Hayat Sigortaları Ve Bireysel Emeklilik Sistemi Dersi 5. Ünite Sorularla Öğrenelim

1. Pazar Araştırması: Toplumun ihtiyacı ve yeni ürünün pazardaki alabileceği pay konusunda çalışmalar yapılır. Bu ürünün rakip ürünler ile karşılaştırılması yapılarak pazardaki devamlılığı konusunda bir analiz yapılır.

2. Aktüeryal Çalışmalar: Ürünün aktüeryal hesaplamaları yapılarak matematiksel alt yapısı hazırlanır.

3. Yasal Konuların İncelenmesi: Planlanan ürünün sigorta mevzuatına uygunluğu incelenir. Ürün piyasaya çıkmasından önce gereken bazı uygulamalarda resmi makamlardan izin alınması gerekebilir.

4. Yatırımla İlgili Ön Çalışmalar: Bu projenin uygulanabilmesi için ne kadarlık bir bütçeye ihtiyaç olacağı ve buradaki fonların nasıl değerlendirileceği konusunda bir çalışma yapılır.

5. Vergilerle İlgili Çalışmalar: Ürünün nasıl vergilendirileceği konusunda bir çalışma yapılarak, olabilecek vergi avantajlarının değerlendirilmesi yapılır.

6. Reasürans Çalışması: Ürünün reasürans yapısı ve konservasyon durumu analiz edilir. Eğer reasürörlere bir devir yapılacak ise; reasürans şirketleri ile ön yazışmalar yapılır.

7. Operasyon İle İlgili Çalışmalar: Sigorta Şirketindeki departmanlar arası iş bölümü ve operasyonel sürecin değerlendirilmesi yapılır. Departmanların yapacakları planlanır.

8. Muhasebe İle İlgili Çalışmalar: Muhasebe departmanı yeni ürün için mali ve yeterlilik konularında ile ilgili hazırlıklar yapar. Yatırılacak vergi, masraf, komisyon ve reasürans devirleri için alt yapı çalışmaları yapılır.

9. Underwriting Çalışmaları: Ürünün risk analizi ve fiyatlandırılması konusunda çalışmalar yapılır. Bu süreçte ilgililer pek çok kriteri değerlendirilerek risk analizi ve fiyatlandırmayı tamamlarlar.

10. Muhtemel Ödemelerle İlgili Çalışmalar: Ürünün fiyatı, taksitlendirilmesi ve satılabilirliği konusunda bir alt yapı çalışması yapılır. Finans ve tahsilat departmanları bu süreci tamamlarlar.

Ülkenin veya yörenin özelliğinden kaynaklanan: Bir ülkede veya bir bölgede popüler olan bir ürün başka bir ülkede aynı ilgiyi göremeyebilir. Ülkenin çeşitli bölgelerinde yaşayan bireylerinin bir “hayat sigorta poliçesi”ne bakışı farklılık gösterebilmektedir.

Yasalardan kaynaklanan: Bazı ürünlerin geliştirilmesinde mevcut yasaların etkisi ile sorunlar yaşanabilmektedir. Geliştirilmesi düşünülen ve başka bir ülkede popüler olan bir ürünün, yasal alt yapısı olmadığı için uygulaması mümkün olamamaktadır.

Ekonomik koşullardan kaynaklanan: Toplumun ekonomik gücü ve bireylerin gelir dağılımındaki farklılığı bazı ürünlerin piyasaya sunumunda sorunlar yaşanmaktadır. Hayat poliçelerinin satın alınmasında ekonomik yapının ilişkisi çok önemlidir.

Vergi ile ilgili belirsizliklerden kaynaklanan: Ülkemizdeki vergi sistemi ve hayat sigorta poliçelerindeki vergi uygulamaları; ürünlerin geliştirilmesinde bazı problemleri ortaya çıkarabilmektedir. Özellikle vergi sistemindeki geleceğe yönelik belirsizlik daha da önemli sorundur.

Rekabetten kaynaklanan: Diğer sigorta şirketleri ile yaşanan rekabet; bazı ürünlerin tasarımıda zorlaştırmaktadır. Proje olarak başarılı olan bir ürün rekabet sebebi ile uygulamaya konulamayabilir.

Organizasyondaki bozukluklardan kaynaklanan: Sigorta şirketinin satış organizasyonu ve dağıtım kanalları özellikle tanıtım süreci uzun olan ürünlerde yetersiz kalabilmektedir.

Sigorta primi, aynı tür tehlikeye karşı karşıya olan kişilerin, aralarında söz konusu tehlikeye doğrudan maruz kalanların zararlarını karşılamayı amaçlayan bir “ortak fon” oluşturmak için ödedikleri katkı payıdır. Bu katkı payı ortak fona katılan rizikoların ağırlık derecelerine göre farklı düzeylerde belirlenir.

Sigorta şirketlerinin prim hesaplarken esas aldıkları en önemli unsurlardan biri nedir?

Hayat sigortalarında konu insan hayatı ve söz konusu kişilerin hayatta kalma veya ölme ihtimali olduğundan bu ihtimalleri içeren ölüm tabloları (Mortalite Tabloları) sigorta şirketlerinin prim hesaplarken esas aldıkları en önemli unsurlardan biridir.

Mortalite tablosu; belli bir nüfus topluluğunun gözlem altında tutularak yaşama ve ölüm durumlarına göre elde edilen sonuçlardan her bir yaşta kaç kişinin hayatta kalacağı ya da öleceğinin belirlendiği tablolardır. Bu tablolardaki değerler, sigortalının gerçek yaşına karşılık gelen safi riziko değerleridir.

Hayat sigortalarında üç temel riziko nedir?

Hayat sigortalarında 3 temel riziko vardır.

1. Vefat Riski: İnsanların gerek ecelen gerekse herhangi bir kaza sonucu yaşamını yitirmesi halinde, yakınlarının hayat standardında meydana gelecek olağanüstü düşüş veya kayıplar ölüme bağlı risklerdir.

2. Maluliyet Riski: Gerek kaza gerekse hastalık sonucu oluşabilecek çeşitli sakatlıklara bağlı olarak yine çalışma hayatının kısmen veya tamamen sona ermesi sonucu meydana gelecek hayat standardı düşüş ve kayıpları maluliyet risklerini oluşturmaktadır.

3. Emeklilik Riski (Yaşama Riski): İnsanların belli bir yaştan sonra çalışamayacak ve kendi kazançlarını sağlayamayacak duruma gelmeleri sonucu hayat standartlarında meydana gelen düşüşler emeklilik risklerini oluşturmaktadır.

Hayat sigortalarında sigortanın konusu insan hayatıdır. Bu nedenle hayat sigortalarında sigorta bedelinin sigorta değerine eşitliğinden bahsedilemez. Sigorta bedeli hayat dışı sigortalardan (örneğin kasko sigortası) farklı olarak istenilen miktarlarda belirlenebilir. Herkes kendi hayatına dilediği bedeli seçer ve tarifelerde öngörülen değer üzerinden prim ödeyerek kendisini sigorta ettirebilir. Bu nedenle de mal sigortalarında bulunan mükerrer sigorta, aşkın sigorta veya eksik sigorta hayat sigortacılığı tekniği açısından mümkün bulunmamaktadır. Mükerrer sigorta aynı rizikonun birden çok sigortalanmasıdır.

"Birikimsiz Yaşam Sigortası" nedir?

Çok küçük katılım payları ile, bizi ani risklere karşı koruyan sigortalara Yıllık Hayat Sigortaları denmektedir. Herhangi bir birikim amacı taşımadığından, Birikimsiz Yaşam Sigortası olarak da adlandırılmaktadır.

Ferdi Kaza Sigortası, kaza sonucu meydana gelebilecek riskleri bir yıl için güvence altına alır.

Sigortanın Teminatları şunlardır;
Ana Teminat: Kaza Sonucu Vefat Teminatı
Ek Teminatlar: Kaza Sonucu Sürekli Sakatlık Teminatı, Tedavi Masrafları Teminatı

Sigortalı derhal veya kaza tarihinden itibaren bir sene zarfında vefat ettiği takdirde, poliçede belirtilen tazminat bedeli menfaattarlara, yoksa kanuni varislere ödenir. Aşağıdaki haller kaza sayılır:

1. Birdenbire ve beklenilmeyen bir şekilde ortaya çıkan gazların teneffüsü,

2. Yanıklardan ve ani bir hareket neticesinde adale ve sinirlerin incinmesi, burkulması ve kopması,

3. Yılan veya haşerat sokması neticesinde meydana gelen zehirlenmeler.

4. Isırılma neticesinde meydana gelen kuduz sonucu oluşan vefat hali veya bedensel hasarlar.

Tam Maluliyet Teminatı: Sigortalı derhal veya kaza tarihinden itibaren iki yıl içerisinde daimi maluliyetine uğradığı taktirde tıbbi tedavinin sona ermesini ve daimi maluliyetin kat'i surette tespitini müteakip, poliçede belirtilen tazminat bedeli Genel Şartlarda belirlenen oranlarda ödenir.

Kısmi Maluliyet Teminatı: Sigortalının geçirdiği bir kaza nedeniyle derhal veya kaza tarihinden itibaren iki yıl içinde “kısmi” maluliyete uğraması halinde, teminatın Sağlık Bakanlığı’nca yayınlanan ve Ferdi Kaza Sigortası Genel Şartları’nda belirtilen oranı sigortalıya ödenmektedir. Kaza sonucu maluliyet teminatı ek teminattır, vefat teminatı olmaksızın, tek başına alınamaz.

Dövize Endeksli Süreli Hayat Sigortası: Vefat ve/veya maluliyet risklerini bir yıl için USD veya Euro bazında güvence altına alan bir plandır.

Eğitim Sigortası, anne veya baba hayatlarını kaybettikleri takdirde, çocukların eğitim yaşantılarının yarıda kalmasını önleyecek kadar geliri garanti eden sigortadır. Eğitim sigortasında amaç, çocuğun eğitimini tamamlayabilmesidir. Bu nedenle kimin ölümü sonucunda çocuğun eğitimi yarıda kalacak ise, sigorta o kişi adına yapılmalıdır. Sigortalanacak kişinin yaşı 18-60 arasında olabilir.

Sigorta süresi çocuğun öğrenimine devam edeceği düşünülen süredir. Örneğin çocuk 8 yaşında ise tahminen 22 yaşında üniversiteden mezun olacağı varsayılabilir.

Çocuğun kalan eğitim süresi, 22-8=14 yıldır. Bu nedenle sigorta süresi de 14 yıl olacaktır.

Çocuğun eğitim dahil ortalama yıllık giderleri tutarı, teminat olarak belirlenir. Örneğin yıllık eğitim giderleri ortalama 5000 $ ise sigorta teminatı 5000 $ olarak ifade edilir.

Toplam teminat ise, yıllık teminat ile, sigortalının yaşamını yitirdiği tarihteki kalan sigorta süresi çarpılarak bulunur. Yani buradaki örnekte sigortalı anne ya da baba birinci yıl yaşamını yitirirse ödenecek tazminat 5000$ x 14 yıl = 70.000$’dır.

Sigortalı 10. yılda yaşamını yitirir ise ödenecek tazminat,

14 - 10 = 4 yıl 5.000$ x 4 = 20.000$’dır.

Sigortalı sigorta süresince yani eğitim süresince hayatta kalırsa, zaten eğitim de sona erdiğinden, herhangi bir ödeme yapılmaz.Herhangi bir nedenle çocuğun eğitimi uzayabilir. Sigortalı hayatta iken eğitime ara verilmesi veya uzaması durumunda zeyilnameyle sigorta süresi uzatılabilmektedir.

Sigortalıların, diledikleri süre boyunca, yaşam kaybı durumunda diledikleri kişi ya da kuruma miras bırakmalarını garanti eden bir sigortadır. Yaşam kaybı durumunda kendisine ekonomik olarak bağımlı olan kişilerin, yaşam tarzlarını değiştirmek zorunda kalmalarını istemeyen herkes Süreli Vefat Sigortası yaptırabilir.

İşsizlik sigortası iş yaşamının en stresli riski olan işsiz kalma riskine karşı, risk gerçekleştiğinde, yeni bir iş bulana kadar masrafladı karşılaması amaçlanan bir police türüdür.

İşsizlik sigortası ile, işsiz kalma riskine karşı hazırlıklı olunur, işi kaybetme durumunda belli hayat standartlarının devam ettirilmesi sağlanır.

Çalışanların bir kısmı istediği bir yerde tatil yapmayı, bazıları hobilerine zaman ve para ayırabilmeyi, kimileri de çocuklarına ve hiç kimseye muhtaç olmadan yaşayabilmeyi isterler. Yaşam standardımız değişmediği halde gelirimizde dramatik bir düşüş yaşanır.

Çalışanların emeklilik günlerinde azalan gelir farkını kapatabilme yollarından biri de Birikimli Hayat Sigortası yaptırmaktır. Öncelikle çalışma hayatının sona ereceği yaş ile, emekli olduğunda oluşacak gelir kaybı belirlenmelidir. Bu ikisi belirlendikten sonra, elde edilmek istenen gelire göre ne kadar prim ödeneceği kolayca belirlenecektir. Elbette ki adı emeklilik sigortası olsa da, birikimli sigortaların esas amacı tasarruf etmektir.

“?" ve “Döviz” Birikimli Hayat Sigortaları ne tür sistemlerdir?

Dövize Endeksli Birikimli Hayat Sigortası, hastalık ve/veya kaza sonucu oluşabilecek riskleri güvence altına alan ve bu risklerin gerçekleşmemesi durumunda poliçede belirtilen süre sonunda sigortalılara EURO veya USD bazında birikim kapitali sağlayan bir sistemdir

Risklerden herhangi birinin sigorta süresinde gerçekleşmemesi durumunda primlerin teknik kesintiler yapıldıktan sonra nemalandırılarak süre sonunda sigortalıya geri ödenmesidir. Sigortalı, sigorta başlangıcında belirlediği tarihte, ya da 10 yıl dolduktan sonra herhangi bir anda gelir alma hakkını kullanabilir.

Süre Sonunda Beş Seçenek Vardır:

1. Toplu para alarak sigorta sona erdirilir.

2. Toplu paranın yarısını alıp, kalan yarısı ile ömür boyu maaş alabilir.

3. Toplu para almayıp ömür boyu maaş alabilir.

4. Toplu para almayıp, kendi belirleyeceği bir süre boyunca garantili maaş alabilir. Bu süre içinde sigortalının vefatı halinde kalan süreye karşılık gelen toplu para menfaattara ödenmektedir.

5. Toplu para almayıp, kendi belirleyeceği süre boyunca yüksek maaş alabilir. Sigortalının vefatından sonra herhangi bir ödeme yapılmaz.

Peşin Ödeme Birikimli Hayat Sigortası'nın özellikleri nedir?

Sigortalıların primlerinin tümünü bir defada ödeyip, en az on yıl sonra gelir alma hakkı kazandıkları bir yatırım planıdır.

Özellikleri: Sigortalının düzenli bir şekilde prim ödeme sorumluluğunu ortadan kaldırmaktadır. Sigortalı prim ve teminatlarını sigortanın başlangıcında Amerikan Doları veya Euro endeksler ve belirlenen döviz cinsi süre sonuna kadar değişmez.

Tıbbi Bilgi ve Danışma: Asistans Hizmetleri, 24 saat kesintisiz olarak Tıbbi Danışma hizmeti verir. Tıbbi bir konu hakkında telefon ile danışılması halinde doktor, uzman doktor, diş hekimi, hastane, teşhis merkezleri, eczane ve nöbetçi eczane isimleri, adresleri ve telefon numaraları bildirilir. Karşılaşılan sağlık problemi konusunda alınması gereken önlemlerle ilgili tıbbi bilgiler verilir.

Kara Ambulans Hizmeti: Ani hastalanma veya yaralanma sonucunda 24 saat içinde müdahale edilmezse hayatı tehlikeye sokacak durumlarda, Asistans Hizmetleri, bulunulan bölgeye en yakın yerden doktor veya ambulansı, refakatçi doktorun veya Sigorta Şirketinin doktoru’nun onaylaması doğrultusunda gönderecektir. Sigorta Şirketi bu nakil için gerekli tüm giderleri karşılamayı taahhüt eder.

Cenaze Hizmeti: Daimi ikamet edilen şehrin dışında iken vefat edilmesi durumunda Sigorta Şirketi, cenazenin ikamet yerine naklinin organizasyonu için tüm gerekli tedbirleri alır ve şehirlerarası tıbbi şartlara uygun taşıma için gereken tabutun ve kalan eşyaların Türkiye sınırları içerisindeki defin yerine naklini üstlenir. Cenaze töreni ve defin masrafları kapsam dışıdır. Tabut masrafı, cenazenin taşınması için gerekli standart tabut ile sınırlıdır.

İlaç Gönderimi Hizmeti: Bulunulan yerde doktor tarafından yazılmış ve acil gereksinimi olan ilaçların bulunmaması halinde (tıbbi gerekliliği Medikal Ekip tarafından onaylanan) reçeteli olmak kaydıyla yılda 2 kez ücretsiz olarak gerekli ilaç(lar) gönderilir. İlaç masrafları sigortalı tarafından karşılanır.

Nakil: Yurtiçi seyahati esnasında poliçe kapsamındaki acil hastalık veya yaralanma neticesinde tıbbi tedavi gereksinimi nedeniyle 7 günü aşacak bir süre için hastanede yatılması gerektiği bir durumda Sigorta Şirketi, belirlenecek bir aile bireyinin hastanenin bulunduğu yere seyahatini organize edecek masrafını karşılayacaktır.

Acil Mesajların İletilmesi: İstenilmesi halinde Sigorta Şirketi, sigortalının yakınları, iş yeri ve arkadaşları ile karşılıklı olarak acil mesaj alışverişini sağlar.

Hayat sigortalarında risk analizi yapılırken, potansiyel sigortalının talep ettiği vefat teminatı miktarı sağlık beyanları kadar önem kazanır, zira sigorta şirketinin karşı karşıya olduğu riskin belirlenmesinde direkt etkilidir.

Serbest Kapsam “Serbest Kapsam” terimi kısaca, sigortalının kendisi ile ilgili bir beyana ihtiyaç duyulmadan kabul edilebilecek risk (kapital veya teminat) miktarı olarak tanımlanabilir.