Temel Bilgi Teknolojileri 2 Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

İletişim nedir?

Türk Dil Kurumu (TDK) iletişim kavramını “duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılması” şeklinde tanımlamaktadır. Oysa, uzmanlar iletişimi, anlamlarda ortaklaşma şeklinde tanımlamaktadırlar. Bu bağlamda, iletişimin karşılıklı etkileşime dayalı, çift yönlü bir süreç ve insanın en temel ihtiyaçlarında biri olduğu söylenebilir.

İletişim süreci nasıl işler?

İletişim daha önce belirtildiği gibi karşılıklı ileti alış-verişi şeklinde gerçekleşen ve anlamlarda ortaklaşmayı amaçlayan bir süreçtir. Bu sürecin temel unsurları, kaynak, mesaj ya da ileti, alıcı, kanal, geribildirim ve iletişim engelleridir. Kaynak belirli bir kişi olabileceği gibi kitap, gazete, dergi radyo gibi araçlar da olabilir. Kaynağın temel işlevi karşıya aktarılmak istenen iletilerin kolayca alınmasını ve anlaşılmasını sağlayacak biçimde kodlanarak kanal aracılığıyla gönderilmesidir. Kanal genel olarak iletim yöntem ve ortamını (medya) içerir. İletileri sözlü, sözsüz, durağan ya da hareketli görseller biçimlerinde ve farklı yakın ya da uzaktan iletişim ortamları kullanılarak aktarabiliriz. Mesaj ya da ileti kaynaktan belirli bir kanal üzerinden gelen ve karşıya iletilmesi amaçlanan fikri anlatan yazı, ses, obje, resim ya da çizim olabilir. Geribildirim ise kaynaktan alıcıya ulaşan mesaja alıcı tarafından verilen tepkidir.

Eşzamanlı İletişim nedir?

Eşzamanlı iletişim iki ya da daha fazla bireyin birbirleriyle farklı teknolojiler yoluyla, aynı yerde olmalarını gerektirmeksizin, aynı zamanda iletişim kurabilmelerini sağlar.

Senkron iletişime hangi yazılımları sayabiliriz?

Uzaktan eşzamanlı iletişime senkron iletişim olarak da adlandırılmaktadır- örnek olarak cep telefonları, Skype, Google Hangout, Messanger gibi Web konferans sistemleri aracılığıyla gerçekleştirilen iletişim süreçleri verilebilir.

Eşzamanlı uzaktan iletişim araçlarının üstünlükleri nelerdir?

Alıcının aynı zamanda kaynakla bir arada olması gerçek, yüz yüze iletişim ortamı hissiyatı yaratır. Anlaşılmayan mesajlar anlık olarak kaynağa geribildirimle iletilebilir. Alıcı davranışlarına göre içeriğe müdahale edilebilir ve anlık olarak düzenlenebilir. Etkileşimli anlık grup tartışmaları yapılabilir.

Eşzamansız uzaktan iletişim araçlarının üstünlükleri nelerdir?

Alıcı mesajla aynı ortamda olmak zorunda değildir. Herhangi bir zaman diliminde teknoloji aracılığıyla iletişim sürecine dahil olabilirler. Alıcının kaynaktan gelen mesajı algılaması ve geribildirimde bulunması için geniş bir zamanı vardır. Uzun süreli uğraşlar ve kapsamlı içeriklerin sunulması için kullanılabilir. Kaynaktan gelen mesaj istenildiği kadar incelenebilir. Alıcı sayısı eşzamansız iletişim sürecinde engel oluşturmaz.

Eşzamanlı uzaktan iletişim araçlarının sınırlılıkları nelerdir?

Alıcının tartışmalara tekrar katılma fırsatı yoktur. Bireysel farklılıklara göre kişiye özel yaklaşımın sergilenmesi oldukça güçtür. Alıcı sayısının artması eşzamanlı iletişim yönetimini güçleştirir. Alıcının gelen mesajı anlamlandırmada yaşadığı eksikliklerinin anlık olarak fark edilmesi gerekir. Hızlı şekilde iletişim kurmakta zorlanan alıcılar iletişim sürecinde sorunlar

Eşzamansız uzaktan iletişim araçlarının sınırlılıkları nelerdir?

Anlık geribildirim ihtiyacı karşılanamaz. İçeriğin işlenmesi sürecinde alıcıda oluşan yanlış algılar anlık olarak düzeltilemez. Mesajı işleme süreci alıcının elinde olduğundan, alıcı öz yönelimi ve denetimi yüksek bir birey olmak durumundadır. Aksi durumda gönderilmesi amaçlanan mesaj işlevini tam olarak yerine getiremeyebilir. Alıcıda yalnızlık hissiyatı oluşturabilir.

Antonio Meucci kimdir?

Uzun yıllar telefonun mucidi olarak Graham Bell tanıtılmıştır. Ancak, 2002 yılında Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi’nin aldığı “Antonio Meucci’nin hayatının ve başarılarının tanınması ve Meucci’nin telefonu icat ettiğinin kabul edilmesi” kararıyla ilk telefon düşüncesinin aslında bir İtalyan olan ve 1950 yılında ABD’ye göceden Antonio Meucci tarafından geliştirildiği ama başta maddi olmak üzere farklı nedenlerle patentini alamadığı anlaşılmıştır. Bu duruma karşın hala Graham Bell telefonun keşfedilmesinde ve yaygın kullanıma sunulmasında öncü bir bilim adamıdır.

Ticari anlamda ilk cep telefonu ne zaman ve kimim tarafından geliştirilmiştir?

Ticari anlamda ilk cep telefonu, 1973 yılında MOTOROLA firmasında mühendis olarak çalışan Martin Cooper tarafından geliştirilmiştir. İlk cep telefonu 1 kg’dan fazla ağırlıkta ve tam dolu batarya ile 20 dakikalık bir görüşme yapılmasına izin veriyordu.  Bu ilk cihazlar tam olarak istenen verimi sağlamadan uzak ve pahalı oldukları için yaygınlaşamamıştır.

Akıllı telefonlarda kulanılar işletim sistemleri nelerdir?

Akıllı telefonlarda mobil işletim sistemleri kullanılmaktadır. Bu işletim sistemleri arasında Android, IOS ve Windows en sık kullanılanlardır.

Telefon aracılığıyla nasıl bir iletişim gerçekleşebilmektedir?

Telefon konferansı ile firmalar yönetim kurulu üyeleri arasında ya da müşterileriyle toplantılar yapabilmek, • iki ya da daha fazla öğrenci grubu bir araya getirilerek aynı anda öğretim elemanını dinleyerek, sorular sorarak ders işleyebilmek, • kişisel olarak haberleşmek istediğimiz yakınlarımızla anında iletişim kurabilmek, • sınav günleri, e-seminer saatleri, büroların yeri vb. konularda bilgi alabilmek, • uçak ya da otobüs bileti satın alabilmek vb. birçok amaç için telefondan yararlanıyoruz.

Anlık sohbet nedir?

Anlık sohbet (Instant Messaging, IM) ve sohbet odaları (chat rooms) sık karıştırılan iletişim araçlarıdır. Özde birbirlerinden farklı özelliklere sahiptirler. Sohbet odaları, grup iletişimi için geliştirilmiş araçlardır. Sohbet odasına giren kişilerin yayınladıkları mesajlar tüm üyeler tarafından görülür. Bir başka deyişe, bir kişiden gruba iletişim imkanı sunan ve genelde eşzamansız iletişimi içeren araçlardır. Oysa anlık sohbet, uzaktan kişilerarası iletişim kurmaya yardımcı olan bir iletişim aracıdır. Bir başka deyişle, bir tür kişisel sohbet odası kurarak o an çevrimiçi olan (odada bulunan) başka biri ile iletişim kurmamıza izin veren, eşzamanlı iletişim aracıdır. Anlık sohbet büyük ölçüde metin tabanlı gerçekleşir; ancak görsel-işitsel mesaj gönderimine de izin vermektedir.

Web Konferans sistemleri nedir?

Eşzamanlı iletişimin bir başka boyutu ise web konferans sistemleridir. Web konferans sistemleri internet teknolojilerini kullanarak çevrim içi eş-zamanlı olarak bire bir ya da bir merkezden birçok alıcıya metin tabanlı mesajlar, görseller, ses ya da videoların gönderilebildiği ve paylaşılabildiği sistemlerdir. Web konferans sistemleri sohbet, toplantı, eğitim ve sunum gibi amaçlar için kullanılmaktadır.

Web konferans yazılımlarını sıralayınız?

Adobe Connect, AT&T Connect, BigBlueButton, Blackboard Collaborate, Cisco WebEx, ClickMeeting,  eLecta Live for Web Conferencing and Online Meetings, Genesys Meeting Center, GlobalMeet, Microsoft Lync, omNovia Web Conference, OnSync by Digital Samba, Spreed,  TeamViewer, Teleskill Live, VeriShow, Webinar.ru, Zoom Video Communications.

Eş zamanlı iletişim araçlarını kullanırken hangi konulara dikkat etmemiz gerekir?

Adli mercilerimiz ve kolluk kuvvetlerimiz (Savcı, Polis veya Jandarma) hiçbir şekilde vatandaştan para talep etmez.  Dolandırıcıların sıklıkla kullanmış olduğu yöntemler olan; “hediye kazandınız”, “hesabınızda bloke var” ve “sigorta veya vergi borcunuz var” gibi beyanlara vatandaşlarımız asla itibar etmemelidir.  Hiç kimseye banka kartı veya kimlik bilgilerini vermemelidirler.  Sigorta şirketlerinin adını kullanarak, sağlık sigortasını yeniletmek amacı ile para talebinde bulunan şahıslara inanmamalıdırlar.  Dolandırıcılık maksadıyla kendilerine Polis veya Savcı süsü vererek yapılan aramalarda telsiz sesi duysalar bile itibar etmemelidirler.  Vatandaşlarımızın bu şekilde yaklaşım içeriisinde bulunanlar hakkında Polis veya Jandarmaya bilgi vermeleri gerekmektedir.

Telefonda etik ve etkili iletişim kurabilmek hangi kurallara dikkaet etmemiz gerekir?

Telefonu açınca “günaydın”, “iyi günler” şeklinde bir ifadeden sonra kurumun veya servisin ismi söylenmeli, sonra da konuşan kişi kendisini tanıtmalıdır. • Telefon ağza yaklaştırılarak konuşulmalı, ahize dudaklara en fazla 2,5- 3 cm mesafede tutulmalıdır. Konuşma normal bir ses tonu ile tıpkı karşımızdaki birisiyle konuşuyormuş gibi olmalıdır. Nazik bir ses, düzgün bir ifade şarttır. • Uzun konuşmalardan kaçınılmalıdır. Uzun konuşmalar her iki tarafın zamanını alır. Hatları uzun süre meşgul eder. Bunun için söylenecekler telefon açmadan kısa notlar halinde tasarlanmalıdır. • Konuşan (arayan) herhangi bir nedenle bekletilecekse, bunun nedenleri ve süresinin, uygun bir ifade ile söylenmesi gerekir. • Genelde telefonu, arayan önce kapatır ancak, yönetici veya diğer üstlerle konuşuluyorsa bu kurala aykırı olarak onların kapatması beklenir. • Telefonda, doğruluğundan emin olunmayan bilgiler verilmemelidir. • Telefon konuşmalarında gizli bilgiler çok gerekmedikçe verilmemelidir. • Aradığımız telefon dördüncü çalıştan sonra açılmıyorsa aramaktan vazgeçmeliyiz. 

Cep ya da akıllı telefonlarla konuşurken nelere dikkat etmemiz gerekir?

• Özellikle halka açık yerlerde başkalarını rahatsız edecek biçimde yüksek sesle konuşmamalıyız. • Aradığımız kişiye öncelikle konuşabileceği rahat bir yerde olup olmadığını sormalıyız. • Gerekmedikçe çok geç ya da erken saatlerde aramamalıyız • Telefonumuzu kolay ulaşabileceğimiz bir yerde taşımalıyız; ona ulaşıncaya kadar geçen süre boyunca çalması çevremizdekileri rahatsız edebilir. • Gösteri, sunum, toplantı ve benzeri alanlarda telefonumuzu kapatmalıyız. Çok zorunlu durumlarda sessiz konuma almalıyız. • İzin almadan hiç kimsenin cep telefonu numarasını başkalarına vermemeliyiz. • Araç kullanırken cep telefonu ile konuşmak yasaktır. Görüşmelerimizi aracımızı uygun bir şekilde kenara park ettikten sonra yapmalıyız.

Skype ya da benzeri anlık sohbet araçlarını kullanırken dolandırıcılık ya da benzeri sorunlar yaşamamak için temel güvenli sohbet kuralları nelerdir?

• Kimseyle kullanıcı kodu ve şifremizi paylaşmamalıyız. • Tanımadığımız kişiler başta olmak üzere kimseye ev adresimizi, telefon numaramızı, çocuklarımızın, eşimizin adını, okul ya da iş adresleri gibi kişisel bilgilerimizi vermemeliyiz. • Kişi eklemeye yönelik gelen her mesajı hemen kabul etmemeliyiz. Tanımadığınız kişilerden gelen Kişi Ekle mesajlarında “Bu kişinin beni görmesini engelle” seçeneğini seçerek bizi Kişi listemize eklemesine izin vermemeliyiz. • Emin olmadığımız kişilere fotoğraf ya da video gibi görüntüleri göndermemeliyiz.

Web konferanslarında etkili ve etik eşzamanlı iletişim kurmayı sağlayacak kurallar nelerdir?

Oturum öncesinde, amacı, katılımcıları, işleyiş biçimi konusunda bilgi sahibi olunmalıdır. • Aktif dinleyici rolü üstlenmeli; soru sormak ya da yorumda bulunmak için parmak kaldırma ya da benzeri düğmeleri kullanarak oturum yöneticisini haberdar etmelidir. • Kendilerine söz verildiğinde mümkünse video ve mikrofonlarını açarak görselişitsel iletişim kurmalıdır. • Metin tabanlı sohbette art arda birçok kısa mesaj yerine uzun mesajlar yazmalıdır. • Metin tabanlı sohbette, her katılımcı aynı hızda yazmayabilir. Bu nedenle hızlı yazanlar diğer katılımcıların da yazmasına izin vermelidir. • Aynı yüz yüze iletişim kuruluyormuş gibi karşılıklı saygı ve empati çerçevesinde iletişim kurmalıdır.