Portföy Yönetimi Dersi 3. Ünite Sorularla Öğrenelim

Geleneksel Portföy Yönetimi

1. Soru

Portföy yönetimine ilişkin bilimsel çalışmalar kaça ayrılmaktadır?

Cevap

Portföy yönetimi uygulamalarına ilişkin bilimsel çalışmalar ikiye ayrılmaktadır. Birincisi, geleneksel portföy yönetimi, ikincisi ise modern portföy yönetimidir.


2. Soru

Geleneksel portföy yönetiminin temelinde ne vardır?

Cevap

Geleneksel portföy yönetimin özü, yalın çeşitlendirmeye dayanmaktadır. Yalın çeşitlendirmede, değişik sektörlerden portföye alınacak menkul kıymet sayısının artması ile portföy riskinin azalacağı öngörülmektedir. Başka bir ifadeyle, 20 farklı menkul kıymetten oluşan bir portföy, 10 farklı menkul kıymetten oluşan bir portföye göre daha iyi çeşitlendirilmiş olarak kabul edilmektedir. Ancak, yalın çeşitlendirmede menkul kıymetlerin getirileri arasındaki ilişki dikkate alınmamaktadır.


3. Soru

Modern portföy yönetiminin gelişiminde ne etkili olmuştur?

Cevap

Geleneksel portföy yaklaşımının bazı eksiklikleri dolayısıyla, modern portföy teorisi geliştirmiştir.


4. Soru

Geleneksel portföy yönetiminin savunduğu unsur nedir?

Cevap

Portföy teorisine ilişkin günümüze kadar geliştirilmiş iki temel yaklaşımdan bir tanesi olan geleneksel portföy teorisi, portföy performansı ile menkul kıymet sayısı arasında doğrusal bir ilişki olduğunu savunmaktadır. Diğer bir ifade ile yatırımcıların sadece portföydeki menkul kıymet sayısını artırarak risk faktörünü azaltabileceği öngörülmektedir. Bu düşünceye dayanarak geleneksel portföy teorisinin portföy yönetimini bir bilim değil, bir sanat olarak gördüğü söylenebilir.


5. Soru

Geleneksel portföy yönetiminde uygulamacılar ve akademisyenler tarafından eleştirilen unsur nedir?

Cevap

Geleneksel portföy yaklaşımının portföye dahil edilen menkul kıymetlerin seçiminde sübjektif yaklaşımlara dayanması gerek akademisyenler gerekse de uygulamacılar tarafından eleştirilmektedir.


6. Soru

Portföy nasıl oluşur?

Cevap

Birden fazla menkul kıymeti bir araya getirerek yeni bir finansal varlık oluşturmak mümkündür. Bu şekilde oluşturulan finansal varlığa portföy denmektedir.


7. Soru

Basit çeşitlendirmenin öngördüğü olay nedir?

Cevap

Basit çeşitlendirmede, portföyde yer alan menkul kıymetlerin getirileri arasındaki ilişkilere dikkat edilmeksizin portföydeki menkul kıymet sayısını arttırarak risk faktörünün azaltılacağı öngörülmektedir.


8. Soru

Portföy oluşturmanın amacı nedir?

Cevap

Portföy oluşturmanın esas amacı, riskin dağıtılmasıdır. Portföy oluşturularak riskin azaltılabileceği düşüncesi temel olarak, portföyü oluşturan menkul kıymetlerin getirileri aynı yönde hareket etmeyeceğinden, portföyün riski tek bir menkul kıymetin riskinden küçük olacaktır fikrinden doğmuştur.


9. Soru

Geleneksel portföy yönetiminin benzetildiği olay nedir?

Cevap

Geleneksel portföy teorisi, bu prensipten hareketle, portföy içindeki menkul kıymet sayısının arttırılması ilkesine dayanır. Bu yaklaşımı, bütün yumurtaları aynı sepete koymamak şeklinde tanımlamak da mümkündür. Bu ifadenin altında yatan temel düşünce; bir yatırımcının tek bir hisse senedine yatırım yapması durumunda yaşanacak olumsuz gelişmelerin büyük zarara neden olacağı; buna karşılık yatırımcının çeşitli yatırım araçları arasında tasarruflarını dağıtarak bir yatırımdan para kaybederse diğerinden para kazanacağını umarak toplam riske karşı kendisini koruyabileceğidir. Ancak, bu yöntemle yatırım araçlarının kendine has riskleri dağıtılarak bir koruma sağlanmış olur; fakat piyasanın genelini etkileyen risklerden bu yöntemle kurtulmak mümkün değildir. Bu aşamada unutulmaması gereken nokta; çeşitlendirmenin, yatırımların piyasadaki düşüşlerden etkilenmeyeceği anlamına gelmediği, dalgalanmalar karşısında riskin dengelenmesine yardımcı olacağıdır.


10. Soru

Geleneksel portföy yönetiminin aşamaları nelerdir?

Cevap

Portföy yönetimi çeşitli aşamalardan geçmektedir. Geleneksel portföy yaklaşımında bu süreçler aşağıdaki gibi sıralanabilir: • Yatırımcıya ait bilgilerin toplanması, • Yatırımcının amacının belirlenmesi, • Yatırım politikaları ve portföye alınacak menkul kıymetlerin seçimi, • Portföy çeşitlendirmesidir.


11. Soru

Yatırım için belirlenmesi gereken en önemli unsur nedir?

Cevap

Yatırım ister bir kişi, isterse bir kuruluş için yapılsın, en önemli ve ilk başta belirlenmesi gereken konu, potansiyel yatırım miktarıdır. Yatırılabilecek varlık toplamı, yatırımın özünü oluşturur ve yatırımın her aşamasında alınacak kararları etkiler.


12. Soru

Gelirleri harcama hiyerarşisini en alt basamaktan en üst basamağa doğru sıralayınız?

Cevap

• Yiyecek, giyim ve barınma • Hayat sigortası • Emeklilik sigortası • İhtiyati tedbir olarak nakit bulundurulması • Yatırım


13. Soru

Yatırım danışmanı ve portföy yöneticileri, yatırımcı ile ilgili hangi konularda bilgi edinmelidir?

Cevap

Yatırımcıların aşağıdaki konularda bilgi edinmesi sonucu, hem yatırımcının gerçek istekleri daha iyi karşılanabilir, hem de potansiyel yatırım miktarı daha iyi bir şekilde belirlenebilir: • Yaşı ve sağlık durumu, sağlık masraflarını karşılayan bir kuruluşun olup olmadığı (aynı konular yatırımcının bakmakla yükümlü olduğu kişiler için de geçerlidir.) • Bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sayısı, yaşı, yakınlık derecesi ve bu ilişkinin tahmini süresi, • Mesleği, iş güvencesinin olup olmadığı, • Yaklaşık olarak gelir miktarı, kaynağı ve olası devamlılık süresi (maaş, ikramiye, kira geliri ve alacaklar gibi), • Diğer gelirleri, • Miras beklentisi, • Tasarruf eğilimi ve yatırım için ayırdığı para miktarı, • Yatırımı ne kadar süre için yapmak istediği ve hangi durumlarda sona erdirmek istediği, • Gayrimenkul yatırımları ve sigorta durumları, • Özel vergi problemleri, • İleriki tarihlerde yapması gereken olağandışı harcama ve ödemesi gereken borçlar, • Risk alma, risk taşıma derecesi ve süresi, • Yatırımı yapmak ve izlemek için gerekli bilgi ve beceriye sahip olup olmadığı, • Yatırımın çeşitli aşamalarında ne gibi durumlarda kendi başına karar vermek istediği, kendisine en az ne sıklıkta, hangi durumlarda haber verilmesini istediği, • Portföyün amacı (anaparanın değerini koruması, çeşitli dönemlerde elde edilecek kazancın en az ne kadar olmasını istediği, buna ne zaman ihtiyaç duyacağı)


14. Soru

Yatırımcının, yatırım danışmanının seçiminde ve yatırım planlaması sürecinde hangi adımları izlemesi yararlı olacaktır?

Cevap

1. Yatırımcı, yatırım uzmanına amacını ve genel yatırım planını açık şekilde anlatmalıdır. Bunun için yatırımcı, yatırım öncesinde aşağıdakine benzer bazı kararları almış olması gerekir. Bu kararlar yatırım planlamasının genel çerçevesini oluşturur. i. Ne kadar para yatırabileceği, ii. Yatırımın kısa vadeli mi uzun vadeli mi olacağı, iii. Ne kadar finansal risk alınacağı, iv. Ne tür vergi yükümlülükleri olduğu gibi bilgiler ışığında kararlar alınması gerekir. 2. Yatırımcı, hangi hizmetlere ihtiyacı olduğunu belirlemelidir. Hangi tip hizmetlere ihtiyaç olduğunu bilmek ve ondan sonra hangi aracı kurumun uygun olduğuna karar vermek gerekir. Çünkü farklı aracı kurumlar farklı ücret karşılığı farklı hizmetler sunmaktadır. Eğer yatırımcı yatırımlarında seçimi kendi yapacaksa, yalnızca alım satım belgesi olan bir aracı kurumla çalışması yeterli olacaktır. Fakat yatırımcı portföyünün profesyonelce yönetilmesini istiyorsa, o zaman bu hizmeti sunan bir aracı kurum ile çalışması gerekecektir. 3. Yatırımcı beklediği finansal hizmeti alabilmesi için, aracı kurum seçiminde dikkatli olması gerekir. Yatırımcının aracı kurumun yetkili uzmanlarıyla yüz yüze görüşme yapması oldukça önemlidir. Bu görüşmede, finansal hizmet sağlayıcıların yatırımcının amacını ve risk üstlenme derecesini belirlemeleri gerekir. 4. Yatırımcı finansal hizmeti alacağı aracı kurum hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Yatırımcı çalışacağı aracı kurum seçimine karar vermeden önce aracı kuruma aşağıdaki soruları sormasında fayda vardır. i. Yetki belgeniz var mı? ii. Herhangi bir disiplin probleminiz var mı? iii. Hangi hizmetleri vermeye yetkilisiniz? iv. Yatırım danışmanı olarak lisansınız var mı? v. Benim finansal amacımı ve risk toleransımı anladınız mı? vi. Yatırımlarımla ilgili ne tür periyodik belgeler ve raporlar alabileceğim? vii. Yatırımımdaki risk nedir? viii. Daha fazla bilgiyi nereden alabilirim? ix. Yatırımımdan nasıl kazanç elde edeceğim? x. Hangi hizmetten ne kadar ve hangi esaslara göre ücret talep ediyorsunuz?


15. Soru

Yatırım nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

Yatırım, maddi veya manevi (topluluk içinde prestij kazanma veya kendini herhangi bir şirketin ortağı hissetme amacıyla yapılan yatırımlar gibi) çıkar, kâr, kazanç sağlamak için önceden yapılan harcama olarak tanımlanabilir.


16. Soru

Portföy amaçlarının belirlenebilmesi için ortaya çıkarılması gereken sınırlamalar nelerdir?

Cevap

1. Cari fiyatlarla gelir elde etme ihtiyacı, 2. Sabit fiyatlarla gelir elde etme ihtiyacı, 3. Cari fiyatlarla anaparanın korunması ihtiyacı, 4. Sabit fiyatlarla anaparanın korunması ihtiyacı, 5. Vergiden muafiyet ihtiyacı, 6. Yatırımcının risk karşısındaki tutumu şeklinde belirlenmiştir.


17. Soru

Anaparanın korunmasına ilişkin ihtiyacın saptanmasında önemli olan konular nelerdir?

Cevap

1. Elde Tutma Süresi: Anaparanın korunmasına ilişkin ihtiyacın saptanmasında elde tutma süresi, yatırıma ayrılmış paraya duyulan ihtiyacın şiddeti ile ilgilidir. Sürenin kısa olması, yani yatırıma ayrılan para dışındaki gelir kaynaklarının yetersizliği, menkul kıymetlerin paraya dönüştürülme olasılığının yüksek olduğunu gösterecektir. Bu durum, piyasanın yükselme eğiliminde olduğu bir dönemde veya geçici bir düşüşün yaşandığı bir ortamda satışı zorunlu kılarak zararın (veya kâr azalışının) oluşmasına neden olabilir. 2. Rehin Değeri: Anaparanın emniyeti açısından, göz önüne alınacak ikinci önemli nokta, portföy yatırımının güvence olarak gösterilerek ödünç para bulma olanağının olup olmamasıdır. Böyle bir ihtiyacın varlığı durumunda, ödünç paraya duyulacak gereksinim düzeyine göre, portföyde tahvil ağırlıklı bir yapılanmaya yönelmek doğru olacaktır. Özellikle finansal yönden güçlü, tanınmış işletmelere ait tahviller veya devlet tahvilleri portföye dâhil edilmelidir. 3. Enflasyon Etkisi: Enflasyon etkisi, yatırılan sermayenin satın alma gücünün korunması olarak da bilinir. Bazı durumlarda, genel fiyat düzeyindeki artışlar, bir menkul kıymete yatırılan paranın değerinin eksilmesine, yani satın alma gücünün kaybolmasına yol açar. Bu nedenle, yatırımcı, yatırıma karar vermeden önce, satın alacağı menkul kıymetteki değer artışının enflasyon oranından yüksek olmasına dikkat eder.


18. Soru

Yatırımcı tipleri kaça ayrılmaktadır?

Cevap

• Riskten kaçan yatırımcı • Riske karşı kayıtsız yatırımcı (dengeli) • Riski seven yatırımcı (Agresif)


19. Soru

Geleneksel portföy yaklaşımında yatırımcıya ait risk kabullenme yeteneklerinin sınıflandırmasında nasıl bir yöntem izlenir?

Cevap

Kişilerin riskleri kabullenme yeteneklerini saptamak, bir anlamda onların fayda fonksiyonlarını elde etmektir. Ancak, geleneksel portföy yaklaşımında, risklerin kabullenme yeteneğini nicel hale dönüştürmek için, hiç bir çaba harcanmaz. Bu yöntemde riskli durumlara gösterilen tolerans, nitel bir ölçüt olarak, yüksek, düşük veya orta olarak değerlendirilir.


20. Soru

Geleneksel yaklaşımla portföy oluşturulurken, genellikle çok iyi bilinen tanınmış firmaların ihraç etmiş oldukları menkul kıymetler seçilmektedir. Böyle bir seçimin yapılmasının nedenleri nelerdir?

Cevap

• Büyük, tanınan ve bilinen firmaların, daha az bilinen veya tanınan firmalara göre, daha başarılı ve daha az riskli oldukları yönünde güçlü bir algılama söz konusudur. • Büyük firmaların menkul kıymetlerinin istenildiği anda alınıp satılabilme gibi likit özellikleri ile büyük miktarlarda ticaretinin yapılabilmesi tercih sebebi olabilmektedir. • Geleneksel portföy yönetiminde kurumsal yatırımcılar başarılı ve tanınan firmaların menkul kıymetlerine yatırım yapmayı tercih ederler. Çünkü kurumsal yatırımcılar oluşturdukları bu portföyleri müşterilerine pazarlarken ikna etmeleri daha kolay olabilmektedir.


21. Soru

Geleneksel portföy analizinde menkul kıymet seçim ilkeleri nelerdir?

Cevap

1. Hisse senetlerine yatırım yapılırken, daha çok sayıda ve farklı endüstrilere ait hisse senetlerinin seçilmesi. 2. Tahvil yatırımlarında ise, değişik sektörlerden seçilmiş vadeleri aynı menkul kıymet sayısının 10-15’e çıkarılması ilkesi benimsenmiştir.


22. Soru

Çeşitlendirme yapılırken hangi stratejiler izlenebilir?

Cevap

1. Farklı endüstrilerdeki işletmelerin hisse senetleri alınabilir, 2. Farklı işletmelerin hisse senetleri alınabilir, 3. Farklı bölge ve ülkelerdeki işletmelerin hisse senetleri alınabilir, 4. Hisse senedi ve tahvil gibi farklı yatırım araçları portföye dâhil edilebilir, 5. Yatırım ortaklığı, yatırım fonu ve holding gibi işletmelerin menkul kıymetleri satın alınabilir, 6. Çeşitli ürünleri olan işletmelerin hisse senetleri alınabilir, 7. Geçmişte fiyatları birlikte ve aynı yönde hareket etmeyen işletmelerin hisse senetleri alınabilir.


23. Soru

Geleneksel portföy yaklaşımında aşırı çeşitlendirmenin hangi sakıncaları bulunmaktadır?

Cevap

1. Satın alınacak menkul kıymetler araştırılırken, taşıdığı riske bakılmaksızın, gerekli getiriyi sağlamayan menkul kıymetlerin de satın alınması söz konusu olabilir. 2. Çok sayıda menkul kıymeti kapsayan portföyün yönetimi güçtür. 3. Portföyde menkul kıymet sayısı fazla olduğu zaman, yapılması gereken analiz artar ve araştırma maliyetleri de yükselir. 4. Küçük miktarlardaki menkul kıymetlerin sık sık satın alınması, büyük miktarlarda daha seyrek satın alınmasına göre daha fazla komisyon ödenmesini gerektirir.


24. Soru

Geleneksel menkul kıymetler portföyü yönetim süreci nasıl gerçekleşmektedir?

Cevap

Geleneksel portföy yönetim süreci, yatırımcının amacının saptanması, menkul kıymetlerin seçilmesi, portföyün yönetilmesi ve yatırım amaçlarındaki değişim üzerindeki düzeltmeleri içerir.


25. Soru

Geleneksel portföy yönetimine getirilen eleştiriler nelerdir?

Cevap

Geleneksel yöntem, bilimsel dayanağının olmaması nedeniyle eleştirilmektedir. Ancak, uygulama kolaylığı nedeniyle, hâlâ birçok yatırımcı tarafından kullanılmaktadır. Geleneksel portföy kuramı, daha önce belirtildiği gibi, aşırı çeşitlendirmeye önem vermekte ve portföye alınan menkul kıymetler arasındaki ilişkiyi göz önüne almamaktadır. Ayrıca, menkul kıymet seçiminde nicel bilgilere yeterince önem verilmemektedir.


26. Soru

Finans literatüründe yer alan temel portföy yönetimi yaklaşımları nelerdir?

Cevap

Finans literatüründe iki temel portföy yönetimi yaklaşımı yer almaktadır. Bunlardan birincisi, “Geleneksel Portföy Yaklaşımı” olarak adlandırılan ve basit çeşitlendirme esasına dayanan görüş; diğeri ise matematiksel ve istatiksel temellere dayanan “Modern Portföy Yaklaşımı”dır


27. Soru

Portföy yönetimini bilim değil de sanat olarak gören, portföye dahil edilen menkul kıymetlerin seçiminde subjektif yaklaşımlara dayanan portföy yönetimi yaklaşımı hangisidir?

Cevap

Geleneksel portföy yönetimi


28. Soru

Yatırımcıların portföy oluşturmaktaki amacı nedir?

Cevap

Portföy oluşturmanın esas amacı, riskin dağıtılmasıdır.


29. Soru

Geleneksel portföy yaklaşımında portföy içindeki menkul kıymet sayısının artırılmasındaki amaç nedir?

Cevap

Portföy oluşturularak riskin azaltılabileceği düşüncesi temel olarak, “portföyü oluşturan menkul kıymetlerin getirileri aynı yönde hareket etmeyeceğinden, portföyün riski tek bir menkul kıymetin riskinden küçük olacaktır” fikrinden
doğmuştur. İşte, geleneksel portföy teorisi, bu prensipten hareketle, portföy içindeki menkul kıymet sayısının arttırılması ilkesine dayanır. Bu yaklaşımı, “bütün yumurtaları aynı sepete koymamak” şeklinde tanımlamak da mümkündür. Bu ifadenin altında yatan temel düşünce; bir yatırımcının tek bir pay senedine yatırım yapması durumunda yaşanacak olumsuz gelişmelerin büyük zarara neden olacağı; buna karşılık yatırımcının çeşitli yatırım araçları arasında tasarruflarını dağıtarak bir yatırımdan para kaybederse diğerinden para kazanacağını umarak toplam riske karşı kendisini koruyabileceğidir.


30. Soru

Portföy yönetiminin aşamalarını sıralayınız.

Cevap

Portföy yönetimi çeşitli aşamalardan geçmektedir. Geleneksel portföy yaklaşımında bu süreçler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

  1. Yatırımcıya ait bilgilerin toplanması,
  2. Yatırımcının amacının belirlenmesi,
  3. Yatırım politikaları ve portföye alınacak menkul kıymetlerin seçimi,
  4. Portföy çeşitlendirmesidir.

31. Soru

Portföy yönetiminde yatırımcıya ait bilgiler toplanılırken ilk belirlenmesi gereken konu hangisidir?

Cevap

Yatırım ister bir kişi, isterse bir kuruluş için yapılsın, en önemli ve ilk başta belirlenmesi gereken konu, potansiyel yatırım miktarıdır. Yatırılabilecek varlık toplamı, yatırımın özünü oluşturur ve yatırımın her aşamasında alınacak kararları etkiler.


32. Soru

Gelirleri Harcama hiyerarşisi piramidini oluşturan kalemleri öncelik sırasına göre (aşağıdan yukarıya) sıralayınız.

Cevap

  • Yiyecek, giyim ve barınma
  • Hayat sigortası
  • Emeklilik sigortası
  • İhtiyati tedbir olarak nakit bulundurulması
  • Yatırım


33. Soru

Yatırım danışmanı ve portföy yöneticilerinin yatırımcı hakkında bilgi edinmesi gereken konular nelerdir?

Cevap

• Yaşı ve sağlık durumu, sağlık masraflarını karşılayan bir kuruluşun olup olmadığı 
• Bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sayısı, yaşı, yakınlık derecesi ve bu ilişkinin tahmini süresi,

• Mesleği, iş güvencesinin olup olmadığı,
• Yaklaşık olarak gelir miktarı, kaynağı ve olası devamlılık süresi 
• Diğer gelirleri,
• Miras beklentisi,
• Tasarruf eğilimi ve yatırım için ayırdığı para miktarı,
• Yatırımı ne kadar süre için yapmak istediği ve hangi durumlarda sona erdirmek istediği,
• Gayrimenkul yatırımları ve sigorta durumları,
• Özel vergi problemleri,
• İleriki tarihlerde yapması gereken olağandışı harcama ve ödemesi gereken borçlar,
• Risk alma, risk taşıma derecesi ve süresi,
• Yatırımı yapmak ve izlemek için gerekli bilgi ve beceriye sahip olup olmadığı,
• Yatırımın çeşitli aşamalarında ne gibi durumlarda kendi başına karar vermek istediği, kendisine en az ne sıklıkta, hangi durumlarda haber verilmesini istediği,
• Portföyün amacı (anaparanın değerini koruması, çeşitli dönemlerde elde edilecek kazancın en az ne kadar olmasını istediği, buna ne zaman ihtiyaç duyacağı)


34. Soru

Bireylerin yatırım öncesinde yapacağı yatırımla ilgili alması gereken kararlara örnekler veriniz.

Cevap

Yatırımcı, yatırım uzmanına amacını ve genel yatırım planını açık şekilde anlatmalıdır. Bunun için yatırımcı, yatırım öncesinde aşağıdakine benzer bazı kararları almış olması gerekir. Bu kararlar yatırım planlamasının genel çerçevesini oluşturur.
• Ne kadar para yatırabileceği,
• Yatırımın kısa vadeli mi uzun vadeli mi olacağı,
• Ne kadar finansal risk alınacağı,
• Ne tür vergi yükümlülükleri olduğu gibi bilgiler ışığında kararlar alınması gerekir.


35. Soru

Geleneksel portföy yönetimi yaklaşımına göre portföy amaçlarının belirlenebilmesi için ortaya konulması gereken sınırlamalar nelerdir?

Cevap

Portföy amaçlarının belirlenebilmesi için, sınırlamaların ortaya çıkarılması zorunludur.
Bu sınırlamalar geleneksel portföy yönetiminde;
1. Cari fiyatlarla gelir elde etme ihtiyacı,
2. Sabit fiyatlarla gelir elde etme ihtiyacı,
3. Cari fiyatlarla anaparanın korunması ihtiyacı,
4. Sabit fiyatlarla anaparanın korunması ihtiyacı,
5. Vergiden muafiyet ihtiyacı,
6. Yatırımcının risk karşısındaki tutumu şeklinde belirlenmiştir.


36. Soru

Yatırım nedir ve hangi amaçla yapılır?

Cevap

Yatırım, maddi veya manevi (topluluk içinde prestij kazanma veya kendini herhangi bir şirketin ortağı hissetme amacıyla yapılan yatırımlar gibi) çıkar, kar, kazanç sağlamak için önceden yapılan harcama olarak tanımlanabilir. Yatırım bir kerede yapılabileceği gibi, çeşitli zamanlara da yayılabilir. Aynı durum, yatırım getirisinin tahsil edilmesinde de söz konusu olabilir. Yatırım, sahip olunan paranın değerini kaybetmesi tehlikesinden korunma veya ödünç para ile yatırım yaptıktan sonra borcu faizi ile birlikte geri ödeyip kar etme gibi çeşitli amaçlarla yapılır.


37. Soru

Bir yatırımcı bir sonraki yıl için enflasyon oranını %10, ikinci yıl için %15 olarak tahmin etmiştir. Bugünkü satın alma gücü ile 1000TL sabit gelir elde etmek isteyen bir yatırımcının, yıllar itibariyle elde etmesi gereken geliri kaç TL olmalıdır?

Cevap

1. yıl için:

1000 x (1+0,10) = 1100 TL

2. yıl için:

[1000 x (1+0,10)] x (1+0,15) = 1265 TL getiri elde edilmesi gerekir.


38. Soru

Geleneksel portföy yönetimi yaklaşımına göre portföyün amacını etkileyen unsurlardan gelir ihtiyacı göz önüne alındığında, bir yatırım portföyünün ne kadar gelir yaratması gerektiği hangi formülle hesaplanır? 

Cevap

Bir yatırım portföyünün ne kadarlık
bir gelir yaratması gerektiği şu formülle hesaplanır.
Et = (1 + a)t H0 - Qt

Et = t zamanında portföyün sağlamak zorunda olduğu gelir miktarını,

H0 = Portföyün oluşturulduğu andaki satın alma gücü cinsinden ifade edilmiş aile bütçesi için gerekli olan gelir miktarını (minimum harcama bütçesi),

(1+a)t = t zamanına kadar fiyatlar genel düzeyinde beklenen değişmeleri yansıtan katsayıyı,

Qt = t zamanda diğer kaynaklardan elde edilen gelir miktarını göstermektedir


39. Soru

Riskleri kabullenme isteklerine göre kaç tür yatırımcıdan söz edilebilir? Bu türler nelerdir?

Cevap

Kişilerin satın alma gücü riskini, pazar riskini, işletme gücü riskini, ya da faiz oranı riskini kabullenme istekleri farklıdır. Bazıları riski isteyerek kabullenirler ve büyük miktarda para kaybetseler dahi bir paniğe kapılmayabilirler. Bazı kişiler ise, riskten kaçarlar, korunmaya önem verirler ve para kaybetmeyi göze alamazlar. Bu açıdan yatırımcı tipleri üçe ayrılabilir:
• Riskten Kaçan Yatırımcı (İhtiyatlı)
• Riske Karşı Kayıtsız Yatırımcı (Dengeli)
• Riski Seven Yatırımcı (Agresif)


40. Soru

Geleneksel yaklaşımla portföy oluşturulurken, genellikle çok iyi bilinen tanınmış firmaların ihraç etmiş oldukları menkul kıymetlerin seçilmesinin nedenleri nelerdir?

Cevap

Böyle bir seçimin yapılmasının nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Büyük, tanınan ve bilinen firmaların, daha az bilinen veya tanınan firmalara göre, daha başarılı ve daha az riskli oldukları yönünde güçlü bir algılama söz konusudur.
• Büyük firmaların menkul kıymetlerinin istenildiği anda alınıp satılabilme gibi likit özellikleri ile büyük miktarlarda ticaretinin yapılabilmesi tercih sebebi olabilmektedir.
• Geleneksel portföy yönetiminde kurumsal yatırımcılar başarılı ve tanınan firmaların menkul kıymetlerine yatırım yapmayı tercih ederler. Çünkü kurumsal yatırımcılar oluşturdukları bu portföyleri müşterilerine pazarlarken ikna etmeleri daha kolay olabilmektedir.


41. Soru

Geleneksel portföy analizinde menkul kıymet seçim ilkeleri nelerdir?

Cevap

Geleneksel portföy analizinde menkul kıymet seçim ilkeleri şunlardır:
1. Pay senetlerine yatırım yapılırken, daha çok sayıda ve farklı endüstrilere ait pay senetlerinin seçilmesi.
2. Tahvil yatırımlarında ise, değişik sektörlerden seçilmiş vadeleri aynı menkul kıymet sayısının 10-15’e çıkarılması ilkesi benimsenmiştir.


42. Soru

Portföye alınan varlık sayısı arttıkça portföy riskinin azalacağı varsayımı hangi portföyler için geçerlidir?

Cevap

Bu varsayım birbirleri ile düşük korelasyona sahip menkul kıymetlerin dâhil olduğu portföyler için geçerlidir.


43. Soru

Geleneksel portföy yönetimi yaklaşımına göre "çeşitlendirme" ne anlama gelmektedir?

Cevap

Çeşitlendirme, riski yayma ve azaltma çalışmalarını içerir. Geleneksel anlamda çeşitlendirme, farklı endüstri kollarından, farklı menkul kıymetlerin portföye alınmasıdır.


44. Soru

Geleneksel portföy yönetimi yaklaşımına göre yalın çeşitlendirme ne anlama gelmektedir?

Cevap

Çok sayıda menkul kıymete yatırımla, riskin birden fazla menkul kıymete dağıtılması amaçlanır. Başka bir deyişle, yalın çeşitlendirme yapılarak, risk azaltılmaya çalışılır. Yalın çeşitlendirme, «bütün yumurtaları bir sepete koymamak» ifadesiyle de açıklanabilir. Yalın çeşitlendirmeye göre, portföye ne kadar çok menkul kıymet alınırsa, o kadar iyi çeşitlendirme yapılmış demektir.


45. Soru

Portföy yönetiminde aşırı çeşitlendirmenin sakıncaları neler olabilir?

Cevap

  1. Satın alınacak menkul kıymetler araştırılırken, taşıdığı riske bakılmaksızın, gerekli getiriyi sağlamayan menkul kıymetlerin de satın alınması söz konusu olabilir.
  2. Çok sayıda menkul kıymeti kapsayan portföyün yönetimi güçtür.
  3. Portföyde menkul kıymet sayısı fazla olduğu zaman, yapılması gereken analiz artar ve araştırma maliyetleri de yükselir.
  4. Küçük miktarlardaki menkul kıymetlerin sık sık satın alınması, büyük miktarlarda daha seyrek satın alınmasına göre daha fazla komisyon ödenmesini gerektirir.


46. Soru

Portföy yönetiminde çeşitlendirme yapılırken izlenebilecek stratejilere örnekler veriniz.

Cevap

Çeşitlendirme yapılırken aşağıdaki stratejiler izlenebilir:
1. Farklı endüstrilerdeki işletmelerin pay senetleri alınabilir,
2. Farklı işletmelerin pay senetleri alınabilir,
3. Farklı bölge ve ülkelerdeki işletmelerin pay senetleri alınabilir,
4. Hisse senedi ve tahvil gibi farklı yatırım araçları portföye dâhil edilebilir,
5. Yatırım ortaklığı, yatırım fonu ve holding gibi işletmelerin menkul kıymetleri satın alınabilir,
6. Çeşitli ürünleri olan işletmelerin pay senetleri alınabilir,
7. Geçmişte fiyatları birlikte ve aynı yönde hareket etmeyen işletmelerin pay senetleri alınabilir.


47. Soru

Geleneksel portföy yönetimine hangi konularda eleştiriler yapılmaktadır?

Cevap

  • Bilimsel dayanağının olmaması
  • Portföye alınan menkul kıymetler arasındaki ilişkiyi göz önüne almaması
  • Menkul kıymet seçiminde nicel bilgilere yeterince önem verilmemesi


Güz Dönemi Ara Sınavı
7 Aralık 2024 Cumartesi
v