Afet Bilgi Sistemleri Ve Haberleşme Dersi 4. Ünite Sorularla Öğrenelim

Amatör radyo nedir?

Amatör radyo; ticari olmayan mesaj alışverişi, kablosuz deneyler, kendi kendini
eğitme, özel rekreasyon, radyo spor, yarışma ve acil iletişim amacıyla radyo frekansı
spektrumunun kullanımıdır.

Haberleşme nedir?

Genel bir ifadeyle haberleşme; herhangi bir durumun veya herhangi bir bilginin karşılıklı (duplex) veya tek taraflı (simplex) olarak ses, bilgi paketi veya görüntü şeklinde teknik altyapıyla iletilmesi
işlemine denir.

Haberleşme sistemleri kaç gruba ayrılır?

Haberleşme sistemleri telli veya telsiz haberleşmesi şeklinde iki grupta incelenebilir;
A. Telli Sistemler:
• Telli Karasal Sistemler (Analog, Dijital)
• Internet Sistemleri (IP, Fram Relay,
Wriless, ADSL)
B. Telsiz Sistemleri:
• Telsiz Sistemleri (Analog-VHF, UHF,
HF-, Dijital/Trunk-Tetra, Apko 25 vb)
• Uydu Sistemleri (VSAT, Unicast, Broadcast, Multicast Sistemler)
• GSM Sistemleri ( Mobil Telefon Altyapıları)

Telsiz haberleşmesi nedir? Açıklayınız. 

Elektromanyetik dalgalar yardımıyla ses, resim vb.
bilgilerin bir noktadan diğerine gönderilmesi işlemine
verilen genel tanımdır. Telsiz, kara, hava ve deniz ulaşımında kullanılmaktadır.Telsiz haberleşmesi çalışma frekanslarına göre HF, VHF, UHF olmak üzere üç çeşittir.

Frekans ve dalga boyu nedir? Açıklayınız. 

Frekans: 1 saniyedeki ses dalgasının titreşim sayısıdır.
Dalga Boyu: Radyo dalgasının 1 periyodunda aldığı yoldur.

Telsiz haberleşmedeki HF, VHF, UHF terimleri nedir? Açıklayınız. 

HF: 1,6-30 MHz arasında frekans bandını, çok
farklı dalga boylarında yayın yapılan, yani yüksek frekans bandını oluşturur.
VHF: 30-300 MHz arasında 2 metre dalga boyunda yayın yapılan banttır.
UHF: 300MHz-3Ghz arasında 70 cm dalga boyunda yayın yapılan banttır.

Duplexer nedir?

Duplexer: Farklı frekanstaki alıcı ve vericilerin değişik RF sinyallerinin birbirini en az zayıflatacak
ve etkileyecek biçimde ortak bir anten kullanmasına imkân veren telsiz rölelerinde kullanılan cihazdır.

Telsiz haberleşme sistemlerinde iletişim nasıl gerçekleşir?

Telsiz haberleşme sistemlerinde iletilmek istenen mesaj (ses veya veri), taşıyıcı görevi yapan
elektromanyetik bir dalga sayesinde iletilir. Belli bir frekanstan göndermeç ile yayımlanan bu dalga, bir
anten vasıtasıyla almaca aktarılır. Almaçta elde edilen mesaj, ses ise bir hoparlöre, veri ise başka bir dış
birime gönderilir ve bu yolla iletişim gerçekleşir.

Telsiz haberleşmedeki ölü bölge (kör nokta) ne anlama gelmektedir?

Antenlerin yayım alanı dışarısında kalan ve vericiden hiçbir sinyalin alınamadığı dairesel bir
alandır. Kör nokta bölgesi içerisindeki istasyonlar, daha düşük frekanslarda veya yer dalgaları için
yeteri kadar birbirlerine yakın oldukları takdirde birbirleriyle görüşebilirler. Bununla birlikte, teorik
olarak istasyonların birbirleriyle görüştükleri kritik frekansın altındaki frekanslarda kör nokta bölgesi
yoktur.

Telsiz genel konuşma kuralları nelerdir?

• Görüşmeye başlamadan önce kullanacağınız kanalda görüşme olmamalıdır,
• Konuşmalar kısa, net, öz ve anlaşılır olmalı; uzun süreli konuşmalardan kaçınılmalıdır,
• Anlaşılmasını kolaylaştırmak için kısa kodlamalar yapılabilir. Örneğin; Charlie, Tango - Alfa - İstanbul - Ankara - Van - Muş vb.
• Telsiz çağrısı, önce karşı tarafın telsiz kodu sonra kendi telsiz kodumuz söylenerek yapılmalıdır,

• Görüşme bitimlerinde mutlaka TAMAM veya ANLAŞILDI ifadeleri kullanılmalıdır,
• Ağabey, abla, dayı, açık isim, telefon numarası ve gizlilik taşıyan konuşmalar yapılmamalıdır,
• Telsizlerde hakaret edici, argo ve gayri ahlaki konuşmalar yapılmamalıdır,
• Gereksiz yere konuşulmamalıdır

HF telsiz dalgaları, aynı zamanda kaç farklı şekilde yayılır?

HF telsiz dalgaları, aynı zamanda 3 değişik şekilde yayılır:
1. Yer Dalgası: Yer dalgaları, kısa mesafelerde yer yüzeyi etrafında yol kat eder. Tipik olarak yer yüzeyinde 100 km kadar, deniz üzerinde 300 km kadar yayılır.
2. Direkt Dalga: Direk dalgalar, göndericiden alıcıya doğru, görüş çizgisinde yol kat eder. Örneğin
yer istasyonundan yakın mesafede seyir eden bir uçağa gönderilen sinyal.
3. Hava Dalgası: Bu dalga, HF yayınının en önemli dalgasıdır. Radyo sinyalleri havaya doğru gönderilir ve iyonosfer tabakasından yeryüzünde uzun mesafedeki alıcıya doğru yansıtır. İyonosferin
yansıtma özelliği gün boyunca, mevsimden mevsime ve senelik olarak değişir.

HF/SSB Telsiz Sistemlerinin Avantajları nelerdir?

• Sabit ve mobil birimlerin kısa ya da uzak mesafeler içerisinde herhangi bir röle istasyonuna ihtiyaç duymadan ve yeryüzü şekillerinden bağımsız olarak birbiriyle görüşebileceği en uygun haberleşme sistemidir,
• İlk kurulum maliyeti dışında herhangi bir işletim maliyeti yoktur,
• Araçlarda kullanılabilecek şekilde mobil sistemler mevcuttur,
• Diğer sistemlere kıyasla daha az bakım gerektirir ve dayanıklıdır,
• HF/SSB haberleşmesinin ana problemi olarak nitelendirilen frekans tespiti problemi, son teknolojik gelişmeler sayesinde çözülmüştür,
• Kaliteli bir ses haberleşmesinin yanı sıra data ve faks haberleşmesi yapılabilir,
• Modern cep ve araç telefonu ağına benzer bir haberleşme ağı, HF/SSB cihazları tarafından oluşturulabilir,
• Ek donanımlar –modemler- yardımıyla internet ve PSTN santrallerine erişim sağlanabilir,
• HF/SSB ve VHF-UHF haberleşme sistemleri arasında arayüzler sayesinde bağlantı sağlanabilir.

Sabit Merkez HF Telsizler kaç üniteden oluşur?

Söz konusu sistemler, sabit merkezler için tasarlanmış olup genelde 4 ana üniteden oluşur:
• El seti,
• Telsiz Ana Ünitesi (RF Unit)
• Güç Kaynağı (Power Supply)
• Geniş Band Anten

VHF sisteminde kaç tip haberleşme yapılmaktadır?

VHF sisteminde 2 tip haberleşme yapılmaktadır:
1. Dupleks Haberleşme (Röle Haberleşmesi): Dupleks çalışmada telsizler, alma ve gönderme işlemlerini farklı frekanslar üzerinden yaptıklarından sistemde iki taraflı telefon görüşmesi şeklinde görüşme gerçekleşebilir.

2. Simpleks Haberleşme: Simpleks çalışmada, sistemdeki tüm birimler alma ve gönderme işlemlerini
tek bir frekans üzerinden yaparlar. Telsizin alma sırasında göndermeci, gönderme sırasında ise almacı pasif konuma geçer. Yakın mesafe haberleşme amacıyla kullanılır.

Dijital Telsiz Teknolojisi (DMR) dezavantajları nelerdir?

• Sistemin herhangi bir bölgeye konuşlandırılabilmesi için ihtiyaçlar ve kısıtlamalar ile ilgili ciddi bir çalışmaya ihtiyaç duyulur. Dolayısıyla teknik bir personel tarafından kurulması gerekmektedir.
• İletişim süresi, batarya ömrü ile paralel olarak sınırlıdır.
• Kullanıldığı alanın, yeryüzü şekillerine bağımlılığı söz konusudur.
• Kanal, üçüncü kişiler tarafından kolaylıkla dinlenebilir ve müdahale edilebilir.
• Doğru olmayan noktaya yerleştirilen röleler, iletişim ağının kullanılabilirliğini büyük ölçüde kısıtlar.
• El telsizleri, fiziki yapılarının küçük olması nedeni ile sıklıkla çalınabilir ve kaybolabilir.
• Diğer elektronik cihazların yaymış olduğu elektromagnetik dalgalar tarafından kolaylıkla enterferans (olumsuz yönde etkilenme) oluşabilir.

VHF/UHF El Telsizi sistemini oluşturan parçalar nelerdir?

VHF bandında çalışan elde taşınabilecek fiziki boyut ve özelliklere sahip olan tüm VHF/UHF bantta çalışan ve telsizlerin ana çalışma prensibine bağlı olarak üretilmiş cihazlardır.

Sistemi Oluşturan Parçalar
• Telsiz Ana Ünitesi
• Batarya
• Batarya Şarj Cihazı
• Adaptör
• Anten

Röle (aktarıcı sistemin) görevi nedir?

Röle (Aktarıcı) Sistem Araç, sabit ve el telsiz cihazlarının iletişim alanının sınırlı olduğu yerlerde (cihazın kurulduğu bölgenin coğrafi yapısına bağlı olarak) telsiz haberleşmesinin daha geniş bir alanda yapılmasına olanak sağlayan VHF/UHF-dijital cihazlardır.

Telsiz sistemlerdeki yasal mevzuat nedir?

Telsiz Sistemlerinde Yasal Mevzuat Ülkemizde kullanılan ve yasal mevzuatla tanımlı telsiz sistemleri Resmî Gazete’nin 05.11.2008 tarih ve 5809 sayılı yayımlanan “Elektronik Haberleşme Kanunu “ ve “17.07.2009 tarih ve 27291 sayılı Teliz İşlemlerine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” çerçevesinde T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından yurt genelinde bulunan Bölge Müdürlükleri eliyle bu alanda yapılan faaliyetler düzenlenir ve denetlenir. Kurumların telsiz sistemi kurma ve işletme izinleri aşağıda verilen haritada belirtilen Bölge Müdürlüklerine belirtilen yasal mevzuat çerçevesinde başvurularak yapılması esastır.

Radyo amatörlüğü faaliyetleri nelerdir?

• Kendi ülkesi ve yurt dışında bulunan radyo amatörleriyle haberleşme yapar. Bu haberleşmeyi ses, data ve resim şeklinde gerçekleştirir.
• Elektronik ve haberleşme tekniği alanında kendini yetiştirir. Haberleşme şekillerini inceleyerek olağanüstü durumlarda (tabii afetler, savaş) resmî makamlar ile işbirliği yaparak haberleşmeyi kolaylaştırır.
• Ülkesinin tanıtımına katkıda bulunur

Dijital haberleşme nedir?

Bilgisayar ile telsiz cihazının birlikte çalışarak, dijital sinyallerin radyo frekans yolu ile karşı istasyon(lar)a aktarımıdır.
• RTTY, AX-25, AMTOR,
• PAKET RADYO (PR), APRS,
• PACTOR, PSK, SSTV gibi programlar kullanılarak yapılabilir.

Haberleşmede Q kodları nedir?

Amatör radyo haberleşmesinde Mors kodu ile Tüm cümleyi aktarmak zaman aldığından, anlaşılırlığı arttırmak ve haberleşme süresini kısaltmak maksadıyla Q kodları ve kelimelerin kısaltmaları kullanılır. Kullanım şekline göre soru veya cevap olarak kullanılabilir. Soru şeklinde kullanıldığında sonuna “?” soru işareti gelir.