Kalem Mevzuatı Dersi 8. Ünite Sorularla Öğrenelim

Resmi Ve Adli Yazışma Usulleri İle Uyap Kullanımı

1. Soru

Resmi yazışma usullerinin getirilme sebebi ne olabilir?

Cevap

Kurumlar arası ve kurum içi yazışmaların belirli bir usul ve düzen içerisinde ilerlemesi, hem kolaylık sağlaması açısından hem de devlet yazışmalarının düzen ve itibarı açısından önemlidir. Bu nedenle resmi yazışma usulleri önemsenmiş ve belirli bir düzen çerçevesinde yürütülmek istenmiştir. Bu nedenle bu usulleri belirleyen yönetmelik ve genelgeler yayınlanmış ve ilgili kanunlarla düzenleme yapılmıştır. Resmi yazışma kurallarına ilişkin olarak şuan yürürlükte bulunan yönetmelik, 15/12/2014 Tarihli 2014/7074 Sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Resmî Yazışmalarda Uygulanacak Esas Ve Usuller Hakkında Yönetmeliktir. Resmi yazışma kurallarını belirleyen ana kaynak bu yönetmeliktir.


2. Soru

Resmî Yazışmalarda Uygulanacak Esas Ve Usuller Hakkında Yönetmelik uyarınca ‘resmi yazı’ nedir?

Cevap

Resmî Yazışmalarda Uygulanacak Esas Ve Usuller Hakkında Yönetmelikte resmi yazı; kamu kurum ve kuruluşlarının kendi aralarında veya gerçek ve tüzel kişilerle iletişimlerini sağlamak amacıyla yazılan yazı, resmî belge, resmî bilgi ve elektronik belge olarak tanımlanmıştır. Resmi yazışma usullerine tüm kamu kurum ve kuruluşları uymak zorundadır. Yargı sisteminde bir evrakın resmi yazı olarak kabulü hâkim veya cumhuriyet savcısı ile zabıt kâtibi tarafından ıslak veya elektronik imza ile imzalaması ile olmaktadır.


3. Soru

Resmi belge kavramı neyi ifade etmektedir?

Cevap

Resmî belge, kamu kurum ve kuruluşlarının kendi aralarında veya gerçek ve tüzel kişilerle iletişimlerini sağlamak amacıyla oluşturdukları, gönderdikleri veya sakladıkları belirli bir standart ve içeriği olan belgeleri ifade etmektedir.


4. Soru

Resmi bilgi kavramı nasıl tanımlanmaktadır?

Cevap

Resmî bilgi ise kamu kurum ve kuruluşlarının kendi aralarında veya gerçek ve tüzel kişilerle iletişimleri sırasında metin, ses ve görüntü şeklinde oluşturdukları, gönderdikleri veya sakladıkları bilgiler olarak tanımlanmaktadır.


5. Soru

‘Elektronik ortam’ ve ‘elektronik belge’ kavramları ne anlama gelmektedir?

Cevap

Elektronik ortam, belge ve bilgilerin üzerinde bulunduğu her türlü bilgisayarı, gezgin elektronik araçları, bilgi ve iletişim teknolojisi ürünlerini kapsamaktadır. Elektronik belge, elektronik ortamda oluşturulan, gönderilen ve saklanan her türlü belge olarak tanımlanabilir.


6. Soru

‘Dosya planı’ kavramı neyi ifade etmektedir?

Cevap

Dosya planı, resmî yazıların hangi dosyaya konulacağını gösteren kodlara ait listeyi, yazı alanı, yazı kâğıdının üst, alt, sol ve sağ kenarından 2,5 cm boşluk bırakılarak düzenlenen alanı ifade etmektedir.


7. Soru

‘Elektronik imza’ kavramı ile ne ifade edilmektedir?

Cevap

Teknolojik gelişmeler, Ulusal Yargı Ağı Projesinin kurulması gibi nedenler elektronik imza kullanımı yaygınlaştırmış ve Resmî Yazışmalarda Uygulanacak Esas Ve Usuller Hakkında Yönetmelikte tanımı yapılmıştır. Buna göre güvenli elektronik imza, münhasıran imza sahibine bağlı olan, sadece imza sahibinin tasarrufunda bulunan güvenli elektronik imza oluşturma aracı ile oluşturulan, nitelikli elektronik sertifikaya dayanarak imza sahibinin kimliğinin ve imzalanmış elektronik veride sonradan herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığının tespitini sağlayan elektronik imzadır.


8. Soru

Kâğıtla yapılan resmi yazışmalar, ne şekilde gerçekleştirilmektedir?

Cevap

Kâğıtla yapılan resmî yazışmalarda daktilo veya bilgisayar kullanılır. Bu tür yazışmalar, yazının içeriğine ve ivedilik durumuna göre faks ile de gönderilebilir. Faksla yapılan yazışmalarda, yazıda belirtilen hususlarda hemen işlem yapılabilir, ancak bunların beş gün içerisinde resmî yazı ile teyidinin yapılması gerekir. Elektronik ortamdaki yazışmalar ilgili mevzuatta belirtilen güvenlik önlemlerine uyularak yapılır. Kâğıt kullanılarak hazırlanan resmî yazılar en az iki nüsha olarak düzenlenir. Resmî yazışmalarda A4 (210x297 mm) ve A5 (210x148 mm) boyutunda kâğıt kullanılır. Bilgisayarla yazılan yazılarda “Times New Roman” yazı tipi ve 12 karakter boyutunun kullanılması esastır. Rapor, form ve analiz gibi özelliği olan metinlerde farklı yazı tipi ve karakter boyutu kullanılabilir. Sayfa numarası, yazı alanının sağ altına toplam sayfa sayısının kaçıncısı olduğunu gösterecek şekilde verilir.


9. Soru

Elektronik ortamda yapılan yazışmalar, ne şekilde gerçekleştirilmektedir?

Cevap

Elektronik ortamda yapılan yazışmalar bu ortamın özellikleri dikkate alınarak kaydedilir, dosyalanır ve ilgili yere iletilir. Gerekli durumlarda, gelen yazı kâğıda dökülerek de işleme alınır. Her kurum kendisi ve gerektiğinde kurum içindeki birimler adına resmî elektronik posta (e-posta) adresi belirler. Bu adreslerin belirlenmesinde koordinasyon Başbakanlık tarafından yapılır. Elektronik ortamdaki resmî yazışmalar bu adresler arasında yapılır. Kamu kurum ve kuruluşları elektronik ortamda yapılacak yazışmalarda, bu Yönetmeliğe aykırı olmamak kaydıyla gerekli düzenlemeleri yapabilir. Örneğin yönetmeliğe göre evraklara belirli bazı kodlar verilirken mahkemeler bu yazışmaları dosyalara verilen karar ve esas numaraları ile de yapmaktadır.


10. Soru

Resmi yazının bölümleri nelerdir?

Cevap

Resmi yazının bölümleri; başlık, sayı, birim kod numarası, konu, tarih, gönderilen makam, ilgi, metin, imza, onay, ek, dağıtım ve paraftır.


11. Soru

Resmi yazıda başlık bölümü nasıl olmalıdır?

Cevap

Başlık, yazıyı gönderen kurum ve kuruluşun adının belirtildiği bölümdür. Bu bölümde amblem de yer alabilir. Başlık, kâğıdın  yazı alanının üst kısmına ortalanarak yazılır. İlk satıra “T.C.” kısaltması ikinci satıra kurum ve kuruluşun adı büyük harflerle, üçüncü satıra ise ana kuruluşun ve birimin adı küçük harflerle ortalanarak yazılır. Başlıkta yer alan bilgiler üç satırı geçemez.


12. Soru

Resmi yazının sayı bölümü, ne şekilde oluşturulmaktadır?

Cevap

Sayı ve evrak kayıt numarası, dosya planına göre verilir, başlığın son satırından iki aralık aşağıda ve yazı alanının en solundaki “Sayı:” yan başlığından sonra yazılır. Bu ifadeden sonra kod numarası verilir. Kod numarasından sonra kısa çizgi (-) işareti konularak dosya numarası, dosya numarasından sonra (-) işareti konularak evrak kayıt numarası yazılır. Genel evrak biriminden sayı verilmesi durumunda araya eğik çizgi (/) işareti konulur. Evrak kayıt numarası, yazıyı gönderen birimde ve/veya kurumun genel evrak biriminde aldığı numaradır. Adli yazışmalarda sayı dosya esas numarasıdır. Dosya esas numarası ise, önce yıl, sonra dava esas defterindeki kayıttan oluşur. (2003/245 Esas) İstinabe üzerine ise talebin kayıt numarası verilir.


13. Soru

Resmi yazının konu ve tarih bölümü nasıl olmalıdır?

Cevap

Tarih; gün, ay ve yıl rakamla, aralarına (/) işareti konularak yazılır (14/09/2013 gibi). Yazının yetkili amir tarafından imzalanarak ilgili birimden sayı verildiği zamanı belirten tarih bölümü, sayı ile aynı hizada olmak üzere yazı alanının en sağında yer alır. Konu, sayının bir aralık altına “Konu:” yan başlığından sonra, başlık bölümündeki “T.C.” kısaltması hizasını geçmeyecek biçimde yazılır. Yazının konusu, anlamlı ve özlü bir şekilde ifade edilir.


14. Soru

Resmi yazıda metin bölümü, ne şekilde oluşturulmalıdır?

Cevap

Metne, “İlgi”nin son satırından itibaren iki aralık, “İlgi” yoksa gönderilen yerden sonra üç aralık bırakılarak başlanır. Metindeki kelime aralarında ve nokta, virgül, soru işareti gibi yazı unsurlarının arasında bir vuruş boşluk bırakılır. Paragraf başlarına yazı alanının 1.25 cm içerisinden başlanır. Paragraf başı yapılmadığı durumlarda paragraflar arasında bir satır aralığı boşluk bırakılır. Metin içinde geçen sayılar rakamla ve/veya yazı ile yazılabilir. Önemli sayılar rakam ile yazıldıktan sonra parantez içerisinde yazı ile de gösterilebilir.


15. Soru

Resmi yazıda imza ne şekilde ve nereye atılır?

Cevap

Soyadı ve unvanı yazı alanının en sağına yazılır. İmza ad ve soyadın üzerinde bırakılan boşluğa atılır. Elektronik ortamda yapılacak yazışmalarda, imza yetkisine sahip kişi yazıyı, güvenli elektronik imzası ile imzalar. Yazıyı imzalayanın adı küçük, soyadı büyük harflerle yazılır. Unvanlar ad ve soyadın altına küçük harflerle yazılır. Akademik unvanlar ismin ön tarafına küçük harflerle ve kısaltılarak yazılır.


16. Soru

Resmi yazıda yazıyı imzalayacak makam nasıl belirlenir ve nasıl yazılır?

Cevap

Yazıyı imzalayacak olan makam, yazının gideceği makama göre kurum/kuruluşun “imza yetkileri yönergesi” ne veya yetkili makamlarca verilen imza-yetkisine uyularak seçilir. Yazıyı makam sahibi yerine yetki devredilen kişi imzaladığında, imzalayanın ad ve soyadı birinci satıra, yetki devredenin makamı “Başbakan a.”, “Vali a.” ve “Rektör a.”, biçiminde ikinci satıra, imzalayan makamın unvanı ise üçüncü satıra yazılır. Yazı vekâleten imzalandığında, imzalayanın ad ve soyadı birinci satıra, vekâlet bırakanın makamı “Başbakan V.”, “Vali V.” ve “Rektör V.” biçiminde ikinci satıra yazılır. Kısaltmalar herkesin anlayacağı şekilde olmalıdır (Şb.Md./D.Bşk./Gn.Md./Müst.Yrd). Yazının iki yetkili tarafından imzalanması durumunda üst makam sahibinin adı, soyadı, unvanı ve imzası sağda ikiden fazla yetkili tarafından imzalanması durumunda üst makam sahibinin adı, soyadı, unvanı ve imzası solda olmak üzere yetkililer makam sırasına göre soldan sağa doğru sıralanır.


17. Soru

Onay gerektiren resmi yazılarda, onay usulü nasıl gerçekleştirilir?

Cevap

Onay gerektiren yazılar ilgili birim tarafından teklif edilir ve yetkili makam tarafından onaylanır. Yazı onaya sunulurken imza bölümünden sonra uygun satır aralığı bırakılarak yazı alanının ortasına büyük harflerle “OLUR” yazılır. “OLUR” un altında onay tarihi yer alır. Onay tarihinden sonra imza için uygun boşluk bırakılarak onaylayanın adı, soyadı ve altına unvanı yazılır. Yazıyı teklif eden birim ile onay makamı arasında makamlar varsa bunlardan onay makamına en yakın yetkili “Uygun görüşle arz ederim.” ifadesiyle onaya katılır. Bu ifade, teklif eden birim ile onay bölümü arasına uygun boşluk bırakılarak yazılır ve yazı alanının solunda yer alır. Elektronik ortamda hazırlanan yazıya onay verecek yetkili kişi resmî yazıyı güvenli elektronik imzası ile imzalar.


18. Soru

Resmi yazılar ne şekilde paraf edilmektedir?

Cevap

Yazının kurum içinde kalan nüshası, yazıyı hazırlayan ve kurum tarafından belirlenen en fazla 5 görevli tarafından paraf edilir. Paraflar, adres bölümünün hemen üstünde ve yazı alanının solunda yer alır. Elektronik ortamda yapılan yazışmalarda paraflar elektronik onay yoluyla alınır. Yazıyı paraflayan kişilerin unvanları gerektiğinde kısaltılarak yazılır, (:) işareti konulduktan sonra büyük harfle adının baş harfi ve soyadı yazılır. El yazısı ile tarih belirtilerek paraflanır.


19. Soru

Resmi yazılarda koordinasyon ve adres nasıl yazılır?

Cevap

Başka birimlerle işbirliği yapılarak hazırlanan yazılarda, paraf bölümünden sonra bir satır aralığı bırakılarak “Koordinasyon:” yazılır ve işbirliğine dâhil olan personelin unvan, ad ve soyadları paraf bölümündeki biçime uygun olarak düzenlenir. Yazı alanının sınırları içinde kalacak şekilde sayfa sonuna soldan başlayarak yazıyı gönderen kurum ve kuruluşun adresi, telefon ve faks numarası, e-posta adresi ve elektronik ağ sayfasını içeren iletişim bilgileri yazılır. İletişim bilgileri yazıdan bir çizgi ile ayrılır. Yazının gönderildiği kurum ve kişilerin, gerektiğinde daha ayrıntılı bilgi alabilmeleri için başvuracakları görevlinin adı, soyadı ve unvanı adres bölümünün sağında yer alır.


20. Soru

Gizlilik derecesi taşıyan resmi yazılar, ne şekilde oluşturulur?

Cevap

Yazı gizlilik derecesi taşıyorsa, gizlilik derecesi belgenin üst ve alt ortasına büyük harflerle kırmızı renkli olarak belirtilir. Gizlilik dereceleri; çok gizli, gizli, özel, hizmete özel şeklinde görev alanı ve hizmet özelliğine göre kurum veya kuruluşça belirlenir. Gizlilik derecesi çok olan yazılar çift zarf ile gönderilir. İç zarfa yazı konularak zarf yapıştırılır. Zarfın kapanma yerine hazırlayanın parafı atılır. Şeffaf bant ile örtülecek şekilde kapatılır. Zarfın ön yüzüne sol üst köşeye gönderen makamın kaşesi ve evrakın numarası yazılır. Ortaya gideceği makam yazıldıktan sonra zarfın ön ve arka yüzüne üst ve alt ortalarına gelecek şekilde kırmızı damga ile gizlilik derecesi basılır. Ayrıca acelelik derecesi varsa sağ üst köşeye kırmızı damga ile basılır. Bu zarf, aralarında karbon kâğıdı bulunan 2 suret evrak senedi ikinci zarfın içine konularak gizlilik derecesi olmayan yazılar gibi kapatılır. Üzerine gideceği yer ve evrak sayısı yazılır. İkinci zarfın üzerinde gizlilik derecesi bulunmaz. Sadece acelelik derecesi kırmızı damga ile basılır. Dış zarfı açan görevli iç zarf üzerinde yer alan “çok gizli” ibaresini gördüğünde zarfı açmadan yetkili makama sunar. Bu görevli dış zarfın içinde yer alan evrak senedini imzalayarak bir nüshasını gönderen makama iade eder. Elektronik ortamdaki yazışmalar kurum ve kuruluşların e-posta adresi üzerinden yapılır. Elektronik ortamda yapılan yazışmaların ve gönderilen belgelerin gizli olması durumunda bunlar bir iletinin ekinde gönderilir ve iletinin konu kısmına gizlilik derecesi yazılır.


21. Soru

Resmi yazılarda gelen evrak nasıl kayıt altına alınmaktadır?

Cevap

Gelen evrak, kayıt kaşesi kullanılarak kaydedilir. Kamu kurum ve kuruluşları Resmî Yazışmalarda Uygulanacak Esas Ve Usuller Hakkında Yönetmelik’in ekinde yer alan kaşeyi örnek alarak kendilerine uygun bir kaşe hazırlar ve kullanırlar. Bu kaşeler evrakın arka yüzüne basıldıktan sonra evrakın tarih ve sayısı yazılır, ünite içinde hangi bölümü ilgilendiriyorsa o bölümün karşısına gereği yapılmak veya bilgi vermek maksadıyla (x) işareti konulur. Ek olduğunda bunların adedi en alt sütunda rakamla belirtilir. Elektronik ortamda yapılan yazışmalarda, doğrulama yapıldıktan sonra yazı ilgili birime gönderilir. Elektronik ortamdaki yazışmalar kurum ve kuruluşların e-posta adresi üzerinden yapılır. Elektronik ortamda yapılan yazışmaların ve gönderilen belgelerin gizli olması durumunda bunlar bir iletinin ekinde gönderilir ve iletinin konu kısmına gizlilik derecesi yazılır.


22. Soru

Adli yazışma kavramı ile ne ifade edilmektedir?

Cevap

Yargılama sürecinde dilekçeler, usul kanunlarına ve belirli yönetmeliklere göre yazılmaktadır. Yargılama esnasında ve sonrasında yargılamaya ilişkin bu dilekçeler adli yazışmadır. İdari yargı ve medeni yargıda yargılama dava dilekçesi ile ceza yargılamasında şikâyet dilekçesi ile başlamaktadır. Yargılama sürecinde yapılan tüm adli yazışmalar yani dilekçeler dava dosyasında saklanmaktadır.


23. Soru

Yargılama kapsamında ‘dosya oluşturma’ süreci nasıl gerçekleşmektedir?

Cevap

Mahkeme veya savcılığa şikâyet ve dava dilekçesi ile başvurunun yapılması ile birlikte her dilekçe için ayrı bir dosya oluşturulmaktadır. Hukuk mahkemelerinde dosyada, dava dilekçesi, tensip tutanağı, cevap dilekçesi, cevaba cevap dilekçesi, ikinci cevap dilekçesi, vekâletnameler, yazılan müzekkereler ve cevapları, bilirkişi raporu, tarafların bilirkişi raporuna beyanları, keşif tutanağı, duruşma tutanakları, gerekçeli karar, temyiz dilekçeleri, Yargıtay ilamları ve dava türüne göre gerekli diğer belgeler bulunmaktadır. Bu evraklar tarih sırasıyla dosyaya takılır. Ceza mahkemelerinde  dava dosyasında, iddianame, iddianamenin kabulü kararı, tensip tutanağı, vekâletnameler, sanıkların nüfus ve adli sicil kayıtları, keşif tutanağı, bilirkişi raporları, istinabe tutanakları, Adli tıp raporları, yazılan müzekkere ve cevapları, delil oluşturan diğer belgeler ve duruşma tutanağı bulunmaktadır. Dava dosyaları öncelikle pembe dava dosyaları ile oluşturmakla beraber dosyanın kapsamının artması ile birlikte klasöre taşınabilir. Dava dosyası üzerinde, hukuk mahkemelerinde, mahkeme adı, davanın konusu ve tarihi, davacı ve davalı taraf ile vekilleri, dosya esas ve karar numarası, keşif günleri, duruşma günleri, hüküm tarihi ve hüküm kesinleşme tarihi yazılmaktadır. Ceza mahkemelerinde, mahkemenin adı, dava konusu, suç tarihi, sanık, sanık müdafii, katılan, katılan vekili adları, esas ve karar numarası, keşif günleri, duruşma günleri, hüküm tarihi ve hüküm kesinleşme tarihi yazmaktadır.


24. Soru

Yargılama esnasında hangi hallerde gölge dosya oluşturulmaktadır?

Cevap

Dosyanın bilirkişiye, başka mahkemeye, Yargıtay’a veya başka bir yere incelenmek üzere gönderildiğinde dosyanın aslı gelene kadar geçici oluşturulan dosyaya gölge dosya denilir. Gölge dosyanın kapağına, mahkeme adı, esas numarası ve taraf bilgileri yazılır. Dosya içerisine, önemli belgelerin örneği, dosya teslim ve tesellüm tutanağı, dosya gönderme irsaliyesi ve dosya dizi listesinin onaylı bir sureti bulunur. Asıl dosya gelene kadar dosya kapsamındaki tüm belge ve tutanaklar gölge dosyada saklanır. Asıl dosya geldiğinde ise, gölge dosyadaki evraklar asıl doyasına geçirilerek gölge dosyanın işlevi sonlandırılır. Gölge dosya tutulmasının amacı, doyanın mahkemede bulunmadığı sırada akıbetini bilmek, dosyaya gelen evrakların kaybolmasını önlemek ve takibini kolaylaştırmaktır.


25. Soru

UYAP Bilişim Sistemi ile gerçekleştirilmek istenen amaçlar nelerdir?

Cevap

UYAP Bilişim Sistemi kullanılarak soruşturma ve kovuşturma işlemleri ile diğer adlî ve idarî işlemlerin etkin, verimli, hızlı, düzenli, şeffaf ve usul ekonomisine uygun biçimde yürütülmesi amacıyla; her türlü işlem ve faaliyetin, UYAP üzerinden gerçekleştirilmesine imkân bulunmayan istisnai hâller saklı olmak koşuluyla, UYAP ortamında, zamanında, eksiksiz ve doğru bir biçimde gerçekleştirilmesi için ilgili kanunlarla düzenlemeler yapılmıştır. Her türlü kalem hizmetlerinin UYAP üzerinden yürütülmesi, tüm birimlerde her türlü veri girişinin eksiksiz ve doğru biçimde yapılması hedeflenmiştir.


26. Soru

UYAP kapsamındaki bilgilerin fiziki ortama aktarılması nasıl gerçekleştirilmektedir?

Cevap

UYAP kapsamındaki bilgiler ile fizikî ortamdaki bilgiler arasında çelişkiye mahal verilmemesi, bir çelişki olması hâlinde UYAP kayıtlarına itibar edilmesi esas alınmıştır. UYAP ortamında düzenlenen her türlü belge ve kararın güvenli elektronik imza kullanılmak suretiyle imzalanması, elektronik ortamdan fizikî örnek çıkartılması gereken hâllerde, belgenin çıktısı üzerine “Elektronik imzalı aslı ile aynıdır” kaşesi vurulduktan sonra ilgisine göre hâkim, savcı veya görevlendirdiği yazı işleri müdürü tarafından imzalanarak mühürlenmesi gerekmektedir.


27. Soru

UYAP sistemi genel itibarıyla nasıl bir işlev üstlenmektedir?

Cevap

UYAP sistemi yargılama faaliyetlerinin daha etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesi, iş süreçlerinin hızlandırılması ve elektronik arşivin oluşturulması amacıyla kurulmuş bir sistemdir. Kullanılan portallar, avukat portal, vatandaş portal, bilirkişi portal, kurum portal, e-satış portaldır. Bu portallara e-devlet şifresi, e-imza ve m-imza ile giriş yapılmaktadır.


28. Soru

UYAP ortamında gerçekleştirilmesi gereken işlemler nelerdir?

Cevap

Savcılıklar, mahkemeler, icra ve iflâs dairelerinin iş süreçlerindeki her türlü veri, bilgi ve belge akışı ile dokümantasyon işlemleri, bu işlemlere ilişkin her türlü kayıt, dosyalama, saklama ve arşivleme işlemleri ile uyum ve işbirliği sağlanmış dış birimlerle yapılacak her türlü işlemler UYAP ortamında gerçekleştirilir. Hâkim, icra müdürü, icra müdür yardımcısı, icra kâtibi ve diğer personel iş listesini günlük olarak kontrol etmek ve süresinde yerine getirmekle yükümlüdür. Mahkemelere ve icra ve iflâs dairelerine          fizikî olarak verilen ve gönderilen her türlü evrak, elektronik ortama aktarılarak UYAP’a kaydedilir ve ilgili birime gönderilir. Taraf ve vekilleri ile diğer ilgililer, güvenli elektronik imza ile imzalamak suretiyle UYAP vasıtasıyla mahkemeler veya icra ve iflâs dairelerine elektronik ortamda bilgi ve belge gönderebilirler, dava ve takip açabilirler. İcra iflâs dairelerinde yapılacak sorgulamalarda vekil ile takip edilen dosyalarda, aynı konu hakkında Adalet Bakanlığı tarafından belirlenecek sürelerde sorgulama yapılması talep edilebilir. UYAP Avukat Portal üzerinden ise her zaman sorgulama yapılabilir.


29. Soru

Teknik nedenlerle fiziki olarak düzenlenen belge veya kararlar, nasıl UYAP sistemine uyumlu hale getirilmektedir?

Cevap

Teknik nedenlerle fizikî olarak düzenlenen belge veya kararlar, engelin ortadan kalkmasından sonra derhal elektronik ortama aktarılır, yetkili kişilerce güvenli elektronik imza ile imzalanarak UYAP’a kaydedilir ve gerektiğinde UYAP vasıtasıyla ilgili birimlere iletilir. Bu şekilde elektronik ortama aktarılarak ilgili birimlere iletilen belge ve kararların asılları mahallinde saklanır, ayrıca fizikî olarak gönderilmez. Ancak, belge veya kararın aslının incelenmesinin zorunlu olduğu hâller saklıdır. Elektronik ortama aktarılması imkânsız olan belgeler ise fiziki ortamda saklanır ve gerektiğinde fizikî olarak gönderilir.


30. Soru

UYAP sistemine uyumlu belgenin dış birimlere elektronik ortamda gönderilememesi halinde sorun nasıl çözülmektedir?

Cevap

UYAP üzerinden hazırlanmış ve güvenli elektronik imza ile imzalanmış evrakın dış birimlere elektronik ortamda gönderilememesi halinde; belge veya kararın fizikî örneği alınır, güvenli elektronik imza ile imzalanmış aslının aynı olduğu belirtilerek altı hâkim, icra müdürü veya görevlendireceği personel tarafından imzalanmak sureti ile gönderilir.


31. Soru

Resmî belge neyi ifade eder?

Cevap

Resmî belge, kamu kurum ve kuruluşlarının kendi aralarında veya gerçek ve tüzel kişilerle iletişimlerini sağlamak amacıyla oluşturdukları, gönderdikleri veya sakladıkları belirli bir standart ve içeriği olan belgeleri ifade etmektedir.


32. Soru

Resmî bilgi ise nasıl tanımlanabilir?

Cevap

Resmî bilgi ise kamu kurum ve kuruluşlarının kendi aralarında veya gerçek ve tüzel kişilerle iletişimleri sırasında metin, ses ve görüntü şeklinde oluşturdukları, gönderdikleri veya sakladıkları bilgiler olarak tanımlan- maktadır.


33. Soru

Elektronik ortam, hangi ürünleri kapsamaktadır?

Cevap

Elektronik ortam, belge ve bilgilerin üzerinde bulunduğu her türlü bilgisayarı, gezgin elektronik araçları, bilgi ve iletişim teknolojisi ürünlerini kapsamaktadır.


34. Soru

Elektronik belge nasıl tanımlanabilir?

Cevap

Elektro- nik belge, elektronik ortamda oluşturulan, gönderilen ve saklanan her türlü belge olarak tanımlanabilir.


35. Soru

Dosya planı hangi alanı ifade etmektedir?

Cevap

Dosya planı, resmî yazıların hangi dosyaya konulacağını gösteren kodlara ait listeyi, yazı alanı, yazı kâğıdının üst, alt, sol ve sağ kenarından 2,5 cm boşluk bırakılarak düzen- lenen alanı ifade etmektedir.


36. Soru

Güvenli elektronik imza nedir?

Cevap

Teknolojik gelişmeler, Ulusal Yargı Ağı Projesinin kurulması gibi nedenler elektronik imza kullanımı yaygınlaştırmış ve Resmî Yazışmalarda Uygulanacak Esas Ve Usuller Hak- kında Yönetmelikte tanımı yapılmıştır. Buna göre güvenli elektronik imza, münhasıran imza sahibine bağlı olan, sadece imza sahibinin tasarrufunda bulunan güvenli elektronik imza oluşturma aracı ile oluşturulan, nitelikli elektronik sertifikaya dayanarak imza sahi- binin kimliğinin ve imzalanmış elektronik veride sonradan herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığının tespitini sağlayan elektronik imzadır.


38. Soru

Resmî yazılara uygun sürede cevap verilmemesi durumunda ne yapılır?

Cevap

Resmî yazılara uygun sürede cevap verilmemesi durumunda ilgili kurum ve kuru- luşlara tekit yazısı yazılır. Birinci tekidde hatırlatmada bulunulur, ikinci tekidde gecikme nedenleri sorulur, üçüncü tekidde ise sorumlular hakkında yasal işlem yapılır.


39. Soru

Bir yazıdan örnek çıkartılması gerekiyorsa ne yapılır?

Cevap

Bir yazıdan örnek çıkartılması gerekiyorsa örneğinin uygun bir yerine “Aslının aynıdır” ifadesi yazılarak imzalanır ve mühürlenir. Kurum ve kuruluşlar elektronik ortamdaki belgelerin değiştirilmesini ve aslına uygun olmayan biçimde çoğaltılmasını önleyen tek- nik tedbirleri alır.


40. Soru

Adli yazışma nedir?

Cevap

Yargılama sürecinde dilekçeler, usul kanunlarına ve belirli yönetmeliklere göre yazılmak- tadır. Yargılama esnasında ve sonrasında yargılamaya ilişkin bu dilekçeler adli yazışmadır.İdari yargı ve medeni yargıda yargılama dava dilekçesi ile ceza yargılamasında şikâyetdilekçesi ile başlamaktadır.


41. Soru

Hukuk mahkemelerinde dosyada hangi evraklar bulunur ve ne şekilde sıralanır?

Cevap

Hukuk mahkemelerinde dosyada, dava dilekçesi, tensip tutanağı, cevap dilekçesi, cevaba cevap dilekçesi, ikinci cevap dilekçesi, vekâletnameler, yazılan müzekkereler ve cevapları, bilirkişi raporu, tarafların bilirkişi ra- poruna beyanları, keşif tutanağı, duruşma tutanakları, gerekçeli karar, temyiz dilekçeleri, Yargıtay ilamları ve dava türüne göre gerekli diğer belgeler bulunmaktadır. Bu evraklar tarih sırasıyla dosyaya takılır.


42. Soru

Ceza mahkemelerinde dava dosyasında neler bulunur?

Cevap

Ceza mahkemelerinde dava dosyasında, iddianame, iddianamenin kabulü kararı, tensip tutanağı, vekâletnameler, sanıkların nüfus ve adli sicil kayıtları, keşif tutanağı, bilirki- şi raporları, istinabe tutanakları, Adli tıp raporları, yazılan müzekkere ve cevapları, delil oluşturan diğer belgeler ve duruşma tutanağı bulunmaktadır.


43. Soru

Gölge dosya ve tutulma amacı nedir?

Cevap

Dosyanın bilirkişiye, başka mahkemeye, Yargıtay’a veya başka bir yere incelenmek üzeregönderildiğinde dosyanın aslı gelene kadar geçici oluşturulan dosyaya gölge dosya denilir. Gölge dosyanın kapağına, mahkeme adı, esas numarası ve taraf bilgileri yazılır. Dosya içerisine, önemli belgelerin örneği, dosya teslim ve tesellüm tutanağı, dosya gönderme irsaliyesi ve dosya dizi listesinin onaylı bir sureti bulunur. Asıl dosya gelene kadar dosya kapsamındaki tüm belge ve tutanaklar gölge dosyada saklanır. Asıl dosya geldiğinde ise, gölge dosyadaki evraklar asıl doyasına geçirilerek gölge dosyanın işlevi sonlandırılır. Gölge dosya tutulmasının amacı, doyanın mahkemede bulunmadığı sırada akıbetini bilmek, dosyaya gelen evrakların kaybolmasını önlemek ve takibini kolaylaştırmaktır.


44. Soru

UYAP Bilişim Sistemi'nde hedeflenen nedir?

Cevap

UYAP Bilişim Sistemi kullanılarak soruşturma ve kovuşturma işlemleri ile diğer adlî ve idarî işlemlerin etkin, verimli, hızlı, düzenli, şeffaf ve usul ekonomisine uygun biçimde yürütülmesi amacıyla; her türlü işlem ve faaliyetin, UYAP üzerinden gerçekleştirilmesine imkân bulunmayan istisnai hâller saklı olmak koşuluyla, UYAP ortamında, zamanında, eksiksiz ve doğru bir biçimde gerçekleştirilmesi için ilgili kanunlarla düzenlemeler yapıl- mıştır. Her türlü kalem hizmetlerinin UYAP üzerinden yürütülmesi, tüm birimlerde her türlü veri girişinin eksiksiz ve doğru biçimde yapılması hedeflenmiştir.


45. Soru

UYAP sisteminin kullanımı nasıl yapılır?

Cevap

UYAP sistemi yargılama faaliyetlerinin daha etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesi, iş süreçlerinin hızlandırılması ve elektronik arşivin oluşturulması amacıyla kurulmuş bir sistemdir. Kullanılan portallar, avukat portal, vatandaş portal, bilirkişi portal, kurum portal, e-satış portaldır. Bu portallara e-devlet şifresi, e-imza ve m- imza ile giriş yapılmaktadır.


46. Soru

UYAP ortamında gerçekleştirilen işlemler nelerdir?

Cevap

Savcılıklar, mahkemeler, icra ve iflâs dairelerinin iş süreçlerindeki her türlü veri, bilgi ve belge akışı ile dokümantasyon işlemleri, bu işlemlere ilişkin her türlü kayıt, dosyalama, saklama ve arşivleme işlemleri ile uyum ve işbirliği sağlanmış dış birimlerle yapılacak her türlü işlemler UYAP ortamında gerçekleştirilir.


47. Soru

Taraf ve vekilleri ile diğer ilgililer UYAP üzerinden hangi işlemleri yapabilir?

Cevap

Taraf ve vekilleri ile diğer ilgililer, güvenli elektronik imza ile imzalamak suretiyle UYAP vasıtasıyla mahkemeler veya icra ve iflâs dairelerine elektronik ortamda bilgi ve belge gönderebilirler, dava ve takip açabilirler.


48. Soru

Belge ve kararların fiziki yolla iletildiği durumlarda süreç nasıl işler?

Cevap

Teknik nedenlerle fizikî olarak düzenlenen belge veya kararlar, engelin ortadan kalkmasından sonra derhal elektronik ortama aktarılır, yetkili kişilerce güvenli elektronik imza ile imzalanarak UYAP’a kaydedilir ve gerektiğinde UYAP vasıtasıyla ilgili birimlere iletilir. Bu şekilde elektronik ortama aktarılarak ilgili birimlere iletilen belge ve kararların asılları mahallinde saklanır, ayrıca fizikî olarak gönderilmez. Ancak, belge veya kararın aslının incelenmesinin zorunlu olduğu hâller saklıdır. Elektronik ortama aktarılması imkânsız olan belgeler ise fiziki ortamda saklanır ve gerektiğinde fizikî olarak gönderilir.


49. Soru

Dizi pusulasının yapılış amacı nedir?

Cevap

Asıl dosyanın bilirkişiye, başka bir mahkemeye veya mercie gönderilmesi gerektiğinde, zabıt kâtibi tarafından düzenlenen ve dosyada bulanan belgeleri gösteren listeye dizi pu- sulası denir. Bu liste iki nüsha halinde hazırlanarak altı imzalanır. Nüshalardan biri asıl dosyaya biri gölge dosyaya konulmaktadır. Dizi pusulasının yapılış amacı, dosya mahkeme dışına çıktığı durumlarda içindeki evrakların tam olarak gelip gelmediğinin kontrolünü yaparak, belge kaybolması durumunda bunu gözden kaçırmamak ve kontrol altında tutabilmektir.


50. Soru

Yazı gizlilik derecesi taşıyorsa evrak nasıl düzenlenir?

Cevap

Yazı gizlilik derecesi taşıyorsa, gizlilik derecesi belgenin üst ve alt ortasına büyük harflerle kırmızı renkli olarak belirtilir. Gizlilik dereceleri; çok gizli, gizli, özel, hizmete özel şeklin- de görev alanı ve hizmet özelliğine göre kurum veya kuruluşça belirlenir. Gizlilik derecesiçok olan yazılar çift zarf ile gönderilir. İç zarfa yazı konularak zarf yapıştırılır. Zarfın kapanma yerine hazırlayanın parafı atılır. Şeffaf bant ile örtülecek şekilde kapatılır. Zarfın ön yüzüne sol üst köşeye gönderen makamın kaşesi ve evrakın numarası yazılır. Ortayagideceği makam yazıldıktan sonra zarfın ön ve arka yüzüne üst ve alt ortalarına gelecek şekilde kırmızı damga ile gizlilik derecesi basılır.


Bahar Dönemi Dönem Sonu Sınavı
25 Mayıs 2024 Cumartesi