Temel Afet Bilgisi Dersi 6. Ünite Sorularla Öğrenelim

Deprem Ve Binalar

1. Soru

Deprem nedir?

Cevap

Yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yer yüzeyini sarsma olayına deprem denir.


2. Soru

Odak noktası nedir?

Cevap

“Odak Noktası” (Hiposantr) yerin içinde depremin enerjisinin ortaya çıktığı noktadır. Bu noktaya odak noktası veya iç merkez de denir. Gerçekte, enerjinin ortaya çıktığı bir nokta olmayıp bir alandır, fakat pratik uygulamalarda nokta olarak kabul edilmektedir.


3. Soru

Episantr nedir?

Cevap

Odak noktasının yer yüzeyindeki iz düşüm noktasına dış merkez (Episantr) denir.


4. Soru

Depremin büyüklüğünü nasıl açıklarsınız.

Cevap

Deprem, yerkabuğunun gerilme etkisi sonuncu, belirli bir derinlikte kırılması olarak tanımlanabilir. Depremin büyüklüğü ise kırılan yüzeyin büyüklüğünü ve dolayısıyla ortaya çıkan enerjinin düzeyini belirten bir ölçüdür. Örneğin M=2.0 büyüklüğünde bir deprem, yeryüzünün derinliklerinde yaklaşık bir futbol sahası büyüklüğünde bir kırığın meydana geldiğini gösterir. Büyüklük bir birim artarsa, yani 3.0 büyüklüğünde bir deprem oluşmuş ise, yaklaşık 10 futbol sahasına eşit bir alanın kırılmış olduğu anlaşılır.


5. Soru

Depremin şiddetini nasıl tanımlarsınız.

Cevap

Depremin yer yüzeyindeki etkileri depremin şiddeti olarak tanımlanır. Şiddetin ölçüsü, insanların deprem sırasında uykudan uyanmaları, mobilyaların hareket etmesi, bacaların yıkılması ve toplam hasar gibi çeşitli kıstaslar göz önüne alınarak yapılır.


6. Soru

Depremin şiddetini ölçmek için en yaygın jullanılan ölçek hangisidir?

Cevap

Şiddeti tanımlamak için birçok ölçek geliştirilmiştir. Bunlardan en yaygın olarak kullanılanı Değiştirilmiş Mercalli Şiddet Ölçeği’dir. Bu ölçek, Romen rakamları ile belirlenen 12 düzeyden oluşur. Hiçbir matematiksel temeli olmayıp bütü- nü ile gözlemsel bilgilere dayanır.


7. Soru

Ülkemizde en çok insan kaybının yaşandığı deprem hangisidir?

Cevap

26.12.1939 tarihinde Erzincan depreminde 32962 kişi hayatını kaybetmiş, 116720 bina yıkılmıştır.


8. Soru

Binaları oluşturan yapı elemanları nelerdir?

Cevap

Bina sistemini iki ana bileşen olarak ele almak gerekir. Birinci bileşen, yer altında bulunan ve binanın bütün yükünü zemine aktaran temel sistemidir. İkinci bileşen ise binanın yer yüzeyinin üstünde bulunan, yani görünen bölümüdür. Bu iki bileşeni alt-yapı ve üst-yapı olarak adlandırmak mümkündür.


9. Soru

Bina temel türleri nelerdir?

Cevap
  • Tekil Temel
  • Sürekli Temel

    Kazıklı Temel

    Radye Temel


10. Soru

Radyo temeli açıklayınız.

Cevap

Binanın zemine oturduğu alanı boydan boya kaplayan betonarme temellere “radye temel” adı verilmektedir. Kirişli ve kirişsiz olmak üzere iki şekilde uygulanmaktadır. Binanın tüm kolonlarının altına, inşaat alanını örten bir plak (betonarme döşeme) yapılıp kolonlar doğrudan bu plağa oturtulduğunda kirişsiz radye temel elde edilirken, plak üstünde kirişler yapılıp kolonların bu kirişlere oturtulmasıyla kirişli radye temel oluşturulur.


11. Soru

Kazıklı temel ne tür yapılarda daha sık kullanılmaktadır?

Cevap

Maliyeti çok yüksek olduğundan apartman tipi binalar için uygun değildir. Daha çok köprü ve liman inşaatında uygulanmaktadır.


12. Soru

Binalarda kullanılan üst yapı elemanları nelerdir?

Cevap

Ülkemizde çoğunlukla betonarme olan binalarda, kolonlar/perdeler, kirişler, döşemeler ve duvarlar üst yapı elemanları olarak sıralanabilir.


13. Soru

Binalarda kullanılan perdeleri tanımlayınız.

Cevap

Perdeler; özel bir kolon türüdür, bir kenarı diğer kenarının yedi katından büyük veya eşit olan düşey taşıyıcı elmanlardır.


14. Soru

Binalarda kullanılan perdelerin en belirgin özelliği nedir?

Cevap

Perdeler, deprem sırasında rijitliklerinden dolayı deprem yüklerini bir “sünger” gibi üzerlerine çekerler; bu sayede binadaki kolon ve kirişlerin daha az zorlanmasını sağlarlar.


15. Soru

Kirişlerin görevi nedir?

Cevap

Kirişler, üstlerinde bulunan duvarları ve döşemeleri taşıyarak duvar ve döşeme yüklerini kolonlara aktarırlar. Kirişler, kolon ve perdeleri birbirine bağlayarak çerçeve oluşumunda rol oynar ve döşemelerle birlikte yatay deprem kuvvetlerinin kolon ve perdeler arasında güvenle aktarılmasını sağlarlar.


16. Soru

Döşemelerin görevi nedir?

Cevap

Üzerindeki yükleri kolon ve kirişlere aktaran, kirişlerle birlikte yatay deprem kuvvetlerinin kolon ve perdeler arasında iletilmesine katkı sağlayan yapı elemanlarıdır.


17. Soru

Döşeme türleri nelerdir?

Cevap

Döşemeler; kirişli döşemeler, kirişsiz (mantar) döşemeler, dişli (nervürlü) döşemeler, asmolen döşemeler ve kaset(ızgara)-kiriş döşemeler olmak üzere sınıflandırılabilirler.


18. Soru

Planda düzensizlik durumlarını sıralayınız.

Cevap
  • Burulma (A1) Düzensizliği
  • Döşeme Süreksizlikleri (A2)

    Planda Çıkıntı (A3) Düzensizliği


19. Soru

Binanın yüksekliği boyunca oluşan düzensizliklere ne ad verilir?

Cevap

Binanın yüksekliği boyunca oluşan düzensizlikler Deprem Yönetmeliğince 2007’de düşey doğrultuda düzensizlik durumları olarak ele alınmıştır.


20. Soru

Dep. Yön. 2007’de tanımlanan düzensizlik durumları dışında betonarme binalarda sıkça rastlanan ve deprem esnasında binalarda hasarlara veya yıkıma neden olan yapısal kusurlarlar nelerdir?

Cevap
  • Güçlü Kiriş- Zayıf Kolon Problemi
  • Kısa Kolon Problemi

    Köşe Kolon Problemi

    Çerçeve Süreksizliği Problemi

    Yetersiz Etriye Sıklaştırması

    Ağır Çıkmalı Binalar

    Yetersiz Deprem Derzi ve Çarpışma Tehlikesi

    Malzeme ve İşçilik Kusurları

    Düşük Kaliteli Beton

    Donatıda Korozyon

    Binalarda Kullanıcıların Neden Olduğu Hasarlar


Güz Dönemi Ara Sınavı
7 Aralık 2024 Cumartesi
v