Acil Durum ve Afetlerde Ulaştırma Yönetimi ve Uygulamaları Dersi 1. Ünite Sorularla Öğrenelim

Ulaştırmanın tanımını yapınız.

“Ulaştırma, sınırsız insan ihtiyaçlarının giderilmesi için sınırlı üretim kaynaklarının bölüştürülmesini gerçekleştirmek üzere, taşıma ve/veya dağıtım işlevini üstlenen ve değer yaratılmasını sağlayan bir süreç” olarak tanımlanmaktadır.

Ulaşım nedir tanımlayınız.

Ulaşım, “insan veya eşyanın, ihtiyaçları gidermek amacıyla zaman ve mekân faydası sağlayacak şekilde yer değiştirmesini mümkün kılan bir hizmettir.”

Ulaştırma arzı nedir açıklayınız.

Ulaştırma sektöründe ise, yük (eşya, mal) ve yolcu (insan) taşımacılığına ilişkin olarak ortaya konan tüm olanaklar ulaştırma arzı (kapasitesi) olarak adlandırılır.
Ulaştırma sektöründe uzun dönemde, ulaşım hizmetine olan talep artışı, ulaşım hizmet arzının da artmasına yol açar. Burada, ulaştırma sektöründe hizmet arzının ayrı sektörler -alt sektörlertarafından gerçekleştirilmesi ve her alt sektördeki işletme maliyet yapısının farklılık göstermesi sektördeki rekabetin artmasına neden olmaktadır

Ulaştırma talebini etkileyen faktörler nelerdir?

• Toplumsal faktörler
• Ekonomik faktörler
• Teknolojik faktörler
• Politik faktörler

Ulaştırma sektörünün taşımacılık sistemleri beş alt sektör adı altında taşımacılık faaliyeti gerçekleşmektedir. Bunlar nelerdir?

• Kara yolu taşımacılık sektörü,
• Hava yolu taşımacılık sektörü,
• Deniz yolu taşımacılık sektörü,
• Demir yolu taşımacılık sektörü,
• Boru hattı taşımacılık sektörü.

Türkiye’de ilk demir yolu hattının temeli nerede ve ne zaman atılmıştır?

Türkiye’de ilk demir yolu hattının temeli İzmir-Aydın hattında 23 Eylül 1856 tarihinde atılmıştır.

Karma taşımacılıkta sıklıkla kullanılan kombinasyonlar hangileridir?

Karma taşımacılıkta sıklıkla kullanılan kombinasyonlar kara yolu-demir yolu, kara yolu-deniz yolu, kara yolu-hava yolu taşımacılığıdır.

Karma taşımacılıkta sıklıkla kullanılan kombinasyonlardan kara yolu-demir yolu karma taşımacılık sistemini açıklayınız.

Kara yolu-demir yolu karma taşımacılık seçeneği, aynı ürün ya da yükün nakliyesinin kara yolu ve demir yolu taşımacılık sistemlerinin beraber kullanımı söz konusu olduğunda gerçekleştirilmektedir. Bu sistemin kombine taşımacılık biçimine “Rollende Landstrasse (RO-LA)” adı verilmektedir.

RO-RO olarak adlandırılan karma taşımacılık kombinasyonu hangisidir? Açıklayınız.

Kara yolu-deniz yolu karma taşımacılık yöntemi, aynı ürün ya da yükün nakliyesinin kara yolu ve deniz yolu taşımacılık sistemlerinin beraber kullanımı söz konusu olduğunda gerçekleştirilmektedir. Söz edilen taşımacılık sisteminin kombine taşımacılık şekli “Roll on Roll off (RO-RO)”olarak adlandırılmaktadır.

Ülkemizde ilk kombine taşımacılık denemeleri hangi tarihte ve hangi güzergah üzerinde yapılmıştır?

Ülkemizde, ilk kombine taşımacılık denemeleri 1985’de Avrupa’dan Derince’ye yönelik sıvı kimyasal madde taşımacılığı ile ortaya çıkmıştır.

Farklı kombine taşımacılık türlerinden 5 tanesini yazınız.

• Konteyner Taşımacılığı
• Swap Body (Ayaklı Konteyner)
• Piggy Back Taşımacılık
• Bi-modal Taşımacılık
• RO-RO Taşımacılığı

Farklı kombine taşımacılık türlerinden Piggy Back Taşımacılığı açıklayınız.

Kara yolu yarı römorklarının çekicisi ile birlikte veya çekicisiz olarak özel platform vagonlarla taşınması piggy back taşımacılık olarak isimlendirilir.

Afet lojistiği nedir? Tanımlayınız.

“Afet lojistiği, zarar görmüş insanların ihtiyaçlarını giderebilmek amacıyla malların, eşyaların ve ilgili bilginin ilk üretim noktasından son tüketim noktasına kadar verimli ve maliyet etkin bir şekilde akışının ve depolanması, planlanma ve uygulanması ile kontrolü” olarak tarif edilmektedir.

Afet lojistiğinin aşamaları nelerdir sıralayınız.

Afet lojistiği, adım adım yerine getirilmesi gereken faaliyetlerden oluşmaktadır.

• Daha afet meydana gelmeden yapılması gerekenler; afet öncesi hazırlık olarak nitelendirilmektedir.
• Afetin meydana geldiği sürede yapılması gerekenler ise afet müdahale süreci;
• Afet sonrası yapılması gerekenlerin adımlar ise müdahale sonrası lojistik faaliyetler olmak üzere nitelendirilmektedir.

Afet müdahale sürecinde ön değerlendirme aşamasında göz önünde bulundurulması gereken kriterler nelerdir?

• Hava yolları, limanlar, demir yolları ve kara yollarının durumları ve kapasiteleri,
• Organizasyonun kendi imkânları haricinde depolama imkânları ve kapasiteleri,
• Depoların ulaşım imkânları,
• İhtiyaç duyulabilecek malzemelerin yerel pazarda bulunabilirliği,
• Afetin büyüklüğüne bağlı olarak yurt dışından gelebilecek malzemelerin gümrük işlemleri için en yakın gümrük noktalarının belirlenmesi.

Afet müdahelesinin ardından gerçekleştirilmesi gereken faaliyetler nelerdir?

• Planlama
• Malzeme toplama ve bakım faaliyetleri
• İzleme, Değerlendirme ve Raporlama

Afet Lojistiğini ticari amaçlı İşletme Lojistiğinden ayıran diğer önemli özellikler nelerdir?

• Sıfıra yakın temin süresi gerektirir,
• Satın alma ve dağıtımda ani dalgalanmalar meydana gelebilir,
• Yüksek bedel ödenmesi söz konusu olabilir,
• Etkin performans ölçüm sistemleri geçicidir ve durum bazlı özellik taşır,
• Standardizasyon faaliyetleri kısıtlıdır

“Ulusal Afet Müdahale Organizasyonu”nu oluşturan hizmet gurupları nelerdir?

• Operasyon servisi,
• Bilgi ve planlama servisi,
• Lojistik ve bakım servisi,
• Finans ve idari işler servisidir

Acil durum hizmet grupları nelerdir?

• Haberleşme, 
• Ulaşım altyapı, 
• Güvenlik ve trafik,
• Yangın, 
• Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik, Nükleer (KBRN),
• Arama ve kurtarma,
• Sağlık,
• Enerji,
• Tahliye, 
• Yerleştirme ve Planlama, 
• Nakliye

Nakliye hizmet grubunun görev ve sorumlulukları nelerdir?

• Afet bölgesinde görev alacak öncelikli personelin, araç, gereç ve malzemelerin afet bölgesine naklini sağlamak.
• Görevli personelin konuşlanma alanı ile operasyon alanı arasındaki naklini sağlamak.
• Afetzedelerin acil barınma yerlerine naklini sağlamak.
• Dışarıdan gelen yardım malzemelerinin toplandığı depolardan, yardım dağıtım merkezlerine nakliyesini sağlamak. 
• İş makinalarının operasyon alanına naklini sağlamak.
• Afet bölgesine gidecek araçlara geçiş üstünlüğünü sağlamak için logo vb. işaretlemeleri yapmak.
• Araç takip sistemi kurmak.
• Kültür varlıklarının nakliyesini sağlamak.
• Tahliyeedilenlerin nakliyeişlemlerini yapmak.

Lojistik ve bakım servisi beş hizmet grubundan oluşur. Bunlar nelerdir?

• Hizmet grupları lojistiği,
• Ayni bağış depo yönetimi ve dağıtım hizmetleri,
• Teknik destek ve ikmal,
• Uluslararası destek ve işbirliği
• Kaynak yönetimidir.