1. AÖF Soru
  2. Aöf Dersleri
  3. Bankacılık Hizmet Ürünleri
  4. Ders Notları ve Özetleri
  5. 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Bankacılık Hizmet Ürünleri Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Bankacılıkta Mevduat Ve Kredi İşlemleri

1. Soru

Bankacılık sektöründe finansal aracılık ne demektir?

Cevap

Bankacılıkta finansal aracılık, birbirini tamamlayan iki temel hizmetin (Mevduat ve Kredi) bütünselliği ile sağlanan bir işlevi ifade eder.

2. Soru

Mevduat nedir?

Cevap

Mevduat, bankalara tevdi edilen, yatırılan, eş deyişle bankalar tarafından kabul edilen, toplanan paralardır.

5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nda mevduat; “Yazılı ya da sözlü olarak veya herhangi bir şekilde halka duyurulmak suretiyle ivazsız veya bir ivaz karşılığında, istendiğinde ya da belli bir vadede geri ödenmek üzere kabul edilen para” olarak tanımlanmaktadır.

3. Soru

Mevduat işlemleri zaman içerisinde nasıl bir değişiklik göstermiştir?

Cevap

Mevduat işlemleri, başlangıçta para ve benzeri likit varlıkların saklanması amacına yönelik olarak ortaya çıkmış ama zamanla toplumun parasal kaynaklarının değerlendirilmesine yönelik uygu- lamalarla boyut kazanmıştır. Paranın ve değerinin korunmasının parayı kazanmak kadar hatta daha zor olduğu fark edildikçe mevduatın önemi artmaktadır. Öncelikle birikim sahiplerine paralarının değerinin korunması ve yeterince getiri sağlanması için hizmetler geliştirilmiş sonra mevduat işlemleri ile bağlantılı finansal yenilik niteliğindeki bir takım finansal yatırım ürünleri müşterilerin farklı beklentilerini karşılamak üzere mevduat hizmetleriyle bağlantılı olarak hizmete sunulmuştur.

4. Soru

Ticari banka nedir?

Cevap

Ticari Bankalar, “Kendi nam ve hesabına mevduat kabul etmek ve kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren kuruluşlar ile yurt dışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye’deki şubeleridir".

5. Soru

Katılım bankası nedir?

Cevap

Katılım Bankaları “Katılım fonları toplamak ve kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren kuruluşlar ile yurt dışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye’deki şubeleridir".

6. Soru

Mevduat toplama yetkisi hangi banka türlerine tanınmıştır?

Cevap

Mevduat toplama yetkisi sadece ticari bankalara tanınmış bir ayrıcalıktır. Ülkemizde Ticari Bankaların dışında ayrıca Kalkınma Bankaları ve Yatırım Bankaları da bulunmakta olup bu banka türlerinin mevduat kabul etme yetkileri yoktur.

7. Soru

Para bankalara hangi amaçlarla mevduat olarak yatırılmaktadır?

Cevap

Paranın bankalara mevduat olarak yatırılması üç farklı amaçla yapılabilmektedir:

  1. sadece saklamak amacıyla, 
  2. sadece sağlayacağı getiri gözetilerek,
  3. bir yandan saklarken bir yandan da kazanç sağlamak düşüncesiyle.
8. Soru

Karz sözleşmesi nedir?

Cevap

Borçlar Kanunu 306. maddeye göre ‘‘karz öyle bir akittir ki onunla ödünç veren, bir miktar paranın veya diğer bir misli şeyin mülkiyetini ödünç alan kimseye nakil ve bu kimse dahi buna karşı bir miktar ve vasıfta müsavi aynı neviden şeyleri vermekle mükellef olur.’’ Karz sözleşmesinin paralarını saklanmasından çok işletmek amacıyla tutan mevduat sahiplerinin beklentilerini karşıladığı anlaşılmaktadır.

9. Soru

Usulsüz tevdiat sözleşmesi nedir?

Cevap

Borçlar Kanunu m.472’ye göre “usulsüz tevdi ise mudi (saklatan) tarafından verilen bir miktar para, misli eşya veya kıymetli evrakın müstevdi (saklayan) tarafından emin bir yerde saklanması ve belirli bir süre sonunda veya istendiğinde mislen geri verilmesi borcunu doğuran bir akittir.” Usulsüz tevdi görüşüne göre ise bankaya asıl olarak işletmek için değil saklamak amacıyla para yatırılır.

10. Soru

Paraların bankalardaki mevduat hesaplarında saklanmasının faydaları nelerdir?

Cevap

Paraların bankalardaki mevduat hesaplarında saklanması birçok finansal avantaj ve kullanım kolaylığı sağlamaktadır:

  1. Birikimler ve duran paralar bankada güvence altında saklanır, çeşitli tehlikelerden uzak kalır.
  2. Mevduat olarak tutulmakla, servetlerin likit ve kullanışlı yapısı korunmuş olur.
  3. Faiz ya da benzeri getiriler sağlanarak servetin/ birikimin, hem enflasyon aşındırmasından korunması hem de kazanç kaynağı olarak değerlendirilmesi mümkün olur.
  4. Çeşitli ödeme ve tahsilatlar, bankaların teknik desteği ile elektronik ortamlarda kolaylıkla ve güvenle gerçekleştirilir.
  5. Banka kartı ve çek gibi çeşitli finansal kolaylıklardan yararlanılır.
  6. Bankalarca sunulan kredi olanaklarından ve çeşitli finansal hizmetlerden yararlanma öncelikleri elde edilir.
11. Soru

Vade açısından mevduat türleri nelerdir?

Cevap

Vade açısından mevduat türleri şunlardır (S:6, Şekil 1.1):

  1. Vadesiz Mevduat,
  2. İhbarlı Mevduat,
  3. Vadeli Mevduat,
  4. Birikimli Mevduat.
12. Soru

Kaynakları açısından mevduat türleri nelerdir?

Cevap

Kaynakları açısından mevduat türleri şunlardır (S:6, Şekil 1.1):

  1. Tasarruf Mevduatı,
  2. Ticari Kuruluşlar Mevduatı,
  3. Bankalar Mevduatı,
  4. Resmi Kuruluşlar Mevduatı,
  5. Diğer Kuruluşlar Mevduatı.
13. Soru

İhbarlı mevduat nedir?

Cevap

İhbarlı mevduat: Çekileceği tarihten yedi gün önce yazılı bir ihbar verilmek suretiyle çekilebilecek mevduattır.

14. Soru

Katılım fonlarının vadeleri hangi şekillerde belirlenmiştir?

Cevap

Özel fon havuzları biçimindeki katılma hesapları hariç olmak üzere, katılım fonlarının vadeleri aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:

  1. Özel cari hesap: Katılım bankalarında açılabilen ve istenildiğinde kısmen veya tamamen her an geri çekilebilme özelliği taşıyan ve karşılığında hesap sahibine herhangi bir getiri ödenmeyen vadesiz fonların oluşturduğu hesaplardır.
  2. Katılma hesapları: 1 ay vadeli, 3 aya kadar vadeli (3 ay dahil), 6 aya kadar vadeli (6 ay dahil), 1 yıla kadar vadeli ve 1 yıl ve daha uzun vadeli (1 ay, 3 ay, 6 ay ve yıllık kar payı ödemeli) olarak açılabilecek hesaplardır.
  3. Birikimli katılma hesabı: Asgari 5 yıl vade ile açılan, sözleşme ile belirlenen aylık veya üç aylık sürelerde hesaba para yatırmaya olanak tanıyan katılma hesabıdır.
15. Soru

Müşterek mevduat hesaplarında düzenlenen iki farklı uygulama nedir?

Cevap

Müşterek mevduat hesaplarında iki farklı uygulama düzenlenebilir:

  1. Teselsüllü (Zincirlemesiz) Ortak Hesaplar: Hesap üzerinde hesap sahiplerinin ayrı ayrı tasarrufta bulunabildiği ortak hesaplardır. Bu hesap her bir hesap sahibi tarafından tek başına kullanılabilir.
  2. Teselsülsüz (Zincirlemeli) Ortak Hesaplar: Hesap üzerinde hesap sahiplerinin birlikte tasarrufta bulunabildiği ortak hesaplardır. Bu hesaptan ödeme hesap sahiplerinin birlikte imzası üzerine yapılır.
16. Soru

Mevduat tipleri nelerdir?

Cevap

Mevduat tipleri (S:7, Şekil 1.2)'de belirtildiği gibi şunlardır:

  1. Türk Lirası mevduat hesapları,
  2. Döviz tevdiat hesapları,
  3. Çok para birimli mevduat hesapları,
  4. Çift paralı (opsiyonlu) mevduat hesapları,
  5. Altın tevdiat hesapları.
17. Soru

Vadesiz hesaplara nasıl fazi verilebilir?

Cevap

Uygulamada vadesiz hesaplara genellikle faiz verilmemektedir. Faiz verilmesi özel olarak kararlaştırılırsa, ancak yılsonunda ya da hesabın kapatılmasında tahakkuk ettirilebilir.

18. Soru

Vadesiz mevduat hesapları türleri nelerdir?

Cevap

Vadesiz mevduat hesap türleri şunlardır:

  1. Alt limitli (yatırıma yönelik) vadesiz mevduat hesapları,
  2. Kredili vadesiz mevduat hesapları (KMH).
19. Soru

Vadeli mevduat hesapları türleri nelerdir?

Cevap

Vadeli mevduat hesapları türleri şunlardır:

  1. Birikimli mevduat hesapları,
  2. Serbest vadeli (vadesi bozulmayan) mevduat hesapları.
20. Soru

Çok para birimli mevduat hesaplarının faydası nedir?

Cevap

Çok para birimli (arbitrajlı) mevduat hesabı, vadesi boyunca, istendiği zaman, istenen farklı bir para birimlerine geçiş olanağı sunan dolayısıyla para birimleri arasında arbitraj yapılmasına fırsat tanıyan bir mevduat ürünüdür.

21. Soru

Ükemizde mevduatın ve katılım fonlarının sigortalanması yetki ve görevi hangi kuruluşa aittir?

Cevap

Ülkemizde mevduatın ve katılım fonlarının sigortalanması yetki ve görevi, bir kamu tüzel kişiliği olan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) aittir.

22. Soru

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun (TMSF) gelir kaynakları nelerdir?

Cevap

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun gelir kaynakları Bankacılık Yasasının 130. Maddesinde sayılmış olup özetle;

  1. Mevduat ve katılım fonu sigortası primlerinden,
  2. Zamanaşımına uğrayan mevduat, katılım fonu, emanet ve alacaklardan,
  3. Kuruluş izni verilen bankaların kurucularının, faaliyete geçiş tarihinden itibaren bir yıl içerisinde, asgari sermayenin yüzde onu tutarında Fona yatıracakları sisteme giriş payından,
  4. Yasa hükümlerine aykırılık dolayısıyla hükmolunacak adli para cezalarının yüzde ellisi ile verilecek idari para cezalarının yüzde doksanından oluşmaktadır.
23. Soru

Mevduat hesaplarında zaman aşımı nedir?

Cevap

Bankacılık Yasası hükümleri gereğince; bankalardaki mevduat, katılım fonu, emanet ve alacaklardan, hak sahibinin en son talebi, işlemi ya da herhangi bir yazılı talimatı tarihinden başlayarak 10 yıl içinde aranmayanlar zaman aşımına tabi olmaktadır. Zaman aşımına uğrayan her türlü mevduat ve alacaklar banka tarafından hak sahibine ulaşılamaması durumunda yapılacak ilandan sonra Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) gelir kaydedilmek üzere devredilmektedir.

24. Soru

Mevduat hesaplarının kapanış biçimleri nelerdir?

Cevap

Mevduat hesapların kapanışı aşağıda sayıldığı gibi farklı nedenlere dayanabilmekte ve farklı biçimlerde gerçekleşebilmektedir:

  • Hesap sahibinin isteği ile hesabın kapatılması,
  • Hizmet sözleşmesinin iptaliyle hesabın kapatılması,
  • Hesap cüzdanının kaybedilmesi ile hesabın kapatılması,
  • Zaman aşımı ile hesabın kapatılması,
  • İflas masasının talimatı ile hesabın kapatılması,
  • Bankanın mevduat kabul izninin kaldırılması ile hesabın kapatılması,
  • Mevduat sahibinin ölümü ile hesabın kapatılması.
25. Soru

Valör nedir?

Cevap

Valör, mevduat faizi hesaplanmasında, faiz hesabına esas oluşturan tarihe valör tarihi denir. Paranın bankaya yatırıldığı günü takip eden ilk iş günü valör tarihidir. Vadeli hesaplar, vadelerinde çekilmeden yenilendikleri takdirde, önceki hesabın vade sonu tarihi yeni hesabın valör tarihi olmaktadır.

26. Soru

Bir kredi işleminde geçerli olan etmenler nelerdir?

Cevap

Bir kredi işleminin yapısı ve boyutları incelendiğinde onun karakterini oluşturan bir takım etmenlerin varlığı görülür:

  1. Güven, verilen kredinin geri dönüşüne ilişkin bir beklentidir. Güvencelerle desteklenir.
  2. Güvence (Teminat), güvenle ters orantılı olarak alınan kefaletler, rehinler, ipotekler ve temlikler (Kurumsal Garantörlükler).
  3. Risk, koşullara göre farklı derecelerde olacağından her bir kredi için özel olarak değerlendirilmesi esastır.
  4. Getiri (Verim), risk derecesiyle ters orantılı olması gereken bir etmendir.
  5. Kreditör, kredi niteliğindeki para, mal ya da garantiyi veren taraf.
  6. Borçlu, krediyi alan ve geri ödeme ya da yükümlülüğünü yerine getirme durumunda olan taraf.
  7. Tutar, para ya da mal olabildiği gibi bir garanti de olabilir.
  8. Süre uzadıkça riskin yükselmesi ve bunu karşılamak üzere öteki etmenlerin de yükseltilmesi esastır.
27. Soru

Ölçütlerine göre kredi türleri nelerdir?

Cevap

Banka kredileri çok farklı ölçütlere göre sınıflandırılabilmektedirler:

  1. Nitelikleri açısından krediler,
  2. Vadeleri açısından krediler,
  3. Güvence (teminat) durumları açısından krediler,
  4. Güvence (teminat) türleri açısından krediler,
  5. Kaynakları açısından krediler,
  6. Amaçları açısından krediler,
  7. Kulanıcıları açısından krediler,
  8. Kullanım yeri ve kesimi açısından krediler,
  9. Banka yetki süreci açısından krediler,
  10. Bankacılık uygulama yöntemleri açısından krediler.
28. Soru

Güvence türleri açısından kredi çeşitleri nelerdir?

Cevap

Güvence (teminat) türleri açısından krediler şunlardır:

  1. Kefalet karşılığı verilen krediler; bu tür kredilerde teminat, güvenilen bir kişinin ya da firmanın kefaleti olmaktadır. Kredi sözleşmesine alınması esastır.
  2. Rehin karşılığı verilen krediler; rehin alınan varlığa göre farklı isimlerle anılırlar. Her birinin güvencesinden kaynaklanan özgün bir yapısı vardır. Başlıca örnekleri; senet karşılığı krediler, emtia rehni karşılığı krediler, altın rehni karşılığı krediler.
  3. İpotek karşılığı verilen krediler; taşınmaz mülk ya da gemi rehni karşılığı verilen kredilerdir.
  4. Alacak temliki karşılığı verilen krediler; kredilendirilen müşterinin bir alacağını bankaya devretmesi karşılığında kullandırılan kredilerdir.
29. Soru

Bankalarda kredi uygulama sürecinin basamakları sırasıyla nelerdir?

Cevap

Bankalarda kredilendirme işlemleri belli bir işlemler sıralaması biçiminde gerçekleşmekte, böylece oluşan basamaklar sağlıklı bir ilerlemeye yardımcı olmaktadır:

  1. Müşteriyle ön görüşme ve kredi başvurusu,
  2. Kredi analizi ve müşterinin kredi yaraşırlı- ğının belirlenmesi,
  3. Kredinin yapılandırılması,
  4. Kredinin izlenmesi,
  5. Kredinin kapanması (Ödenerek sonlanması ya da yasal takiple tasfiye edilmesi).
30. Soru

Bankalarda kredilendirme ilkeleri nelerdir?

Cevap

Bankalar ve kredi kurumları, kredilendirme işlemlerini, kendi stratejileri doğrultusunda esnetmek, genişletmek ve çeşitlendirmek koşullarıyla, belli ilkelere dayandırırlar. Bu ilkelerin genel kabul görmüş başlıcaları şöyle sayılabilir:

  1. Sağlamlık ilkesi,
  2. Verimlilik ilkesi,
  3. Akışkanlık ilkesi,
  4. Uygunluk ilkesi,
  5. Yaygınlık ilkesi,
  6. Yapısal denge ilkesi.
cloud_upload    PDF YÜKLE PARA KAZAN
Güz Dönemi Ara Sınavı
7 Aralık 2024 Cumartesi
Duyurular

Aöf Duyuru ve Haberleri

Sıkça Sorulan Sorular

Aöf Hakkında Merak Edilenler

© AÖF SORU 2014 - 2024

Anadolu Üniversitesi | Açıköğretim Fakültesi | Aöf Sınav Sonuçları | Aöf Sınav Yerleri | Aöf Sınav Soruları | AÖF Çıkmış Sorular | Aöf İşletme Dersleri | AÖF Bürolar

ATA AÖF Çıkmış Sınav Soruları | Açık Lise Çıkmış Sınav Soruları | Ehliyet Çıkmış Sınav Soruları | Gizlilik Sözleşmesi

v