Gıda Coğrafyası Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Kavuz nedir?

Kavuz: Buğdaygillerin başağında, başakçıkları veya çiçeği saran kabuk (TDK, 2015).

Daneleri insan ve hayvanların beslenmesinde ya da endüstride ham madde olarak kullanılan ve dünya tarım tarihinin en erken kültüre alınan bitkilere ne ad verilir?

Tahıllar, dünya tarım tarihinin en erken kültüre alınan bitkileridir. Daneleri insan ve hayvanların beslenmesinde ya da endüstride ham madde olarak kullanılan bitkilerdir. Başlıca tahil ürünleri buğday, pirinç, mısır, darı (kocadarı/sorgum, kumdaı, cindarı), çavdar, yulaf, arpa, tritikale (buğday ve çavdar melezi) ve kuşyemidir.

Tahılların dünyadaki yatay (enlem) ve dikey (yükseklik) dağılışını belirleyen hâkim etken nedir?

Tahılların dünyadaki yatay (enlem) ve dikey (yükseklik) dağılışını belirleyen hâkim etken sıcaklıktır.

Dağ veya tepelerle sınırlanmış, suları aynı denize, göle veya ırmağa akan bölgeye ne ad verilir?

Havza

Tahılların orta iklimlerin yaygın tarım ürünleri olmasının nedeni nedir?

Temel olarak tahılların tümü olgunlaşma ve hasat zamanlarında kurak bir dönem istemektedir. Bu nedenle tahıllar, orta iklimlerin yaygın tarım ürünleridir. Buğdaygiller Orta İklim Kuşağı’nda en çok yetiştirilen bitkilerdir.

FAO açılımı nedir?

FAO; Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü

Serin iklim tahılları ile sıcak iklim tahıllarının ihtiyaç duydukları sıcaklık koşulları nasıldır?

Serin iklim tahılları 1-4 °C sıcaklıklarda çimlenebilirken sıcak iklim tahılları 8-12 °C’ye ihtiyaç duymaktadır. Sıcak iklim tahılları, serin iklim tahıllarından yaklaşık iki kat daha fazla toplam sıcaklık ister. Serin iklim tahılları büyüme ve gelişme dönemlerinde düşük sıcaklık, kapalı ve nem değeri yüksek hava şartları; olgunlaşma döneminde ise sıcak ve güneşli günler ister. Sıcak iklim tahılları ise tahıl türüne göre nem oranı değişmekle birlikte hem büyüme ve gelişme hem de olgunlaşma dönemlerinde yüksek sıcaklık ister.

Tınlı ve alüvyal topraklar hangi tahıl türleri için uygundur?

Tahıl cinslerinin çoğu belirgin bir toprak seçiciliği göstermez, tınlı ve alüvyal topraklar tüm tahıl türleri için uygundur.

FAO (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü) verilerine göre dünyada 2013 yılı itibariyle en çok tahıl üreten ülke hangisidir?

Dünya tarım topraklarının büyük bir kısmı tahıl tarımına ayrılmıştır. FAO (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü) verilerine göre dünyada 2000 yılında 2.467.506.691 ton; 2013 yılında ise 3.334.553.428 ton tahıl üretilmiştir. 2013 yılı itibariyle en çok tahıl üreten ülke 554.613.842 ton üretim ile Çin’dir. ABD 436.553.678 ton üretim ile ikinci sırada yer almaktadır. Türkiye ise 37.475.264 ton üretim ile dünyanın on beşinci tahıl üreticisi ülkesidir.

IGC’nin açılımı nedir?

Uluslararası Tahıl Konseyi (IGC)

Tritikale nedir?

Tritikale; buğday ve çavdar melezidir. Buğday ve arpanın yetiştirilemediği fakir topraklarda tarım yapılabilmesi amacıyla ıslah edilmiştir. Genel olarak yem amacıyla kullanılır. Özellikle daneleri kanatlıların beslenmesinde önemlidir.

Mahlut nedir?

Mahlut; karışık ekim anlamına gelmektedir. Buğday, arpa, çavdar ve darının birbirine karıştığı tohumların ekilmesiyle elde edilir. Üretimi gittikçe azalmaktadır.

Buğdaylar kullanım alanlarına göre nasıl gruplandırılır?

Buğdaylar kullanım alanlarına göre ekmeklik buğdaylar ve makarnalık buğdaylar olarak iki gruba ayrılır. Makarnalık buğdaylar, kalitesi makarna üretimindeki kalitesine bağlı olarak değişiklik gösteren durum buğdaylarıdır (Güleç ve diğ., 2010). Ekmeklik buğdaylar -35 °C’ye kadar düşen sıcaklıklara kısa süreliğine dayanabilir. Makarnalık buğday ise -15 °C’den düşük sıcaklıklara dayanamaz. Başaklanmadan önceki zamanda, yüksek nisbi nem ve bol ışık ister. Başak verme ve tohum bağlama devresi içinde kuraklık isteyen bir bitkidir. Makarnalık buğdaylar, Türkiye ve Akdeniz çevresi ülkeleri dışında dünyada yazlık ekilirler.

Makarnalık buğdaylar en fazla verim sağlayabilmesi için nasıl toprağa ihtiyaç duyar?

Makarnalık buğdayların toprak verimlilik istekleri daha fazladır. Derin killi-tınlı, tınlı-killi ve humusça zengin, fosforlu ve kireçli kumlu-tınlı topraklarda en fazla verim alınır

Tahıl unlarından nişasta çıkarıldıktan sonra geri kalan albüminli maddeye ne ad verilir?

Glüten

Bitkisel protein oranı en yüksek tahıl hangisidir?

Buğday danesi %10-14 protein, %73-78 karbonhidrat ve %1-2 yağ içerir (USDA, 2015). Bitkisel protein oranı en yüksek tahıldır. Protein oranı %10,5’in altında olan buğdaylar yemlik olarak kullanılmaktadır.

Gulf Stream sıcak deniz suyu akıntısı ve iklim üzerindeki etkileri nelerdir?

Gulf Stream sıcak deniz suyu akıntısı ve iklim üzerindeki etkileri: Gulf Stream, Kuzey Atlantik Akıntısı’nın bir parçası olan, Meksika Körfezi’nden doğup İngiltere’nin kuzey kısmına kadar devam eden bir akıntıdır. Gulf Stream sıcak su akıntısı, Avrupa’nın kuzeybatı kısımlarında normal şartlarda daha soğuk olması gereken yerlerdeki iklimi yumuşatarak oraları daha yaşanabilir kılmaktadır.

Labrador soğuk deniz suyu akıntısı ve iklim üzerindeki etkileri nelerdir?

Amerika Kıtası’nın doğu kıyılarında ise; Labrador soğuk deniz suyu akıntısının etkisiyle 500 kuzey paraleline kadar uzanamaz. Doğu Sibirya’da yaz mevsiminin kısa olması (60-70 gün) nedeniyle 500 kuzey paralelinin güneyinde kalır.

Labrador soğuk deniz suyu akıntısı ve iklim üzerindeki etkileri: Labrador Akıntısı, Labrador Denizi’nin batı kıyısı boyunca güney yönünde akan okyanus yüzey akıntısıdır. Labrador soğuk su akıntısının sıcaklığı her zaman 0 °C’nin altında olduğundan geçtiği yerlerdeki ortalama sıcaklığı düşürerek oraların iklimini sertleştirmektedir.

Çeltik bitkisinin kabuklarından ayrılmış tohumlarına ne ad verilir?

Çeltik bitkisinin kabuklarından ayrılmış tohumlarına pirinç denilir. Bu nedenle çeltik tarınıma pirinç tarımı da denilebilir.

Çeltik tarlalarındaki 2-15 dekar büyüklüğündeki parsellere ne ad verilir?

Tava: Çeltik tarlalarındaki 2-15 dekar büyüklüğündeki parsellerdir. Çiftçiler suyun yüksekliğini ayarlayabilmek için bu parsellerin etrafını setlerle yükseltirler. Buna ilaveten, suyun akışını sağlayabilmek için hafif bir eğim verir ve boğazlar oluştururlar.