olabilmektedir.

Coğrafi bilgi sistemleri en çok hangi sektörde kullanılmaktadır?

Coğrafi bilgi sistemleri son yıllarda çok büyük bir gelişim göstermiş ve planlama sektörü tarafından çok yaygın kullanılmaya başlanmış, hatta kaçınılmaz hale gelmiştir.

Planlama sektöründe CBS kullanımının yaygınlaşmasındaki en önemli etken hangisidir?

Planlama sektöründe CBS kullanımının yaygınlaşmasındaki temel etkenlerden birisi kuşkusuz bilgisayar endüstrisindeki gelişmelerdir.

CBS'de kullanılan başlıca işletim sisteminin adı nedir?

Ticari veri tabanı uygulamalarının ve çizim programlarının kişisel bilgisayarlarda da etkili kullanılmaya başlaması, bunun yanı sıra iş istasyonlarında UNIX gibi güçlü ve flexible işletim sistemi desteği edinilmiştir.

CBS marketinin gelişmesini sağlayan sivil alanda yaygın yer konumlama sistemi hangisidir?

Uydu teknolojilerindeki gelişmeler sonucu, sivil alanda GPS ve uzaktan algılamanın yaygın kullanımı, sivil amaçlar için de yüksek çözünürlük
sağlanması ve hata payının azaltılması, bununla birlikte uydu görüntüleri CBS entegrasyonu ve çakıştırılması, CBS marketini geliştirmiştir.

Gerçek dünyanın bilgisayar ortamında modellenmesi ve yaratılmasına ne ad verilir?

Coğrafi bilgi sistemleri, gerçek dünyanın bilgisayar ortamında modellenmesi ve yaratılmasıdır.

Planlama çalışmalarındaki gerekliliklerden doğmuş ve temel amacı karar üretme sürecinde etkin, sağlıklı, hızlı ve doğru sonuçlara ulaşmayı sağlayan araca ne ad verilir?

Coğrafi bilgi sistemleri planlama çalışmalarındaki gerekliliklerden doğmuş ve temel amacı karar üretme sürecinde etkin, sağlıklı, hızlı ve doğru sonuçlara ulaşmayı sağlayan bir araçtır.

Mekansal verilerin kolaylıkla toplanması ve düzenli şekilde saklanmasını sağlayan sisteme ne ad verilir?

CBS mekansal verilerin kolaylıkla toplanması ve düzenli şekilde saklanmasını sağlar.

CBS'de kullanılan kriterler hep aynı mıdır?

Burada verilen kriterler, hiçbir çalışma için sabit olarak tanımlanmaz. Bu kriterler, yer seçimi yapılacak faaliyet tipi-tipleri için, oradaki çevrenin özelliklerine
bağlı olarak plancı-karar verici tarafından daha önce belirtilmiş bazı stratejilere ve bazı bilimsel çalışmalarla ortaya konmuş uygunluk sınıf­larına göre ve her çalışma için özel olarak belirlenir.

Bir şehirdeki piknik alanları için en uygun yerlerin tespiti hangi sistemle yapılabilir?

Yer Seçimi Çalışmalarında CBS Kullanım Örnekleri
CBS piknik alanına en uygun olan yerlerin tespitinde kullanılabilir.

Mc Harg’ın söylemiyle yapılacak bir çalışmada, değerlendirilmesi gereken mekansal veri sayısı en fazla kaç olmalıdır?

Mc Harg’ın söylemiyle yapılacak bir çalışmada, değerlendirilmesi gereken mekansal veri sayısı beşten daha fazla ise insanın değerlendirme yetenekleri dahilinde bu çalışmanın sağlıklı olarak yapılması mümkün değildir.

Coğrafi bilgi sistemleri destekli bir çalışmanın temel amacı ne olmalıdır?

Coğrafi bilgi sistemleri destekli bir çalışmanın temel amacının karar üretme ve verme sürecinde kullanılabilir sonuçlara ulaşmak olduğu unutulmamalıdır.

Bir konut alanında alan özelliklerine bağlı olarak bir taşkın ya da doğal afet olması halinde hangi binaların zarar göreceği hangi sistem yardımıyla bulunabilir?

Bir konut alanında alan özelliklerine bağlı olarak bir taşkın ya da doğal afet olması halinde ‘HANGİ’ binaların zarar göreceği CBS ile gerekli analizler yapılarak bulunabilir.