Kbrn Savunma Ve Güvenlik Dersi 2. Ünite Sorularla Öğrenelim

Biyolojik savaş ve Biyoterörizm nedir?

Mikroorganizmaların ve biyolojik toksinlerin kasıtlı kullanımı ile askerî birlikleri ve tesisleri hedef alan saldırılar “biyolojik
savaş”, sivil halkı hedef alan saldırılar ise “biyoterörizm” olarak isimlendirilmektedir.

Mikroorganizma nedir?

Çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük ve tek hücreli canlılara “mikroorganizma” denilmektedir.

Biyolojik savaş ajanı nedir?

Biyolojik savaş amacı ile üretilen, depolanan ve kullanılan mikroorganizmalara ve biyolojik
toksinlere genel olarak Biyolojik Savaş Ajanı (BSA) denilmektedir.

Biyolojik silah nedir?

BSA’nın atılmasını, yayılmasını veya dağıtılmasını sağlayan düzeneğe/sisteme “Biyolojik Silah” denilmektedir. Bu kapsamda; bir ok ya da bir mızrak, uçlarına BSA bulaştırılarak kolayca biyolojik silaha dönüştürülebilir.

Biyolojik Kitle  İmha Silahı nedir?

Çok büyük çaplı kayıp ve zayiata neden olan, herhangi bir mikroorganizma veya biyolojik toksinden oluşan silaha “Biyolojik Kitle İmha Silahı” denilmektedir.

Tarihte bilinen en eski BSA kullanımı  ne zamana dayanmaktadır?

Tarihte bilinen en eski BSA kullanımı M.Ö. 14. yy’a dayanmaktadır.

Kimyasal ve biyolojik silahların kullanımı ilk kez ne zaman yasaklanmıştır?

Kimyasal ve biyolojik silahların kullanımı ilk kez 1925 yılında, 40 ülkenin Cenevre Protokolünü imzalaması ile yasaklanmıştır.

Patojen nedir?

Hastalık yapabilen her türlü organizma ya da madde “Patojen” olarak isimlendirilmektedir.

BSA sınıflandırılmasındaki temel kriterler nelerdir?

BSA’ları kaynaklarına ve önceliklerine göre olmak üzere iki farklı şekilde sınıflandırmak mümkündür.

BSA'lar kaynaklarına göre kaç gruba ayrılır?

BSA’lar kaynaklarına göre:
1. Bakteriler,
2. Virüsler,
3. Biyolojik Toksinler
olmak üzere başlıca üç gruba ayrılabilir. Bu sınıflandırmanın dışında yer alan riketsiyalar, klamidyalar ve mantarlar da BSA olarak kullanılabilmektedirler.

Bakterilerin özellikleri nelerdir?

• Çıplak gözle görülemeyen tek hücreli canlılardır.
• Genel olarak çapları 0.5-1 µm ve boyları
1-5 µm arasındadır.
• Çekirdek, stoplazma ve hücre membranları
vardır.
• Basit bölünme ile ürer.
• Doğada her yerde bulunabilir.
• Antibiyotikler ile tedavi edilir.
• Gıda, sağlık, eczacılık ve kozmetik sektörlerinde faydalı kullanım alanları vardır.

BSA olarak kullanılabilecek başlıca bakteriler ve sebep oldukları hastalıklar nelerdir?

BSA olarak kullanılabilecek başlıca bakteriler ve sebep oldukları hastalıklar aşağıda listelenmiştir.
1. Bacillus anthracis (Anthraks-Şarbon),
2. Brucella türleri (Brucellosis-Bruselloz),
3. Yersinia pestis (Veba),
4. Vibrio cholerae (Kolera),
5. Francisella tularensis (Tularemi).

BSA olarak kullanılabilecek başlıca virüsler ve sebep oldukları hastalıklar nelerdir?

BSA olarak kullanılabilecek başlıca virüsler ve sebep oldukları hastalıklar aşağıda listelenmiştir.
1. Variola major (Çiçek hastalığı),
2. Arenavirüsler (Ebola, Marburg),
3. HIV (AIDS),
4. Poliovirus (Çocuk felci),
5. İnfluenza virüsleri (Grip).

Biyolojik toksin ne demektir?

Toksinin kelime anlamı, zehir demektir. Canlıların doğal olarak ürettikleri zehirlere “biyolojik toksin” denilmektedir.

BSA’ların önceliklerine göre sınıflandırılması nasıldır?

Amerika Birleşik Devletleri Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) tarafından, kullanılma potansiyeli olan BSA’lar 3 bölümde (A, B, C)
sınıflandırılmıştır. Biyolojik silah olarak kullanılan veya kullanılma potansiyeline sahip olan önemli mikroorganizmalar ve biyolojik toksinler; yayılım ve kullanım kolaylığı, oluşturabilecekleri hastalık ve ölüm sayısının şiddeti ve kullanılma olasılıklarına dayanılarak sınıflandırılmıştır. 

A Grubu BSA’ların ortak özellikleri nelerdir?

Birinci en öncelikli BSA’lardır.
• Ülke güvenliği açısından yüksek risk oluşturur.
• Kolayca yayılabilir veya kişiden kişiye kolayca bulaşabilir.
• Yüksek ölüm oranları ile sonuçlanır.
• Halk sağlığına büyük etki potansiyeline sahiptir.
• Kamusal panik ve sosyal bozulmaya neden
olabilir.
• Halk sağlığı için özel hazırlıklar gerektirir.

B Grubu BSA’ların ortak özellikleri nelerdir?

İkinci en öncelikli BSA’lardır.
• Yayılmaları orta derecede kolaydır.
• Orta derecede bulaşıcıdırlar.
• Düşük ölüm oranları ile sonuçlanır.
• Özel geliştirilmiş tanı kapasitesi ve gelişmiş hastalık gözetimi gerektirirler

C Grubu BSA’ların ortak özellikleri nelerdir?

Üçüncü en öncelikli BSA’lar; çeşitli değişimlere uğratılarak gelecekte kitlesel ölümlere sebep olabilecek
önemi artan BSA’lardır.
• Üretilmeleri ve yaygınlaştırılmaları kolaydır.
• Yüksek ölüm oranlarına ve yüksek hızda ölümlere sahip olabilirler.
• Halk sağlığına büyük etki potansiyeline sahiptirler

BSA'ların vücuda giriş yolları ve yayılma yöntemleri  nelerdir?

BSA’ların insan vücuduna girişinde en önemli ve en tehlikeli giriş yolları sırasıyla; solunum
yolu, sindirim yolu ve deri yoludur. Diğer yollar (üreme ve göz konjonktivaları) daha az kullanılan ve daha az etkili olan yollardır.

BSA’lar, vücuda girişteki önceliklerine uyumlu olarak, Aerosol Yayılma Yöntemi, Sabotaj Yayılma Yöntemi ve Vektörler ile Yayılma Yöntemi olmak üzere üç ana yöntem ile yayılmaktadırlar.

BSA saldırısından şüphe edilecek hâller nelerdir?

• Düşman uçaklarından püskürtmeler yapıldığının görülmesi,
• Normal dışı sis ve duman görülmesi, aerosol bulutunun görülmesi,
• Sararmış, solmuş, kurumuş, hasta görünüşlü bitkilerin varlığı,
• Kısa süre içinde çok fazla sayıda insan ve hayvanın hastalanması veya ölmesi,
• Sebebi tespit edilemeyen insan ve hayvan ölümleri,
• Normalden az sesli patlayan mermi veya bombalar görülmesi,
• Mermi veya bombaların patlaması neticesinde tahrip oluşmaması,
• Daha önce rastlanmayan değişik tipte ufak bombalara rastlanması,
• Bir uçağın geçişi sonrası, evvelce rastlanmayan haşaratın görülmesi,
• Bir bölgede daha önce görülmeyen hastalıkların aynı anda çok sayıda görülmesi,
• Hastalıkların doğal olarak görüldükleri mevsimlerin dışında mevsimlerde görülmesi,
• Hastalıkların doğal olarak görüldükleri yaş gruplarının dışında yaş gruplarında görülmesi.