Anadolu Arkeolojisi Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Geç Hitit Beylikler Dönemi (MÖ 1200-700) nasıl başlamıştır?

MÖ 1200’lerde batıdan gelen Ege Göçlerinin saldırıları eski gücünü kaybeden Hitit İmparatorluğu’na son vermiş, başta Boğazköy olmak üzere, bütün Hitit şehirleri yakılıp yıkılmıştır. Bu saldırılardan kurtulabilen Hititler, Güney ve Güneydoğu Toroslar’ın dağlık bölgelerine çekilerek tarihte son Hitit Beylikleri çağını yaşamışlardır.

Phrygler kaç çeşit mimarı teknik kullanılmıştır?

Phrygler, yaşadıkları alanların topografyasına göre mimarilerini iki farklı şekilde oluşturmuşlardır: • Birincisi, Gordion gibi alçak ve yassı tepeler üzerine kurulmuş olan Phryg sitadellerinin çevresi bir sur ile çevrelenmiştir. Sitadeli iç kısmında koruma duvarları ile bölümlere ayrılmış alanlarda ve teraslar üzerinde, birbirine paralele olarak inşa edilmiş, megaron planlı yapılar yer almaktadır. • İkinci yerleşim tipini sarp kayalıklar üzerine kurulmuş kaleler ve eteklerinde halkın oturduğu yerleşmeler oluşturmaktadır. Bu tip yerleşmelerin örnekleri, Eskişehir-Afyonkarahisar-Kütahya arasındaki dağlık arazide görülmektedir. Kayaların düzeltilmesi ve takviye edilmesiyle doğal bir savunma sisteminin oluşturulduğu kalelerde, Phryg dönemine ait yapılar hakkında fazla bir bilgi yoktur.

Geç Hititlerde güneş tanrıçasına verilen ad nedir?

Hititlerde, Kubaba güneş tanrıçasına verilen addır.

Phryg ait kaya mezarları hakkında pek fazla bilgi bulunamamasında ki temel sebep nedir?

Kaya mezarları, soyulmuş olmaları nedeniyle mimari özellikler dışında ölü gömme gelenekleri hakkında pek fazla bilgi bulunamamıştır.

Urartu İmparatorluğu’nda ölü gömme gelenekleri nasıldır?

Urartu halklarında öteki dünyada yaşayacaklarına inanılmaktaydı. Ölen bireylerin yol olmayıp öbür dünyada bir şekilde yaşadıklarına inanıyorlardı. Bunun için ölülerini yaşadıkları şehirlerin yakın çevresine gömmüşlerdir. Urartu’da yakarak veya yakmadan gömü yapılmaktaydı.

Efsaneleri ile antik batı kaynaklarına konu olmuş ünlü Phryg kralı kimdir?

Efsaneleri ile antik batı kaynaklarına konu olmuş ünlü Phryg kralı Midas’tır.

Geç Hitit Beylikler Dönemi’ne ait kentler ne şekilde planlanmıştır?

Kentler, sarayları, caddeleri, anıtsal merdivenleri ve meydanları ile birlikte bir bütün olarak planlanmıştır.

Ortostatların üzerinde ne gibi desenler bulunmaktadır?

Dinsel konuların Hitit İmparatorluk geleneği ile işlendiği bu yapıtlarda, fırtına tanrısı Teşup ile ilgili öyküler bulunmaktadır.

Ağaçların yaş saptaması ve o döneme ait iklim hakkında bilgiyi hangi bilim yoluyla ne şekilde öğrenmekteyiz?

Dendrokronoloji ile öğrenilmektedir. Bir ağacın yaşamı boyunca, her yıl ağacın gövdesine eklenen yıllık halkalar o yılın iklim koşullarına bağlı olarak geniş, dar veya normal genişlikte olurlar. Belirli bir bölgeden alınacak aynı veya değişik ağaç türlerinin gövdelerinden enine kesit alınarak normalden daha büyük veya daha dar olan halkların aynı yıllara ait olduğu görülür. Böylelikle ahşaplar üzerindeki halkalardan yaş saptaması ve geçmiş yıllara ait iklim hakkında bilgi sahibi olunmaktadır.

Büyük Phrygia Satraplığının hâkimiyet alanı nerelerdir?

Büyük Phrygia Satraplığının hâkimiyet alanı; • Kapadokya, • Paflagonya ve • Hellaspontos’tur.

Aşağıdakilerden hangisi MÖ 9. ve 8. yüzyıllarda ortaya çıkan yeni güç dengesinin temel öğeleri arasında yer almaz?

MÖ 9. ve 8. yüzyıllarda ortaya çıkan bu yeni güç dengesinin temel öğeleri Doğu Anadolu’da Urartu Krallığı, Güney ve Güneydoğu Anadolu’da Geç Hitit Beylikleri, Orta Anadolu’da Sakarya havzasında Phryg Krallığı ve bu krallığın batı komşusu olan Lidya Krallığı’dır.

I. Mısırlılar II. Fenikeliler III. Babiller Yukarıdaki uygarlıklardan hangisi veya hangileri Hellen uygarlığı üzerinde büyük ölçüde etki yaparak, bugünkü dünya kültürünün oluşmasında önemli katkılarda bulunmuşlardır?

Mısırlılar, Fenikeliler ve Babilliler Hellen uygarlığı üzerinde büyük ölçüde etki yaparak, bugünkü dünya kültürünün oluşmasında önemli katkılarda bulunmuşlardır.

Aşağıdaki bölgelerden hangisinde yapılan kazılarda Geç Hititler döneminin önemli merkezleri açığa çıkarılmıştır?

Kargamış, Zincirli, Malatya - Aslantepe, Sakçagözü, Karatepe ve Tell Tayinat’da yapılan kazılarda Geç Hitit döneminin önemli merkezleri açığa çıkarılmıştır.

Geç Hitit mimarisinde görülen ve kerpiç yapı tekniğinde su basman seviyesi üzerine yerleştirilen büyük taş bloklara ne ad verilir?

Ortostad: Kerpiç yapı tekniğinde su basman seviyesi üzerine yerleştirilen büyük taş bloklar. Kerpiç duvarların temelinin sağlam olmasını sağladıkları gibi, aynı zamanda üzerine kabartma resimler yapılarak süsleme unsuru olarak da kullanılmışlardır.

I. Törensel cenaze yemekleri. II. Aile yaşamından sahneler. III. Ölünün kişiliği. Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri Geç Hitit heykelciliğinin önemli bir kolu da mezar taşlarının yansıttığı özellikler arasındadır

Geç Hitit heykelciliğinin önemli bir kolu da mezar taşlarıdır (stel). Törensel cenaze yemeklerini ve aile yaşamından sahneleri yansıtan bu taşlarda, ölünün kişiliğini yansıtan özellikler de özel eşyaları ile belirtilmiştir.

MÖ 850-600 yılları arasında Urartular aşağıdaki bölgelerden hangisinde hüküm sürmüştür?

Urartuların, başkenti Tuşpa (Van) idi. Urartu Devleti en güçlü döneminde (MÖ 8-7.yüzyıl), günümüzdeki Doğu Anadolu, Kuzeybatı İran, Irak’ın küçük bir bölümü ile kuzeyde Aras Vadisi’ne kadar bölge egemenlik sınırları içinde idi

Urartuların devlet idaresi ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?

Krallık, başında Tanrı Haldi’nin bulunduğu teokratik ve milliyetçi bir sistemle yönetilmekteydi. Kral sınırsız yetkilerle donatılmıştı. Aynı zamanda kral baş rahip ve tanrının yeryüzündeki temsilcisiydi. Krallık tacı babadan, önceden veliaht olarak belirlenen oğula geçiyordu. Devlet yönetiminde gezici başkentleri olan bir sistem benimsense de krallığın başkenti Tuşpa (Van) idi.

MÖ 1200’lerden itibaren Makedonya ve Trakya’dan dalgalar halinde Anadolu’ya göç ettiği düşünülen Thrak kökenli topluluk aşağıdakilerden hangisidir?

Phrygler, MÖ 1200’lerden itibaren Makedonya ve Trakya’dan dalgalar halinde Anadolu’ya
göç ettiği düşünülen Thrak kökenli bir topluluktur.

Phryg devletinin bilinen ilk kralı aşağıdakilerden hangisidir?

Phryg devletinin bilinen ilk kralı, Gordios’tur

Cesetlerin yakılarak küllerinin bir kap içinde saklanması veya gömülmesine ne ad verilir?

Kremasyon, cesetlerin yakılarak küllerinin bir kap içinde saklanması veya gömülmesidir.

İvriz kaya kabartmasında aşağıdakilerden hangileri tasvir edilmiştir?

İvriz kaya kabartmasında; • Bölgenin kralı Varpalavas ile • Fırtına Tanrısı Tarhundas tasvir edilmiştir.

Hitit heykelciliğinde mezar taşlarının üzerinde hangi sahneler yer almaktadır?

Törensel cenaze yemeklerini ve aile yaşamından sahneleri yer almaktadır.

Geç Hitit sanatının en eski örnekleri nelerdir?

Geç Hitit sanatının bu alandaki en eski örnekleri ise Malatya Kapı Ortostatları’dır.

".............., Kerpiç yapı tekniğimde su basman seviyesi üzerine yerleştirilen büyük taş bloklara verilen isimdir." Tanımı verilen taş blok aşağıdakilerden hangisidir?

Ortostad, kerpiç yapı tekniğimde su basman seviyesi üzerine yerleştirilen büyük taş bloklar. Kerpiç duvarların temelinin sağlam olmasını sağladıkları gibi, aynı zamanda üzerine kabartma resimler yapılarak süsleme unsuru olarak da kullanılmışlardır.

Urartular kaç kabileden oluşmaktadır.

Urartuların 8 kabilenden oluşmuş bir yapıları vardır.

Phryglerin, Kimmerlerin karşısında yenilgiye uğradıklarında başlarında hangi kral bulunmaktadır?

Phryglerin, Kimmerlerin karşısında yenilgiye uğradıklarında başlarında Midas’ın bulunduğu antik kaynaklarda bahsedilmektedir.

Tümülüs tipi mezar anıtlarının en yoğun bulunduğu yer ...........'dur. Burada 100 kadar Tümülüs mezarın varlığı saptanmıştır. Bunlardan
en görkemlisi son yıllarda yapılan dendrokronoloji sonuçlarına göre Midas'ın babasına veya dedesine ait olduğu ağırlık kazanan Büyük
Tümülüs’tür. Verilen boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Yassıhöyük’te 100 kadar Tümülüs mezarın varlığı saptanmıştır.

Urartuların başkenti neresidir?

Urartuların başkenti Tuşpa’dır (Van).

I. Yasa ve düzenin korunması II. Vergi toplanması III. Eyaletteki dinsel törenlerin düzenli yürütülmesi Urartu İmparatorluğu’nda yukarıdakilerden hangileri valilerin görevleri arasında yer almaktadır?

Valiler, yasa ve düzenin korunması, vergi toplanması ve eyaletteki dinsel törenlerin düzenli yürütülmesinden sorumluydu.

Phryg Ana Tanrıçası kabul edilen, genç kızların ve kentlerin de korucusu olan tanrıçaya ne ad verilmektedir?

Phryg Ana Tanrıçası, Matar Kubileya olarak kabul edilmektedir.

Dendrokronolojinin tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

“Dendron = ağaç”, “Kronos = zaman”, “Logos = bilim” sözcüklerinin birleştirilmesi ile oluşturulan “Dendrokronoloji”, ağaçların yıllık oluşturdukları halkalarının yardımıyla, çeşitli amaçlar için, yaş saptama bilimidir.

Urartuların baştanrısının adı nedir?

Urartuların baştanrısını adı Haldi’dir.

İvriz kaya kabartmasında bölgenin kralı Varpalavas nasıl tasvir edilmektedir?

İvriz kaya kabartmasında Tanrının karşısındaki kral Varpalavas ise daha küçük ve dua eder durumda tasvir edilmektedir.

Hititlerde güneş tanrıçasına verilen ad nedir?

Hititlerde, Arinna güneş tanrıçasına verilen addır.

Aşağıdakilerden hangileri Phrygler’in Anadolu’da coğrafi anlamda etki sağladığı yerler arasındadır?

Phrygler’in; • Halys’in (Kızılırmak) doğusunda Çorum, Tokat ve Kırşehir; • Kuzeyde Samsun; • Güneyde Niğde ve Konya; • Güneybatıda Burdur ve Elmalı Ovası; • Batıda Eskişehir, Afyonkarahisar ve Kütahya; • Kuzeybatıda Bandırma yörelerine kadar etki alanlarını genişlettikleri anlaşılmaktadır.

I-Diauehi Krallığı Erzurum Çevresi
II-Kuzeybatı İran
III- Gaziantep ve çevresi
IV- Haluti ve Muşki
Verilen bilgilerden hangileri Urartu İmparatorluğu tarihi boyunca sefer düzenlenen yerlerdir?

Urartular, • Menua döneminden itibaren kuzeyde yerel Diauehi Krallığı (Erzurum çevresinde) ve mahalli beylikler üzerine, • Güneybatıda Hate (Malatya çevresi), • Güneydoğuda ise Kuzeybatı İran’a, • I. Argişti döneminde Hate-Tabal (Tuate’nin ülkesi), • II. Sarduri Melitia, Qumaha (Adıyaman bölgesinde) ve kralı Kuştaşpili, • II. Rusa ise Hate, Halitu ve Muşki üzerine sefer yapmışlardır.

Asur İmparatorluğu hangi tarihte yıkılmıştır?

Asur İmparatorluğu MÖ 605 yılında yıkılmıştır.

Citadel'in tanımı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?

Citadel, ulaşılması zor, dik ve sarp kayalıklara konuşlandırılmış, savunması kolay kaya yerleşimleridir.

Urartular (MÖ 850-600) hangi bölgede egemen olmuşlardır?

Urartu yerleşim bölgesinin sınırlarını, batıda Karasu-Fırat, kuzeyde Kuzey Ermenistan Dağları, doğuda İran Azerbaycan’ındaki Savalan Dağları, güneyde ise Zagros Dağları’yla birleşen Doğu Toroslar oluşturur.

I- Kabartma Sanatı
II- Resim
III- Edebiyat
IV- Çivi Yazısı
V- Savaş Taktikleri
Urartu İmparatorluğun da Asur devleti etkisiyle gelişen sanat alanları nelerdir?

Urartu Krallığı’nda çivi yazısı, yıllık sefer yapma, ölçü sistemi, kralı unvanlar, stel dikme, savaş taktikleri, nüfus nakilleri, resim, süsleme ve kabartma sanatı gibi uygulamalar, Asur etkili olarak gelişmiştir.

Urartu İmparatorluğu Kuzey Suriye’den nasıl etkilenmiştir?

Urartu İmparatorluğunda mimari, sorguçlu miğferler, kazanlardaki siren eklentileri, hiyeroglif yazı, yakarak gömme, fildişi sanatı gibi dallarda Kuzey Suriye’den esinlenilmiştir.

Urartu İmparatorluğu’nda devlet idaresi nasıldır?

Krallık, başında Tanrı Haldi’nin bulunduğu teokratik ve milliyetçi bir sistemle yönetilmekteydi. Kral sınırsız yetkilerle donatılmıştı. Aynı zamanda kral başrahip ve tanrının yeryüzündeki temsilcisiydi. Krallık tacı babadan, önceden veliaht olarak belirlenen oğula geçiyordu.

Mezar taşlarında ölünün kişisel özellikleri ne ile belirtilmektedir?

Kişisel eşyaları ile belirtilmektedir.

Tümülüs tipi mezar anıtlarının en yoğun bulunduğu bölge nerededir?

Tümülüs tipi mezar anıtlarının en yoğun bulunduğu bölge Yassıhöyük’tür.

Urartu İmparatorluğu’ndaki Tanrı ve İnanç hakkında bilgiler içeren Meher Kapı anıtı nerede bulunmaktadır?

Meher Kapı anıtı Van ilinde bulunmaktadır.

Phryg soylularının ölülerini gömdükleri yerler nerelerdir?

Phryg soyluları, ya Tümülüsler altındaki ahşap odalara ya da kayalık alanlara oyulan oda mezarlara gömülmüşlerdir.

Phryg ait kaya mezarları en çok hangi bölgelerde bulunmaktadır?

Eskişehir, Afyonkarahisar ve Kütahya arasındaki bölgede kaya mezarlarına ait birçok örnek bulunmaktadır.

Sur duvarlarındaki kapılar, saray cepheleri kabartmalı ne ile kaplanmıştır?

Sur duvarlarındaki kapılar, saray cepheleri kabartmalı taş bloklarla (ortostad) kaplanmıştır.

Geç Hitit Beylikler Dönemi’ne ait antik merkezler nerelerdir?

Geç Hitit Beylikler Dönemi’ne ait antik merkezler şöyle sıralanabilir: • Kargamış, • Zincirli, • Malatya-Aslantepe, • Sakçagözü, • Karatepe, • Tell Tayinat.

İvriz kaya kabartması nerede bulunmaktadır?

Konya’nın Ereğli ilçesine 12 km uzaklıkta, bir su kaynağının kayalık yüzeyinde bulunmaktadır.

İvriz kaya kabartması nasıl açıklanabilir?

İvriz kaya kabartması; aramlaşmış Hitit sanatının anıtsal bir örneği ve Geç Hitit döneminin en önemli sanat yapıtlarından biri olarak kabul edilen Konya’nın Ereğli ilçesine 12 km uzaklıkta, bir su kaynağının kayalık yüzeyinde bulunan kabartmadır.

Meher Kapı anıtındaki yazıtta Urartu İmparatorluğunun inanç sistemi hakkında nasıl bilgiler, içermektedir?

İnandığı, kutsadığı ve adlarına belirli dönemlerde kurban kestiği 79 tanrı, tanrıça ve tanrısal özellik bulunmaktadır.

Phrygler kimler karşısında yenilgiye uğramışlardır?

Phrygler, Kimmerlerin karşısında yenilgiye uğradılar.

Tümülüs mezar nedir?

Tümülüs; ölüler, düz ya da semerdam çatılı, kapısız, ev biçimindeki ahşap mezar odaları içindeki ahşap sedirler üzerine yatırılmış ve yanlarına değerli armağanlar bırakılarak üzerleri bir tepe oluşuncaya kadar toprakla örtülen mezar tipidir.

Phryglerin batı dünyası ile ilişkilerinin düzeyini gösteren en önemli kanıtlar nelerdir?

Samos, Lindos, Paros, Olympia ve Perakhora’daki kutsal alanlara sunulan, Phryg fibulaları (İğneleri), omphaloslu bronz kaseler (göbekli bronz kaseler) ve kemerler Phryglerin batı dünyası ile ilişkilerinin düzeyini gösteren en önemli kanıtları oluşturmaktadır.

Phryglerde kilim için kullanılan ad nedir?

Phrygler kilim için “tapates” adını kullanıyordu.

Phryglerin bulduğu müzik aletleri nelerdir?

Phrygler; • Başta şüt olmak üzere, • Simbal, • Üçgen ve • Bir çeşit basit şüt olan Syrinks gibi birçok müzik aletinin bulucusu olarak bilinmektedirler.

Phryglerin, müzik ve dans alanına bakışları ve yaşantılarında ki yeri nasıl açıklanabilir?

Müzik ve dans Phryglerin yaşamında önemli bir yer tutuyordu. Phryg halkı özellikle Kybele kült törenlerinde zil, çalpara ve davul eşliğinde gürültülü ve coşkulu danslar icra ediyordu.

Dönemin Anıtsal fasadların en görkemli ve en ünlüsü nedir?

Dönemin Anıtsal fasadların en görkemli ve en ünlüsü Midas Anıtı ya da Yazılıkaya olarak isimlendirilen 17 m. yüksekliğinde ve 16.50 m. genişliğindeki fasaddır.

Ana Tanrıça Demir Çağı’nda Geç Hitit döneminde Kargamış kentinin baş tanrıçasına ne ad verilmektedir?

Geç Hitit döneminde Kargamış kentinin baş tanrıçası “Kubaba” adıyla anılmaktadır.

Phryg seramik endüstrisinde kullandıkları motifler nelerdir?

Phryg seramik endüstrisinde; • Tek merkezli daire, • Stilize geyik, • Geometrik desenli çerçeveler içine alınmış aslan ve boğa motifleri sevilerek kullanılan motifleri oluşturmaktadır.

Phryglerde halk mezarları ne şekilde yapılmıştır?

Gösterişli soylu mezarlarının aksine halk mezarları oldukça basit ve sadedir. Yerleşim merkezi içine veya dışına yapılan gömüler, ya basit toprak mezar ya da küpler içine yapılmış kremasyon mezar şeklindedir.

Grafiti nedir?

Grafiti, duvar yazıları ve resimler yoluyla kendini ifade eden bir görsel uygulamadır. Grafik sözcüğü kökeninden türetilmiştir.

Phryg uygarlığındaki halk mezarları en çok nerelerde bulunmuştur?

Phryg uygarlığındaki halk mezarları en çok; • Gordion, • Boğazköy, • Pazarlı ve • Ankara’da bulunmuştur.

Midas Anıtı ya da Yazılıkaya olarak isimlendirilen fasad günümüzde hangi il sınırları içerisinde bulunmaktadır?

Midas ya da Yazılıkaya Anıtı günümüzde, Eskişehire 80 km uzaklıkta bulunan Han ilçesinin Yazılıkaya köyünde bulunmaktadır.

Yazılıkaya-Midas Anıtı’nın yanı sıra dönemin diğer önemli anıtları hangileridir?

Yazılıkaya-Midas Anıtı’nın yanı sıra; • Midas-Yazılıkaya Vadisi’nde, Bitmemiş Anıt, Areyastis Anıtı, • Kümbet Vadisinde Bahşayiş Anıtı, • Köhnüş Vadisi’nde Maltaş Anıtı ve Aslankaya Anıtı, • Afyonkarahisar ili, İhsaniye ilçesi, Döğer beldesi yakınlarındaki Büyük Kapı kaya ve Küçük Kapı Kaya Anıtı, • Kütahya’ın Tavşanlı ilçesi yakınlarında Delikli Taş Anıtı • En etkileyici ve en güzel anıtsal cephelerdir.

Phryg Ana Tanrıçası-Matar Kubileya’nın nerede yaşadığına inanılmaktaydı?

Doğanın hâkimi olan Matar’ı yüksek dağlarda ve yalçın kayalarda yaşadığına inanılmaktaydı.

Phryg yerleşim sahası içinde bulunan dini anıtlara bakılarak Phryg dininin kaç bölümden oluştuğu görülmektedir?

Phryg dininin; • İlkel Anadolulu ve • Hint Avrupalı olmak üzere iki bölümden oluştuğunu görülmektedir.

Anadolu’da güçlü bir inanç olarak saygı gören Ana Tanrıça inancı hangi yıllarda ortaya çıkmıştır?

Ana Tanrıça inancı, MÖ 7. bin yıldan itibaren ortaya çıkmıştır.

Thrak kökenli Güneş Tanrısına ne ad verilmiştir?

Thrak kökenli Güneş Tanrısına Sabazios denilmektedir.

Phrygler hangi konuşma ve yazı dili kullanılmaktaydı?

Hint-Avrupa kökenli bir dil konuşan Phrygler, Arkaik Yunan alfabesine benzeyen bir harf yazısına sahiptir.

Ana Tanrıçanın hiçbir zaman önemini yitirmeden varlığını sürdürmesinde temel sebep nedir?

Ana Tanrıça, doğanın en büyük yaratıcı gücü varsayılmasından dolayı önemini hiçbir zaman yitirmemiştir.

Matar Kubileya tanrıçasına ritüel törenleri nerelerde yapılmaktadır?

Doğanın hakimi olan Matar’ı yüksek dağlarda ve yalçın kayalarda yaşadığına inanılmaktaydı ve bu inanç doğrultusunda tanrıçanın ritüel törenleri de vahşi doğada, ormanlık ve kayalık alanlardaki açık hava tapınaklarında gerçekleştirilmekteydi.

Phryg Savaş Tanrıları ile birlikte öne çıkan diğer tanrı figürleri hangileridir?

Savaş Tanrıları ile birlikte; • Fırtına ve • Güneş tanrıları ön plana çıkmıştır.

Phryg inanç sistemlerinde “Savaş Tanrıları” figürlerinin ön plana çıkmasında ki yegâne sebep nedir?

Demirden yapılan öldürücü silahların kullanılması ve savaşların süreklilik kazanması Savaş Tanrıları figürlerini ön plana çıkarmıştır.

“Deniz Kavimleri Göçleri” hangi tarihlerde nereye yapılmıştır?

MÖ 1200-1050 tarihleri arasında Doğu Akdeniz bölgesine yapılan çeşitli göçler “Deniz Kavimleri Göçleri” olarak adlandırılmaktadır.

Geç Hitit Beylikleri kaç yılına kadar devam etmiştir?

MÖ 1200’lerde batıdan gelen Ege Göçlerinin saldırıları eski gücünü kaybeden Hitit İmparatorluğu’na son vermiş, başta Boğazköy olmak üzere, bütün Hitit şehirleri yakılıp yıkılmıştır. Bu saldırılardan kurtulabilen Hititler Güney ve Güneydoğu Toroslar’ın dağlık bölgelerine çekilerek tarihte son Hitit Beylikleri çağını yaşamışlardır. Bundan sonra bir daha merkezi bir Hitit Devleti kurulamamış, Hitit geleneği, bu Geç Hitit Beylikleri tarafından Asurluların sürekli saldırıları ile tarih sahnesinden silindikleri devir olan MÖ 700 yıllarına kadar devam ettirilmiştir.

Citadel nedir? Tanımlayınız.

Ulaşılması zor, dik ve sarp kayalıklara konuşlandırılmış, savunması kolay kaya yerleşimleridir.

Ortostad nedir? Tanımlayınız.

Kerpiç yapı tekniğimde su basman seviyesi üzerine yerleştirilen büyük taş bloklardır. Kerpiç duvarların temelinin sağlam olmasını sağladıkları gibi, aynı zamanda üzerine kabartma resimler yapılarak süsleme unsuru olarak da kullanılmışlardır.

Geç Hitit Sanatı’ında heykeltraşlığın mimaride kullanıldığı alanlar nelerdir?

Geç Hitit Krallıkları sanatında heykeltraşlık mimari ile kaynaşmış, giderek onun hizmetine girmiştir. Anıtsal yapılarda cephelerin alt kısımları “Ortostat”diye adlandırılan kabartmalı taş blok ve levhalarla kaplanmıştır. Heykeltraşlığın mimaride kullanılan bir başka ögesi de sütun altlıklarıdır. Ustaca desenlenmiş taş sütun altlıkları bağımsız bir öğe olarak, 8.yüzyıldan itibaren Güneydoğu Anadolu ve Suriye’de yaygın bir biçimde kullanılmıştır.

Geç Hitit heykelciliğinde mimariye bağlı olmayan anıtsal örneklerden en tanınmışları hangileridir?

Geç Hitit heykelciliğinde mimariye bağlı olmayan anıtsal örnekler de bulunmaktadır. Oransız vücut ölçüleri ile dikkati çeken bu heykellerden Malatya ve Zincirli Kral Heykelleri en tanınmış olanlarıdır.

Stel nedir? Tanımlayınız.

Geç Hitit heykelciliğinin önemli bir kolu da mezar taşlarıdır (stel). Törensel cenaze yemeklerini ve aile yaşamından sahneleri yansıtan bu taşlarda, ölünün kişiliğini yansıtan özellikler de özel eşyaları ile belirtilmiştir. Bu bölgedeki atölyeler 8. yüzyıl boyunca süren serbest ticaret ve sanat alanındaki canlılık nedeniyle heykel sanatına yeni bir anlayış getirmişlerdir. Figürlere üzgün, öfkeli, kederli, neşeli ifadeler verilmiş, bu yolla lirik bir gerçekçiliğe varılmıştır. Yerleşimin dışı- na dikilen bu mezar taşlarının önünde dini törenler yapılmaktaydı.

Urartuların başkenti neresidir?

Urartuların, başkenti Tuşpa (Van) idi.

Urartuların en güçlü dönemi hangi tarihlere rastlamaktadır? Bu dönemde egemenlik sınırları içinde kalan bölgeler nerelerdir?

Urartu Devleti en güçlü döneminde (MÖ 8-7.yüzyıl), günümüzdeki Doğu Anadolu, Kuzeybatı İran, Irak’ın küçük bir bölümü ile kuzeyde Aras Vadisi’ne kadar bölge egemenlik sınırları içinde idi.

Urartu yerleşim bölgesinin sınırları oluşturan coğrafi yapılar nelerdir?

Urartu yerleşim bölgesinin sınırlarını, batıda Karasu-Fırat, kuzeyde Kuzey Ermenistan Dağları, doğuda İran Azerbaycan’ındaki Savalan Dağları, güneyde ise Zagros Dağları’yla birleşen Doğu Toroslar oluşturur.

Asur İmparatorluğu kaç yılında yıkılmıştır?

MÖ 605 yılında da Asur İmparatorluğu tarihe karışmıştır.

Asur İmparatorluğunun yıkılması Urartu Devleti’ni nasıl etkilemiştir?

Asur İmparatorluğu’nun yıkılması Urartu Devleti’ni de etkilemiş ve Med ve İskit tehlikesi Urartu üzerine odaklanmıştır. Urartu İmparatorluğu de bu saldırılara dayanamamış ve tarihe karışmıştır.

Urartu İmparatorluğu kaçıncı yüzyılda yıkılmıştır?

Urartu İmparatorluğu Med ve İskit saldırılarına dayanamamış ve MÖ 7. yüzyılın sonunda tarih sahnesinden çekilmiştir.

Urartu İmparatorluğu’nda devlet idaresi nasıl yürütülmekteydi?

Krallık, başında Tanrı Haldi’nin bulunduğu teokratik ve milliyetçi bir sistemle yönetilmekteydi. Kral sınırsız yetkilerle donatılmıştı. Aynı zamanda kral baş rahip ve tanrının yeryüzündeki temsilcisiydi. Krallık tacı babadan, önceden veliaht olarak belirlenen oğula geçiyordu. Devlet yönetiminde gezici başkentleri olan bir sistem benimsense de krallığın başkenti Tuşpa (Van) idi. Başkentteki saray ve geniş kapsamlı bürokrasi her şeye egemendi. II.Rusa zamanında sarayda hizmet veren görevlilerin sayısı oldukça fazlaydı. Çalışan bu görevliler arasında harem ağaları, sakiler, ibrikçi başları, kadın dokumacılar, katipler, muhafızlar, köpek bakıcıları gibi görevliler bulunmaktaydı. Çavuştepe, Karmir-Blur gibi kalelerde ortaya çıkartılan büyük boyutlu resmi devlet depoları çok sayıda insanın beslenme sorununa cevap verecek kapasitede inşa edilmişti. Toplum, soylular, savaşçılar, çiftçiler, hizmetliler ve köleler olmak üzere piramidal bir düzende sınışara ayrılmaktaydı. Piramidin en tepesinde krali aile ve saraya yakın görevli ve askerlerden oluşan iki sınışı bir aristokrasi yer alıyordu. Halkın büyük bir bölümü, aileleri ile birlikte başka ülkelerden getirtilip çeşitli işlerde çalıştırılan gruplardan oluşmaktaydı. Genellikle bu gruplar, kale, baraj, su kanalı, yol yapımı vb. gibi ağır işlerde kullanılıyorlardı. Urartu krallığının toprakları eyaletlere bölünmüştü ve başkentten atanan valiler tarafından yönetiliyordu. Bazen ele geçirilen yerel yönetici beyler vali olarak görevlendirilebiliyordu. Eyalet merkezleri, tarıma elveriş ve stratejik noktalar göz önünde bulundurularak seçiliyordu ve buralardaki kalelerde merkezi hükümetin resmi temsilcisi valinin oturduğu bir saray ve Tanrı Haldi’ye adanmış tapınak bulunmaktaydı. Valiler, yasa ve düzenin korunması, vergi toplanması ve eyaletteki dinsel törenlerin düzenli yürütülmesinden sorumluydu. Asker toplamak ve eğitmek, yollar, kanallar, dinlenme tesisleri, kamusal yapılar gibi devlet mallarının bakımını yapmak da görevleri arasındaydı. Krallık iyi eğitilmiş ve çeşitli sınışara ayrılmış bir orduya sahipti. Ordunun savaş görevinin yanı sıra, haraç, ganimet ve tutsak elde etmek gibi görevleri vardı. Her eyaletin bir ordu besleme yükümlüğü vardı ve ordunun başında bazen kral sefere çıkabildiği gibi bazen de yönetimi başkomutana bırakabiliyordu.

Meher Kapı anıtındaki yazıta göre, Urartuların inandığı, kutsadığı ve adlarına belirli dönemlerde kurban kestiği kaç tanrı, tanrıça ve tanrısal özellik bulunmaktadır?

Meher Kapı anıtındaki yazıta göre, Urartuların inandığı, kutsadığı ve adlarına belirli dönemlerde kurban kestiği 79 tanrı, tanrıça ve tanrısal özellik bulunmaktadır.

Urartuların baştanrısının adı nedir?

Haldi - (Eşi Bagbartu / Bagmaştu / Arubani) Urartuların baştanrısı idi. İsim olarak kökeni XIII. yüzyıl Asur yazıtlarına kadar inmektedir.

Urartuların kullandığı yazı çeşitleri nelerdir?

Urartular Ön Asya’da yaşayan diğer halklar gibi çivi yazısı kullanmaktaydılar. Bu yazı Asur çivi yazısından alınmıştı. İlk başlarda tümüyle Asur çivi yazısını benimseyen Urartular bu yazıyı kısa sürede basitleştirerek kendi dillerine uydurmuşlardır. Urartuca yazıtlar daha çok taş eserler üzerine kazılmış ve propagandaya yöneliktir. Bu yazı aynı zamanda pratik amaçlar için, kil tabletler, büyük depo küpleri, tunç eserler ve mühürler üzerine de yazılmıştır. Urartular aynı zamanda Hitiler gibi, çivi yazısının yanında hiyeroglif (resim yazısı) de kullanıyorlardı. Bu tip yazı az gelişmişti ve daha çok gündelik işlerde kullanılıyordu.

Phrygler’in kökeni hangi topluluğa dayanmaktadır?

Phrygler, MÖ 1200’lerden itibaren Makedonya ve Trakya’dan dalgalar halinde Anadolu’ya göç ettiği düşünülen Thrak kökenli bir topluluktur. Orta Anadolu’da MÖ 9. yüzyıl’dan itibaren siyasi bir güç olarak çok renkli büyük bir uygarlık kurmuşlardır.

Phrygler’de yazı ve dilin karakteristik özellikleri nelerdir?

Hint-Avrupa kökenli bir dil konuşan Phrygler, Arkaik Yunan alfabesine benzeyen bir harf yazısına sahipti. Gordion kazıları Phrygler’in MÖ 8. yüzyılın ikinci yarısından itibaren alfabetik yazıyı kullandıklarını göstermiştir. Bu yazı esas olarak sağ- dan sola doğru yazılır. Bununla birlikte Phrygler soldan sağa yazı şekillerini de kullanmışlardır. Okunabilmekle birlikte henüz anlaşılamayan Phryg dilinde yazılmış yazıtların büyük bir bölümü adak yazıtı karakterinde olup kaya fasadları, nişler, altarlar, taş bloklar ve küçük adak eşyaları üzerinde yer almaktadır. Ayrıca vazo üzerine yazılmış günlük yaşamla ilgili olduğu düşünülen çok sayıda graffiti de mevcuttur. Phryg dili MS 2. ve 3. yüzyılda Geç Phryg yazıtları şeklinde tekrar orta ya çıkmıştır. Bu durum köklü Phryg kültürünün Roma dönemine yansıyan etkileri şeklinde yorumlanmaktadır.

Tümülüs nedir? Açıklayınız.

Ölülerin, düz ya da semerdam çatılı, kapısız, ev biçimindeki ahşap mezar odaları içindeki ahşap sedirler üzerine yatırıldığı ve yanlarına değerli armağanların bırakılarak üzerleri bir tepe oluşuncaya kadar toprakla örtülen mezar tipidir.