Hayat Dışı Sigortalar Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Anadolu’da 19.yy öncesi sigortacılık faaliyetleri hakkında bilgi veriniz?

Türkiye’ de 19.yy’ın ikinci yarısından önce sigortacılıktan söz etmek pek mümkün değildir. Bazı Anadolu köylerinde bu tarihten önce gereksinme halinde yardım sağlamak, halkın uğrayacağı zararı karşılamak amacıyla sendikalar kurulduğu, esnaf kuruluşlarının ölüm ve hastalık durumlarında üyelerine yardım amacıyla örgütlendikleri bilinmekteyse de bunlar gerçek anlamda sigorta olmayıp, güvenlik, yardımlaşma, sosyal dayanışma düşüncesi ile oluşturulmuş kuruluşlardı. Bunlar da birkaç köye özgü kalmış, Anadolu’ya yayılarak bir gelişme gösterememiştir.

Osmanlı döneminde sigortacılık faaliyetleri nasıl gelişme göstermiştir?

Osmanlı toplumunun sosyal özellikleri, dini ortam, mali düzen, buradaki gelişimi engelliyordu. 19. yy’ın ikinci yarısında meydana gelen yangınlar ve bunların sonucunda uğranılan büyük hasarlar, sigorta hakkındaki olumsuz düşünceler üzerinde az da olsa etki yaptı ve sigortanın doğmasına neden oldu. Özellikle 1870 yazında Beyoğlu’ndaki yangında (Büyük Pera Yangını) çok sayıda işyeri, ev, cami ve kilisenin yanması, bu bölgede de daha çok yabancı ve yabancılarla ilişkide olan gelir seviyesi yüksek kişilerin oturması sigortanın gelişme sürecini hızlandırmıştır.

Sigorta sözleşmeleri hangi yasal çerçeveler içerisinde oluşturulmaktadır?

Günümüzde Dünya’da ve Türkiye’de Hayat Dışı ve Hayat Grubu’nda olmak üzere iki ana başlık altında çeşitli türlerde özel sigorta sözleşmesi (poliçeler) yapılmaktadır. Bu sözleşmeler Türk Ticaret Kanunu, Borçlar Kanunu ve Sigortacılık Kanunu hükümleri çerçevesinde her bir tür için ayrı ayrı oluşturularak yürürlüğe konulan Sigorta Genel Şartlarına göre hazırlanmaktadır. Uygulama usul ve esasları ile sigorta genel şartları T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenmektedir. Ayrıca sigorta poliçesi düzenlenirken, branşların uluslararası uygulamaları ve sigorta poliçesi üzerinde belirtilen özel şartlar da dikkate alınmaktadır.

Sigortacılığın branşlar itibariyle sınıflandırılması ile ilgili olarak hangi ayrım/ayrımlar yapılmaktadır?

Sigortacılığın branşlar itibariyle sınıflandırılması ile ilgili olarak en çok bilinen ayrım şekli, ikili olarak yapılan ayrımdır. Bunlar Mal Sigortaları ve Can Sigortaları‘dır. Mal sigortalarına göre amaç, sigortalının mali durumunu hasardan önceki seviyeye getirmektir. Son yıllarda büyük gelişme gösteren sorumluluk sigortaları da mal sigortaları içinde gösterilmektedir. Buna karşın can sigortalarında, sigortanın konusu insan hayatı olup, hayat ve ferdi kaza sigortaları can sigortalarının türleri arasında sayılmaktadır. 2010 yılında yapılan düzenlemeler ile hastalık/ sağlık branşı da bu kapsama alınmıştır. Bu şekliyle sigortaları hayat dışı ve hayat sigortaları şekliyle ayırmak da mümkündür.

Mal sigortaları içerisinde yer alan genel zararlar sigortaları hangi sigorta türlerini kapsamaktadır?

• Hırsızlık Sigortası • Cam Kırılmasına Karşı Sigortası • Makine Kırılması Sigortası • Montaj Sigortası • İnşaat Sigortası • Elektronik Cihaz Sigortası • Devlet Destekli Bitkisel Ürün Sigortası • Devlet Destekli Hayvan Hayat Sigortası • Devlet Destekli Kümes Hayvanları Hayat Sigortası • Devlet Destekli Sera Sigortası • Devlet Destekli Su Ürünleri Sigortası • Tarım Ürünleri Dolu Sigortası • Hayvan Hayat Sigortası • Kümes Hayvanlarının Hayat Sigortası • Sera Sigortası

Can sigortaları içerisinde yer alan genel sorumluluk sigortaları hangi sigorta türlerini kapsamaktadır?

• Asansör Kazalarında Üçüncü Kişilere Karşı • Sorumluluk Sigortası • İşveren Sorumluluk Sigortası • Üçüncü Şahıslara Karşı Mali Mesuliyet Sigortası • Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası • Tüp gaz Zorunlu Sorumluluk Sigortası • Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası • Zorunlu Sertifika Mali Sorumluluk Sigortası • Mesleki Sorumluluk Sigortası • Kıyı Tesisleri Deniz Kirliliği Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası • Deniz Yolu Yolcu Taşımacılığı Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası • Tıbbi Kötü Uygulamaya İlişkin Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası

Yangın sigortaları hangi taşınmaz malları kapsamaktadır?

Taşınmaz mallarda; • Aksine sözleşme yoksa binaların dışındaki bahçıvan evi, garaj, su deposu, kömürlük gibi eklentiler ile binaların içlerinde veya üzerlerinde bulunan her çeşit sabit tesisat, asansör ve yürüyen merdivenler, yıldırımlık, televizyon anteni gibi binayı tamamlayan şeyler ile temeller ve istinat duvarları sigorta bedelinin kapsamı içindedir. • Bahçe ve çevre duvarları, rıhtımlar, teraslar, iskeleler, çeşmeler, bina dışındaki heykeller, sarnıç ve havuzlar gibi şeyler ancak poliçede belirtilmeleri kaydıyla sigorta bedelinin kapsamı içindedir.

Yangın sigortaları hangi taşınır malları kapsamaktadır?

Sigortalı yerlerde bulunan taşınır mallarda; • Sigortalı şeyler nitelikleri bakımından madde veya gruplara ayrılmış ise bu madde ve gruplardan herhangi birinin içine giren, • Sigortalı şeylerin hepsi için tek bir sigorta bedeli öngörülmüş ise bu bedele ilişkin tanım içine giren, her şey, poliçede ayrıca belirtilmiş olsun olmasın, ikame veya yeni satın alma dolayısıyla sonradan girmiş bulunsa dahi sigorta kapsamı içindedir.

Yangın poliçelerindeki ek risk türleri nelerdir?

• Deprem ve Yanardağ Püskürmesi • Yer kayması • Dâhili su • Sel ve su baskını • Fırtına • Grev, lokavt, kargaşalık, halk hareketleri, kötü niyetli hareketler, terör • Taşıt çarpması (Kara Taşıtları, Deniz Taşıtları, Hava Taşıtları) • Duman, is, kirlenme • Kendi kendine yanma • Kar ağırlığı vb.

Teminat kapsamı dışında olan ancak, sigorta bedellerinin poliçede ayrıca belirtilmesi kaydıyla ek sözleşme ile teminat kapsamı içine alınabilen nesne/durumlar nelerdir?

• Sanat veya antikacılık bakımından değeri olan; tablolar, resimler, kitaplar, gravürler, yazılar, heykeller, biblolar, koleksiyonlar, halılar ve benzerleri. • Modeller, kalıplar, plan ve krokiler, ihtira beratları, belgeler, ticari defterler ve benzerleri. • Nakit, hisse senedi ve tahvil, kıymetli kâğıtlar, her çeşit altın ve gümüş ve bunlardan mamul ziynet eşyası ve mücevherler ve sair kıymetli madenler ve mamulleri, kıymetli taş ve inciler ve benzerleri. • Deniz ve hava taşıtları ile motorlu kara taşıtları ve bunların yükleri. (Hareket hali hariç) • Emanet ve ariyet mallar. Enkaz kaldırma masrafları. • Kira kaybı ve intifadan mahrumiyet. • Yangın ve infilak mali sorumluluğu. (Yangın ve infilak mali sorumluluğu ek sözleşmeyle bu genel şartlara ve ilişik kloza göre teminat kapsamı içine alınabilir.) • Sigorta sözleşmesiyle teminat altına alınan rizikoların gerçekleşmesi sonucunda doğrudan veya dolaylı olarak meydana gelen her türlü çevre kirliliği sebebiyle oluşabilecek bütün zararlar.

Hangi haller yangın sigorta poliçelerinde teminat dışındadır?

• Savaş, her türlü savaş olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, çarpışma (Savaş ilan edilmiş olsun olmasın), iç savaş, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketler nedeniyle meydana gelen bütün zararlar. • Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden meydana gelen iyonlayıcı radyasyonların veya radyo-aktivite bulaşmalarının ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin sebep olduğu bütün zararlar. (Bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım olayını da kapsayacaktır.) • Kamu otoritesi tarafından sigortalı şeyler üzerinde yapılacak tasarruflar sebebiyle meydana gelen bütün zararlar. • Yangın çıkarmaksızın; sigortalı şeylerin kendi ayıplarından, mayalanmalarından, kavrulmalarından veya bünyelerinde meydana gelen bozulmalar ile kavrulmalar nedeniyle uğradıkları zararlar. • Yangın çıkarmaksızın; sigortalı şeylerin işlenmek için veya başka faydalı bir maksatla ateşe veya sıcaklığa tutulmasından, ocak veya bunun gibi ateş bulunan bir yere düşmesinden veya atılmasından veya elbise, çamaşır ve diğer eşya yanıklığı gibi alev almaksızın kavrulma veya yanmasından veya ısıtma, aydınlatma, ütüleme aletleri ile lamba, mum, sigara ve bunların benzerlerine temasından doğan zararlar. • Yangın çıkarmaksızın; elektrikle çalışan her türlü motor, elektrik veya elektronik alet, cihaz, tesisat ve kordonlarının elektrik cereyanına bağlı bulundukları sırada bu cereyan yüzünden kısa devre, topraklama, voltaj iniş çıkışları ve bu yüzden ısınma ve endüksiyon cereyanı gibi nedenlerle uğrayacakları zararlar. • Alçak basınç sebebiyle kapların içeri doğru çökmesi, yırtılması ve sair şekilde deformasyonu, yıpranması ile santrifüj kuvvetler ve mekanik olaylar nedeniyle sigortalı cihaz ve motorlarda meydana gelen bütün zararlar.

Tazmin kıymetlerinin hesabı ile ilgili hususlar nelerdir?

• Sigorta tazminatının hesabında sigortalı şeylerin rizikonun gerçekleşmesi anındaki tazmin kıymeti (rayiç bedel) esas tutulur. Ancak sigorta ettiren ve sigortacı poliçenin ikame bedeli (yeni değer) üzerinden tanzim edilmesi hususunda anlaşabilir. Bu durumda poliçenin ikame bedeli (yeni değer) üzerinden tanzim edildiği poliçede açıkça belirtilir. • Rayiç bedel esasına göre tanzim edilen poliçelerde; teminat kapsamına dâhil edilmiş olan kıymetlerin tazminat ödemelerinde eskime, aşınma, yıpranma (kullanma payı) ve başka sebeplerden ileri gelen kıymet eksilmeleri düşülür ve varsa yenilerinin belirgin randıman ve nitelik farkları da ödenecek tazminattan indirilir. • Yeni değer (nakliye, montaj, gümrük, vergi, resim, harç masrafları dâhil olmak üzere yenisinin ikame bedeli) esasına göre tanzim edilen poliçelerde, teminat kapsamına dâhil edilmiş olan kıymetlerin tazminat ödemelerinde; a. Poliçede eskime, aşınma, yıpranma (kullanma) payı için belirtilmiş olan azami oranın veya yaşın aşılmaması kaydıyla, rizikonun gerçekleştiği yer ve tarihte sigorta konusu kıymetin yeniden yapım veya alım maliyetine göre bulunan ikame bedeli esas alınır. Ancak sigortacının eksik sigorta, sovtaj ve belirgin teknoloji farkından kaynaklanan tenzilat hakları saklıdır. b. Eskime, aşınma ve yıpranma (kullanma) payı için poliçede belirtilmiş olan azami oranının veya yaşın aşılmış olması halinde, tazmin kıymetinde rayiç bedel esası dikkate alınır.

Tazminatın ödenmesi ile ilgili hususlar nelerdir?

• Sigortacının sorumluluğu; sigortalı şeylerin hepsi için tek bir sigorta bedeli öngörülmüş ise bu bedelle, sigortalı şeyler nitelikleri bakımından madde veya gruplara ayrılmış ise bu madde ve gruplarla ilgili bedellerle sınırlıdır. • Sigortalı şeyler üzerinde birden çok sigorta varsa tazminat miktarının yasa ve bu poliçe hükümlerine göre saptanmasından sonra sigortacı payına düşen kısmı öder. Sigorta sözleşmeleri arasında özel nitelik ve yükümlülük koşulları karşılıklı olarak dikkate alınır. • Rizikonun gerçekleşmesi anında sigortalı şeyler hem yangın hem de nakliyat poliçesi kapsamında teminat altına alınmış ise, yangın sigortacısının yükümlülüğü nakliyat sigortacısının yükümlülüğünden sonra başlar.

Yangın sigortası ile ilgili olarak Sigorta ettiren/Sigortalı, rizikonun gerçekleşmesi halinde hangi hususları yerine getirmekle yükümlüdür?

• Rizikonun gerçekleştiğini öğrendiği tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde sigortacıya bildirimde bulunmak • Sigortalı değilmişçesine gerekli kurtarma ve koruma önlemlerini almak ve bu amaçla sigortacı tarafından verilen talimata elinden geldiği kadar uymak. • Sigortacı veya yetkili kıldığı kimselerin, makul amaçlarla ve uygun şekillerde hasara uğrayan bina ve yerlere girmesine, bunları teslim almasına, el koymasına, muhafaza altına almasına ve zararı azaltmaya yönelik girişimlerde bulunmasına izin vermek. Zorunlu haller dışında, hasar konusu yer veya şeylerde bir değişiklik yapmamak. • Sigortacının isteği üzerine, rizikonun gerçekleşmesi nedenlerini ayrıntılı şekilde belirlemeye, zarar miktarıyla delilleri saptamaya, rücu hakkının kullanılmasına yararlı ve sigorta ettiren için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri gecikmeksizin sigortacıya vermek. • Zararın tahmini miktarını belirtir yazılı bir bildirimi makul ve uygun bir süre içinde sigortacıya vermek. • Tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu haklarının saptanması için sigortacının veya yetkili kıldığı temsilcilerinin sigortalı yer veya şeylerde ve bunlarla ilgili belgeler üzerinde yapacakları araştırma ve incelemelere izin vermek. • Sigortalı yer veya şeyler üzerine başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları sigortacıya bildirmek.

Yangına bağlı kar kaybı sigortası ile ilgili olarak teminat kapsamı dışında kalan haller nelerdir?

• İlgili yangın sigorta sözleşmesi ve yangın sigortası genel şartları hükümleri uyarınca teminat altına alınmamış hallerden meydana gelen kâr kaybı. • Sigorta ettiren ile sigortacı arasında kararlaştırılarak kâr kaybı poliçesinde belirtilmiş olan haller dışında kalan rizikolardan kaynaklanan kâr kayıpları. • Sigortalının iflası veya işletmenin faaliyetine son verilmesinden sonra oluşan kâr kayıpları.

Zorunlu deprem sigortası sisteminin amaçları nelerdir?

• Kapsamdaki bütün konutları, ödenebilir bir prim karşılığında sigorta güvencesi altına almak, • Devletin depremlerden kaynaklanan mali yükünü azaltmak, • Sigorta sistemi yoluyla risk paylaşımı sağlamak, • Sigorta sistemini sağlıklı yapı üretiminde kullanmak.

Zorunlu deprem sigortasının kapsamı dışında kalan binalar nelerdir?

• Kamu kurum ve kuruluşlarına ait binalar, • Köy yerleşim alanlarında yapılan binalar, • Tamamı ticari veya sınai amaçla kullanılan binalar (iş hanı, iş merkezi, idari hizmet binaları, eğitim merkezi binaları vb), • 27 Aralık 1999 tarihinden sonra inşa edilmiş olan ancak ilgili mevzuat çerçevesinde inşaat ruhsatı bulunmayan bağımsız bölümler ve binalar, • İnşaatı henüz tamamlanmamış binalar, • Tapuya kayıtlı bulunmayan ve özel mülkiyete tabi olmayan arazi ve arsaların –hazine arazileri üzerine inşa edilmiş binalar, • Mesken olarak kullanıma uygun olmayan, bakımsız, harap veya metruk binalar.

Zorunlu deprem sigortasının teminatı dışında kalan haller nelerdir?

• Enkaz kaldırma masrafları, kâr kaybı, iş durması, kira mahrumiyeti, alternatif ikametgah ve işyeri masrafları, mali sorumluluklar ve benzeri dolaylı zararlar, • Her türlü taşınır mal, eşya ve benzerleri, • Ölüm dâhil olmak üzere tüm bedeni zararlar, • Manevi tazminat talepleri, • Deprem ve deprem sonucu oluşan yangın, infilak, tsunami veya yer kaymasının dışında kalan hasarlar, • Belirli bir deprem hadisesine bağlı olmaksızın binanın kendi kusur ve özellikleri nedeniyle zamanla oluşan zararlar.

Deprem sigortasında primi etkileyen faktörler nelerdir?

• Binanın bulunduğu deprem risk bölgesi, • Binanın yapı tarzı, • Meskenin brüt yüzölçümü

DASK ile ilgili olarak sigorta ettiren ya da sigortalı, rizikonun gerçekleşmesi halinde, hangi hususları yerine getirmekle yükümlüdür?

• Rizikonun gerçekleştiğini öğrendiği tarihten itibaren en geç onbeş işgünü içinde DASK’a veya Kurum nam ve hesabına sözleşmeyi yapan sigorta şirketine bildirimde bulunmak, • DASK görevlilerinin veya yetkili kıldığı kimselerin, hasara uğrayan binalara makul amaçlarla ve uygun şekillerde girmesine ve zararı azaltmaya yönelik girişimlerde bulunmasına izin vermek, • DASK’ın isteği üzerine zarar miktarıyla delilleri saptamaya, rücu hakkının kullanılmasına yararlı ve sigorta ettiren için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri, gecikmeksizin DASK’a vermek, • Zararın tahmini miktarını belirtir yazılı bir bildirimi, makul ve uygun bir süre içinde DASK’a veya yetkili kıldığı kimselere vermek, • Sigortalı bina/yer üzerinde Zorunlu Deprem Sigortası dışında, deprem teminatı bulunan başkaca sigorta sözleşmeleri varsa bunları DASK’a bildirmek.

Yangın sigortalarının kapsamına hangi durumlar girer?

Yangın sigortası özel veya ticari amaçla kullanılan her türden bina ve muhteviyatı, kendiliğinden meydana gelen yangın, yıldırım, infilak ile bunlardan kaynaklanan buhar, hararet, duman gibi tehlikelerin neden olduğu fiziki hasarlara karşı teminat altına alan sigortadır.

Yangın sigortalarında taşınır mallarla ilgili sigorta kapsamı durumlar nelerdir?

• Sigortalı şeyler nitelikleri bakımından madde veya gruplara ayrılmış ise bu madde ve gruplardan herhangi birinin içine giren,
• Sigortalı şeylerin hepsi için tek bir sigorta bedeli öngörülmüş ise bu bedele ilişkin tanım içine giren, her şey, poliçede ayrıca belirtilmiş olsun olmasın, ikame veya yeni satın alma dolayısıyla sonradan girmiş bulunsa dahi sigorta kapsamı içindedir.

Yangın sigortası risk grupları nelerdir?

Sivil riskler, Ticari – sınai riskler ve Hususi fiyatlı risklerdir.

Hangi durumların neden olduğu yangın ve infilak ile yangın ve infilak sonucunda meydana gelen duman, buhar ve hararetin sigortalı mallarda doğrudan neden olacağı maddi zararlar ek sözleşme olmasa da teminat kapsamı içindedir? 

• Deprem ve Yanardağ Püskürmesi

• Yer kayması

• Dahili su

• Sel ve su baskını

• Fırtına

• Grev, lokavt, kargaşalık, halk hareketleri, kötü niyetli hareketler, terör

• Taşıt çarpması (Kara Taşıtları, Deniz Taşıtları, Hava Taşıtları)

• Duman, is, kirlenme

• Kendi kendine yanma

• Kar ağırlığı vb. 

Yangın sigortası teminatı dışında kalan haller nelerdir?

• Savaş, her türlü savaş olayları, istila, yabancı düşman hareketleri, çarpışma (Savaş ilan edilmiş olsun olmasın), iç savaş, ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketler nedeniyle meydana gelen bütün zararlar.

• Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden meydana gelen iyonlayıcı radyasyonların veya radyo-aktivite bulaşmalarının ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin sebep olduğu bütün zararlar. (Bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren herhangi bir nükleer ayrışım olayını da kapsayacaktır.)

• Kamu otoritesi tarafından sigortalı şeyler üzerinde yapılacak tasarruflar sebebiyle meydana gelen bütün zararlar.

• Yangın çıkarmaksızın; sigortalı şeylerin kendi ayıplarından, mayalanmalarından, kavrulmalarından veya bünyelerinde meydana gelen bozulmalar ile kavrulmalar nedeniyle uğradıkları zararlar.

• Yangın çıkarmaksızın; sigortalı şeylerin işlenmek için veya başka faydalı bir maksatla ateşe veya sıcaklığa tutulmasından, ocak veya bunun gibi ateş bulunan bir yere düşmesinden veya atılmasından veya elbise, çamaşır ve diğer eşya yanıklığı gibi alev almaksızın kavrulma veya yanmasından veya ısıtma, aydınlatma, ütüleme aletleri ile lamba, mum, sigara ve bunların benzerlerine temasından doğan zararlar. 

Abonman sigortaları (poliçeleri) hangi durumda uygulanır?

Hareketli stokları bulunan tekstil imalathaneleri gibi işyerlerinde, sigorta ettiren, azami teminatı belirlerken zorlanır. Hasar anında aşkın ya da eksik sigorta durumu ile karşı karşıya kalabilir. İşte böyle sürekli değişkenlik gösteren stok malların sigortasında abonman poliçeleri uygulanır. Bu poliçe türünde, sigortalı, maksimum düzeyde stok tuttuğu dönemin miktar ve değeri üzerinden poliçesini düzenletir. Her yönüyle değerlendirilip fiyatlandırılan poliçeni primini öderken, sigortalı, örneğin, %50, %80 gibi önceden kararlaştırılan bir yüzdesini sigortacıya öder. Yine kararlaştırılan dönemler içinde, örneğin, üçer aylık dönemler için, kesinleşen stok rakamları sigorta şirketine bildirilir. Böylece ortalama stok rakamına göre bir prim tahakkuk ettirilir.

Kira kaybı sigortaları ne zaman yaptırılır?

Bu sigorta türünde, poliçe, sigorta ettiren sıfatıyla, menfaat ilişkisine göre, değişik kişi ya da kurumlar tarafından yaptırılabilir. Yangından sora bina kullanıma elverişsiz hale gelir. İşte bina onarılıp oturulabilir hale gelene kadar, hem kirazcı hem de mal sahibi zor durumda kalmıştır. Kiracının mal sahibine karşı kira ödeme yükümlülüğü kontrat gereği devam ediyorsa, kiracı hem bu kirayı ödeyecek hem de kendisine yeni bir kiralık yeri geçici olsa da tutmak zorunda kalacaktır. 

İlk ateş sigortası ne zaman yapılır?

İlk Ateş Sigortaları Bu sigorta türünde, tümüyle hasar görmesi olanaksız olan mal grubunda azami hasar görecek ünitenin tespiti ve sadece bunun sigortası esası vardır. Örneğin, tümüyle taş bir yapıda olabilecek bir yangında sadece cam çerçeve ve kapıların zarar görebileceği gibi bir özelliğin olması. 

Yangına bağlı kar kaybı sigortasının tazminat süresi nedir?

Sigortacı, hasarın meydana geldiği andan, ticari faaliyetin durma veya aksamasının tamamen giderildiği ana kadar geçecek süre içinde ve poliçede belirtilen azami tazminat süresini aşmamak kaydıyla, meydana gelecek kâr kaybından sorumludur. 

Yangına bağlı kar kaybı sigortasının teminatı dışında kalan haller nelerdir?

• İlgili yangın sigorta sözleşmesi ve yangın sigortası genel şartları hükümleri uyarınca teminat altına alınmamış hallerden meydana gelen kâr kaybı.

• Sigorta ettiren ile sigortacı arasında kararlaştırılarak kâr kaybı poliçesinde belirtilmiş olan haller dışında kalan rizikolardan kaynaklanan kâr kayıpları. 

Eksik sigorta ne demektir?

Sigorta bedeli (brüt kâr) ve ciro tespit edilirken işyerinin tazminat süresine ilişkin tahmini cirosu esas alınır. Ciro esas alınarak hesaplanan sigorta bedeli, üçer aylık dönemler itibariyle revize edilebilir. Aksi kararlaştırılmadıkça sigorta bedelinin, brüt kâr oranının senelik ciroya veya tazminat süresi 12 aydan fazla ise standart ciroya uygulanması sonucu elde edilen miktardan az olması halinde, tazminat aralarındaki orana göre azaltılır. 

Aşkın sigorta ne demektir?

Sigorta bedeli veya sigortacının zarar dolayısıyla ödemeyi kararlaştırdığı miktarın, brüt kâr oranının senelik ciroya veya tazminat süresi 12 aydan fazla ise standart ciroya uygulanması sonucu elde edilen miktarı aşması halinde, sigortanın bu miktarı aşan kısmı geçersizdir. 

Yangına bağlı kar kaybını azaltıcı önlemler nelerdir?

Sigorta ettiren ve/veya sigortalı, işbu sözleşme ile temin olunan rizikonun gerçekleşmesi halinde zararı önlemeye, azaltmaya ve hafifletmeye yarayacak önlemler ile sigortacı tarafından bu yönde alınması istenen önlemleri almakla yükümlüdür. Alınan önlemlerden doğan masraflara ilişkin giderler bu önlemler faydasız kalmış olsa bile, sigortacı tarafından ödenir. 

Zorunlu deprem sigortasının özellikleri nelerdir?

Konut olarak inşa edilmiş binalar içindeki bağımsız bölümlerin ele alındığı bu sistemin amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir;

• Kapsamdaki bütün konutları, ödenebilir bir prim karşılığında sigorta güvencesi altına almak,

• Devletin depremlerden kaynaklanan mali yükünü azaltmak.

Zorunlu deprem sigortasının kapsamına neler dahildir?

587 sayılı Kanun Hükmünde Kararname gereğince, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler, tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tabi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar, bu binalar içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler ile doğal afetler nedeniyle Devlet tarafından yaptırılan veya verilen kredi ile yapılan meskenler zorunlu deprem sigortasına tabidir.

Zorunlu Deprem Sigortasının Kapsamı Dışında Kalan Binalar hangileridir?

• Kamu kurum ve kuruluşlarına ait binalar, • Köy yerleşim alanlarında yapılan binalar,

• Tamamı ticari veya sınai amaçla kullanılan binalar (iş hanı, iş merkezi, idari hizmet binaları, eğitim merkezi binaları vb),

• 27 Aralık 1999 tarihinden sonra inşa edilmiş olan ancak ilgili mevzuat çerçevesinde inşaat ruhsatı bulunmayan bağımsız bölümler ve binalar, ,

• İnşaatı henüz tamamlanmamış binalar,

• Tapuya kayıtlı bulunmayan ve özel mülkiyete tabi olmayan arazi ve arsaların –hazine arazileriüzerine inşa edilmiş binalar,

• Mesken olarak kullanıma uygun olmayan, bakımsız, harap veya metruk binalardır.

Rizikonun gerçekleşmesi halinde, sigorta ettirenin ya da sigortalının yükümlülükleri sigorta ettiren ya da sigortalı, rizikonun gerçekleşmesi halinde, hangi hususları yerine getirmekle yükümlüdür? 

• Rizikonun gerçekleştiğini öğrendiği tarihten itibaren en geç onbeş işgünü içinde DASK’a veya Kurum nam ve hesabına sözleşmeyi yapan sigorta şirketine bildirimde bulunmak,

• DASK görevlilerinin veya yetkili kıldığı kimselerin, hasara uğrayan binalara makul amaçlarla ve uygun şekillerde girmesine ve zararı azaltmaya yönelik girişimlerde bulunmasına izin vermek,

• DASK’ın isteği üzerine zarar miktarıyla delilleri saptamaya, rücu hakkının kullanılmasına yararlı ve sigorta ettiren için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri, gecikmeksizin DASK’a vermek.

Hasarın tespiti nasıl yapılır?

Bu sözleşme ile sigorta edilmiş binalarda meydana gelen zararın nedeni, niteliği ve miktarı DASK’ın veya yetkili kıldığı kimselerin belirlemelerine göre taraflar arasında yapılacak anlaşmayla tespit edilir. Taraflar zarar miktarında anlaşamadıkları takdirde, zarar miktarının tayini, hakem-bilirkişilerce aşağıdaki esaslara uyulmak suretiyle saptanır ve DASK’tan tazminat talep edilmesi veya DASK’ın dava edilmesi halinde zarar miktarıyla ilgili hakem-bilirkişi raporu tazminatın saptanmasına esas teşkil eder. Şu kadar ki, tek hakem-bilirkişi seçilmiş ise atandığı tarihten itibaren, diğer hallerde ise üçüncü hakem bilirkişinin seçilmesinden itibaren en geç üç ay içerisinde ve her halükarda rizikonun gerçekleştiği tarihten itibaren altı ay içinde raporun tebliğ edilememesi halinde taraflar zarar miktarını her türlü delille ispat edebilirler.

Tazminat hakkının eksilmesi veya düşmesi hangi durumlarda gerçekleşir? 

Binanın ve her bir bağımsız bölümün projeye aykırı olarak ve taşıyıcı sistemi etkileyecek şekilde tadil edilmesine veya zayıflatılmasına neden olan veya buna imkan veren malik veya intifa hakkı sahibi, meydana gelen zararın bu nedenle ortaya çıktığının veya arttığının tespit edilmesi durumunda bu tutar kadar tazminat alma hakkını kaybeder. 

Hasar ve tazminatların Sonuçları nelerdir? 

• DASK, yaptığı tazminat ödemesi tutarınca hukuken sigortalının yerine geçer ve sigortalının zarardan dolayı üçüncü şahıslara karşı dava hakkı varsa bu hak, tazmin ettiği bedel nispetinde DASK’a intikal eder.

• Deprem sonucu tam hasar meydana geldiği takdirde, tazminatın ödenmesi ile birlikte sigorta teminatı sona erer. Kısmi hasar halinde, sigorta bedeli, rizikonun gerçekleştiği tarihten itibaren, ödenen tazminat tutarı kadar eksilir.